هر ساله مراسم روز جهانی سالمندان در اول اکتبر توسط سازمان ملل متحد (UNO) برگزار می‌شود. این روز برای افزایش آگاهی درباره مسائلی است که سالمندان در زندگی روزمره خود با آن مواجه هستند.
برخی از رایج‌ترین مشکلات سالمندان، فراموشی، عدم درک دستگاه‌ها با فناوری جدید مانند تلفن‌های هوشمند و رایانه‌ها، مشکلات سلامتی، تنهایی و عدم حمایت مالی است، همچنین باید از نظر جسمی و روحی نیز به آنان توجه شود. اولین روز جهانی سالمندان به صورت رسمی توسط مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد در ۱۴ دسامبر ۱۹۹۰ اعلام شد.
سالمندان و بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹
۱۸ ماه گذشته با وجود بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ برای بسیاری از افراد به سختی سپری شده است البته این روزها برای نسل‌های قدیمی که در مقابل این بیماری آسیب‌پذیرتر هستند، سخت‌تر گذشته است. دوران همه‌گیری برای سالمندان سخت است زیرا محدودیت خانه‌نشینی بر سلامت آنان تاثیر گذاشته همچنین عدم معاینات منظم برخی از شرایط مزمن را تشدید کرده است. در بحبوحه همه‌گیری، درک مشکلاتی که افراد مسن می‌گذرانند اهمیت بیشتری یافته است و باید برای آگاهی از نیازهای ویژه آنان گامی برداشته شود.
عدالت دیجیتال برای همه سنین
موضوع بزرگداشت روز جهانی سالمندان در سال ۲۰۲۱، «عدالت دیجیتال برای همه سنین» است. دیجیتال‌سازی معیارهای زندگی را متحول کرده است اما افراد مسن در استفاده از این فناوری‌های مدرن بسیار عقب هستند. موضوع سازمان‌ملل در این روز خاص باعث شفافیت مسئله سالمندانی می‌شود که به‌طور کامل از این فناوری بهره‌مند نیستند. با توجه به اینکه بسیاری از نیازها، سرگرمی‌ها و علایق افراد توسط تلفن‌های همراه، اینترنت و رایانه انجام می‌شود، سیاستگذاران باید تهدیدهای مرتبط با این فناوری‌ها را برای افراد مسن در نظر بگیرند تا آنان را سالم و ایمن نگه دارند.
مشارکت افراد مسن در دنیای دیجیتال نشان می‌دهد که باید به خطراتی مانند جرایم سایبری و اطلاعات نادرست که حقوق، حریم خصوصی و امنیت افراد مسن را تهدید می‌کند، توجه کرد. گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که زنان و افراد مسن نابرابری دیجیتالی را بیشتر از سایر گروه‌های جامعه تجربه می‌کنند. آنان یا به فناوری دسترسی ندارند یا اغلب از فرصت‌های ارائه شده توسط فناوری پیشرفته به‌طور کامل استفاده نمی‌کنند.
چهارمین انقلاب صنعتی که با نوآوری سریع دیجیتالی و رشد نمایی (رشد تصاعدی) مشخص می‌شود، تمام بخش‌های جامعه ازجمله نحوه زندگی، کار و ارتباط با یکدیگر را متحول کرده است. پیشرفت‌های تکنولوژیکی امیدواری زیادی برای تسریع پیشرفت به سوی اهداف توسعه پایدار (SDGs) ایجاد خواهد کرد با این حال، نیمی از جمعیت جهان آفلاین هستند.
افزایش امید به زندگی و افزایش جمعیت سالمندان
تا پایان قرن، ۲۰ سال به عمر متوسط افراد اضافه و این طول عمر یکی از بزرگترین دستاوردهای قرن بیستم است که منجر به افزایش چشمگیر تعداد افراد مسن در جهان خواهد شد. امید به زندگی در بین افراد با توجه به افزایش و بهبود مراقبت‌های بهداشتی، شیوه زندگی و غذای کافی افزایش خواهد یافت و افراد عمر طولانی‌تری خواهند داشت اما آیا کیفیت زندگی سالمندان نیز به همین صورت خواهد بود؟
دنیا خیلی پیرتر خواهد شد، تقریبا ۹۰۰ میلیون نفر در جهان بالاتر از ۶۰ سال دارند و تا سال ۲۰۵۰، ۲ میلیارد نفر یا ۲۲ درصد از جمعیت کره زمین در این سن خواهند بود، در حالی که در سال ۲۰۱۵، این جمعیت ۹۰۰ میلیون نفر بوده است و امروزه ۱۲۵ میلیون نفر در سن ۸۰ سال یا بیشتر هستند.
در حقیقت، تا سال ۲۰۵۰ برای اولین بار در تاریخ بشریت تعداد افراد بالای ۶۰ سال بیش از تعداد کودکان در جهان خواهد بود. امروزه از هر ۱۰ نفر یک نفر ۶۰ سال یا بیشتر دارد و تا سال ۲۰۵۰، این یک نفر از هر پنج نفر و تا سال ۲۱۵۰، یک نفر از هر سه نفر خواهد بود. عمر طولانی‌تر سالمندان به معنای شانس بیشتر برای ادامه فعالیت‌های جدید (حرفه یا مشارکت در جامعه) است به این معنی که آنان در معرض بیماری و ناتوانی قرار دارند و کیفیت زندگی خود را در یک دوره زمانی از دست می‌دهند.
اهمیت سالمندان
افراد مسن منبعی از خرد، تجربه و دانش هستند و زندگی در کنار آنان به افراد انگیزه زندگی بهتر خواهد داد. آنان به افراد درباره خطرات احتمالی هشدار می‌دهند و در هر زمان و هرکجا می‌توان از این افراد برای راهنمایی و پشتیبانی استفاده کرد. متاسفانه بسیاری اوقات سالمندان را نادیده می‌گیریم و مشغله‌های زندگی را عامل آن می‌دانیم اما روز جهانی سالمندان، روزی برای رسیدگی به فرصت‌ها و چالش‌های پیری این جمعیت در نظر گرفته شده است. البته بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ مخاطرات بسیاری برای افراد مسن ایجاد کرده که نه تنها برای سلامتی بلکه در رفاه آنان نیز تاثیر داشته است.
با وجود ابتکارات بسیار، این نگرانی جهانی وجود دارد که پیشرفت کافی برای رفع نیازهای افراد مسن انجام نشده است. در سراسر جهان سن‌گرایی رایج و کیفیت مراقبت‌های طولانی‌مدت اقامتی حتی در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است و حقوق افراد مسن هنوز به‌طور مناسب مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
تا اون زمان دنیا خیلی عوض شده.