سند راهبردی ایران و چین همچنان موضوع داغ محافل سیاسی و رسانهایاست. مقامات مسوول، دیپلماتها و تحلیلگران در این باره اظهار نظر میکنند و اصلیترین هدف دو طرف از انعقاد چنین قراردادی را خنثی کردن فشارها و تحریمهای ایالاتمتحده ارزیابی میکنند.
علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره سند راهبردی ۲۵ ساله بین ایران و چین گفت: «نقشه راه جدید ایران و چین شکستی را برای آمریکا رقم خواهد زد که در منطقه بینظیر خواهد بود.»
به گزارش تابناک به نقل از صداوسیما، این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در همینباره گفت: «این یک قرارداد نیست، بلکه نقشه راه است که راهبرد و حوزه ما را در منطقه مشخص میکند.»
او ادامه داد: «در این راهبرد قراردادی به امضا نرسیده است، چون قرارداد در موضوعات مشخص است و جزئیات باید مشخص باشد.»
آقامحمدی ادامه داد: «طرفهای استراتژیک داخلی این ارتباط و راهبرد را نگاه بلندمدت جمهوری اسلامی دانستهاند، اما آمریکا در این رابطه تعبیرات تندی داشته است، چون این سند نشان داد که ایران با قدرت اول آینده جهان رابطه برقرار کرده که دوطرف با هم تفاهم کردهاند اگر طرف سومی وارد شد از توافق انجام شده و نقشه راه حفاظت میکنند و اجازه مداخله کشور دیگر را نمیدهند.» این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: «با این سند تحریمها از بین میرود، به همین دلیل است که وزیر خارجه آمریکا بسیار ناراحت است.»
آقا محمدی ادامه داد: «با بستن این راهبرد و رابطه، نقاط کلیدی تحریمها بسته و از میان برداشته میشود؛ وقتی چین در این رابطه با ایران وارد شود تحریم تسلیحاتی ایران برای آمریکا بسته میشود.»
آقامحمدی افزود: «آمریکا نمیخواهد تحریمهای ایران رفع شود، چون با این سند تحریمها بههم میخورد و نقشه راه مشترک ایران و چین بسیاری از برنامههای آمریکا را بههم میریزد.» او افزود: «قرارداد ۲۵ ساله با چین فقط خرید نفت و گاز نیست؛ خرید نفت و گاز جزء کوچک آن است، ایران و چین در تمام حوزههای اقتصادی مشارکت خواهند داشت. مساله کلیدی این رابطه این است که روابط اقتصادی و دفاعی دو کشور منسجمتر خواهد شد، بنابراین هماهنگ شدن ایران و چین میتواند منطقه را از دست آمریکا خارج کند و در جاهایی که تفاهمات صورت گرفته، طرف خارجی نمیتواند ورود کند، چراکه روابط از سوی دوطرف محافظت میشود.»
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه درباره واگذاری جزیره کیش نیز گفت: «این سند نقشه راه است و این خبر نتیجه افکار پهلوی است و حرفی سبک و سطحی است.»
او افزود: «هدف آمریکا این است که ایران نتواند از منافع ملی خود در منطقهای که آمریکاییها ناامن کرده اند دفاع کند، حکومت پایداری خود را از دست بدهد و بتوانند تغییر حکومت دهند. آمریکا اکنون بیش از ۴ هزار فرد را مسوول تحریمهای ایران کرده است. تلاش آمریکا گرفتن منطقه خاورمیانه و محور قرار دادن اسرائیل است، به همین دلیل است که همه کشورها را مجبور کرده اسرائیل را به رسمیت بشناسد و منافع فلسطین را بگیرد و کرانه باختری را نیز در اختیار اسرائیل قرار دهد.»
آقا محمدی گفت: «توافق ایران و چین شکستی را برای آمریکا رقم خواهد زد که در منطقه بینظیر خواهد بود.» او افزود: «قرارداد راهبردی ۲۵ ساله ایران باچین رابطه پولی ریال با یوآن را تقویت خواهد کرد و در عمل تحریمهای آمریکا بی اثر خواهد شد.»
