آیا وعده‌ی غذایی دیرهنگام برای قلب مضر است؟

طبق بیانیه‌ی جدید انجمن قلب آمریکا در ماه گذشته، وعده‌های غذایی دیرهنگام برای قلب مضر هستند. این جمله در اخبار منعکس شد؛ اما بیانیه‌ی واقعی کمی محتاطانه‌ بود: «مصرف کالری بیشتری در آغاز روز می‌تواند خطر بیماری‌های قبلی عروقی را کاهش دهد.» هرچند این ادعا بلافاصله با این جملات تصحیح شد:

به‌طور کلی تأثیر وعده‌های غذایی دیرهنگام بر سلامت قلبی، هنوز هم سؤالی بی‌پاسخ است. معمولا اگر شام خود را ساعت ۶ بعد از ظهر بخورید و تا صبحانه چیزی نخورید، ممکن است نسبت به خود احساس رضایت داشته باشید؛ اما تعداد کمی از افراد براساس این برنامه رفتار می‌کنند. اغلب خانوارهای آمریکایی، نزدیک به ساعت ۷ شام می‌خورند و اروپایی‌ها حتی دیرتر از این زمان شام می‌خورند. نیمی از افراد بزرگسال، بین شام و زمان خواب، میان‌وعده‌های مختلفی را مصرف می‌کنند؛ اما سؤال اینجا است: آیا نیازی به تغییر الگوی غذایی وجود دارد؟

پژوهش‌های زمان‌بندی غذایی چه می‌گویند؟

اولین نکته‌ی بیانیه‌ی انجمن قلب، عدم استفاده از پژوهش‌های جدید است. مؤلفان این بیانیه، صرفا براساس پژوهش‌های گذشته، به بررسی ابعاد مختلف زمان‌بندی غذایی و تکرار وعده پرداخته‌اند و بر این اساس نتیجه‌گیری کرده‌اند.

برخی پژوهش‌ها به رابطه‌ی بین الگوهای غذایی دیرهنگام و معیارهای ریسک قلبی عروقی پرداخته‌اند اما همبستگی لزوما به‌معنی علت نیست. رخداد هم‌زمان دو فرایند لزوما به‌معنی علت و معلولی آن‌ها نیست. از طرفی، پژوهش‌هایی که بررسی تأثیر زمان‌بندی‌های متعدد غذایی بر معیارهای ریسک پرداخته‌اند، اندک و کوتاه‌مدت هستند.

آیا غذای دیرهنگام مضر است؟

ریتم روزانه یا شبانه‌روزی بدن انسان بر هضم غذا، متابولیسم و سیستم‌های هورمونی تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین، تأثیر وعده‌های غذایی بر واکنش بدن نسبت به غذا، غیرمنطقی نیست. با این حال، نوع و حجم غذا بیشتر از زمان غذا بر بدن تأثیر می‌گذارند. البته برنامه‌ریزی و نظم دادن به وعده‌های غذایی هم می‌توانند به بهبود کیفیت تغذیه کمک کنند.

قبل از تغییر زمان‌بندی وعده‌های غذایی، باید تأثیر مثبت و منفی زمان بر کیفیت وعده‌ها را ارزیابی کنید. اگر خوردن شام در ساعت ۶ بعد از ظهر به‌معنی توقف سریع بین راه و رفتن به فست فود باشد، این برنامه هیچ ارزشی ندارد؛ اما در عوض اگر شام ساعت ۸ شب، بدون عجله و با آرامش در محیط خانه سرو شود، می‌تواند خطرهای احتمالی مرتبط با سوخت‌وساز بدن را کاهش دهد. از طرفی اگر شام زودهنگام به‌معنی مصرف کالری بیشتر باشد، خطر اضافه وزن ناخواسته را به‌دنبال خواهد داشت که مضرتر از صرف غذا در آخر شب است.