خس‌خس سینه، سرفه‌های سنگین و طولانی‌مدت، نفسی که به سختی بالا می‌آید و چهره‌ای که از تنگی راه هوا سرخ و کبود می‌شود، اینها علامت‌هایی است که نشان می‌دهد فرد ممکن است به آسم دچار شده باشد. آسم بیماری شایعی است که در آن راه‌های تنفسی تنگ و متورم می‌شود. این بیماری ممکن است در هر سنی بروز کند، اما با روش‌هایی می‌توان آن را کنترل و پیشگیری کرد. علایم و نشانه‌های بیماری آسم هم از نظر شدت و هم از نظر شکل در بین افراد متفاوت است. ممکن است شما فقط هنگام ورزش دچار حملات آسمی شوید یا اینکه همیشه در خطر این حملات باشید. تنگی نفس، سفت‌شدن قفسه سینه یا درد در قفسه سینه، مشکل در خوابیدن به دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس‌خس و صدای سوت هنگام بیرون دادن هوا (بازدم) علایم و نشانه‌های بیماری و حملات آسم هستند که حملات سرفه و خس‌خس هنگام سرماخوردگی، آنفلوآنزا و از طریق ویروس‌های تنفسی شدید‌تر می‌شوند.
در بیشتر مواقع وقتی آسم شدت پیدا می‌کند که فرد زمینه ژنتیکی این بیماری را داشته باشد، به این معنا که یک نفر در نزدیکان یا فامیلش به این بیماری مبتلا شده باشد، آن وقت است که عوامل محیطی روی این فرد بیشتر از سایر افراد می‌تواند ایجاد آسم کند. این نکته را دکتر محمدرضا احمدی، متخصص بیماری‌های ریه تأکید می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: »آسم بیشتر در بچه‌ها خودش را نشان می‌دهد، شاید در برخی از موارد فرد در بزرگسالی آسم بگیرد، اما باید گفت زمینه بروز آسم از کودکی در این فرد وجود داشته است. با این حال، در بزرگسالی نیز ممکن است فرد به آسم مبتلا شود و یک سرماخوردگی و عفونت می‌تواند عامل بروز این بیماری به شمار برود، اما مواجه‌شدن با عوامل تحریک‌کننده در محیط کار نیز ممکن است شرایط را برای حمله آسمی در افراد مهیا کند.»
احمدی توضیح می‌دهد که جانوران کوچک و ذره‌بینی وجود دارند که از سر سوزن هم کوچک‌ترند، اما در بیشتر وسایل خانه جا خوش کرده‌اند. فرش، موکت، لحاف و تشک محل زندگی این موجودات بدجنسی است که عامل ایجاد آسم در کودکان می‌شوند، مثلا شاید در یک عروسک پشمی که در دست بچه‌ها قرار دارد، بیش از ٢میلیون مایت وجود داشته باشد، اگر فردی که ریه‌های حساسی دارد در معرض این مایت‌ها قرار بگیرد، می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. البته این تنها عامل ابتلا به آسم در کودکی نیست، عواملی مانند سیگارکشیدن مادر در دوران حاملگی و غذا دادن به کودک قبل از ٦ ماهگی می‌تواند فرد را نسبت به این بیماری حساس‌تر کند و عاملی برای بروز این بیماری در بزرگسالی او شود، زیرا استفاده از ادویه‌جات متفاوت در غذا سبب می‌شود فرد دچار آلرژی و مستعد آسم شود.
استفاده از برخی عطرها، مصرف سیگار، قلیان و گردوغبار حتی رفتن به پارک‌ها می‌تواند در افرادی که به صورت ژنتیکی آمادگی بروز این بیماری را دارند، آسم ایجاد کند. یکی از راه‌های جلوگیری از حملات آسمی حذف مکان‌هایی است که فرد نسبت به آنها حساسیت دارد.
