مهسا بهادری: تقریبا یک سال و چهار ماه از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد، اتفاقی که روی اقتصاد تمام اصناف تاثیری جدی و شدید گذاشته و آثار زیان‌باری هم برای سینمای ایران به همراه آورده است. تعطیلی یک دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر، عدم رضایت صاحبان آثار برای اکران فیلمهایشان، عدم حضور مردم در سالن‌های سینما و نارضایتی سینماداران از شرایط اکران، همه و همه، از آسیب‌های همه‌گیری کرونا به شمار می‌آیند.
برای به راه افتادن دوباره چرخ اقتصاد سینما و حضور دوباره مردم در سینماها، باید کارهای متعددی انجام شود که یکی از آنها انتخاب فیلم مناسب برای اکران است تا مخاطب را به سالن بکشاند. برای تشخیص این‌که فیلم‌های انتخاب شده برای اکران در دوران کرونایی، باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند و چه اندازه بفروشند تا رضایت تماشاگران و سالن‌داران را به همراه بیاورند، با سه تهیه‌کننده سینما؛ مرتضی شایسته، سیدجمال ساداتیان و ابراهیم عامریان، گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
سینماها از مترو و اتوبوس کم خطرترند
با این‌که حدود دوماه است که سالن‌های سینما دوباره باز و میزبان فیلم‌های سینمایی «خورشید» با کارگردانی مجید مجیدی، «لاله» ساخته اسدالله نیک‌نژاد، «خون شد» با کارگردانی مسعود کیمیایی، «تکخال» ساخته مجید مافی و «هفته‌ای یکبار آدم باش» با کارگردانی شهرام شاه حسینی شده‌اند، اما تعداد مخاطبان چشمگیر نیست. عده زیادی از مردم هنوز در جریان بازگشایی سینماها نیستند، تعدادی هم در جریان چینش فیلم‌ها قرار ندارند و جمعیت زیادی هم نگران حضور در سالن‌های سینما هستند. همه این عوامل دست به‌دست هم داده است که نه صاحبان آثار و نه سینما داران از وضعیت فروش فیلم‌ها رضایت نداشته باشند.
سیدجمال ساداتیان در این‌باره می‌گوید: «پس از یک‌سال و 4 ماه که از آغاز کرونا می‌گذرد، زندگی باید روال طبیعی خودش را از سر بگیرد. همان‌گونه که بسیاری از کشورهای دنیا در حال بازگشت به حالت طبیعی خودشان هستند، فکر می‌کنم این اتفاق باید در ایران هم رخ دهد. در حال حاضر هم تمام مشاغل در کشور، کار طبیعی و عادی خودشان را از سر گرفته‌اند، به جز فعالیت‌های سینمایی و هنری. نمی‌دانم چرا تا این اندازه نگرانی وجود دارد که مردم در سینماها تجمع نکنند اما این تجمع را در جاهای دیگر مانند اتوبوس، مترو و رستوران‌ها می‌بینیم که اگر به لحاظ رعایت پروتکل‌ها بخواهیم آنها را بررسی کنیم، وضعیتی اسفناک‌تر دارند. نکته دیگر این‌که اکران‌ها باید ادامه پیدا کند چون مردم ما نیاز به تفریح دارند.»
ابراهیم عامریان هم معتقد است که سالن‌های سینما بسیار کم خطر هستند. او در این‌باره می‌گوید: «واقعا سینماها پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند و در این زمینه حرف اول را می‌زنند. یک جاهایی وجود دارد که واقعا پروتکل‌ها رعایت نمی‌شود و تجمع‌ها بسیار خطرناک‌تر است. اگر قرار باشد کسی هم کرونا بگیرد، قطعا در آن مکان‌های عمومی این اتفاقات رخ می‌دهد نه در سینمایی که پروتکل‌ها به خوبی رعایت می‌شوند.»
مرتضی شایسته هم ضمن پذیرفتن ترس مردم از حضور در سینماها، تاکید می‌کند: «انشاالله از تیر، اوضاع حضور در سینماها بهتر می‌شود، چون واکسیناسیون افزایش پیدا کرده و بخشی از نگرانی‌ها کم شده است.»
«شیشلیک» و «دینامیت»، شانس‌های رونق گیشه
حالا که اوضاع سینماها نسبت به هر صنف اقتصادی دیگری نابسامان‌تر و چراغ سالن‌ها خاموش‌تر از هرجای دیگر است، مدیران تلاش می‌کنند تا فیلم‌هایی اکران شوند که پتانسل جذب مخاطب را دارند. به عقیده هر سه تهیه‌کننده که با آنها گفت‌وگو کردیم، فقط فیلم‌های کمدی، پتانسیل داغ کردن فروش گیشه سینماها را دارند.
