پژوهشگر ایرانی‌ در سوئد بینایی را به ۱۴ نفر بازگرداند | ساخت ایمپلنت قرنیه از پوست خوک

قرنیه چشم

 یک دانشمند و کارآفرین ایرانی‌تبار به همراه پژوهشگران دانشگاه لینشوپینگ سوئد بینایی را به ۱۴ فرد نابینا بازگرداند.  پژوهشگران دانشگاه لینشوپینگ سوئد شامل دکتر مهران رفعت از بخش مهندسی بافتی با همکاری شرکت LinkoCare (که رفعت بنیانگذار و مدیرعامل آن است) توانستند با استفاده از یک ایمپلنت ویژه قرنیه چشم که از کلاژن رده پزشکی به دست آمده از پوست خوک ساخته شده است، بینایی را به این گروه افراد بازگردانند.

این ایمپلنت برای درمان افرادی که دچار بیماری‌های قرنیه چشم که خارجی‌ترین لایه چشم که شفاف است، به کار رفته است. بیماری‌های قرنیه چشم میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان مبتلا می‌کنند و باعث مشکلات بینایی می‌شوند.

یک بررسی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که شمار تخمینی ۱۲/۷ میلیون نفر در سراسر جهان در فهرست پیوند قرنیه چشم قرار دارند که تنها درمان قطعی برای افراد دچار نابینایی قرنیه‌ای است و فقط یک نفر از هفتاد نفر مبتلا آن امکان جراحی پیوند قرنیه را پیدا می‌کنند. اغلب افراد نیازمند این جراحی که نیازمند اهدای قرنیه انسانی است، در کشورهای کم‌درآمد و با درآمد متوسط در آسیا، آفریقا و خاورمیانه زندگی می‌کنند.

اما این بررسی جدید که نتایج آن در ژورنال Nature Biotechnology منتشر شده است، می‌تواند یک راه‌حل جدید و کمتر تهاجمی برای این مشکل ارائه دهد.

ایمپلنت‌های قرنیه ساخته‌شده با این روش جدید زیست‌فناوری به ۱۴ نفر در هند و ایران داده شدند که از قبل نابینا بودند و شش نفر دیگر که در آستانه از دست دادن بینایی‌شان بودند. دانشمندان به طور فوری نتایج امیدوارکننده‌ استفاده از این روش جدید را مشاهده کردند.

مهرداد رفعت (راست) از بخش مهندسی بافت دانشگاه لینشوپینگ سوئد و بنیانگذار شرکت LinkoCare و نیل لگالی، استاد دانشگاه لینشوپینگ

مزیت‌های روش جدید نسبت به پیوند قرنیه 

روش درمانی معمول پیوند قرنیه که در آن پزشکان باید با جراحی قرنیه اهدایی را در چشم بخیه بزنند، همچنین با خطر رد پیوند، عوارض مربوط به التیام، عفونت‌ها، آستیگماتیسم و نیاز حمایت درازمدت همراهی دارد. اما این روش جدید به پزشکان اجازه می‌دهد ایمپلنت بدون اینکه نیازی به بخیه زدن باشد و با برشی به صورت با حداقل تهاجم یا با لیزر پیشرفته یا با دست درون قرنیه قرار دهند.

به گفته این پژوهشگران، در این شیوه بافت به سرعت بهبود پیدا می‌کند و یک دوره هشت هفته‌ای درمان با قطره‌های چشمی مهارکننده ایمنی برای جلوگیری از رد شدن این ایمپلنت کافی است. در حالیکه در پیوند معمول قرنیه، داروهای مهارکننده رد پیوند باید برای چندین سال مصرف شوند.

این پژوهشگران می‌گویند این گروه بیماران را برای دو سال پیگیری کردند و هیچ عارضه‌ای در آنها مشاهده نشد.

پیگیری این بیماران نشان داد که قرنیه‌های جدید آنها به حالت طبیعی بازگشته‌اند و میزان بینایی آنها در حدی مشابه با پیوند قرنیه معمول بهبود پیدا کرد. در پایان این بررسی، همه ۱۴ نفری یکه زمانی نابینا بودند، بینایی کاملشان را به دست آوردند و سه نفر آنها به دید کامل ۲۰/۲۰ رسیدند.

این دانشمندان می‌گویند بافت کاشتنی مهندسی‌زیستی‌شده کلید حل کردن معضل بار جهانی نابینایی قرنیه‌ای است.

این قرنیه‌های ساخته‌شده با مهندسی زیستی به جز در دسترس‌تر بودن نسبت به قرنیه‌های اهدایی برای مدتی طولانی‌تری هم نسبت به آنها قابل‌نگهداری هستند: این ایمپلنت‌های قرنیه را می‌توان برای دو سال ذخیره کرد در حالیکه این مدت برای قرنیه‌های اهدایی فقط دو هفته است. همچنین از آنجایی که این قرنیه‌ها بسته‌بندیشده و استریل هستند، بر خلاف قرنیه‌های اهدایی در موارد شیوع ویروس‌ها نیازی به آزمایش از لحاظ وجود عوامل بیماری‌زا در آنها ندارند.

البته این پژوهشگران پیش از اینکه این شیوه درمانی جدید رسما تایید شود، باید کارآزمایی بالینی بزرگتری انجام دهند و آنها همچنین می‌خواهند کاربرد این شیوه را در بیماری‌های دیگر چشمی آزمایش کنند.

مهرداد رفعت، پژوهشگر و کارآفرین دخیل در طراحی و تولید این ایمپلنت‌ها می‌گوید:‌«ما تلاش‌های زیادی انجام داده‌ایم تا همه افراد و نه فقط ثروتمندان به اختراعمان با قیمتی ارزان و به طور گسترده به قرنیه اختراعی‌مان دسترسی داشته باشند. به همین علت این فناوری را می‌توان در همه بخش‌های جهان به کار گرفت.»