احداث کارخانه در حریم چغازنبیل ممنوع است

معاون میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه پاسخ به یونسکو درباره حفاظت از حریم چغازنبیل آماده شده است، گفت: احداث کارخانه در حریم درجه یک چغازنبیل بوده و حتما ممنوع است و وزارت جهاد کشاورزی قرارداد احداث این کارخانه را فسخ کرده است.

 محمدحسن طالبیان در گفت و گویی که در اینستاگرام میراث آریا منتشر شد درباره حفاظت از حریم چغازنبیل و درخواست گزارش یونسکو، گفت: یونسکو در مورد هر مساله یا تهدیدی که برای آثار میراث فرهنگی به وجود می آید از آن کشور (محل اثر تاریخی)، سوال کرده و درخواست می کند گزارشی دقیق برای آنها ارسال شود، در این موضوع هم که مطلع شده از وزارت میراث فرهنگی سوال کرده است.

معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به هماهنگی های انجام شده با وزارت جهاد کشاورزی افزود: آنچه مسلم است این کارخانه در حریم درجه یک قرار دارد و حتما احداث آن ممنوع است، و نباید احداث شود که خوشبختانه جهاد کشاورزی قرارداد احداث را فسخ کرده و اگر هم قرار باشد دوباره آنرا انجام دهد،باید مجدد استعلام کند.

وی اظهار داشت: مطمئنم احداث مجدد این کارخانه در مکانی خواهد بود که با ضوابط وزرات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منطبق است، منتظر هستیم استان خوزستان بر اساس مکان یابی دیگر، محل جدید را اعلام کند تا ما نیز بر همان اساس بررسی ها را انجام دهیم.

گزارش اولیه حریم چغازنبیل برای ارسال به یونسکو آماده شده است

طالبیان تصریح کرد: گزارش اولیه برای ارسال به یونسکو آماده شده است که دستگاه های مرتبط از جمله استانداری به صورت صریح اعلام نظر کرده اند و نامه ای هم از سوی وزیر جهاد کشاورزی ارسال شده است.

 شروع به ساخت یک کارخانه قند در حریم درجه یک بنای تاریخی ثبت جهانی چغازنبیل، تلخی را به کام دوستداران و مسوولان میراث فرهنگی نشاند. این خبر از جایی آغاز شد که در فضای مجازی خبری منتشر شد مبنی بر این که ساخت کارخانه قندی در حریم درجه یک چغازنبیل آغاز شده است.

مشهورترین و بزرگ‌ترین زیگورات به جا مانده از دوران باستان، زیگورات چغازنبیل است، زیگورات‌ها جزو با اهمیت‌ترین پرستشگاه‌ها هستند که تعداد آنها به ۴۰ بنا در سراسر دنیا نمی‌رسد و چغازنبیل یکی از مشهورترین آنها در جهان است.

معبد چغازنبیل در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش، و ۳۵ کیلومتری غرب شهر باستانی شوشتر واقع است، این سازه در سال ۱۹۷۹ نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت و جامعه بین‌المللی برای آن ارزش فوق العاده و استثنایی قایل شد.

خبرهای اخیر اما در فضای مجازی و اعتراض برخی دوستداران میراث فرهنگی خوزستان حاکی از خطری جدی در بیخ گوش این بنای جهانی است؛ به گفته علاقمندان میراث فرهنگی ساخت یک کارخانه قند آن هم در حریم درجه یک چغازنبیل می‌تواند ضربه جبران ناپذیری به آبروی میراث فرهنگی در ایران در برابر یونسکو وارد کند.

میراث جهانی یونسکو مجموعه مکان‌های فرهنگی یا طبیعی ثبت‌شده در سازمان جهانی یونسکو است که به صورت فهرستی توسط کمیته میراث جهانی این سازمان برگزیده شده و می‌شوند؛ سایت‌هایی که در فهرست میراث جهانی قرار می‌گیرند بر اساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند و دولت‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور پیشتر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه یونسکو درباره تهدید حریم چغازنبیل درخواست گزارش کرده است، گفت: منتظر قطعی‌شدن جابه‌جایی محل کارخانه قند از حرایم چغازنبیل هستیم تا به صورت رسمی به یونسکو پاسخ بدهیم.

با چهار پرونده میراث ناملموس در اجلاس امسال رکورد داریم

طالبیان همچنین در بخش دیگری از این گفت وگو با اشاره به ۴ پرونده میراث ناملموس ایران برای ثبت جهانی، گفت: اجلاس کمیته میراث جهانی ناملموس از فردا -یکشنیه- افتتاح می شود و تا شنبه هفته بعد ادامه دارد، البته به دلیل شیوع کرونا این نشست که هر سال حضوری برگزار میشد، امسال غیر حضوری برگزار می شود.

معاون میراث فرهنگی کشور اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در این دوره اجلاس ۴ پرونده ارسال کرده است که در نوع خود یک رکورد است، این پرونده ها با برخی از کشورها به صورت مشترک تدوین شده و پذیرفته شده است.