ساداتیان بر این باور است که مردم نیاز به تفریح دارند و در این‌باره می‌گوید: «به نظرم فیلم‌های کمدی می‌توانند موفق‌تر باشند، چون برای مردم تغییر ذائقه روحی ایجاد می‌کنند. فکر می‌کنم فیلم سینمایی «دینامیت» خیلی زیاد از عهده انجام این کار بر می‌آید و می‌تواند این شرایط را برای مخاطب ایجاد کند که وقتی وارد سالن سینما می‌شود، راضی از آن خارج شود.»
عامریان که خود تهیه‌کننده «دینامیت» است، فیلم «شیشلیک» با کارگردانی محمد حسین مهدویان را هم دارای چنین پتانسیلی می‌داند و عقیده دارد: «کمدی‌های قوی می‌توانند مردم را به سینماها ببرند، چون در حال حاضر مردم در وضعیتی هستند که نیاز به شادی دارند و هرکسی که به او نگاهی بیندازیم، در این کرونا آسیب دیده است. البته معتقدم هر فیلمی پتانسیل انجام این کار را ندارد، در بین تمام فیلم‌هایی که آماده نمایش هستند، شاید سه یا چهار فیلم بتوانند این کار را انجام دهند.»
او ادامه می دهد: «همین فیلم‌هایی که این روزها درباره آنها صحبت می‌شود، پتانسیل بالایی برای جذب مخاطب دارند. به طور مثال فیلم سینمایی «شیشلیک»، پتانسیل این موضوع را دارد. یا در بین فیلم‌های تولیدی خودمان، هم «انفرادی» و هم «دینامیت»، این توانایی را دارند. «شیشلیک» فیلم خوبی است و آن را بسیار می‌پسندم، بازی بسیار خوب رضا عطاران، پژمان جمشیدی و ژاله صامتی انکار نشدنی است و هر یک به نوعی بهترین بازی‌های خود را به نمایش گذاشه‌اند فیلم هم از لحاظ فیلمنامه، داستان پر قدرتی را دنبال می‌کند.»
اما چشم امید مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش، به فیلم «دینامیت» است و باور دارد : «اگر فیلم‌های طنز روی پرده بروند، احتمالا تاثیر مثبتی روی آمار فروش داشته باشند. فیلمی مانند «دینامیت» این پتانسیل را دارد و می‌تواند به وضعیت سینما کمک رسانی کند.»
ابراهیم عامریان
رقم ایده‌آل فروش فیلم‌ها چند است؟
در این وضعیت کرونایی پنج فیلمی که روی پرده سینما رفته‌اند، تاکنون و در مجموع، ۳میلیارد و ۱۴۱میلیون و ۷۷۶هزار و ۴۰۰تومان فروخته‌اند، رقمی که به هیچ عنوان نه برای سینمادارها و نه برای صاحبان آثار، قابل قبول هم نیست. حتی فیلم کمدی «هفته‌ای یکبار آدم باش» که صدرنشین جدول فروش است، مبلغ ۱میلیارد و ۷۶میلیون تومان بلیت فروخته است.
اما آیا واقعا این رقمی است که اهالی هنر از فروش فیلم‌ها توقع دارند؟ ساداتیان در این‌باره می‌گوید: «نکته اصلی این است که اگر بخواهیم فیلمی مانند «دینامیت» را روی پرده ببریم، باید تلویزیون در تبلیغات کمک کند و بیلبوردهای شهری فراهم شوند. آن زمان فیلمی مانند «دینامیت» که در شرایط عادی، ظرفیت فروش ۶۰میلیارد تومانی را هم دارد، در شرایط کرونایی راحت می‌تواند تا ۲۰ میلیارد تومان بفروشد. با این‌حال، معتقدم نمی‌توانیم دست روی دست بگذاریم تا شرایط نرمال شود، همان‌طور که همه مشاغل در حال انجام فعالیت هستند، اهالی سینما هم باید کارشان را شروع کنند. اگر انشاالله شرایط اکران برای «شیشلیک » و «دینامیت» فراهم شود و خیال‌شان راحت باشد که وزارت ارشاد آن گارانتی گفته شده را برای آنها فراهم می‌کند و اکران هم از هفته دیگر کارش را آغاز کند، وضعیت فروش یک تغییر اساسی خواهد کرد.»
