شرایط مطالبه خسارت ملکی

شرایط مطالبه خسارت ملکی در دعاوی حقوقی اهمیت زیادی دارد، زیرا تاخیر یا نقص در جلسات رسیدگی ممکن است منجر به ضرر و زیان به طرفین دعوی شود. قانونگذار در قانون آیین دادرسی مدنی، راه حل هایی برای جبران این خسارات پیش بینی کرده است. طبق این قوانین، خواهان می تواند علاوه بر رسیدگی به اصل دعوی، خسارات ناشی از تأخیر یا نقص در رسیدگی را نیز مطالبه کند. در این مقاله، ضمن معرفی شرایط و نحوه مطالبه خسارت ملکی در دادگاه، به بررسی نکات کلیدی در تنظیم دادخواست مطالبه خسارت نیز خواهیم پرداخت.

دعوای مطالبه خسارت

دعوای مطالبه خسارت زمانی مطرح می شود که فردی به عمد، سوء نیت، اشتباه یا سهل انگاری خسارت مادی یا معنوی به شخص دیگری وارد کند. در این صورت، فرد زیان دیده می تواند درخواست جبران خسارت کند. علاوه بر این، برخی افراد به عنوان شاکی خصوصی به دنبال جبران هزینه های دادرسی یا سود از مجرمان هستند. برای رسیدن به نتیجه مطلوب در این پرونده ها، مشاوره با وکیل پایه یک پیشنهاد می شود، چرا که راهنمایی های حقوقی دقیق و حرفه ای می تواند روند رسیدگی را تسریع کند.

انواع خسارت های قابل مطالبه

انواع خسارت های قابل مطالبه در دعاوی حقوقی به دو دسته اصلی تقسیم می شود: ضرر و زیان قراردادی و خسارت قهری. بر اساس قانون، مدعی حق می تواند به طور همزمان یا مستقل از خوانده برای جبران خسارات ناشی از دادرسی، تاخیر در انجام وظیفه یا عدم اجرای آن شکایت کند. در صورتی که خوانده از استیفای حق امتناع کرده یا وظیفه خود را انجام ندهد، تکلیف جبران خسارت به عهده او خواهد بود. بنابراین در تنظیم دادخواست مطالبه خسارت باید نوع خسارت (قراردادی یا قهری) و دلایل قانونی آن به صورت دقیق مشخص شود. علاوه بر این، در صورت تاخیر یا اتلاف مال، فرد می تواند از خوانده درخواست غرامت کند. همچنین، خوانده نیز می تواند برای جبران خسارت ناشی از اقدامات عمدی خواهان در دادرسی، شکایت کند.

مبانی قانونی مطالبه خسارت در دعاوی حقوقی

ماده های قانونی مرتبط با مطالبه خسارت در دعاوی حقوقی شرایط و ضوابط خاصی را برای جبران خسارت ها تعیین کرده است.

ماده 519: خسارات دادرسی شامل هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل، حق الزحمه کارشناسی و هزینه های تحقیقات محلی است.

ماده 520: خواهان باید ثابت کند که زیان وارد شده ناشی از عدم انجام تعهد، تاخیر در آن یا عدم تسلیم خواسته بوده است؛ در غیر این صورت، دادگاه دعوای مطالبه خسارت را رد خواهد کرد.

ماده 521: هزینه هایی که برای اثبات دعوا یا دفاع ضرورت نداشته باشند، قابل مطالبه نیستند.

خسارات قابل مطالبه توسط خوانده در دعاوی حقوقی

خوانده در دعاوی حقوقی می تواند خسارات مختلفی را از خواهان مطالبه کند. همانطور که اشاره شد، خوانده می تواند بدون نیاز به وکیل در دادرسی شرکت کند، اما در صورت استفاده از وکیل و دفاع موفق در پرونده، حق الوکاله وکیل به او تعلق می گیرد و قابل مطالبه است. علاوه بر این، در صورت پیروزی در دعوا، خوانده می تواند هزینه های رفت و آمد به دادگاه و منافعی که ممکن بود از دست بدهد (منافع ممکن الحصول) را از خواهان درخواست کند.

در برخی موارد، اگر خواهان مال خوانده را توقیف کرده باشد (تأمین خواسته یا دستور موقت)، و خوانده در نهایت پیروز شود، می تواند خسارت ناشی از توقیف مال خود را از دادگاه مطالبه کند. همچنین، اگر خوانده ادعای خواهان را بی اساس بداند، می تواند از دادگاه درخواست تامین دعوای واهی کند؛ در این صورت، خواهان موظف به ارائه مال جهت تامین خسارت در صورت محکومیت خواهد شد و خوانده می تواند خسارت ناشی از طرح دعوای بی اساس را از آن محل مطالبه کند.

