اقدام متقابل یا شروط برای مذاکره با آمریکا؟

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با مهر، از جزئیات طرح «اقدام متقابل علیه آمریکا عامل اصلی ترور شهید سلیمانی» رونمایی کرده است؛ طرحی که سه روز پیش از سوی هیئت‌رئیسه مجلس در آستانه سالروز ترور شهید سلیمانی رونمایی شد. این طرح اگرچه نامش اقدام متقابل است، اما درون خودش شروطی را برای مذاکره با آمریکا تعبیه کرده است. طرح مجلس مذاکره با آمریکا را ممنوع نکرده، اما به شروطی اشاره دارد که امکان مذاکره مجدد را به صفر نزدیک می‌کند. یکی از این شروط، این است که تا پیش از عذرخواهی آمریکا بابت خروج از برجام و محکوم‌کردن ترور شهید سلیمانی، هر نوع مذاکره ممنوع! یکی دیگر از این شروط، ضرورت پاسخ به شرارت‌های تروریست‌های آمریکایی در کشور میزبان است؛ بدون اشاره به اینکه کشور میزبان کدام کشور است؛ آیا منظور عراق است یا لبنان، فلسطین یا سوریه؟ مجلس در این طرح به ممنوعیت مذاکره بر سر توان تسلیحاتی، شکست حصر غزه و یمن و ممنوعیت واردات کالا و خدمات از آمریکا نیز اشاره کرده و آنها را جزء خطوط قرمز مذاکره آورده است. این دومین طرح مجلس در حوزه سیاست خارجی در یک ماه گذشته است. طرح قبلی که به تصویب رسید و به قانون بدل شد و مخالفت‌های دولت و برخی کارشناسان حوزه اقتصادی و سیاست خارجی را به دنبال داشت، نامش اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بود که با تصویب پیشنهادی در قالب ماده 6 آن، به دولت «فرصتی دو‌ماهه» دادند تا در صورت برطرف‌نشدن کامل تحریم‌های بانکی و نفتی ایران از سوی کشورهای ۱+۴ -دو ماه پس از ابلاغ این قانون- اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی و همچنین کلیه نظارت‌های فراتر از پادمان را متوقف کند. حالا باید دید این طرح به همان شکلی که تهیه شده، در مجلس رأی خواهد آورد یا خیر. اگرچه با توجه به عمر کوتاه دولت فعلی، بعید است عملیات اجرائی طرح‌های مجلس در حوزه سیاست خارجی به این دولت برسد و عملا اینها طرح‌هایی است که اجرای آن جزء وظایف دولت اصولگرای بعدی خواهد بود. به‌تازگی صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، در انتقاد از طرح قبلی مجلس در الزام این سازمان به تولید هزار سانتریفیوژ آی‌آر6 گفته بود: معلوم نیست پول آن قرار است چطور تأمین شود و عجیب است که شورای نگهبان بدون توجه به منبع تأمین مالی، آن را تصویب کرده است!

فداحسین مالکی گفته طرح «‌اقدام متقابل علیه آمریکا عامل اصلی ترور شهید سلیمانی» در قالب سه بخش در دستور کار قرار دارد که عبارت‌اند از: «اخراج تروریست‌های آمریکا از منطقه، حمایت از مقاومت و سیاست خارجی عزتمندانه». به گفته او، بخش نخست طرح در‌صدد اجرای انتقام سخت شهید سلیمانی یعنی اخراج تروریست‌های آمریکا در منطقه شامل «ضرورت پاسخ به هرگونه اقدام نظامی تروریست‌های آمریکایی در همان کشور مبدأ و همچنین مجوز پاسخ نظامی جداگانه به کشور میزبان به‌عنوان شریک جرم تروریست‌های آمریکایی، ممنوعیت اجرای تحریم‌های آمریکا از سوی نهادهای کشور، ممنوعیت واردات کالا و خدمات از آمریکا، کاهش‌دادن نقش دلار در مبادله‌های اقتصادی بین‌المللی، ممنوعیت مذاکره یا توافق بر سر توان جنگ‌افزاری کشور، ممنوعیت هرگونه مذاکره با آمریکا تا پیش از عذرخواهی برای خروج از برجام و محکومیت ترور شهید سلیمانی، ضرورت پاسخ بازدارنده به ترور افزون بر مجازات عاملان آن» است.

او گفته در بخش دوم برای حمایت از محور مقاومت، دولت را مکلف به شکست حصر غیرانسانی یمن در گام نخست و سپس غزه در گام دوم و ارسال کمک‌های داوطلبانه مردمی به مردم مظلوم این کشورها کرده است. شکست حصر غزه واکنشی بازدارنده به صهیونیست‌ها در برابر جنایت ترور شهید فخری‌زاده در نظر گرفته شده است. این نماینده مجلس در ادامه گفته: در این طرح، همکاری‌های گسترده میان کشورهای مقاومت در قالب فراهم‌آوردن زیرساخت‌های رفاهی پیاده‌روی اربعین با همکاری دولت عراق، بومی‌سازی راهیان نور در جبهه‌های مقاومت عراق و سوریه، جذب نخبگان برای تحصیل در دانشگاه‌های کشور، از دولت مطالبه شده است. مالکی گفته که طرح یادشده بستن مجدد هرگونه پیمان با دولت‌های دارای سوءپیشینه پیمان‌شکنی را منوط به ملاحظه‌های سخت‌گیرانه کرده تا دیگر شاهد توافق‌های ناموفق نباشیم.