چرا خواب های عجیب و غریب می بینیم و چطور کنترل شان کنیم؟

چرا خواب های عجیب و غریب می بینیم؟

بدن ما هر شب به صورت چرخه ای فازهای مختلفی از خواب را تجربه می کند. بیشتر خوابی که می بینید در حین مرحله ی REM یا همان حرکت سریع چشم رخ می دهد که از حدود ۹۰ دقیقه بعد از به خواب رفتن تان آغاز می شود.

خواب های مرحله ی REM اغلب عجیب و غریب، واضح، یا خیال انگیز هستند و در بیشتر موارد به احساسات ما مربوط می شوند.

هنوز برای جامعه ی علمی روشن نیست چه هدفی پشت خواب های ما وجود دارد، گرچه شواهدی هست که علت احتمالی خواب های عجیب و غریب یا زنده ی شما را روشن می سازد:

۱- اطلاعات جدیدی را پردازش می کنید

تحقیقات بیان می کند عمل خواب دیدن در پردازش اطلاعاتی که در طول روز کسب کرده ایم، ادغام خاطرات و دسته بندی دانش جدید، نقش دارد. به خصوص اگر قبل از خواب روی موضوع خاصی تمرکز کرده باشید، احتمال اینکه آن موضوع در خواب شما ظاهر شود بالاتر می رود. اگر در نزدیکی ساعت خواب تان طوری سرگرم تماشای اخبار یا گشت زدن در شبکه های اجتماعی شوید که همه ی فکرتان را به خود مشغول سازد، این احتمال وجود دارد که خوابی مرتبط با محتوای آنچه که دیدید یا احساساتی که هنگام انجام آن کار داشتید، ببینید.

۲- در حال کار روی احساسات تان هستید

به گفته ی محققان، شواهد نشان می دهد خواب دیدن، یک روش ذهن برای خوددرمانی است. وقتی خواب هستیم، هم خاطرات مان شکل می گیرند، هم تجربیات مان پردازش می شوند و هم احساسات مان. مرحله ی REM را در پردازش احساسات بسیار مهم می دانند. مثلاً اضطراب زیاد می تواند مرحله ی REM را با یک افزایش رو به رو کند، مسأله ای که ممکن است به زنده تر شدن خواب ها بیانجامد. علاوه بر این، یک ارتباط قوی میان اختلال اضطراب بعد از آسیب روانی (PTSD) و میزان وقوع کابوس وجود دارد.

۳- تغییری در روال معمول زندگی تان به وجود آمده

چرخه های REM در طول شب به شکل فزاینده ای بلندتر و عمیق تر می شوند، در نتیجه قبل از بیدار شدن تان در هنگام صبح خواب شما به عمیق ترین حالت خود می رسد. اگر یک شب دیرتر بخوابید، ممکن است خواب مرحله ی REM تان کمی بیشتر از معمول شود، مسأله ای که احتمال دیدن خواب های عجیب و غریب را افزایش می دهد. عکس این مسأله هم ممکن است، یعنی کمبود خواب می تواند باعث شود خواب های زنده تری ببینید.

خواب های عجیب و غریب مان را چطور کنترل کنیم؟

همه ی ما گهگاه خواب های عجیبی می بینیم که معمولاً نگران کننده نیستند.

اما چند راهکار وجود دارد که برای جلوگیری از دیدن خواب های عجیب یا آرام کردن خودتان بعد از دیدن چنین خواب هایی می توانید آن ها را امتحان کنید:

اضطراب خود را کاهش دهید

اینکه زمان خود را درست قبل از خواب چگونه می گذرانید می تواند روی خواب هایی که بعد از به خواب رفتن می بینید تأثیر بگذارد. پس سعی کنید از انجام کارهایی که ممکن است شما را مضطرب یا ذهن تان را به تکاپو اندازد خودداری کنید، مثل تماشای فیلم های ترسناک یا خواندن اخبار. برای اینکه در مجموع خواب بهتری داشته باشید، می توانید از روش های مدیریت اضطراب مثل خاطره نویسی، ورزش منظم، مدیتیشن، یا صحبت با یک روان درمانگر هم استفاده کنید.

از تکنیک های ریلکسیشن استفاده کنید

اگر رویای ناخوشایندی شما را نیمه شب از خواب بیدار کند، سخت می توان دوباره به خواب رفت. بعد از دیدن یک رویای آشفته، روش هایی مثل ریلکس کردن، تنفس عمیق، تمرکز کردن یا پایین آوردن ضربان قلب می تواند کمک کننده باشد. علاوه بر این، تا زمانی که دوباره خواب تان بگیرد می توانید ذهن خود را به کار دیگری مثل خواندن کتاب مشغول کنید.

روش بازآفرینی خواب را امتحان کنید

یک روش دیگر هم به نام «بازآفرینی خواب» وجود دارد که به مدیریت خواب یا جلوگیری از دیدن رویاهای عجیب و غریبی کمک می کند که خواب شما را مختل می کنند. در این روش شما باید داستان خواب تان را روی کاغذ آورید و بعد از آن یک پایان دیگر یا شادتر برای خواب تان بنویسید. شما با این کار قبل از خواب هدف گذاری می کنید که پایان خواب تان مثبت باشد.

برنامه ی منظمی برای خواب تان داشته باشید

داشتن یک برنامه ی خواب منظم می تواند به شما کمک کند خواب بهتری داشته باشید و جلوی خواب های بد را بگیرید. این بدان معنی است که شما باید تصمیم بگیرید هر روز تقریباً در یک ساعت مشخص بخوابید و از خواب بیدار شوید، مسأله ای که می تواند به تنظیم ساعت زیستی بدن شما و جلوگیری از پرخوابی یا کم خوابی کمک کند.

کلام آخر

اگر رویاهای آزاردهنده یا کابوس هایتان آنقدر ادامه پیدا کردند که داشتن یک خواب خوب را برایتان سخت کردند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و در مورد عادت های خواب و میزان اضطراب خود با او صحبت کنید.