رویداد ناگوار و سنگینی در دنیا اتفاق افتاده، به‌طوری‌که این واقعه، ظرف همین چند ماه از شروع سال، به تمامی قاره‌ها یورش برده تا قدرت نفوذ خودش را به رخ بکشد. کرونا، این نشان شر، برای هر سرزمینی راهی جسته و از راه عادات ناپسند و شکاف‌های فرهنگ رخنه‌ای یافته تا آنها را تحت تأثیر خود قرار دهد. ویروس بدشگون در این شبیخون نامرئی و خزنده، نتایج تلخی به بار آورده و قربانیان فراوانی روی دست مردم دنیا گذاشته است؛ اما خبر مسرت‌بخش آنکه در ایران، در ابتدای ورود این ویروس، با همدلی و عزم ملی و سرمایه‌های اخلاقی موجود در روابط اجتماعی، توفیقاتی در مقابله با این ویروس برای این سرزمین حاصل شد؛ اما بعدها در مرحله دوم تعطیلات نوروزی هرچه زمان بیشتر گذشت، این تحکیم و ثبات کم‌رنگ‌تر شد و حتی بسته‌های حمایتی پراکنده هم ته کشید، تا‌جایی‌که هجوم کرونا در اذهان مردم به امری عادی تبدیل شد! پزشکان گفته‌اند ممکن است زیان‌رسانی این ویروس همچنان تداوم یابد؛ خبری که اصلا باب میل مردم هیچ کشوری نیست. هرچه شده، ناخواسته بوده و بدون رأی و میل مردم رخ داده؛ یعنی با اکراه عمومی همراه بوده است. کوچک و بزرگ هم گرفتار این مسئله شده‌اند و به این ترتیب قضیه این ویروس در جهان، هر روز دارد پیچیده‌تر می‌شود. به عبارتی روشن، این میهمان ناخوانده شرور می‌خواهد هزینه‌های کمرشکن خود را باز هم تحمیل کند و با هیچ تعارفی با ملت‌های جهان ندارد. پس راه چاره چیست؟ باید اندیشید که راه چیرگی بر این بلای مردم‌کش چگونه ممکن است؟ کرونا ویروسی همه‌گیر است اما آدمی می‌تواند با عقلی که خدا به او موهبت کرده، راه علاج و تدبیری برای خود پیدا کند تا از دوش رنجور خود، این بارِ سنگین را با قوت لازم بردارد! در یک تعبیر سینمایی باید گفت که این ویروس مانند حمله شبانه و بی‌رحم خفاش‌ها به هستی بی‌دفاع شهرهاست. واقعا چه راهکارهایی می‌توان برگرفت تا این گله وحشی که سوغاتی از خطه چین است، برای همیشه خدا، این سرزمین را ترک کند و برود و بال‌های سیاه سلطه خود را از این خاک و آب به بیرون از مرزها بیفکند؟ یک راه مناسب و ضربتی آن است که با مطالعه دقیق سنت‌ها و آداب اجتماعی و مذهبی، کارکرد آنها را به‌خوبی شناخت تا با اشراف به قدرت درون‌زای آنها، به تقویت عزم جمعی پرداخت. یک نمونه موفق و تکرارشده، ماه محرم است که اکنون پیش‌روی ملت خداجوی ایران قرار گرفته. آیین ایمانی و حماسی این ماه، جلوه‌های عاطفی و باشکوهی دارد و به این ترتیب در واقعیت امر، محرم از شمار سنت‌های پایدار این سرزمین است؛ اما حقیقت این است که نباید از ظرفیت انسانی و پنهان‌شده در آیین یاد‌شده غفلت کرد. در خبرها آمده که مسئولان امر توصیه کرده‌اند مؤمنان در این ماه عزیز به‌جای پختن غذاهای نذری و تجمع عزاداران برای آن مکان، بهتر است مواد خام غذایی آن را به‌طور پراکنده انفاق کنند و...
در شهرها و روستاها در نقاط لازم و تحقیق‌شده‌ای پخش کنند یا در سفارش دیگری می‌توان پیشنهاد داد که مردم به نیت پاک ایمانی، ماسک نذری توزیع کنند. در خبرها آمده که کارگران زیادی در گوشه و کنار کشور، چندین ماه است که حقوق حقه‌شان عقب افتاده است و این خود می‌تواند جهت‌دهی خوبی برای عزاداران حسینی مهیا کند که به داد معیشت آنها برسند و در این روزها یاور حسینی آنها شوند. به‌سوی خانواده‌هایی بشتابند که نگرفتن حقوق چند‌ماهه بر سفره کوچکشان تأثیر ناگواری گذاشته و قطعا این سنت نیکوی محرمی، می‌تواند ظرفیت وسیع خود را در اصلاح امور به نمایش بگذارد. این کار می‌تواند با عزم مؤمنانه، به کارهای ارزشمندی منجر شود تا به این معنی راز بهزیستی پیشوایان الگو بیشتر شناخته شود و به قول آن شاعر عارف بافقی باید گفت: «دلا بسوز که سوز تو کارها بکند». راه‌های فراوانی هست تا به تقویت ایمان مردم به‌ویژه جوانان این مرز پرگهر کمک کند، نمونه دیگری که به‌سرعت به ذهن متبادر می‌شود و حیات‌بخش است، دستگیری از خانواده‌هایی است که پدر یا مادر بی‌کار شده در خانه دارند یا در نمونه سوم، بیماری دارند که توان پرداخت هزینه‌های بی‌امان بیمارستانی را ندارند. این اقدامات زیبای انسانی را می‌توان از شاخسار سنت‌ها به دست آورد. باور عمومی بر این است که این ساز و برگ که جانمایه آن از سنت و فرهنگ بومی است، بسی تیزتک‌تر از هر سلاحی است تا در گام بزرگ خویش، این ویروس بدنشان را به زانو درآورد و مهارش کرد.
شرق- محمدجواد لسانی-پژوهشگر
دیدگاه تان را بنویسید