کتاب "دکتر ژیواگو" اثر بوریس پاسترناک، یکی از شاهکارهای ادبیات کلاسیک روسی، به روایت زندگی یوری ژیواگو، پزشک و شاعر در بحبوحه‌ی انقلاب و جنگ داخلی روسیه می‌پردازد.
معرفی کتاب دکتر ژیواگو
کتاب دکتر ژیواگو یکی از آن شاهکارهای کلاسیک روسی است به قلم بوریس پاسترناک که برای خوانندگان حرفه‌ای و حتی سینمادوستان نامی آشناست. اثری ژرف و ساختارشکن که علیه انقلاب روسیه و جنگ داخلی پس از آن، تمام‌قد ایستادگی می‌کند. قصه‌ی کتاب، ماجرای یوری ژیواگو است، پزشک و شاعری که در مسیر پرفراز و نشیب و در بحبوحه‌ی آشوبِ اتفاقات اوایل قرن بیستم روسیه قرار می‌گیرد. قصه‌ی تنهایی، عشق، جنگ، انقلاب و...
درباره‌ی کتاب دکتر ژیواگو
بوریس پاسترناک (Boris Pasternak) کتاب دکتر ژیواگو (Doctor Zhivago) را با دوران کودکی یوری ژیواگو شروع می‌کند و خواننده را تا بزرگ شدنش با او همراه می‌کند؛ تا جایی که ژیواگو دکتر می‌شود و در هرج‌ومرج انقلاب روسیه قرار می‌گیرد. در این میان، یوری ژیواگو با دختری به نام لارا آشنا و یک دل نه صد دل شیفته‌ی او می‌شود. اما مشکل اینجاست که دکتر ژیواگو دلداده و متعهد به همسرش، تونیا، نیز هست. بوریس پاسترناک با قلم حیرت‌انگیز خود، به زندگی‌های پر پیچ‌وخم این شخصیت‌ها می‌پردازد که دارند با چالش‌ها و تراژدی‌هایی که جنگ و آشفتگی‌های سیاسی برایشان رقم زده، دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ژیواگو و لارا چندین بار سر راه یکدیگر قرار می‌گیرند و قصه‌ی عشقشان در بحبوحه‌ی انقلاب بیشتر و بیشتر می‌شود. جفت این شخصیت‌ها با سختی‌هایی ازجمله فقدان، جدایی از عزیزانشان و تقلا برای زنده ماندن در کشوری جنگ‌زده مواجه می‌شوند. ازآنجایی‌که دکتر ژیواگو شعر هم می‌سراید، متوجه می‌شویم که این پیشه‌ی او بازتابی است از جهان درونی‌اش که همچنین یکی از چند مضمون مدنظر بوریس پاسترناک در این رمان است.
بوریس پاسترناک مخاطبان کتاب دکتر ژیواگو را با سرنوشت تلخ شخصیت‌هایش مواجه می‌سازد. ولی اشعار یوری به رغم تمام سختی‌ها و رویدادهای اندوه‌بار و جان‌فرسا، سالم می‌مانند و نویسنده از این طریق، قدرت پایای هنر و روح آدمی را تصویر می‌کند. کتاب دکتر ژیواگو اثری است پرمایه با روایتی پیچیده که ماهیت پرفراز و نشیب یک عصر را به‌تفصیل بیان کرده و تأثیر عمیق وقایع تاریخی روی زندگی تک‌تک افراد را نشان می‌دهد. دکتر یوری ژیواگو، که می‌توان گفت به نحوی بازتاب شخصیت خود بوریس پاسترناک است، در کنار طبابت، به شاعری و فلسفه هم علاقه دارد، ولی جنگ و عشق وافرش به لارا، زندگی او را مختل کرده است. همین ذات هنری‌اش باعث شده تا در مقابل ظلم و خشونت بلشویک‌ها آسیب‌پذیر باشد و گردونه‌ی زندگی به کامش نگردد و نهایتاً سرنوشت تلخی برایش رقم بخورد. شما علاقه‌مندان به کتب کلاسیک نیز اکنون می‌توانید کتاب دکتر ژیواگو را با ترجمه‌ی آبتین گلکار که به یاری نشر چشمه چاپ و منتشر شده است، تهیه کنید.
کارگردان «پیرپسر»: پدرم مجبورم می‌کرد روزی ۵۰ صفحه کتاب بخوانم!