شرایط مطالبه خسارت ملکی

دعاوی خسارت به اموال ناشی از گودبرداری و ساخت و ساز غیرقانونی در محله از رایج ترین دعاوی ملکی در دادگاه ها هستند. این نوع خسارت ها گاهی منجر به تخریب کامل یا جزئی ساختمان های مجاور می شود. در چنین مواردی، جبران خسارت می تواند شامل پرداخت خسارت عادلانه، جبران ضرر و زیان ها و حتی بازسازی املاک آسیب دیده باشد.

برای رسیدگی به این دعاوی، لازم است که میزان خسارت با کمک نظر کارشناسان محاسبه شود و منشأ خسارت به طور دقیق مشخص گردد. یکی از ویژگی های اصلی این دعاوی، اثبات رابطه سببیت بین تقصیر عامل خسارت و اثرات آن است. در این راستا، توجه به این نکات و مراحل قانونی ضروری است تا افراد بتوانند خسارت های وارده را به طور صحیح و مطابق قانون مطالبه کنند.

مدارک لازم برای طرح دعوای مطالبه خسارت بر ملک

در دعوای مطالبه خسارت وارده به ملک، ارائه ی مدارک مستند و قابل اتکا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خواهان این دعوا باید با تکیه بر اسناد قانونی و شواهد روشن، هم مالکیت خود را بر ملک اثبات کند و هم ورود خسارت و انتساب آن به رفتار خوانده را با دلایل کافی نشان دهد. در ادامه مهم ترین مدارک و مستندات لازم برای این دعوا را بررسی می کنیم:

• سند مالکیت یا ادله اثبات مالکیت

  اولین و مهم ترین مدرک، سند رسمی مالکیت است. با این حال، در صورت نبود سند رسمی، مدارکی مانند مبایعه نامه معتبر، رای قطعی دادگاه دال بر مالکیت، یا هر دلیل دیگری که دلالت بر تعلق ملک به خواهان دارد، قابل استناد خواهد بود. اثبات مالکیت پایه و اساس هرگونه مطالبه خسارت است.

• دلایل ورود خسارت به ملک

  برای اثبات ورود خسارت، خواهان باید مستنداتی ارائه دهد که تخریب یا آسیب وارده به ملک را نشان دهد. این دلایل می تواند شامل موارد زیر باشد:

  گزارش تامین دلیل توسط شورای حل اختلاف یا دادگاه

  شهادت شهود حاضر در زمان وقوع خسارت

  تصاویر، ویدئوها یا اسناد تصویری که میزان تخریب و نوع آسیب را مشخص می کنند

  این مدارک باید واضح و مستدل باشند تا قاضی را در تشخیص وقوع خسارت قانع کنند.

• نظر کارشناسی رسمی دادگستری

  در اغلب پرونده های مطالبه خسارت، اثبات رابطه سببیت بین اقدام خوانده و خسارت وارده، امری تخصصی و فنی است. به همین دلیل، جلب نظر کارشناس رسمی الزامی است. کارشناس با بررسی محل، میزان خسارت و علل آن، اعلام می کند که آیا خسارت ناشی از اقدامات خوانده بوده است یا خیر.

  ارائه این مدارک به همراه یک دادخواست مطالبه خسارت کامل و مستند، شانس موفقیت خواهان را در دادگاه افزایش می دهد.

• اثبات رابطه سببیت

  صرف وقوع خسارت برای موفقیت در این دعوا کافی نیست؛ خواهان باید نشان دهد که اقدام یا ترک فعل خوانده مستقیماً باعث خسارت وارده شده است. این رابطه ی علت و معلولی، همان رابطه ی سببیت است که معمولاً در گزارش کارشناسی به آن پرداخته می شود.

نتیجه گیری

با توجه به پیچیدگی های حقوقی مرتبط با مطالبه خسارت ملکی و ضرورت ارائه مدارک معتبر از جمله سند مالکیت، گزارش کارشناسی و اثبات رابطه سببیت، بهره گیری از راهنمایی وکیل متخصص می تواند نقش کلیدی در موفقیت پرونده ایفا کند. تنظیم صحیح دادخواست مطالبه خسارت بر اساس اصول قانونی، احتمال صدور رای به نفع خواهان را افزایش می دهد. اگر درگیر پرونده ای هستید که در آن ملک شما دچار خسارت شده یا قصد دارید از حقوق قانونی خود دفاع کنید، پیشنهاد می کنیم با وکیل پایه یک دادگستری مشورت کرده و روند پیگیری دعوا را با اطمینان آغاز کنید.