اینجا در گرمای شرجی جنوب، در دوردست ترین کنارههای جنوب غربی کشور در مرزهای مشترک با قطر، جریان توسعه و پیشرفت با همه سحتی ها و مشقات آن با دستان توانمند و ظرفیت ها و تکنولوژی داخلی صنعت نفت ایران جاری و ساری است.
با خروج «توتال انرژیز» در سال ٢٠١٨ با فشار تحریم های ایالات متحده، کسی گمان نمیکرد، طرح توسعه فاز ١١ پارس جنوبی به عنوان مهمترین و پربازدهترین فاز میدان پارس جنوبی، تنها در بازه زمانی چند ساله آنهم با مدیریت داخلی به این حد از توسعه و پیشرفت رسیده و کشور را در آستانه بهرهبرداری حداکثری از این میدان مشترک قرار دهد.
در این گزارش به جلوه هایی از مختصات و مشخصات این فاز و طرح توسعه فاز ١١ میدان گازی پارس جنوبی میپردازیم.
فازی مهم و استراتژیک در قلب انرژی ایران
اکتشافات میدان گازی پارس جنوبی در اوایل دهه ٧٠ بود اما پس از اکتشاف ذخایر عظیم گازی در مرزهای مشترک با قطر و در اواسط و اواخر همان دهه بود که طرح توسعه چند فاز اولیه از سال ١٣٧٧ کلید خورد اما در طول دو دهه ابتدایی، کشور قطر میزان استحصال و بهره برداری بسیار فراتری از قدرالسهم خود را با کمک شرکت های چند ملیتی و تکنولوژی روز را داشت و از همان سال های ابتدایی دهه ٨٠ برای جبران این عقب ماندگی طرح توسعه میدان پارس جنوبی با نگاه ویژهای نگریسته شد و در قالب ٢۴ فاز در دستور کار قرار گرفت، اما هنوز فاصله ها آنگونه که باید و شاید پر نشده بود.
بالاخره توسعه فاز ١١ به عنوان بزرگترین و آخرین فاز توسعهای این میدان استراتژیک در دستور کار قرار گرفت. با کنار کشی شرکت های خارجی همچون توتال به بهانه تحریم ها، طرح به شرکت های داخلی و با کارفرمایی شرکت ملی نفت ایران و پیمانکاری شرکت پتروپارس به طرفیت از شرکت ملی نفت ایران سپرده شد و در طول چند سال اخیر با شتاب مضاعف به مرحله اجرا گذاشته شد.
طرح توسعه فاز ١١ چه مختصات و مشخصاتی دارد
فاز ١١ در مرز دریایی ایران و قطر جای دارد و به عنوان یکی از پیچیدهترین بخشهای فنی این میدان عظیم گازی مشترک به شمار میرود.مجری طرح توسعه شرکت پتروپارس است که تحت قراردادی با شرکت نفت و گاز پارس (POGC) به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران (NIOC) اجرای پروژه را در دستور کار دارد. قراردادهای جدید نفتی ایران موسوم به (IPC) شامل بر فرآیندهای قراردادی و بخش حقوقی آن است. در خصوص موقعیت جغرافیایی فاز ١١ نیز باید گفت در حدود 130 کیلومتری جنوب غربی عسلویه در خلیج فارس و درست در مجاورت مرز مشترک با قطر قرار گرفته است.
یش برد عملیاتی طرح در قالب دو مرحله اصلی برنامهریزی شده است:حفاری مجموعاً 24 حلقه چاه، ساخت و نصب دو سکوی تولیدی، هر کدام با ظرفیت ٢٨ میلیون متر مکعب در روز به انضمام لولهگذاری دو خط لوله زیردریایی 32 اینچی، به همراه خطوط لوله تزریق مونواتیلن 4 اینچی، برای اتصال سکوها به پالایشگاههای خشکی فازهای 6، 7، 8 و 12.و نصب سکوی سرچاهی و تاسیسات مربوطه.
مرحله دوم نیز به نصب تأسیسات تقویت فشار و تجهیزات مربوطه برای حفظ فشار و تداوم تولید در سالهای آتی عمر میدان که میانههای خود نزدیک میشود، اختصاص دارد.
هدف گذاری پروژه و رشد شتابان پیشرفت آن
در هدفگذاری اعلامی پروژه نیز آمده است، تولید روزانه 2 میلیارد فوت مکعب گاز خام به همراه میعانات گازی در اولیت اصلی پروژه قرار دارد و از طرف دیگر انتقال گاز تولید شده به پالایشگاههای خشکی فازهای ۶،٧،٨ و ١٢ با ظرفیتی که هر کدام ١ میلیارد فوت مکعب دریافت کنند،از اهداف پروژه است.
اما وضعیت فعلی پروژه از چه قرار است: تا اردیبهشت ١۴٠۴، تولید گاز از فاز ١١ با تکمیل و بهرهبرداری از هشتمین چاه به ٢٠میلیون متر مکعب در روز رسیده است.از ابتدای سال جاری و در همین مدت کوتاه سپری شده، چهار حلقه چاه جدید حفاری و به بهرهبرداری رسیدهاند و گیش بینی ها حاکی از آن است که چهار حلقه چاه باقیمانده در این موقعیت نیز در ماههای آینده عملیاتی شود.
لازم بذکر است که حجم کل گاز استخراج شده از فاز ١١ پارس جنوبی از ابتدای توسعه آن به ٢٢۵ میلیارد فوت مکعب رسیده است.
در نهایت باید گفت توسعه فاز ١1 به دلیل موقعیت و الزامات فنی آن، پیچیدهترین فاز در میان تمام فازهای پارس جنوبی به شمار می؛ آید و به رغم کارشکنی های و فشارهای حاصل از تحریم و گیچیدگی و مشقات اجرای طرح و محدودیت ها و مضایق داخلی در دوران چند ماه اخیر، رشد محسوس و توسعه ملموسی داشته است. با ادامه این روند و با تکمیل پروژه توسعه فاز ١١ کلیت تولید گاز ایران بهخصوص در این میدان مشترک رشد چشمگیر داشته و کمک شایان توجهی به حل مسئله ناترازی، صادرات و ارزآوری و توسعه ماندگار کشور در چشم انداز پیش رو داشته باشد
دیدگاه تان را بنویسید