شکست در حیاط خلوت

55 آنلاین 

صبح روز 20 مهر، انتخابات ریاست جمهوری قبرس ترک نشین برگزار شد و ارسین تاتار، نخست وزیر و نامزد مورد حمایت آنکارا با 32 درصد اول و مصطفی آکینجی رئیس جمهور و دارای اختلاف با آنکارا با 29 درصد به دور دوم راه پیدا کردند. این انتخابات به صورت زودهنگام برگزار شد چرا که سفر نابهنگام تاتار، نخست وزیر قبرس ترک نشین به آنکارا و دیدار با اردوغان، مورد اعتراض متحدانش قرار گرفت و حزب متبوع او یعنی حزب وحدت ملی نتوانست ائتلاف با حزب خلق را حفظ کند و با فروپاشی ائتلاف، دولت نیز از هم پاشید و در نتیجه، دولت قبرس مجبور به برگزاری انتخابات زودهنگام شد. با توجه به حمایت علنی ترکیه از تاتار، پیروز نشدن او در دور اول نشانگر این است که نفوذ ترکیه در حیاط خلوت خود در حال کاهش است.

از سال 1974، با تلاش‌های ترکیه، بخش شمالی قبرس که عمدتا ترک نشین بود تجزیه شد و کشور جمهوری قبرس شمالی که فقط آن را ترکیه به رسمیت شناخته تاسیس شد. از همان سال، نیروهای نظامی ترکیه به بهانه دفاع از این کشور در این سرزمین حضور دارند. پرچم قبرس شمالی نیز کاملا از روی ترکیه کپی برداری شده است و این امر و موضع‌گیری‌های سیاسی نشان می‌دهد که قبرس شمالی کاملا از ترکیه تبعیت سیاسی دارد. اما در دو سال گذشته، اتفاقاتی افتاده است که نشان می‌دهد که تبعیت سیاسی قبرس شمالی از کاخ آکسارای در حال کمتر شدن است. مصطفی آکینجی، رئیس جمهور قبرس شمالی در سال گذشته لب به انتقاد از سیاست‌های خارجی اردوغان باز کرد و از عملیات نظامی ترکیه در سوریه انتقاد کرد. همچنین مدتی پیش او خواستار الحاق دو قبرس و حل شدن این مسئله در قالب یک نظام سیاسی فدرال با نظارت اتحادیه اروپا شد. این اتفاق در صورت وقوع ترکیه را از معادلات جنوب اروپا و شمال دریای مدیترانه حذف خواهد کرد. در حالی که ارسین تاتار، به شدت طرفدار آنکاراست و به نظر می‌رسد به جای حل مسئله قبرس بیشتر به دنبال تنش زایی با حاکمان جنوب قبرس باشد. نزدیکی ارسین تاتار با ترکیه به حدی است که برای افتتاح پروژه انتقال آب از ترکیه به قبرس به آنکارا رفت تا در کنار رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از طریق ویدئو کنفرانس این پروژه را افتتاح نماید. حتی اردوغان در این دیدار، حضور خود را در مسائل شرق دریای مدیترانه به علت بهره‌مند شدن مردم ترک قبرس از منابع طبیعی این جزیره قلمداد کرد. 

با این وجود، عدم اقبال ارسین تاتار در دور اول انتخابات قبرس ترک‌ نشین، نشان دهنده کاهش نفوذ و محبویبت ترکیه در قبرس شمالی هستند. به نظر می‌رسد شهروندان قبرس شمالی پیوستن به اتحادیه اروپا را به تحت سیطره ترکیه بودن ترجیح می‌دهند. این امر شکست سیاست‌های خارجی ترکیه را نشان می‌دهد. در سال‌های اخیر ترکیه بر مبنای رویکرد نوعثمانی‌گری در کشورهای همسایه‌اش دخالت کرده است. اما هم‌اکنون در لیبی روند جنگ داخلی رو به صلح است و فائز السراج متحد ترکیه در پایان این ماه میلادی استعفا خواهد داد. در مصر نیز اخوان المسلمین روز به روز بیشتر سرکوب می‎شود. جنگ قره باغ نیز بدون نتیجه به آتش بس مبدل شد. در سوریه نیز تکفیری‌های وفادار به ترکیه از موضع مناسبی برخوردار نیستند.

حال باید دید ترکیه می‌نشیند تا استراتژی وطن آبی خود را در قبرس شکست خورده ببیند؟ بعید است چرا که  ترکیه از قدرت مهاجران به قبرس شمالی و نیروهای نظامی وفادار به خود در این کشور مطمئن است و انتقال قدرت به مخالفانش را تحمل نخواهد کرد. در صورت پیروزی آکینجی، احتمال آشوب در قبرس شمالی می‌رود. علی الخصوص هم‌اکنون که ترکیه به دنبال منابع طبیعی در مدیترانه شرقی است محال است بگذارد قبرس شمالی به این راحتی از دستش بیرون برود.