انسان ها آنقدرها هم باهوش نیستند

توهم باهوشی 1 نوشته دوید مکریتی و با ترجمه دکتر میثم شکری ساز، کتابی است با موضوع تفکر و اندیشه که برای افراد علاقمند به افزایش مهارت های فردی و آنهایی که به موضوعات و مسائل پیرامون خود با دید عمیق تری نگاه می کنند، کتاب بسیار جذاب و مفیدی است. دیوید مکرینی یک مجری تلویزیونی، ویراستار و نویسنده کتاب های روانشناسی است، و کتاب هایش تا کنون دو بار در فهرست کتاب های پرفروش دنیا قرار گرفته است. کتاب حاضر که دکتر میثم شکری ساز آن را به فارسی برگردانده، تا کنون به 14 زبان ترجمه شده است. در این کتاب او با مثال و اشاره به باورهای غلط نشان می دهد که انسان های چطور دچار توهم باهوشی هستند.

خود شما

هر یک از فصل های این کتاب با توضیح یک باور غلط و باور صحیح آن شروع می شود و در ادامه با ذکر مثال توضیح داده می شود، که چطور دچار خطا می شویم و تصور می کنیم که باوری که داریم صحیح است. در فصل اول این باور را غلط می داند که انسان باور دارد که موجودی منطقی است و جهان را به شکل واقعی آن می بیند. در ادامه توضیح می دهد که باور صحیح این است که ما مثل بقیه فریب خورده ایم و می خوریم و این چیزی است که در واقع در طول روزمره ما را سالم نگه می دارد.

علم روانشناسی و خود آگاهی هر روز در حال پیشرفت است و در اغلب موارد دلیل رفتارهای مختلف، انتخاب یا حتی افکار مشخصی نیست. شاید باورش سخت باشد، اما در حقیقت ما داستان هایی را برای توضیح کارهای خود یا به بیان دیگر توجیهات را می سازیم که برای ادامه ندادن رژیم غذایی، ترجیحات که در طول زندگی داشته ایم و بسیاری از موارد دیگر دلیل داشته باشیم. در ذهن همه افراد از دانشمندان گرفته تا هر فرد موفق یا یک فرد عادی، افکاری وجود دارد که باعث گمراهی او می شود.

جمع بندی

حتما تا به حال فیلمی را دیده اید که با عبارت" بر اساس یک داستان واقعی" شروع می شود، اولین چیزی که با خواند این جمله به ذهن شما می رسد، چه چیزی است؟ آیا تمام دیالوگ ها، لباس ها و موسیقی را باور می کنید؟ قطعا اینطور نیست. با این حال ذهن آنقدر باهوش نیست که آنچه را که می بیند فقط یک نمایش بداند و دلیل آن تمایل مغز به پر کردن جاهای خالی است.

شاید فکر می کنید که فقط یک مغز دارید، اما در مواقع زیادی شما در واقع دو مغز دارید. افکار ، خاطرات و احساسات در یک قسمت کلی جابجا  می شود. اما باید گفت که بعضی از اعمال با یکی از این دو نیمکره بهتر مدیریت می شوند. به طور مثال زبان بیشتر با بخش چپ مغز کار می کند اما در هر دوی این نیمکره ها جابجا می شود، و زمانی که ارتباط دو نیمکره قطع شود، این انتقالات کاملا غیرممکن خواهد شد. در ادامه فصل نویسنده مثال های از بیمارانی را ذکر می کند که در آن این افراد به دلیل مختلف به نوعی دچار آسیب مغزی شده اند و این آسیب نتایج جالبی دارد.

قسمتی از درک ما از خودمان به اعصاب آینه ای بر می گردد. زمانی که ببینید کسی به خودش ضربه می زند، گریه می کند، خود را می خاراند و یا می خندد این گروه های سلولی بسیار پیچیده در مغز فعال می شوند و شما را به جای شخص مورد نظر قرار می دهد تا بتوانید درد و خارش او را حس کنید. اعصاب آینه ای احساس هم دردی را در ما ایجاد می کند و به ما کمک می کند تا یاد بگیریم. یکی از بزرگترین کشفیات در سال های اخیر کشف این موضوع بود که این سلول ها در زمان عملکرد خود شخص نیز فعال می شوند و این یعنی که قسمتی از مغزتان به عنوان یک عامل خارجی شما را مشاهده می کند.

تایید تحت تاثیر قرار گرفته

ما انسان ها به غلط باور داریم که نظرات شما حاصل سال ها آنالیز دقیق و منطقی است، در حالی که این موضوع اشتباه است و در حقیقت نظرات ما تنها حاصل سال ها تمرکز بر روی اطلاعاتی است که تایید کننده اعتقادات ماست، یا به عبارت دیگر اطلاعاتی که مفاهیم از پیش پذیرفته شده را نقض می کنند نادیده می گیریم. اگر به خرید یک اتومبیل جدید فکر می کنید، به یک باره همه افراد را در حال رانندگی در جاده ها می بینید. اگر یک رابطه طولانی را اخیرا تمام کرده باشید، هر آهنگی که می شنوید عاشقانه به نظر می آید. به زودی بچه دار می شوید، در همه جا بچه می بینید. در واقع کاملا دیدی تحت تاثیر خواهید داشت که درست مانند یک فیلتر عمل می کند.

مردم از شنیدن چیزی که می دانند لذت می برند. بنابراین باید یادت باشد که وقتی به آنها حرف جدیدی می زنید کمی مضطرب می شوند. در واقع چیزهای جدید به معنای مطالبی هستند که شخص انتظار شنیدن آنها را ندارد. اکثر افراد دوست دارند این تصور را از سگ داشته باشند که این سگ است که دیگران را گاز می گیرد، و اگر به آنها گفته شود که یک شخص سگی را گاز گرفته است، علاقه ای به شنیدن آن ندارند. به طور خلاصه می توان گفت که مردم فکر می کنند که به شنیدن اخبار و موضوعات جدید علاقه دارند، ولی در واقع چیزی که به دنبال آن هستند همان موضوعات قدیمی است. به عبارت دیگر چیزی را قبول می کنند که از قبل شنیده باشند.

کتاب توهم باهوشی 1، 47 فصل دارد و در کدام از این فصل ها با بیان باور غلط و صحیح آن را با ذکر مثال کاملا توضیح می دهد. این کتاب را دکتر میثم شکری ساز که خود یک مدیر موفق و یک کارآفرین جوان است ، به شیوایی به فارسی ترجمه کرده و در اختیار افراد علاقمند به تفکر بیشتر قرار داده است. این کتاب بدون پیچیدگی، عملکردی از مغز را به ما نشان می دهد که شاید تا قبل از خواندن این کتاب اطلاعی از آن نداشته اید و همین عدم اطلاع بوده که ما را دچار توهم باهوشی کرده است.