زنجبیل، یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین گیاهان دارویی در جهان است که مورداستفاده در آشپزی و درمان بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد؛ بسیاری نحوه کاشت زنجبیل را می‌دانند و این گیاه را در داخل باغچه منزل خود می‌کارند.

کاشت زنجبیل چندین مزیت دارد؛ برای شروع این یک گیاه بسیار مقاوم است که در بسیاری از شرایط می‌تواند رشد کند؛ همچنین زنجبیل می‌تواند برای مدت طولانی در خاک بماند بدون آنکه فاسد شود.

 علاوه بر مزیت‌های بالا و با توجه به مصرف گسترده‌ی زنجبیل در آشپزی و پزشکی، بازار فروش زنجبیل بسیار گسترده و پایدار است؛ که می‌تواند برای کشاورزان و کسب‌وکارهای کوچک فرصت‌های درآمدزایی را فراهم کند.

کشت زنجبیل در کجای ایران

پیش از آموزش نحوه کاشت زنجبیل باید بدانید که کشت زنجبیل در کجای ایران امکان‌پذیر است؟

زنجبیل گیاهی است گرمسیری که برای رشد مناسب، نیاز به دماهای بالا، هوای مرطوب و خاکی غنی از مواد آلی دارد؛ به همین دلیل کشت زنجبیل در ایران بیشتر در مناطق جنوبی و جنوب شرقی کشور که دارای شرایط مناسب برای رشد زنجبیل هستند، انجام می‌شود.مناطق گرمسیر ایران نظیر هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خوزستان ازجمله مناطقی هستند که برای کشت زنجبیل مناسب هستند؛ اما بااین‌حال با آگاهی از نحوه کاشت زنجبیل می‌توان زنجبیل را در مناطق دیگر نیز پرورش داد.

برای مثال اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که دارای آب ‌و هوای خشک و سرد می‌باشند، می‌توانید از گلدان‌ها یا باغچه‌های داخلی برای کشت زنجبیل استفاده کنید.

کاشت زنجبیل در گلدان

اگر زنجبیل را در گلدان می‌کارید؛ یک گلدان عمیق با سوراخ‌های زیرین برای گرفتن رطوبت اضافی انتخاب کنید.

زنجبیل ممکن است تا چند هفته طول بکشد تا جوانه بزند؛ با صبر و مراقبت، شاهد رشد گیاه خواهید بود.

بعد از چندماه وقتی برگ‌ها شروع به زرد شدن و خشک شدن کردند؛ می‌توانید زنجبیل را برداشت کنید.توجه کنید که قسمت کوچکی از زنجبیل را که انتخاب می‌کنید؛ هنگام برداشت احتمال اینکه یک گیاه زنجبیل بزرگ شود بسیار زیاد است و بهتر است از همان ابتدا کاشت زنجبیل را در گلدانی بزرگ انجام دهید.

نحوه صحیح کاشت زنجبیل

کاشت زنجبیل یک سری مراحل دارد و باید شرایط کاشت فراهم باشد در زیر به نحوه کاشت زنجبیل و شرایط کاشت آن می‌پردازیم:

بذر زنجبیل

زنجبیل به کمک بذر کشت نمی‌شود، بلکه از قطعاتی از ریشه یا “ریزوم ” زنجبیل استفاده می‌شود.

ریزوم‌ها قسمت‌هایی از گیاه هستند که در زیر خاک رشد می‌کنند و می‌توانند گیاه جدیدی را تولید کنند؛ برای اینکار برش‌های مناسبی از آن‌ها را برداشته و در خاک کاشت شوند.

انتخاب ریزوم

نحوه کاشت زنجبیل با انتخاب یک تکه زنجبیل خام (ریزوم) شروع می‌شود؛ تکه انتخابی باید تازه باشد و دارای چندین “چشم ” یا نقطه رشد باشد.

این “چشم‌ها ” به نظر می‌رسند مانند برآمدگی‌های کوچک روی سطح ریزوم و محل رشد ساقه و برگ جدید هستند.

پیش آماده‌سازی ریزوم

ریزوم زنجبیل را به مدت چند ساعت یا یک‌شبانه‌روز در آب خیس کنید؛ این کار باعث فعال شدن نقاط رشد می‌شود.

انتخاب محیط کشت

انتخاب محل کاشت زنجبیل از اهمیت بالایی برخوردار است.

اگر در خانه می‌کارید، یک گلدان با زهکشی خوب انتخاب کنید و اگر در باغ هستید، خاکی را انتخاب کنید که خوب زهکشی شده و غنی از مواد آلی است.

