پاستور؛ پدر واکسن‌سازی

لوئی پاستور، زیست‌شناس فرانسوی ۶ ژوئیه ۱۸۸۵ واکسن هاری خود را با موفقیت روی جوزف مِیستر، پسر بچه ۹ ساله‌ای که بر اثر گازگرفتن یک سگ هار مبتلا به این بیماری شده بود، آزمایش کرد. پاستور اهل دُل، شهر کوچکی در شرق فرانسه است. او در یک خانواده هفت نفره تربیت شد. خانواده‌ای که نسل اندر نسل جزو دباغ‌های مشهور چرم در فرانسه بودند. برخلاف سایر دانشمندان و بزرگمردان دنیا، لوئی پاستور از بچگی شور و علاقه‌ای به درس نداشت و این استعداد را داشت که مثل دیگر اعضای خانواده‌اش به یک دباغ نسبتا موفق تبدیل شود. لوئی استعداد این کار را از بچگی داشت ولی استادش او را تشویق کرد در کنار کار، درس هم بخواند. پاستور در درس و مشق چندان قوی نبود اما با پشتکار زیاد خود توانست در «اکول نرمال»، یکی از بهترین دانشگاه‌های پاریس به تحصیل بپردازد. پشتکار لوئی پاستور زبانزد بسیاری از مردم فرانسه است. او مدرک کارشناسی ارشدش را در سال ۱۸۴۵ میلادی و مدرک دکترای خود را دو سال بعد کسب کرد.

پس از فارغ‌التحصیلی‌اش، به یک مقام ارزشمند در دانشگاه استراسبورگ تبدیل شد. او در سال ۱۸۵۴ میلادی کار خود را در مقام هیات علمی در دانشگاه شهر لیل قاطعانه دنبال کرد. فعالیت‌های پاستور در همین دانشگاه منجر به شهرت جهانی‌اش شد.پاستور در دانشگاه لیل روی فرآیند تخمیر مطالعه می‌کرد. در آن زمان به علت کمبود تجهیزات آزمایشگاهی از فرآیند تخمیر اطلاعات کمی در دست بود و پاستور حدس می‌زد علت این فرآیند پیچیده و مرموز باید  تحت تاثیر میکروارگانیسم‌های زنده باشد. پاستور ایده‌پرداز بسیار ماهری بود و ذهن خلاقش اغلب به نکاتی معطوف می‌شد که از چشم اکثر پژوهشگران به دور می‌ماند. در آن دوران اکثر دانشمندان و پژوهشگران اعتقاد داشتند فرآیند تخمیر به‌واسطه سلسله واکنش‌های شیمیایی صورت می‌گیرد که مسبب تمام این اتفاقات، آنزیم‌ها هستند. پاستور در سال ۱۸۵۷ میلادی به دانشگاه اکول نرمال بازگشت اما نه به‌عنوان یک استاد معمولی دانشگاه، بلکه به‌عنوان سرپرست مطالعات پژوهشی. او بالاخره این‌قدرت را پیدا کرد آزمایشگاهی مطابق میلش بنا کند تا فرضیه‌اش مبنی بر علت فرآیند تخمیر را به مرحله اثبات برساند. پاستور بالاخره در سال ۱۸۶۵میلادی موفق شد پتنت اختراع خودش را به ثبت جهانی برساند. در این زمان بود که رسما فرآیند پاستوریزاسیون کشف شد.

پاستور بالاخره موفق شد ثابت کند فرآیند تخمیر به علت فعالیت خود به خودی میکروارگانیسم‌ها رخ می‌دهد و ما به سادگی می‌توانیم با القای دمایی بین ۶۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد محصول موردنظر را از خطر تخمیر نجات دهیم. دانشمندان بعدها دریافتند می‌توان از این فرآیندی که پاستور اختراع کرده، برای پاستوریزه کردن محصولات لبنی مثل شیر نیز استفاده کرد.

رسول خردمندی