منشاء پاندمی‌های جهان آینده

 انتظار می‌رود «سرریز‌های زئونوز» (هر بیماری و یا عفونتی که به طور طبیعی از حیوانات به انسان و یا بالعکس منتقل می‌شود) با حداقل ۱۵۰۰۰ مورد از ویروس‌ها که بین گونه‌ها در ۵۰ سال آینده انتقال می‌یابند افزایش یابد.

ه گزارش فرارو به نقل از گاردین، پژوهشگران هشدار داده‌اند که طی ۵۰ سال آینده دست کم ۱۵ هزار مورد از ویروس‌ها بین گونه‌ها وجود خواهند داشت که بحران اقلیمی به گسترش بالقوه ویرانگر بیماری کمک می‌کند و باعث به خطر افتادن جان حیوانات و انسان‌ها می‌شود و خطر ابتلا به پاندمی‌های بیش‌تر را افزایش می‌دهد.

با گرم شدن سیاره زمین، بسیاری از گونه‌های جانوری مجبور می‌شوند برای یافتن شرایط مناسب به مناطق جدید نقل مکان کنند. آنان انگل‌ها و پاتوژن‌های خود را با خود می‌آورند و باعث می‌شوند پاتوژن‌ها و انگل‌ها بین گونه‌هایی پخش شوند که پیش‌تر با هم تعامل نداشته اند. این امر خطر آن چه «سرریز انسان و دام» نامیده می‌شود را افزایش می‌دهد جایی که ویروس‌ها از حیوانات به افراد منتقل می‌شوند و به طور بالقوه باعث ایجاد یک پاندمی دیگر به بزرگی کووید -۱۹ می‌شوند.

«گرگوری آلبری» کارشناس بوم‌شناسی بیماری در دانشگاه جورج تاون و یکی از نویسندگان مقاله تازه منتشر شده در نشریه «نیچر» می‌گوید: «با تغییر جهان، چهره بیماری نیز تغییر خواهد کرد. این پژوهش شواهد غیرقابل انکار بیشتری را ارائه می‌دهد که دهه‌های آینده نه تنها هوا گرم‌تر بلکه جهان بیمارتر خواهد بود. ما یک سازوکار جدید و بالقوه ویرانگر برای ظهور بیماری را نشان داده‌ایم که می‌تواند سلامت حیوانات را در آینده تهدید کند و احتمالا برای ما نیز پیامد‌هایی خواهد داشت».

آلبری می‌گوید که تغییرات آب و هوایی «اکوسیستم‌ها را تا هسته خود تکان می‌دهد» و باعث تعامل بین گونه‌هایی می‌شود که احتمالا ویروس‌ها را منتشر می‌کنند. او می‌گوید که حتی اقدام شدید برای مقابله با گرمایش جهانی در حال حاضر برای متوقف کردن خطر رویداد‌های سرریز کافی نخواهد بود.

او می‌افزاید: «این وضعیت رخ خواهد داد و حتی در بهترین حالت سناریو‌های تغییرات آب و هوایی قابل پیشگیری نیستند و ما باید اقداماتی را برای ایجاد زیرساخت‌های بهداشتی به منظور محافظت از جمعیت حیوانات و انسان‌ها انجام دهیم».

در این مقاله پژوهشی اشاره شده که دست کم ۱۰ هزار نوع ویروس که قادر به آلوده کردن انسان‌ها می‌باشند بی‌سر و صدا در جمعیت‌های حیوانات وحشی در حال گردش هستند. تا سالیان اخیر چنین عفونت‌های متقاطع غیرعادی بود، اما از آنجایی که زیستگاه‌های بیشتری برای کشاورزی و توسعه شهری از بین رفته افراد بیشتری با حیوانات آلوده در تماس بوده اند.

تغییرات آب و هوایی و اقلیمی با کمک به گردش بیماری بین گونه‌هایی که پیش‌تر با یکدیگر روبرو نشده بودند این مشکل را تشدید می‌کند. این مطالعه تغییرات محدوده جغرافیایی ۳۱۳۹ گونه پستاندار را به دلیل تغییرات آب و هوایی و کاربری زمین تا سال ۲۰۷۰ پیش بینی کرده و نشان داده که حتی تحت سطح نسبتا پایین گرمایش جهانی دست کم ۱۵۰۰۰ رویداد انتقال بین گونه‌ای یک یا چند ویروس در طول این بازه زمانی رخ خواهد داد.

