فیلم برادران لیلا

برای اطلاع از تحلیل‌‌ها و نگاه جزئی گرانه به هفت شخصیت اصلی فیلم برادران لیلا با ما در ادامه همراه باشید.

فیلم برادران لیلا؛ نگاهی جزءنگرانه به هفت شخصیت اصلی

هر کدام از افراد این خانواده، که هستند و چه می‌گویند؟

زهرا دهقانی

نویسنده و گوینده

واکنش مردم به فیلم قاچاق "برادران لیلا" در فضای مجازی | نظرات مثبت فقط در اینجا معنا داشت! + تصاویر

فیلم برادران لیلا جدیدترین ساخته‌ی سعید روستایی همانند متری شش و نیم و ابد و یک روز، یک تراژدی اجتماعی است. فیلم حول خانواده‌ای هفت‌نفره شامل پدر و مادر، چهار پسر که برادران لیلا را تشکیل می‌دهند و خود لیلا می‌گذرد. داستان فیلم اما روایت جوانان دهه‌ی شصتی و اوایل دهه هفتاد است که در خانواده‌ای پدرسالار بزرگ شده‌اند.

پدر خانواده با بازی تحسین‌شده سعید پورصمیمی که رویای بزرگِ خاندان شدن را در سر می‌پروراند و جهت برآورده‌ کردن خواسته‌اش حاضر به انجام هر نوع خودخواهی و فداکردنِ اعضای خانواده‌اش است و مادر خانواده که نمونه‌ی مادر سنتی جامعه ایرانی است؛ زنی که مطیع کامل همسرش است و پسرانش را به تک‌دخترش ترجیح می‌دهد.

امّا برادران لیلا و اوّل منوچهر با بازی پیمان معادی که تمایل به طی کردن رهِ یک‌ساله را در یک شب دارد و اصولا شخصیّتی بلندپرواز است. پرویز برادر دیگر با بازی فرهاد اصلانی که به‌عنوان نظافت‌چی سرویس‌های بهداشتی مشغول به‌کار است و خانواده‌ای عیال‌وار دارد که از عهده‌ی هزینه‌های زندگی معمولی‌شان هم برنمی‌آید. فرهاد برادر کوچک و ته‌تغاری خانواده که ورزشکار است و نسبت به برادران دیگرش هنوز احساس و احترام بیشتری به پدر و مادرش دارد. و امّا دو شخصیت اصلی داستان؛ اول لیلا با بازی فوق‌العاده‌ی ترانه علیدوستی که نمود واقعی یک دختر دهه‌شصتی در فیلم بود. دختری که مستقل است، با پدر و مادرش زندگی می‌کند و مسئول نگهداری از آنهاست امّا مدام با آنها جنگ اعصاب دارد، چرا که تنها کسی است که قضایا را از زاویه‌ای متفاوت از بقیه می‌نگرد و به نوعی منطقی‌ترین آدم داستان است. دختری که به‌خاطر خانواده‌اش ازدواج نکرده است ولی انگار بدهکارترین فرد در همان خانواده است. علیرضا برادر لیلا با بازی نوید محمدزاده نیز آخرین فرد خانواده است که به‌علّت هشت سال دوری از خانواده شناخت درستی نسبت به هیچ کدام از اعضای خانواده‌اش ندارد و گاهی در تصمیماتش دچار تردید‌های مکرّر می‌شود.

داستان فیلم امّا  پر از پلان‌هایی است که هر کدام می‌توانند به تنهایی به‌عنوان داستان کوتاه استفاده شوند. فیلم برادران لیلا فارغ از پیام‌های اقتصادی و بحث تورم و بیکاری جوانان که امروزه برای همگان ملموس است، پیام‌های اخلاقی دارد که از نگاهِ جامعه دارای پارادوکس‌هایی است. اینکه لیلا دختر خانواده، پدرش را نصیحت می‌کند و حتی  سیلی می‌زند نشان از این دارد که گاهی نسل جوان ما وظیفه‌ی آگاه‌سازی و شاید تربیت نسل سالمند را برعهده دارند و پدری که به‌عنوان نسل سالخورده کماکان بر اهداف خود پافشاری دارند و حتی به‌خاطر خانواده‌ی خود حاضر به کوتاه آمدن از اهدافشان نیستند و در خودخواهی مطلق به سر می‌برند و نهایتِ لذّت از زندگی را، در رسیدن به آمال‌شان حتی به قیمت نادیده گرفتن بقیه می‌دانند. برادری که گویی در جهانی روشنفکرانه زندگی می‌کند و مدام تکرار می‌کند که "هر کس مسئول زندگی خودش است " و هنوز به این باور نرسیده که در خانواده همه در قبال هم مسئولند و پدر و مادر تا ابدیّت نقش حامی را برای فرزندان برعهده دارند و صرفا با بزرگ‌ کردن آنها بارِ مسئولیت‌شان به مقصد نمی‌رسد، درست همانگونه که مسئولان جامعه در قبال آینده‌ی جوانان‌مان مسئولند و صرفا با فراهم کردن شرایط تحصیل مسئولیت‌شان سلب نمی‌شود. فیلم در نمایی دیگر به‌خوبی نشان می‌دهد که کار گروهی نتیجه مطلوبی را در پی خواهد داشت حتی اگر خروج غیرقانونی منوچهر از ایران باشد و به همین خاطر است که لیلا تمام تلاش خود را برای ایجاد یک شغل واحد جهت برادرانش می‌کند که با ندانم‌کاری‌های برادران و رویای بزرگِ خاندان شدنِ پدر، تمام زحماتش از بین می‌رود. لیلایِ داستان ما و سعید روستایی  به‌راستی که  نمادی از فردی منطقی و پخته است که قضایا را از جهات بیشمار بررسی و نویسنده به‌خوبی توانسته است این قابلیت آینده‌نگری و جزئی‌نگریِ تصمیمات زنان را در قالبِ شخصیت لیلا به تصویر بکشد. امّا از ایرادات فیلم هم بازی تصنّعی  نیره فراهانی در نقش مادر خانواده است که مخاطب را برخلاف بازی سایر بازیگران جذب خود نمی‌کند و حس تصنّعی بودن به مخاطب دست می‌دهد.

فیلم برادران لیلا همانطور که گفته شد، مدام شما را با چالش‌های ذهنی مواجه می‌کند و کلی امّا و اگر را در قاب ذهنتان برجای می‌گذارد به نحوی که قول می‌دهم‌ ذهن شما را تا چندروز درگیر خود خواهد کرد.