پرونده مداخله روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 هنوز بسته نشده و حتی نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده هشدار داده‌اند که مسکو قصد دارد در انتخابات 2020 هم مداخله خود به سود ترامپ را تکرار کند. واشنگتن و مسکو در سوریه و اوکراین، تضاد منافع آشکاری دارند. از طرف دیگر، سقوط قیمت نفت در هفته‌های اخیر نه‌تنها حاصل تعطیلی اقتصادها در پی شیوع ویروس کرونا بود، بلکه عدم توافق میان عربستان و روسیه بر سر کاهش تولید نفت نیز زمینه‌ساز این سقوط شد و چالش دیگری بر سر راه بهبود رابطه واشنگتن با مسکو ایجاد کرد.
بحران شیوع ویروس کرونا هم موضوع دیگری بود که تنش‌های لفظی میان مسکو و واشنگتن را موجب شد. مقام‌های روسیه هم مانند چین که شیوع ویروس کرونا از این کشور آغاز شد، ادعا می‌کنند که این ویروس سلاحی بیولوژیکی است که ایالات متحده برای ضربه‌زدن به رقبایش آن را ساخته است. در چنین شرایطی دونالد ترامپ در اقدامی عجیب و کم‌سابقه که به نظر می‌رسد به ابتکار ولادیمیر پوتین صورت گرفته، بیانیه‌ای مشترک با همتای روسی خود به مناسبت هفتادوپنجمین سالگرد دیدار نیروهای ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در حاشیه رودخانه الب در آلمان دوران جنگ دوم جهانی صادر کردند.
در بخشی از این بیانیه سمبولیک آمده است که «ما امروز برای مقابله با مهم‌ترین چالش‌ها در قرن 21 با هم همکاری داریم. در دهه‌های گذشته نیز فداکاری‌های دو کشور در مسیر مقابله با فاشیسم را فراموش نخواهیم کرد. روح الب نمونه‌ای از این است که ایالات متحده و روسیه می‌توانند در مشکلات و گرفتاری‌ها در کنار هم باشند، اعتمادسازی کنند و برای حل چالش‌های بزرگ‌تر که با آنها رودررو هستیم همکاری داشته باشند».
پیش از صدور این بیانیه هم مقام‌های کاخ سفید اعلام کردند که رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه پس از شیوع ویروس کرونا چهاربار با هم تماس تلفنی داشته‌اند که عمده مباحث مطرح‌شده به مقابله با ویروس کرونا و نیز تلاش برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت مربوط می‌شد. باوجوداین روسیه و عربستان هیچ‌کدام به توافق‌های اخیر نفتی عمل نکردند و هفته گذشته برای نخستین‌بار قیمت نفت سبک آمریکا در بازارهای داخلی این کشور به زیر صفر سقوط کرد.
نگرانی در دولت و کنگره
صدور چنین بیانیه‌ای نگرانی‌هایی را در داخل دولت ترامپ و هشدارهایی را در میان اعضای کنگره و مقام‌های اطلاعاتی ایالات متحده برانگیخت. به نوشته وال‌استریت ژورنال، تصمیم ترامپ در نوشتن این بیانیه سمبولیک مشترک با پوتین باعث بروز بحث‌هایی میان مقام‌های دولت ترامپ در پنتاگون و وزارت خارجه شده است. بسیاری از مقام‌های آمریکایی درباره تمایل واقعی روسیه تردید دارند و برای اثبات این نگرانی‌های خود هم به حمایت پوتین از بشار اسد در سوریه و ادامه مداخله مسکو در اوکراین اشاره می‌کنند.
همچنین تعدادی از اعضای کنگره آمریکا هم با اعتراض به صدور چنین بیانیه مشترکی هشدار دادند که این‌گونه اقدامات ترامپ باعث خنثی‌شدن اقدامات سخت‌گیرانه ایالات متحده و تحریم‌های اعمال‌شده علیه مسکو می‌شود. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هم حاضر نشد در مورد این اقدام ترامپ اظهارنظر کند.
«آنگلا استنت»، تحلیلگر سابق اطلاعاتی می‌گوید: «این‌گونه اقدامات معمولا به خواست پوتین انجام می‌شود. او علاقه زیادی دارد تا از سوی ایالات متحده به‌عنوان قدرتی بزرگ به رسمیت شناخته شود، همان‌گونه که در دوران اتحاد جماهیر شوروی این‌گونه بود. این‌گونه اقدامات ترامپ که بدون مشورت انجام می‌گیرد می‌تواند تبعات منفی زیادی داشته باشد. روسیه در انتخابات 2016 مداخله کرد و با این چراغ سبز نشان‌دادن‌ها، آنها ترغیب خواهند شد تا امسال هم در انتخابات ریاست‌جمهوری تأثیرگذار باشند». پوتین اخیرا از ترامپ دعوت کرده بود برای شرکت در مراسم سالگرد شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، نهم ماه می به مسکو سفر کند که این دعوت با استقبال ترامپ روبه‌رو شده بود، اما پس از آن به دلیل شیوع ویروس کرونا این مراسم لغو شد.