وی توضیح داد: از چهار پرونده ارسالی، دو پرونده در کمیته ارزیابی مثبت ارزیابی شده است و به دو پرونده اشکالاتی گرفته است که دفاعیات و اسناد لازم را مجدد آماده و ارسال کردیم و در سایت مربوطه بارگذاری شده است و منتظر زمان طرح آنها هستیم.

طالبیان افزود: یکی از پرونده هایی که مثبت ارزیابی شده آیین زیارت تادئوس مقدس در آذربایجان غربی در ایران است، که هر ساله از جاهای مختلف جهان ارامنه به این مکان(قره کلیسا) - که جزو میراث جهانی ثبت شده است- می آیند، این پرونده بدو ثبت ارزیابی شده است که باید در این کمیته به رای گذاشته بشود.

معاون میراث فرهنگی به پرونده هنر نگار گری (مینیاتور) به عنوان پرونده مشترک ایران ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان به عنوان میراث مشترک ناملموس اشاره کرد و گفت: این پرونده هم مثبت ارزیابی شده و در این دوره اجلاس مطرح می شود و شاید برخی کشورها بعدا به آن ملحق شوند.

وی بیان کرد: کمیته به دو پرونده اشکالاتی را وارد کرده است یکی پرونده ساختن و نواختن عود که با کشور سوریه مشترک است که بر روی برخی از نکات مانند رضایت نامه ها ایراد گرفتند که مجدد اصلاح کردیم و امیدواریم بپذیرند.

طالبیان گفت: پرونده آیین جشن مهرگان است که با کشور تاجیکستان پرونده مشترک ارائه کرده ایم که ابهاماتی وجود داشت که رفع کردیم و امیدواریم در این دوره رای بیاورد.

معاون میراث فرهنگی کشور خاطرنشان کرد: مشکلی که در این دوره وجود دارد شیوع بیماری کرونا است که منجر شده افراد را نمی بینیم و بیشتر جلسات مجازی است و کار پیچیده شده است، اما به هر صورت همه کشورهای شرکت کننده در این دوره یک یا دو پرونده دارند و ایران جزو کشورهای استثنایی است که ۴ پرونده دارد.

وی گفت: در این دوره دو گزارش هم درباره دو پرونده قبلی که ثبت جهانی شده ارائه کرده ایم، دانش لنج سازی که عنوان میراث در خطر عنوان شده مستنداتی ارسال کردیم، و نقالی که گزارش دوره ای آن را ارسال کردیم که جلسه آن روز دوشنبه برگزار می شودو ثبت پرونده ها هم به ترتیب شروع می شود و تا روز جمعه نوبت ایران می رسد.

تعریف یونسکو از میراث فرهنگی ناملموس

طبق مفاد بند دوم کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو، میراث فرهنگی ناملموس، این گونه تعریف می‌شود: رویه‌ها (عُرف‌ها)، نمادها، دانش‌ها، مهارت‌ها، ابزارها، اشیا، آثار هنری و مکان‌های مرتبط با آنها، که جوامع و افراد، آنها را بخشی از میراث ناملموس خود می‌شناسند و همواره از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شود و پیوسته به وسیله انسان‌ها و جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محیط اطراف‌شان و در تقابل با طبیعت و تاریخشان خَلق می‌شود و سازگار با مفاد حقوق بشر بین‌المللی و شرایط احترام متقابل میان جوامع، گروه ها و اشخاص باشد.

توجه به میراث فرهنگی ناملموس، نقش مهمی در گفت‌‌و‌گوی‌ بین ‌فرهنگ‌های مختلف ایفا می‌کند و سبب ایجاد احترام متقابل به تنوع فرهنگی و شیوه‌های گوناگون زندگی می‌‌شود. میراث فرهنگی ناملموس، فرصتی است برای عرضه و ارائه فرهنگ و سبک زندگیِ اصیل کشورهای مختلف دنیا در عرصه بین‌‌الملل؛ و موجب مقاومت فرهنگی در برابر یکسان‌‌سازی فرهنگیِ کشورهای قدرتمند جهان می‌‌گردد.

کلیسای تادئوس مقدس یا قره کلیسا، نام کلیسایی تاریخی در ایران، استان آذربایجان غربی است.

ساز عود (رود) یا بربت (بربط)، سازی متعلق به کشور ایران است که در تقسیم بندی سازها، در رده سازهای زهی قرار می گیرد. این ساز که زهی زخمه‌ای است در خاورمیانه و کشورهای عربی یکی از محبوب ترین سازها به شمار می رود.

بربط یا عود ایرانی نقش پررنگی در موسیقی ایرانی دارد. محمد رفیع اشعری یکی از متبحر ترین سازندگان عود در ایران است که نقش زیادی در رواج این سازه و صادرات آن به کشورهای دیگر دارد.

از سوی دیگر، ابراهیم قنبری مهر با خلاقیت هایی در شکل و شمایل عود عربی مانند کوچک‌تر نمودن کاسه و بلندتر نمودن دسته، نسخه های جدیدی از عود را تولید و به جهان عرضه نموده است.

مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن‌های ایران باستان بوده است که در مهر روز از ماه مهر برگزار می‌شده است. «مهرگان» پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده‌است.