فیسبوک در سال ۲۰۱۷ قصد داشت از کاربران آیفون و آیپد جاسوسی کند

در چند سال اخیر، فیسبوک بارهاوبارها با مشکلاتی درزمینه‌ی امنیت، به‌ویژه حریم خصوصی، دست‌و‌پنجه نرم کرده است؛ مشکلاتی که اکثرا به‌دلیل اشتباهات خود فیسبوک گریبان‌گیر این شرکت شدند. به‌تازگی، به‌دلیل تشکیل پرونده‌‌ای جدید در دادگاه جزئیات بیشتری از یکی دیگر از اقدامات اشتباه فیسبوک منتشر شده است.

NSO Group شرکتی است که احتمالا پیش‌تر نامش به‌گوشتان خورده باشد. طبق ادعای بسیاری از رسانه‌ها، NSO Group که دفتر اصلی‌اش در رژیم صهیونیستی قرار دارد، ابزار جاسوسی تولید می‌کند. فیسبوک شکایتی در دادگاه علیه NSO Group تنظیم کرده و در آن مدعی شده است NSO Group اپلیکیشن پیام‌رسان واتساپ را هک و به دولت‌ها کمک کرده است از مخالفان خود جاسوسی کنند. 

NSO Group در واکنش به این موضوع ضمن تکذیب ادعای فیسبوک می‌گوید این غول حوزه‌ی شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۱۷ برای خرید ابزار نظارتی اقدام کرده است. ظاهرا فیسبوک قصد داشت ازطریق فناوری خاص NSO Group که برخی رسانه‌ها از آن به‌عنوان جاسوس‌افزار یاد کرده‌اند، روی کاربرانش نظارت کند. 

رسانه‌ی 9to5mac در گزارشی می‌نویسد هدف فیسبوک از خرید ابزار NSO Group این بوده است که به‌صورت ویژه بر کاربران آیفون و آیپد نظارت کند. براساس ادعاهای رسانه‌ی Motherboard، فیسبوک تلاش کرده است ابزاری جاسوسی در قالب VPN به‌نام Onavo Protect قرار دهد و آن را روی سیستم‌‌عامل‌های اندروید و iOS منتشر کند. ظاهرا فیسبوک به‌منظور گنجاندن جاسوس‌افزار در VPN یادشده، با شرکت NSO Group ارتباط برقرار کرده است؛ شرکتی که سابقه‌ی درخشانی ندارد و به‌دفعات شنیده‌ایم ابزار جاسوسی برای سازمان‌های دولتی تولید می‌کند. 

به‌دنبال شکایت فیسبوک، NSO Group اطلاعیه‌ای جدید منتشر کرد. شالو هولیو، مدیرعامل NSO Group،‌ در اطلاعیه‌ی جدید حقیقتی مهم برملا کرده است.

براساس گفته‌های او، دو نفر از نمایندگان فیسبوک اکتبر ۲۰۱۷ به NSO Group مراجعه کرده‌ و از این شرکت خواسته‌اند حق استفاده از برخی قابلیت‌های خاص اپلیکیشن جاسوسی پگاسوس (Pegasus) را به فیسبوک بفروشد. 

رسانه‌ی Motherboard می‌گوید مستندات اعلام‌شده در طرح دعوی دادگاه موضوع زیر را بیان می‌کنند:

به‌نظر می‌رسد هدف نمایندگان فیسبوک از خرید بخش‌هایی از پگاسوس، این نبوده است که از آن به‌عنوان ابزار هک به‌منظور ورود غیرقانونی به گوشی‌های کاربران استفاده کنند؛ بلکه این نمایندگان بیشتر قصد داشته‌اند از پگاسوس به‌عنوان ابزاری بهره بگیرند که با اتکا به آن بتوانند مؤثرتر گوشی افرادی را نظارت کنند که اپلیکیشن Onavo Protect را نصب کرده‌اند. 

آمار نشان می‌دهد به‌طورکلی دستگاه‌های مبتنی‌بر iOS امنیت بیشتری از اندرویدی‌ها دارند؛ بنابراین، هک‌کردن آن‌ها کار سخت‌تری به‌شمار می‌آید.

رسانه‌ی 9to5mac می‌گوید فیسبوک فکر می‌کرده است پگاسوس مزیت‌هایی به‌منظور «جاسوسی» از کاربران گوشی آیفون و آیپد دراختیارش قرار می‌دهد. در بخشی دیگر از گزارش Motherboard به‌نقل مستقیم از مستندات پرونده‌ی جدید فیسبوک در دادگاه می‌خوانیم:

نمایندگان فیسبوک اعلام کردند این شرکت نگران بوده است روش‌هایش به‌منظور جمع‌آوری داده‌ی کاربران ازطریق اپلیکیشن Onavo Protect روی دستگاه‌های اپل درمقایسه‌با دستگاه‌های اندرویدی کارایی کمتری داشته باشد. نمایندگان فیسبوک همچنین اظهار کردند این شرکت قصد داشته است از برخی قابلیت‌های خاص پگاسوس به‌منظور نظارت روی کاربرانی بهره ببرد که از دستگاه‌های مبتنی‌بر سیستم‌عامل iOS استفاده می‌کنند. نمایندگان فیسبوک حاضر بوده‌اند برای دستیابی به امکان نظارت روی کاربران Onavo Protect، پول نیز پرداخت کنند.

ظاهرا NSO نپذیرفته است پگاسوس را به فیسبوک بفروشد. بااین‌حال، فیسبوک در سال ۲۰۱۸ توانست Onavo را بدون اتکا به پگاسوس به‌عنوان ابزاری جاسوسی بسازد و منتشر کند. درواقع، Onavo نوعی جاسوس‌افزار بوده؛ اما فیسبوک برای گمراه‌کردن کاربران، از آن به‌عنوان VPN یاد کرده است. اپل اوت ۲۰۱۸ فیسبوک را به حذف Onavo Protect از فروشگاه آنلاین اپ‌استور مجبور کرد.

در سال ۲۰۱۹، شاهد بودیم فیسبوک تلاش کرد زیرساخت‌های جاسوسی Onavo Protect را در قالب اپلیکیشنی جدید به‌نام Facebook Research منتشر کند. گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهند فیسبوک در آن زمان به افراد نوجوان و جوان بین ۱۳ تا ۳۵ سال ماهانه مبلغ ۲۰ دلار داده است تا اپلیکیشن Research را روی دستگاه خود نصب کنند. مدتی بعد، Research به‌پایان راه رسید و برای همیشه به تاریخ پیوست. همچنین در فوریه‌ی ۲۰۱۹ شاهد بودیم که فیسبوک Onavo Protect را تعطیل کرد.