خفاش‌ها به دلیل توانایی‌شان در طی کردن مسافت‌های طولانی عامل اصلی شیوع این بیماری هستند. یک خفاش آلوده در ووهان چین یکی از دلایل مشکوک شروع پاندمی کووید بوده است و در پژوهش‌های پیشین تخمین زده شده که حدود ۳۲۰۰ گونه از ویروس کرونا در حال حاضر بین جمعیت خفاش‌ها در حال حرکت هستند.

پژوهش‌های تازه هشدار می‌دهند که خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از تغییرات اقلیمی تنها مربوط به آینده نیست. در این مقاله آمده است: «به طرز شگفت‌انگیزی متوجه می‌شویم که این انتقال زیست محیطی ممکن است در حال انجام باشد و نگهداشتن گرمایش جهانی زیر سطح ۲ درجه سانتیگراد در طول قرن به اشتراک‌گذاری ویروسی در آینده را کاهش نخواهد داد».

«کالین کارلسون» یکی دیگر از نویسندگان این مقاله می‌گوید: «بخش عمده خطر بیماری‌زایی در مناطق مرتفع در آفریقا و آسیا متمرکز است اگرچه فقدان نظارت، ردیابی پیشرفت برخی ویروس‌ها را دشوار می‌سازد. این تغییر ناگذرا و عمدتا مشاهده نشده در اکوسیستم‌ها رخ می‌دهد. ما مراقب آن نیستیم و این موضوع باعث می‌شود پاندمی چالش برانگیزتر شود. تغییرات اقلیمی در حیاط خلوت ما کانون‌های بی‌شماری را برای خطرات مشترک بین انسان و دام ایجاد می‌کند. ما باید سیستم‌های بهداشتی را بسازیم که برای مقابله با آن خطرات آماده باشند».

کارشناسانی که در انجام این پژوهش نقشی نداشته‌اند می‌گویند این مطالعه نیاز فوری به بهبود فرآیند‌های طراحی شده برای جلوگیری از پاندمی‌های آینده و هم چنین حذف تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی که باعث بحران آب و هوا می‌شوند را برجسته می‌سازد.

«رون برنشتاین» مدیر موقت مرکز اقلیم، سلامت و محیط زیست جهانی در دانشگاه هاروارد می‌گوید: «یافته‌ها تاکید می‌کنند که ما باید از سرریز پاتوژن جلوگیری کنیم. واکسن‌ها، دارو‌ها و آزمایش‌ها ضروری هستند، اما بدون سرمایه گذاری عمده در پیشگیری از پاندمی اولیه یعنی حفاظت از زیستگاه ها، تنظیم دقیق تجارت حیات وحش، و بهبود امنیت زیستی دام خود را در دنیایی خواهیم دید که تنها ثروتمندان قادر به تحمل آن هستند و احتمال شیوع بیماری‌های عفونی در آن بیش‌تر است».

«پیتر دازاک» رئیس اتحادیه بهداشت EcoHealth، یک سازمان غیرانتفاعی که در زمینه پیشگیری از بیماری همه گیر فعالیت می‌کند می‌گوید در حالی که مداخله انسان در طبیعت برای مدتی به عنوان یک عامل خطرزا و ایجاد کننده بیماری شناخته شده بود پژوهش تازه صورت گرفته نشان دهنده «گامی مهم و رو به جلو» در درک چگونگی اقلیم و آب و هوا است و تغییرات اقلیمی باعث گسترش ویروس‌ها می‌شود. او می‌افزاید: «نکته نگران کننده‌تر آن است که ما ممکن است در حال حاضر در این روند باشیم چیزی که من انتظارش را نداشتم و یک زنگ بیدارباش واقعی برای سلامت عمومی است. در واقع، اگر به تاثیرات احتمالی تغییرات آب و هوایی فکر کنید اگر بیماری‌های همه گیر یکی از آن‌ها باشد ما در مورد تاثیر بالقوه تریلیون دلاری صحبت می‌کنیم. این هزینه پنهان تغییرات آب و هوایی بالاخره مشخص شد و چشم اندازی که این مقاله به ما نشان می‌دهد آینده بسیار زشتی برای حیات وحش و انسان‌ها است».