آژانس و ایران برای دسترسی بازرسان به دو سایت «مشکوک» به فعالیت هسته‌ای توافق کردند

ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از سفر دو روزه مدیرکل این نهاد بین‌المللی به ایران، روز چهارشنبه ۵ شهریورماه بیانیه مشترک منتشر کردند.

بر اساس این توافق، ایران دواطلبانه به آژانس اجازه داده است از «دو محل مشکوک» به فعالیت‌های هسته‌ای بازرسی کند و تسهیلات لازم برای راست‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران بر اساس پروتکل‌های آژانس را بر اساس تفاهم مشترک، اعتماد دوجانبه و در قالب افزایش همکاری‌های دوجانبه فراهم سازد.

طبق این توافق ایران اجازه خواهد به دو مکان «در اطراف شهرضای» در استان اصفهان و دیگری در حومه «تهران» دسترسی داشته باشد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سایت رسمی می‌گوید٬ این نهاد بین‌المللی بر اساس اطلاعاتی که در دست دارد، درخواست دیگری از ایران برای دسترسی به مکان‌های دیگر و سوالات بیشتر، به غیر از مکان‌هایی که قبل اعلام شده را ندارد.

این بیانیه می‌گوید زمان بازرسی از دو سایت یاد شده و فعالیت‌های مربوط به راست‌آزمایی مورد توافق طرفین قرار گرفته، اما نگفته است چه زمانی بازرسان آژانس راهی این دو سایت می‌شوند.

آژانس همچنین می‌گوید، نگرانی‌های امنیتی ایران را مد نظر قرار خواهد داشت.‎

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دیدار کرد.

به گزارش آسوشیتدپرس، رافائل گروسی روز دوشنبه با هدف تحت فشار قرار دادن حکومت ایران برای بازرسی از تاسیساتی که ظن آن می‌رود محل نگهداری و یا استفاده از مواد هسته‌ای اعلام نشده هستند، وارد تهران شد.

آژانس ماه‌هاست که خواهان بازدید از دو محل در حومه شهرهای تهران و اصفهان است که احتمال دارد در این دو سایت در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیت‌هایی انجام شده باشد که ایران پیشتر دربارهٔ آن گزارش نداده بود.

خبرگزاری‌های بین‌المللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارش‌های آژانس را دیده‌اند می‌گویند، این دو محل سایت‌هایی هستند که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شده‌اند.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین روز جمعه، ۳۰ خردادماه، قطعنامه توبیخی پیشنهادی سه کشور اروپایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران و عدم اجازه به آژانس برای بازدید از مکانهای یاد شده را تصویب کرد.

این نخستین قطعنامه انتقادی این نهاد بین‌المللی علیه ایران در طول هشت سال گذشته است.

بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور عضو توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام، با ارائه قطعنامه‌ای به شورای حکام، از ایران خواسته‌ بودند به جلوگیری از بازدید بازرسان آژانس از دو سایت هسته‌ای پایان داده و به طور کامل در این زمینه با آژانس همکاری کند.

آقای گروسی که تاکنون چندین بار از ایران به خاطر عدم اجازه بازرسی از دو سایت یاد شده انتقاد کرده، در سفر به ایران با علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، محمد جواد ظریف وزیر خارجه و حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشور دیدار کرد.

آقای ظریف دیدار با گروسی را «بسیار سازنده» توصیف کرده و آقای صالحی نیز می‌گوید «فصل جدیدی» در مناسبات با آژانس آغاز شده است.

تا سال گذشته که دولت ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و از سرگیری تحریم‌ها اجرای بخشی از تعهدات خود در قبال برجام را متوقف کرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش‌های خود اعلام کرده بود که تهران تمامی تعهدات خود بر اساس توافق هسته‌ای را اجرا می کند.

در حال حاضر ایران هیچیک از حد نصاب‌های تعیین شده در توافق هسته ای موسوم به برجام در مورد حجم غنی سازی و غلظت غنی سازی را رعایت نمی‌کند ولی کماکان به بازرسان آژانس اجازه می‌دهد از تمامی تاسیسات هسته‌ای کشور بازدید و بر فعالیت آنها نظارت کنند.