مذاکرات لاریجانی در چین
از سوی دیگر، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه هم در نشست خبری دیروز خود در خصوص سند توافق همکاری ایران و چین گفت: «در سفری که آقای شی به تهران داشتند قرار شد که دو کشور یک نگاه درازمدت برای روابط متصور شوند. در آن سند که نقشه راه است روابط دو کشور جامع و راهبردی توصیف شد. دکتر لاریجانی سال گذشته پیشنهادهای ایران را به چین برد و بعدها سند به ایران بازگشت، بعد ایران پیشنویس نهایی را آماده کرد که به چین ارسال خواهد شد. این سند و رابطه راهبردی برای طرفهای مختلف غیرقابل باور و غیرقابل قبول است. آنها فکر میکنند که این کار تحریمهای آنها را بیاثر خواهد کرد که بیجا فکر نمیکنند. هجمههایی که وجود دارد ریشه خارجی دارد، اما ملت ایران هوشیار است.»
موسوی اضافه کرد: «سند با چین در حال مذاکره است و نه قرارداد است و نه معاهده، هنوز پیشنهاد است که باید چکشکاری شود. قطعا سند اگر نهایی شود در اختیار افکار عمومی قرار خواهد گرفت. هر گونه پرداختن اضافی به این موضوع به دشمنان ایران کمک میکند که[ثابتکنند ایرانیان] خواستار روابط خوب با دنیا نیستند.»
سند باید شش سال پیش به امضا میرسید
از سوی دیگر، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در چین گفت: «قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین باید شش سال پیش به امضای دو طرف میرسید.»
به گزارش «ایسنا» مهدی صفری یکشنبه ۲۲ تیرماه در گفتوگو با رادیو اقتصاد، افزود: «چین کشوری است که نیاز زیادی به انرژی دارد و یکی از فاکتورهای تامین انرژی «امنیت انرژی» است.»او ادامه داد: «امنیت انرژی در خلیج فارس و دریای عمان بهوسیله ایران تامین میشود چون ۱۲۰۰ کیلومتر از سواحل متعلق به ایران است.»
سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در پکن گفت: «شی جین پینگ رئیس جمهور چین شش سال پیش در دیدار با حسن روحانی گفت چین و ایران روابط استراتژیک با همدیگر دارند که یکی از فاکتورها داستان انرژی است.» او افزود: «چین، آمریکا و روسیه ابر قدرتهایی هستند که در دنیا در ابعاد نظامی حرکت میکنند، اما در کنار این «اقتصاد و تجارت» برای چین بسیار مهم است.»
سفیر اسبق ایران در چین افزود: «ایران کشوری است که میتواند هم انرژی و هم امنیت را برای چین تامین کند.» او با بیان اینکه آمریکاییها در دوران اوباما شروع به محاصره کردن چین از ناحیه جنوب و شرق کردند، ادامه داد: «چینیها به این فکر افتادند که این محاصره میتواند ضایعاتی هم در بحث تجارت و هم در بحث تامین انرژی برای آنان داشته باشد از این رو بلافاصله رئیس جمهور چین نگاه به غرب و راه ابریشم را مطرح کرد.»
صفری افزود: «هدف چینیها این بود که ازطریق قزاقستان و ترکمنستان وارد خاک ایران شوند و با مسیر قطار سیکل تجارت خود را با اروپا و مواد اولیه مورد نیازی که باید وارد شود، ببینند.»
سفیر اسبق ایران در چین افزود: «چینیها وقتی دیدند ایران دیر کرده مسیر خود را از طریق روسها بستند.»او تاکید کرد: «وقتی این گونه مسائل مطرح میشود غربیها، اسرائیلیها و کشورهای مرتجع عربی نگران می شوند مبادا اجرای این گونه قراردادها اثر تحریمها و فشارها علیه ایران را خنثی کند از این رو به دنبال فرا فکنی و فضاسازی در این زمینه هستند.»
تحلیل والاستریت ژورنال
همزمان یک روزنامه آمریکایی در گزارشی درباره سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین نوشته این توافق به دنبال کاهش فشارهای آمریکا علیه هر دو کشور است و آنها نشان دادند در برابر فشار آمریکا راه چاره دارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک روزنامه آمریکایی در تحلیلی به عزم ایران و چین برای امضای سند همکاری ۲۵ ساله اشاره کرده و نوشته دو کشور سعی دارند از طریق «شراکت گسترده» فشارهای آمریکا را خنثی کنند.
این روزنامه در ادامه درباره تنشهای میان آمریکا با هر دو کشور میافزاید: «پکن و تهران هر دو درگیر رابطهای پرتنش با واشنگتن هستند. چین وارد یک جنگ تجاری با آمریکا شده و اقتصاد ایران در حال دست و پنجه نرم کردن با تحریمهای آمریکا است.»
دیدگاه تان را بنویسید