بیش از دو میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند که با وجود تمایل به فرزنددار شدن، عموماً به‌دلیل هزینه‌های سنگین درمان، سراغ آن نرفته یا اگر درمان را دنبال کرده‌اند با هزینه‌های بالایی مواجه شده‌اند.
شهرام غفاری مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی از طرح دولت برای حمایت از ۲ میلیون زوج نابارور در کشور می‌گوید: این درحالی است که پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان در بند ۳ سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۹۳ مورد تأکید قرار گرفته و در قانون برنامه ششم توسعه هم تمهیدات لازم از قبیل ارائه تسهیلات جهت افزایش سلامت ازدواج و درمان ناباروری در قالب بودجه سنواتی تکلیف شده است و بر همین اساس بود که در قانون بودجه ۱۴۰۰ بیمه درمان ناباروری تصویب و دولت مکلف به پوشش ۹۰ درصدی کل هزینه‌های سه دوره کامل یکی از روش‌های کمک باروری (آی.سی.اِس.آی) و (آی.وی.اِف) برای هر زوج نابارور و پوشش هزینه‌های دارویی و پاراکلینیک و سایر روش‌های درمان ناباروری شد اما اجرای این بند از قانون بودجه در دولت قبل بلاتکلیف ماند و یکی از نخستین مصوبه‌های دولت سیزدهم تصویب شیوه اجرای قانون بیمه ناباروری و تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار گرفتن خدمات نازایی و ناباروری بود.
بیمه ناباروری یکی از مواردی است که به‌عنوان تکلیف قانونی بر زمین مانده و توسط دولت سیزدهم تعیین تکلیف شد، درباره جزئیات این مصوبه توضیح می‌دهید؟
خدمات ناباروری بخشی از خدمات درمانی است که بخش قابل توجهی از آن تحت پوشش بیمه نبود و هزینه‌های سنگینی برای افراد و زوجین نابارور به همراه داشت و همین هزینه‌های سنگین موجب شده بود افرادی که سطح درآمدی خوبی ندارند حتی از پیگیری درمان منصرف می‌شدند، البته در گذشته اگر کسی به سونوگرافی می‌رفت و آزمایش می‌داد، داروهای مرتبط و غیرمرتبط ناباروری را پوشش می‌دادیم ولی مواردی مثل میکرواینجکشن و آی.وی.اف تحت پوشش بیمه نبود؛ این موارد شامل انتقال جنین به رحم مادر، باروری و لقاح مصنوعی بخش‌های اصلی درمان ناباروری است که هزینه قابل توجهی دارد و بسیاری از زوجین نابارور به علت اینکه منابع کافی نداشتند، یا درمان را پیگیری نمی‌کردند و کسانی هم که پیگیری می‌کردند دچار تنگنای مالی می‌شدند و به همین جهت با توجه به اینکه حدود ۴ میلیون نابارور که دو میلیون زوج هستند و یک میلیون نفر تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار می‌گیرند؛ دولت تصمیم گرفت برای تسهیل امور درمانی این افراد و در حمایت از اینکه نرخ زاد و ولد افزایش پیدا کند، مصوبه‌ای داشته باشد که درمان‌های تخصصی و اصلی ناباروری در پوشش بیمه قرار گیرند.
به دنبال مشکلاتی که بیمه شده‌ها و عموم مردم داشتند دولت سیزدهم در نخستین روزهای خود مصوبه‌ای داشت و به همه سازمان‌های بیمه‌گر هم ابلاغ کردند که آن بخش از خدمات ناباروری که بخش هزینه‌زا و قابل توجهی از منظر بیمه شدگان بود، تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار گیرد و سازمان تأمین اجتماعی به تبع همین مصوبه اجرای آن را ابلاغ کرد و از اوایل شهریور همه زوجین نابارور می‌توانند از این خدمات طبق مفاد این مصوبه بهره‌مند شوند و آنهایی که بعد از این تاریخ هزینه‌هایی کرده بودند، می‌توانند اسناد و مدارک درمانی خود را بیاورند و هزینه‌ها را مطالبه کنند.
چرا پیش از این درمان ناباروری تحت پوشش بیمه نبود؟
بیمه‌ها به طور طبیعی تمایل هر نوع خدمتی را که بیمه شده استفاده می‌کند، تحت پوشش بیمه قرارمی دهند اما تنگنای مالی بیمه‌ها اجازه نمی داد خودشان رأساً به این سمت بروند و اتفاقی که در این مصوبه افتاد این بود که این خدمت را برای بیمه‌ها اجباری کرد اما از سوی دیگر دولت خود را مکلف کرد از محل بودجه عمومی اعتبار اجرای این مصوبه را در اختیار بیمه‌ها قرار دهد و در اینجا اتفاق جدیدی که رخ داد این بود که دولت خود را در بحث حمایت از زوجین نابارور مسئول دانست و بخش عمده‌ای از منابع را دولت برعهده گرفته است.
طبیعتاً اگر وضعیت درآمدی بیمه‌ها با رشد اقتصادی بهبود پیدا کند، بیمه‌ها خودشان هم مخالفتی نخواهند داشت اما چون منابع نبود و این موارد هم هزینه قابل توجهی بود، امکان اجرای آن وجود نداشت و حالا دولت خوشبختانه هزینه‌ها را تأمین کرد و در اختیار بیمه سلامت قرار داد و ما هم هر هزینه ای در این مورد انجام دهیم برای بیمه سلامت می‌فرستیم و از آنها پیگیری می‌کنیم، اما چون یکی دو ماه است که مصوبه در حال اجرایی شدن است طبیعتاً هنوز هزینه‌ها نیامده تا تبدیل به رقم شود.