فردی که آسم دارد، به دلیل حملات پی‌درپی توانایی اداره کردن مشکل خود را دارد و می‌تواند به شما اطلاع دهد که دچار حمله آسم شده است. اما اگر در خیابان با فردی روبه‌رو شدید که در تنفس مشکل داشت، نمی‌توانست درست صحبت کند و مدام سرفه می‌کرد بدانید او دچار آسم شده است. در زمان حمله آسم ممکن است فرد به دلیل تلاش زیاد برای نفس‌کشیدن مضطرب و پریشان به نظر برسد. در برخی موارد ممکن است رنگ لب‌ها، لاله گوش‌ها و بستر ناخن‌ها به دلیل نبود اکسیژن کافی در بدن به آبی مایل به خاکستری تغییر کند. اما اگر در میهمانی یا اداره و خیابان با فردی مواجه شدید که دچار بیماری آسم و حمله شده است، در نخستین قدم باید به او کمک کنید تا در وضع مناسب نیمه‌نشسته قرار گیرد و در مصرف دارو او را یاری کنید. در زمان بروز حمله آسم با انقباض عضلات مجاری تنفسی، مجاری تنفسی تنگ و نفس‌کشیدن برای بیمار دشوار می‌شود، در چنین مواقعی از اسپری‌های شل‌کننده عضلات استفاده کنید تا عبور هوا از مجاری تنفسی آسان و تنفس بیمار راحت‌تر شود، در صورت شدیدبودن حمله آسمی و همراه نداشتن داروها یا تأثیر نداشتن داروها بر بیمار وقت را هدر ندهید، بلافاصله با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید یا از فرد دیگری بخواهید این کار را انجام دهد. حمله خفیف پس از چند دقیقه رفع‌می‌شود، اما شما جانب احتیاط را نگه دارید و اگر اسپری‌زدن تأثیری در فرد نداشت، با متخصصان ١١٥ تماس بگیرید. این متخصص بیماری‌های ریوی تأکید می‌کند، یادتان باشد در صورتی که بیمار برای نخستین بار است که دچار حمله آسم می‌شود، با ١١٥ تماس بگیرید اما موارد دیگری را نیز به یاد داشته باشید که باید دست به تلفن شوید، آن هم وقتی است که بیمار نفس نمی‌کشد، به دشواری صحبت می‌کند، خسته و ناتوان به نظر می‌رسد، داروهایی که همیشه مصرف می‌کرده است تأثیری در بهبود شرایطش ندارد یا بیمار در مکانی قرار دارد که داروهایش را با خود همراه ندارد، آن وقت است که تنها جایی که می‌تواند کمک شما باشد ١١٥ است. اما تا آمدن اورژانس نباید بایستید و بیمار را نگاه کنید، زمانی که بیمار بیهوش است و نفس‌نمی‌کشد، تنفس بیمار را با بالا بردن چانه، متمایل‌کردن سر او به سمت عقب و حس بازدم او با گونه‌ها و صورت خود بررسی کنید.
هنگامی که بیمار بیهوش است، عضله‌های او شل و با برگشت زبان به سمت حلق، راه هوایی او مسدود و در نتیجه تنفس برای بیمار غیرممکن می‌شود. با بالا بردن چانه، متمایل‌کردن سر بیمار به سمت عقب و بازگرداندن زبان به حالت عادی خود راه هوایی بیمار باز می‌شود. دکتر احمدی تأکید می‌کند به حرکت قفسه سینه بیمار توجه کنید، در صورت وجود حرکات دم و بازدم و لمس بازدم بیمار با گونه‌ها یا صورت خود می‌توان تنفس بیمار را تشخیص داد، اما در چنین مواردی نیز باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت احساس‌نکردن تنفس، شروع به وارد آوردن فشار به قفسه سینه کنید. کف یکی از دستان را روی وسط قفسه سینه قرار دهید و کف دست دیگر را روی آن دست قرار دهید، سپس انگشتان خود را به هم قفل کنید. به وسط جناق سینه فشار وارد آورید و سپس آن را رها کنید. به این مراحل فشار قفسه می‌گویند. این کار باعث گردش خون در بدن می‌شود و در نتیجه به حفظ اعضای حیاتی از قبیل مغز و امکان برطرف شدن انسداد در راه هوایی بیمار کمک خواهد کرد. تا رسیدن اورژانس به‌ازای هر دقیقه صد فشار وارد آورید. اما یادتان باشد قبل از وارد آوردن فشار بعدی، اجازه دهید قفسه سینه بالا بیاید.
او به بیمارانی که درد خودشان را می‌دانند و پس از مدت‌ها دست‌وپنجه نرم‌کردن با بیماری می‌دانند که چه عواملی باعث تحریک این مشکل در آنها می‌شود، توصیه می‌کند یکی از عواملی که بیماری را در فرد شدت می‌دهد، محیطی است که ریه‌های فرد را تحریک می‌کند، از حضور در جایی که ریه‌های شما را برای سرفه‌های شدید تحریک می‌کند، دوری کنید، زیرا همیشه افراد آگاه شاید در کنار شما حضور نداشته باشند و اگر حمله شدید به شما دست دهد، کسی نتواند به شما کمک کند، پس یا همیشه داروهایتان را به همراه داشته باشید یا در محیطی که ریه‌های شما را تحریک می‌کند، پا نگذارید.
