سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی همواره یکی از وجوه اصلی سیاست گذاری توسعه بوده است. توسعه زیرساخت‌ها، مشوق سرمایه گذاری افراد در فعالیت های مختلف اقتصادی است اما عدم توجه به تامین مالی پایدار این زیرساخت‌ها و ناکافی بودن درآمدهای دولت برای تداوم ارائه خدمات برخی از آنها را دچار مشکلات کیفی کرده است. پژوهشگران مقاله حاضر معتقدند، در زمینه انرژی برق، قیمت گذاری اشتباه باعث افزایش شدید مصرف برق و در نتیجه بروز خاموشی در سال‌های اخیر شده است. محققان در پژوهشی تاثیر خاموشی را بر صنایع بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش که توسط کوثر یوسفی، استادیار اقتصاد موسسه عالی آموزش و پژوهش برنامه‌ریزی مدیریت و محمد وصال، استادیار اقتصاد دانشگاه شریف انجام شده است آمده است:« دو دسته داده در این مقاله استفاده شده است. داده‌های کارگاه‌های صنعتی و اطلاعات خاموشی. داده‌های صنعت از اطلاعات خام طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی برای سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۲ به دست آمده است. این طرح سالیانه به صورت نمونه‌گیری از کارگاه های بالای ۱۰ نفر و سرشماری کارگاه های بالای ۵۰ نفر توسط مرکز آمار ایران انجام می‌شود. این داده شامل متغیرهای متعددی مانند متغیرهای عملکردی کارگاه،عوامل تولید و موقعیت جغرافیایی کارگاه است.»
در بخشی از این پژوهش آمده است:« دومین داده مورد استفاده، اطلاعات خاموشی است که شامل انرژی توزیع نشده فشار ضعیف( تا سقف ۴۰۰ ولت) و متوسط( تا سقف ۶۳ کیلوولت) از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ به تفکیک شرکت‌های توزیع است که از وزارت نیرو اخذ شده است.»
نویسندگان این مقاله می‌گویند: «در زمان قطع برق عملاً انرژی تحویل مشترکین نمی‌شود لذا محاسبه انرژی توزیع نشده در واقع برآوردی از تقاضایی است که در صورت توزیع انرژی وجود می‌داشت. وزارت نیرو این برآورد را با توجه به ساعت مشابه در روز مشابه و از داده‌های پیشین انجام می‌دهد. برای نرمالیزه کردن انرژی توزیع نشده لازم است کل انرژی مصرفی در هر منطقه مورد استفاده قرار گیرد. آمار تفصیلی صنعت برق حاوی متغیرهای مختلفی نظیر انرژی تحویلی به هر شرکت توزیع و یا کل انرژی صرفی در هر استان است . در این مطالعه، متغیر خاموشی از تقسیم انرژی توزیع نشده فشار ضعیف و متوسط به انرژی تحویلی هر شرکت توزیع در هر سال به دست می‌آید.»
در این مقاله آمده است:«سهم خاموشی از کل انرژی تحویلی هر منطقه به طور متوسط بین ۰.۱۵ تا ۰.۲۱ درصد در سال‌های مختلف به دست می‌آید. بررسی پراکندگی خاموشی بیانگر آن است که استان‌های محروم (سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد) بیشترین سهم خاموشی را دارند. شهرهای اهواز، مشهد و تهران کمترین سهم خاموشی را در داده مورد بررسی دارند.»
یوسفی و وصال می‌گویند:« داده های بنگاه های صنعتی و خاموشی به تفکیک هر سال و بر اساس ۳۹ منطقه توزیع برق با هم ادغام شده‌اند. ۳۱ منطقه توزیع بر استان‌های کشور انطباق دارد اما شهرستان‌های تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، اهواز و تبریز جداگانه قابل مشاهده هستند. همچنین استان‌های مازندران و کرمان به ترتیب به نیمه‌های غربی شرقی و شمالی جنوبی تفکیک شده‌اند. برای مرتب کردن داده کارگاه‌های صنعتی کارگاه‌هایی که تعطیل شده‌اند یا تعداد نیروی کار آنها زیر ۱۰ نفر است، حذف شده‌اند. همچنین ۱۹۳ مشاهده(کارگاه-سال) که کل انرژی الکتریکی آنها بیش از ۵ درصد انرژی تحویلی به شرکت توزیع مربوطه است حذف شده‌اند.»
بنا بر آن چه در این مقاله آمده است، داده نهایی شامل بیش از ۲۰ هزار کارگاه مجزا واقع در ۳۹ منطقه توزیع طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ است.
محققان برای بررسی عملکرد از متغیرهای نظیر تولید و فروش سرمایه گذاری نیروی کار و بهره‌وری استفاده کرده‌اند.
نویسندگان این مقاله پس از بررسی‌ها و محاسبات می‌گویند:« نتایج بیانگر آن است که هر واحد درصد خاموشی بیشتر برای کارگاه‌های با سهم متوسط انرژی برق، به ترتیب موجب کاهش ۰.۱۱ و ۰.۱۰ درصدی تولید و فروش می‌شود که معنادار و کاملا مستحکم است. این اثر منفی با قدر مطلق کوچکتری در فاکتورهای تولید مانند سرمایه، مواد اولیه و بهره‌وری نیز مشاهده می شود، لیکن معنادار نیست. در مجموع با توجه به غیر معناداری اثرات بر فاکتورهای تولید، نمی‌توان اثر منفی بر تولید و فروش را در اجزای آنها(شامل سرمایه، نیروی کار، بهره‌وری ، سرمایه‌گذاری و مانند آنها) دنبال کرد.»
این مقاله در نودودومین شماره بیست و هفتمین دوره فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی منتشر شده است.
دیدگاه تان را بنویسید