چه مبلغی به اجرای این مصوبه از سوی دولت تخصیص یافته؟
امسال حدود ۳۴۰ میلیارد تومان اختصاص یافته و سال آینده ۷۰۰ میلیاردتومان منابع برای این امر اختصاص خواهد یافت.
و الان بیمه شده‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند؟
بیمه شده‌ها به موجب این مصوبه می‌توانند مراجعه کنند و از خدمات بهره‌مند شوند؛ در بخش دولتی ۹۰ درصد هزینه‌ها را سازمان‌های بیمه‌گر می‌دهند و اگر به بخش خصوصی بروند بر اساس تعرفه بخش عمومی غیر دولتی پوشش داده می‌شود که در آنجا هم ۹۰ درصد هزینه بر اساس تعرفه عمومی غیر دولتی پوشش داده می‌شود لذا توصیه می‌کنم بیمه شده‌ها اگر به لحاظ تمکن مالی دچار مضیقه هستند به مراکز دولتی بروند که تقریباً برایشان رایگان می‌شود اما اگر به بخش خصوصی بروند باید مشارکتی در هزینه‌ها داشته باشند.
اکنون استانداردهای ارائه خدمات درمان ناباروری توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آماده و ابلاغ شده و بیمه شده‌ها بر اساس این استانداردها می‌توانند از خدمات بیمه ناباروری بهره‌مند شوند.
یعنی با استفاده از این امکان چه میزان از هزینه‌های زوجین نابارور پوشش داده می‌شود و چقدر هزینه‌هایشان کمتر می‌شود؟
ما چون پیش از این هزینه ناباروری را پوشش نمی‌دادیم عدد و رقمی برای آن نداریم، اما این خدمات درمانی تعرفه دولتی و خصوصی دارند که رقمش معلوم است و در بخش دولتی از ۵۰۰ هزار تا ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان با توجه به سادگی یا پیچیدگی درمان است که البته ممکن است برای یک بار نتیجه ندهد و بارها نیاز به تکرار آن باشد که برای فردی که به لحاظ درآمدی در طبقه متوسط یا جامعه کارگری باشد رقم قابل توجهی است، این هزینه‌ها در بخش خصوصی دو سه برابر می‌شود و ۴ میلیون تومان بخش دولتی حدود ۱۲ میلیون تومان بخش خصوصی می‌شود و از این مقدار ۹۰ درصد هزینه‌های دولتی را پوشش می‌دهیم که قبل از این مصوبه صفر بوده است.
قبل از مصوبه خدماتی که طبق این مصوبه با کدهای مشخص وجود دارد تحت پوشش بیمه نبود و با این مصوبه تحت پوشش قرار گرفت. همچنان که اشاره شد همه این موارد موفقیت‌آمیز هم نیستند و مواردی دچار شکست می‌شوند و اگر بیمار بخواهد در طول زندگی و درمان دو سه بار انجام دهد با هزینه‌های جانبی و ایاب و ذهاب بسیار سنگین مواجه می‌شد ،این مصوبه طبیعتاً یکی از اصلی‌ترین دغدغه زوجین نابارور را حل کرده است.
الان این خدمت در دسترس همه بیمه شده‌ها هست و مشکلی برای دسترسی به آن در مراکز خصوصی و دولتی ندارند؟
بله اما موضوع این است که تعداد کثیری از مراکز خصوصی که در این زمینه فعال بودند، اصلاً با بیمه‌ها قرارداد نداشتند و چون درمان ناباروری تحت پوشش نبود، قراردادش معنادار نبود.
با آمدن این مصوبه مراکزی که به طور تخصصی خدمات ناباروری را ارائه می‌دهند درخواست عقد قرارداد داده‌اند که تا به امروز نزدیک ۳۴ مرکز را طرف قرارداد خودمان داریم و مراکز خصوصی آمدند وقتی قرارداد می‌بندند از این خدمات بهره‌مند می‌شوند اما اگر مرکز قرارداد نداشته باشد، بیمه شده‌ها بدانند که به‌دلیل نبود مصوبه و ضعف اجرا نبوده بلکه قرارداد نبود و اگر بیمه شده به جایی رفت و قرارداد نداشت می‌تواند مدارک و اسناد خود را ارائه دهد و در قالب خسارت متفرقه بخشی که در تعهد ماست، پرداخت می‌شود.
خسارت متفرقه این‌طور نیست که امروز اسناد را بدهید و فردا پرداخت کنند، این اسناد در فرایندی رسیدگی و ارسال به ستاد می‌شود و از یک هفته تا دو ماه رسیدگی و پرداخت آن طول می‌کشد و البته خسارت متفرقه چون فقط هم ناباروری نیست. بنابراین اگر بیمه شده‌ای خدمتی گرفته و اسناد را ارائه داده نگران نباشد و پول به حسابش واریز خواهد شد. در مجموع این خدمات بسته خوبی است که بسیار موسع دیده شده و برای زوجین نابارور بسیار مفید خواهد بود.
بیشترازحمایت به مسکن احتیاج دارند