جوایز و افتخارات کتاب دکتر ژیواگو
- برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال 1958
- برنده‌ی جایزه‌ی بانکارلا در سال 1958
نکوداشت‌های کتاب دکتر ژیواگو
- اولین اثر مملو از نبوغ که از زمان انقلاب به بعد از روسیه بیرون آمده است. (سر ویکتور ساودون پریچت، نویسنده و منتقد ادبی انگلیسی)
- یکی از رویدادهای بزرگ در تاریخ ادبیات و اصول اخلاقی. (ادموند ویلسون، نویسنده و منتقد ادبی آمریکایی)
- از دوران شکسپیر به بعد، به مقوله‌ی عشق در هیچ اثری به این وضوح، به این ظرافت و به این ملموسی پرداخته نشده است. (آیزایا برلین از ساندی تایمز)
اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی از کتاب دکتر ژیواگو
- نخستین اثری که از روی کتاب دکتر ژیواگو تولید شد، یک سریال تلویزیونی ساخته‌ی برزیل به سال 1959 بود.
- در سال 2002 نیز سریال دیگری از روی کتاب دکتر ژیواگو در بریتانیا تولید شد که بازیگران سرشناسی همچون سم نیل و کایرا نایتلی در آن بازی کردند.
- در سال 2006 هم خود روسیه یک مینی سریال از روی کتاب دکتر ژیواگو ساخت که در مجموع پانصد دقیقه بود.
- مشهورترین اقتباس از روی این کتاب فیلمی به همین نام بود به سال 1965 که دیوید لین، کارگردان معروف انگلیسی، آن را ساخت و بازیگر معروف مصری، عمر شریف، در نقش دکتر ژیواگو بازی کرد. این فیلم به لحاظ تجاری توانست به موفقیت چشمگیری دست یابد و نیز موفق به دریافت پنج جایزه‌ی اسکار شد. این فیلم را همچنان به‌عنوان یک اثر کلاسیک تلقی می‌کنند.
کتاب دکتر ژیواگو برای چه کسانی مناسب است؟
اگر به آثار کلاسیک، خصوصاً رمان‌های کلاسیک روسی علاقه دارید که با قصه‌ای عاشقانه با درون‌مایه‌ی جنگ خلق شده باشد، این اثر شاهکار را از دست ندهید.
در بخشی از کتاب دکتر ژیواگو می‌خوانیم
خانواده‌های پارتیزان‌ها از مدت‌ها پیش با کودکان و اسباب‌شان، سوار بر گاری، در پی قشون در حرکت بودند. در انتهای کاروان فراریان، پشت همه، گله‌های بی‌شمار دام را می‌راندند، بیش از همه گاو، بالغ بر چندهزار رأس.
به همراه همسران پارتیزان‌ها، سروکله‌ی مهمان تازه‌ای نیز در اردوگاه پیدا شد: زنی سرباز که به مترسک و عجوزه معروف بود. دام‌ها را درمان می‌کرد و در خفا از سحروجادو هم ابا نداشت.
کلاه سربازی‌اش را یک‌وری روی سر می‌گذاشت و پالتوِ نخودی تفنگداران اسکاتلندی ملکه را می‌پوشید که از کمک‌های ارسالی انگلیسی‌ها برای «حاکم عالی» رسیده بود، ولی به همه می‌گفت که کلاه و پالتو را خودش از کلاه و لباس زندان دوخته است. این را هم می‌گفت که سرخ‌ها او را از زندان مرکزی کِژما آزاد کرده‌اند، جایی که به جرمی نامعلوم به دستور کالچاک در آن حبس شده بود.
در این زمان، پارتیزان‌ها در جای جدیدی مستقر شده بودند. انتظار می‌رفت اتراق‌شان در این‌جا کوتاه باشد، تا زمانی که آن حوالی را خوب شناسایی کنند و جایی برای اقامت طولانی‌تر و سپری کردن زمستان بیابند، ولی رفته‌رفته اوضاع به شکل دیگری رقم خورد و پارتیزان‌ها ناگزیر شدند همان جا بمانند و زمستان را سپری کنند.
اتراق‌گاهِ جدید شباهتی به بیشه‌زار روباه که تازه ترکش کرده بودند نداشت. جنگلی بود انبوه و عبورناپذیر، شبیه به تایگا. از یک سو، که از جاده و اردوگاه دور می‌شد، جنگلْ انتهایی نداشت. در روز‌های نخست، که افراد مشغول بر پا کردن اردوگاه و قابل سکونت کردنش بودند، یوری آندرِیِویچ فراغت بیش‌تری داشت. در چند جهت مختلف در جنگل پیش رفت تا چم‌وخم آن را یاد بگیرد، ولی اطمینان یافت که خیلی راحت ممکن است در جنگل گم شد. دو نقطه توجهش را جلب کردند و در این گشتِ اول در یادش ماندند.
دیدگاه تان را بنویسید