او درباره گارانتی وزارت ارشاد توضیح می‌دهد: «وزارت ارشاد قرار است حداقل‌هایی را از لحاظ مالی در اختیار «شیشلیک» و «دینامیت» قرار دهد. این فیلم‌ها در شرایط عادی بالای ۵۰ تا ۶۰ میلیارد می‌فروشند و به همین دلیل صاحبان آثار نیاز دارند تا از آنها حمایت تا راضی به اکران فیلمهایشان شوند.»
عامریان هم در این‌باره می‌گوید: «فیلم «دینامیت»، پتانسیل بسیار بالایی برای فروش دارد، یعنی اگر در شرایط عادی اکران شود، قطعا بالای پنجاه میلیارد تومان می‌فروشد. اما در شرایط کرونایی نمی‌دانم اوضاع چگونه است.»
شایسته که نگاهی واقع بینانه‌تر به رقم احتمالی فروش فیلم‌ها در دوران کرونا دارد، می‌گوید: «موضوع فروش فیلم‌ها بستگی به هزینه تولید آثار دارد، اما در این شرایط کرونایی فیلم‌ها حداقل باید ۴میلیارد تومان بفروشند تا بشود گفت اکران‌شان، زیان بار نبوده است.»
چرا «دینامیت» تاکنون اکران نشده است؟
ابراهیم عامریان که به احتمال زیاد و در صورت برآورده شدن خواسته‌هایش، تصمیم دارد فیلم «دینامیت» را اکران کند، تا کنون این کار را انجام نداده است. او که باور دارد مردم نیاز به شادی و تفریح دارند و «دینامیت» هم می‌تواند این نیاز را برطرف کند، درباره دلیل خودداری از اکران «دینامیت» می‌گوید: «فکر می‌کنید فیلم‌های قبلی مانند «شنای پروانه»، چون حمایت نشدند، شکست خوردند. این حمایت، اول از جانب سینماداران شکل می‌گیرد. همه باید دست به دست هم بدهند تا از فیلم حمایت کنند، اگر قرار باشد که من به تنهایی فیلمم را روی پرده ببرم و هیچ نتیجه‌ای هم نگیرم، قطعا این‌کار را انجام نمی‌دهم. اگر فیلمم را نمی‌دهم به این دلیل است که می‌گویم آقای سازمان سینمایی با تلویزیون صحبت کن برای من تیزر بگیر. همچنین چند بیلبورد شهری می‌خواهم. این‌ها حمایت‌ها و موارد بسیار ساده‌ای است که واقعا به پشتوانه مالی زیادی، نیازی ندارد. اگر در حق سینما اجحاف می‌شود، مقصرش تنها من نیستم، زمانی می‌توانم فیلمم را برای اکران بدهم که از ما حمایت شود. یکی از خواسته ما این بود که تیزری با حضور هنرمندان بسازیم و بگوییم که سینماها باز است، وقتی صدا و سیما با ما همکاری نمی‌کند، حداقل خودمان یک حرکتی انجام دهیم.»
او ادامه می‌دهد: «صحبت‌هایی مبنی بر حمایت وزارت ارشاد شده و تا زمانی که به قول‌های داده شده عمل نشود، فکر نمی‌کنم که اکران «دینامیت» به این زودی میسر شود. دوستان سینمادار تماس می‌گیرند و می‌گویند به‌خاطر سینما این کار را انجام دهید، ماهم پذیرفته‌ایم اما شرایطی هم برای انجام این کار داریم.»
ساداتیان هم درباره حمایت از فیلم‌ها در شرایط کرونایی می‌گوید: «یکی از شرایط ورود مردم به سینماها این است که فیلم‌ها جذابیت داشته باشند. در وهله اول، شرایط اکران فیلم باید مساعد باشد که متاسفانه به دلیل اوضاعی که موجود است، بسیاری از تهیه کنندگان حاضر نیستند فیلمهایشان اکران شود. حق هم دارند، چون تولید فیلم به لحاظ اقتصادی بسیار سنگین است و تولیدکنندگان هم توقع دارند که دولت از آنها حمایت کند و چون این شرایط فراهم نشده است، تهیه‌کنندگان تردید دارند تا فیلمهایشان را اکران کنند.»
شایسته هم اکران نکردن فیلم از جانب صاحبان آثار را کاری بیهوده می‌داند و تاکید می‌کند: «من حدود هشت فیلم دارم و برای همه آنها هم اعلام آمادگی برای اکران می‌کنم، چون فیلم وقتی آماده است باید آن را اکران کرد، اگر این کار را انجام ندهیم، می‌سوزد. ولی بدون حمایت، واقعا نمی‌شود در این شرایط کرونایی، امیدی به اکران سینماها بست.»
مرتضی شایسته
دیدگاه تان را بنویسید