راز اعتیادآور بودن هله هوله محبوب دنیا؛ چرا از خوردن چیپس سیر نمی شویم؟

در پژوهشی محققان به موش ها اجازه دادند از میان ۳ نوع خوراکی مختلف خود گزینه ی دلخواه شان را انتخاب کنند. یکی از آن ها یک خوراکی استاندارد، دیگری ترکیبی از چربی و کربوهیدرات، و آخری چیپس بود. موش ها بیشتر چیپس را به دو گزینه ی دیگر ترجیح می دادند. پس اگر فقط به خاطر چربی و کربوهیدرات موجود در چیپس نیست، ماجرا چیست؟

چیپس بیشتر به دو چیزش مشهور است: یکی نمک و دیگری چربی اش. تحقیقات نشان داده خوردن نمک باعث ترشح دوپامین می شود، یک پیامرسان شیمیایی که کنترل مرکز لذت در مغز را در دست دارد. یک بار که مغز آن حس لذت را به عنوان پاداش دریافت کند، از آن به بعد باز هم طلبش خواهد کرد.

دانشمندان از ۴۸ فرد بزرگسال شرکت کننده در یک تحقیق خواستند تا از ۴ غذایی که در اختیارشان قرار می گرفت هر قدر که مایلند بخورند. این ۴ غذا همگی یک مدل پاستا با تنها یک تفاوت بودند: سس این ۴ پاستا یا کم چربی/ کم نمک بود، یا کم چربی/ پر نمک، یا پر چربی/ کم نمک، و یا پر چربی/ پر نمک. شرکت کنندگان تحقیق هر کدام از این غذاها را یک بار در طول ۴ هفته امتحان می کردند.

فرقی نمی کرد چقدر چربی در غذا بود، شرکت کنندگان تحقیق وقتی سس نمک بیشتری داشت ۱۱ درصد کالری و غذای بیشتری مصرف کرده بودند. در مواردی که سس پرچرب بود، شرکت کنندگان ۶۰ درصد بیشتر کالری مصرف کرده بودند اما لزوماً غذای بیشتری به لحاظ وزن نخورده بودند. چربی خود کالری بالایی دارد، به همین دلیل شرکت کنندگان با خوردن همان مقدار غذا، کالری بیشتری دریافت می کردند.

وجود چربی معمولاً به سیر کننده بودن بیشتر غذا کمک می کند به همین دلیل فرد میلی به ادامه ی غذا خوردن پیدا نمی کند، به خصوص وقتی به مزه ی چربی حساس باشد. وقتی غذا کم نمک باشد، راحت تر می توان خود را کنترل و از پرخوری پرهیز کرد. اما با اضافه شدن نمک به غذا، همه ی آن خودکنترلی ها ناگهان از بین می روند. بنابراین اگر در چیپس های پرچرب نمک زیادی وجود نداشت همه چیز جور دیگری بود. با اضافه شدن نمک به این موازنه، مغز دوست دارد هر قدر که بشود سدیم (و دوپامین) بیشتری دریافت کند.