مدام نفس عمیق بکشید
یکی از دلایلی که سبب می‌شود فرد دچار آسم شود، کمبود اکسیژن است؛ احمدی در این‌باره تأکید می‌کند افرادی که دچار بیماری آسم می‌شوند، مدام نفس عمیق بکشند تا اکسیژن بیشتری را وارد ریه‌های خود کنند. هنگام تنفس عمیق مقدار زیادی اکسیژن وارد ریه‌های شما می‌شود و جابه‌جایی هوا در ریه سبب می‌شود شما کمتر به حملات آسمی دچار شوید. البته این وقتی جواب می‌دهد که هوا پاکیزه باشد، زیرا هوای آلوده بیماری آسم را تشدید می‌کند. از بحث تمیزی و بهداشت خانه نیز نباید غافل شد، زیرا مایت‌ها با شست‌وشو از بین می‌روند و کمتر برای بچه‌ها مشکل ایجاد می‌کنند، به همین دلیل بهتر است وسایل شخصی، ملافه‌ها، رختخواب‌ها، حوله و اسباب‌بازی بچه‌ها به‌طور مرتب شست‌وشو شود. دوری از گردوغبار، حشرات، حیوانات خانگی، گیاهان و بوی عطرها، گل‌ها یا اسپری‌های شیمیایی نیز در درمان آسم موثر است.
همیشه پای یک گیاه برای درمان بیماری‌ها در میان است و این موضوعی است که بسیاری از پزشکان بر آن صحه می‌گذارند احمدی نیز معتقد است در کنار درمان‌ها و داروهایی که پزشک برای بیمار تجویز می‌کند، استفاده از گیاهان دارویی به‌عنوان مکمل می‌تواند تاثیرگذار باشد. این متخصص ریه می‌گوید: «انجیر‌خشک می‌تواند نقش مهمی در کاهش آثار آسم داشته باشد و افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، می‌توانند با خوردن این میوه تا حدودی از حملات آسمی بکاهند.» این پزشک متخصص تأکید می‌کند افرادی که آسم دارند، می‌توانند هنگام خواب یک لیموترش را به همراه آب میل کنند، زیرا لیموترش می‌تواند میکروب‌هایی را که زیر مجرای هوایی وجود دارند، از بین ببرند و در کنار آن ضدعفونی‌کننده خوبی به حساب می‌آید.
تا می‌توانید سیر بخورید
مصرف یک لیوان آب به همراه یک لیموترش پس از وعده‌های غذایی در درمان حملات آسم موثر است. لیموترش می‌تواند میکروب‌هایی را که در مخاط زیر مجراهای هوایی وجود دارند، از بین ببرد و در عین حال ضدعفونی‌کننده خوبی است. البته اگر خیار چنبر هم پیدا کردید حتما آن را برای بیماران آسمی تهیه‌کنید، این میوه نیز می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسم در افراد خصوصا کودکان داشته باشد. این متخصص ریه تأکیدمی‌کند بیمارانی که آسم دارند، از خوردن سیر ابایی نداشته باشند و به بوی آن هم فکر نکنند، زیرا اگر چند حبه سیر را در شیر بجوشانید و آن را مصرف کنید، جلوی شروع علایم بیماری را می‌گیرد، البته اگر به طعم‌های گرم علاقه بیشتری دارید، می‌توانید زنجبیل را نیز به این مخلوط اضافه کنید. این متخصص باز هم تأکید می‌کند که این داروها و روش‌های درمان خانگی آسم باید در کنار مصرف اسپری و داروهایی که پزشکان تجویز می‌کنند، به کار گرفته شود. او می‌گوید: «برخی پزشکان طب سنتی جوشانده شنبلیله و عسل را هم توصیه می‌کنند و معتقدند مصرف یک قاشق چایخوری زردچوبه با یک لیوان آب نه‌تنها برای معده خالی خوب است، بلکه می‌تواند از مقدار مخاط بکاهد و علایم آسم را برطرف کند. اما با همه این درمان‌ها احمدی توصیه می‌کند که فرد مبتلا به بیماری آسم باید مصرف میوه‌های تازه و سبزیجات سبز را در سفره خود قرار دهند و دور مصرف برنج، عدس، کشک، شکر، غذاهای سرخ‌شده، قهوه، چای، انواع سس‌ها، نوشابه‌ها، غذاهای فرآوری‌شده، نمک، فلفل و ترشی یک خط قرمز بزرگ بکشد.
یادتان باشد در صورتی که بیمار برای نخستین بار دچار حمله آسمی می‌شود، با ١١٥ تماس بگیرید، اما موارد دیگری را نیز به یاد داشته باشید که باید دست به تلفن شوید و آن وقتی است که بیمار نفس نمی‌کشد، به دشواری صحبت می‌کند، خسته و ناتوان به نظر می‌رسد، داروهایی که همیشه مصرف می‌کرد، تأثیری در بهبود شرایطش ندارد یا بیمار در مکانی قرار دارد که داروهایش را با خود همراه ندارد، آن وقت تنها جایی که می‌تواند کمک شما باشد، ١١٥ است
دیدگاه تان را بنویسید