آماده‌سازی خاک

سیستم ریشه زنجبیل به صورتی می‌باشد که توانایی جذب عناصر غذایی توسط آن ضعیف است؛ لذا زمین مناسب برای کشت زنجبیل باید حاصلخیز بوده و دارای خاک عمیق غنی از مواد آلى باشد؛ همچنین علاوه بر قدرت نگهداری رطوبت کافی، زهکشی مناسب داشته و تا حدی اسیدی نیز باشد.

کاشت زنجبیل

اکنون پس از آماده‌سازی شرایط کاشت زنجبیل ریزوم‌ها را با چشم‌ها به سمت بالا در خاک بکارید؛ سپس آن‌ها را با ۲ تا ۳ سانتیمتر خاک پوشانده و فشار دهید تا مطمئن شوید که به‌خوبی در خاک قرارگرفته‌اند.

خاک مناسب کاشت زنجبیل باید مرطوب بوده و خیس نباشد.

زمین کشاورزی جهت کاشت زنجبیل

کشت زنجبیل به طور مداوم در یک محل توصیه نمی‌شود و مدت زمان کشت زنجبیل در یک زمین درنهایت برای مدت ۴-۳ سال است؛ برای کاشت زنجبیل زمین کشاورزی باید آماده کاشت باشد، در ادامه به معرفی شرایط زمین کشاورزی جهت کاشت زنجبیل می‌پردازیم:

شخم زدن زمینپس از انتخاب زمین مناسب برای زنجبیل باید زمین را شخم زد و آماده برای کاشت کرد.

شخم زدن باید در پاییز یا زمستان بعد از برداشت محصول قبلی شروع شود؛ ۴-۵ بار شخم به همراه بارندگی‌های اولیه تابستان، خاک را به خاک زراعی مناسب تبدیل می‌کند.

گاوآهن زدن به عمق ۳۰-۲۵ سانتیمتر، ریشه‌ها را تحریک کرده و موجب گسترش ریشه‌ها می‌شود.

در مراکز کشت و کار زنجبیل، بعد از رفع سرمای زمستان به‌دقت یک یا دو بار چنگک می‌زنند.

داشت

زنجبیل به آبیاری منظم نیاز دارد؛ اما خیلی آب نمی‌خواهد.

این گیاه به نور مستقیم آفتاب نیاز ندارد؛ بنابراین در مکانی نگهداری کنید که نیمه سایه باشد.

برداشت

بعد از حدود ۸ تا ۱۰ ماه، زنجبیل شما برای برداشت آماده است؛ برگ‌های زرد و خشک نشانه آماده شدن گیاه برای برداشت هستند.

با توجه به نیازهای خاص زنجبیل به آب، نور و خاک و همچنین میزان زمانی که طول می‌کشد تا رشد کند، کاشت این گیاه نیاز به صبر و مراقبت دقیق دارد؛ اما نتیجه یعنی داشتن زنجبیل تازه و خوشمزه در دسترس، ارزش تمام زحمات را دارد.

کاشت زنجبیل در خانه (در گلدان و باغچه)

کاشت زنجبیل در خانه فرآیند ساده‌ای است و با رعایت چند نکته ساده می‌توانید زنجبیل خود را در خانه بکارید و از محصولات آن بهره‌مند شوید.

در زیر چند نکته مهم را شرح می‌دهیم:

شما می‌توانید زنجبیل را در باغچه و یا گلدانی در منزلتان بکارید و برای این کار حتماً نباید چندین هکتار زمین کشاورزی داشته باشید؛ همین‌که کاشت زنجبیل را بلد باشید و شرایط کاشت را فراهم کنید کافی است.برای شروع، یک تکه زنجبیل تازه با پوست نرم و صاف و حداقل یک برآمدگی یا چشم (جایی که ساقه جدید از آن خارج می‌شود) انتخاب کنید.

زنجبیل را برای یک‌شب در آب خیس کنید تا چشم‌های آن برای جوانه‌زنی آماده شوند.

زنجبیل را با چشم‌ها به بالا در خاک بکارید و آن را با حدود ۲-۳ سانتیمتر خاک بپوشانید.

خاک را مرطوب نگه‌دارید؛ اما از آبیاری زیاد خودداری کنید تا ریشه‌ها فاسد نشوند.

زنجبیل را در مکانی با نور متوسط تا پرنور قرار دهید.

توجه داشته باشید خاک برای کاشت زنجبیل باید مغذی، غنی از مواد آلی و خوب زهکشی شده باشد.