تکرار بیانیه اوباما- مدودف
آخرین‌باری که رؤسای‌جمهور ایالات متحده و روسیه به بهانه دیدار نظامیان آمریکایی و روسی در رودخانه الب بیانیه‌ای مشترک صادر کردند به سال 2010 بازمی‌گردد. در آن سال، باراک اوباما و دیمیتری مدودف، رؤسای‌جمهور سابق ایالات متحده و روسیه، از فرصت این رویداد تاریخی استفاده کردند و با صدور بیانیه‌ای مشترک که شباهت‌های زیادی با بیانیه اخیر ترامپ و پوتین داشت، بر ضرورت کنارگذاشتن اختلاف‌ها و تلاش برای بهبود رابطه دو کشور تأکید کردند. اما تا شش سال بعد از آن رابطه دو کشور به اندازه‌ای با سردی و تنش همراه شد که در سال‌های پس از پایان جنگ سرد بی‌سابقه بود.
در ماه فوریه روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از نمایندگان مجلس نمایندگان آمریکا گزارش داد مقام‌های اطلاعاتی ایالات متحده بر این باور هستند که روسیه تلاش خواهد کرد تا با مداخله در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر 2020، زمینه پیروزی مجدد ترامپ را فراهم کند. ترامپ واکنشی خشمگینانه به این گزارش نشان داد و ادعا کرد که این‌گونه اظهارات، از سوی دموکرات‌ها و با هدف جلوگیری از پیروزی او در انتخابات آینده انجام می‌شود.
با اینکه ترامپ بارها موضوع مداخله روسیه در انتخابات آمریکا را «بازی سیاسی ساخته‌وپرداخته دموکرات‌ها» خوانده و آن را چیزی شبیه به «عملیات شکار جادوگر» می‌داند، اما کمتر از یک هفته قبل هم ریچارد بار، رئیس جمهوری‌خواه کمیته اطلاعاتی سنا، با انتشار گزارشی دوحزبی تأیید کرد که «روسیه با ایجاد کمپین انتشار اطلاعات غلط و هک سیستم‌ها به ترامپ کمک کرده تا بر هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات خود، پیروز شود و این‌بار هم روسیه قصد دارد اقدامی مشابه را در انتخابات 2020 انجام دهد».
ترامپ از زمان روی‌کارآمدن بارها ابراز تمایل کرده که می‌خواهد رابطه واشنگتن و مسکو را که در زمان ریاست‌جمهوری اوباما، بدترین دوران خود پس از پایان جنگ سرد را سپری می‌کرد، وارد مرحله‌ای تازه کند، اما با مخالفت هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه روبه‌رو شده است. مداخله روسیه در انتخابات آمریکا، حمایت مسکو از بشار اسد و مداخله در اوکراین از جمله موضوعاتی است که مانع از بهبود رابطه دو کشور شده. با اینکه رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه سال گذشته در حاشیه نشست سران گروه 20 در ژاپن با هم دیدار کردند، اما بحث‌برانگیزترین دیدار ترامپ و پوتین به جولای 2018 در هلسینکی، پایتخت فنلاند، مربوط می‌شود که اولین دیدار دوجانبه این دو رئیس‌جمهور بود؛ دیداری که در آن ترامپ به حمایت همه‌جانبه از پوتین پرداخت و مداخله روسیه در انتخابات آمریکا را از اساس کذب دانست. رویکرد مثبت ترامپ نسبت به پوتین در این دیدار با اعتراض‌های هر دو حزب در داخل آمریکا روبه‌رو شد. انتظار می‌رود این‌بار هم اقدام ترامپ در انتشار بیانیه‌ای مشترک با فردی که به باور بسیاری از رهبران ارشد هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه، دشمن ایالات متحده محسوب می‌شود و اخیرا در پی سقوط قیمت نفت هم نشان داد که از هیچ اقدامی برای ضربه‌زدن به منافع ایالات متحده کوتاهی نمی‌کند، موج تازه‌ای از اعتراض‌ها علیه ترامپ را شکل دهد.
دیدگاه تان را بنویسید