سفر جاده‌ای ممنوع، سفر هوایی و ریلی آزاد!؟

با آن‌که سیاست کلی کشور، کاهش سفر در تعطیلات نوروز است اما به نظر می‌رسد حساسیت‌ها در این‌باره بیشتر متوجه سفرهای جاده‌ای شده و برای حمل و نقل عمومی پروتکل خاصی تعریف نشده است، جز آن‌که اعلام شده مسافران را پیش از سوار شدن تب‌سنجی می‌کنند و بعضی از شرکت‌های هواپیمایی و قطارهای مسافربری هم فیلم‌هایی از نحوه ضدعفونی ناوگان خود و چمدان‌های مسافران منتشر کرده‌اند که این نقد از سوی صاحب‌نظران وارد شده چرا زودتر و در زمانی که وزارت بهداشت به پروازهای چین هشدار داد، چنین نکردند و این سوال پرسیده شده که آیا ایستگاه‌ها و محل تجمع مسافران، بیشتر از گذشته، پاک می‌شود؟

ناوگان عمومی درحال حاضر روزهای کم تقاضایی را تجربه می‌کند و توقف پروازها و قطارها در برخی مسیرها بیشتر گویای جدی گرفتن وضع حساس کنونی از سوی مردم است تا آن‌که برنامه خاصی برای کاهش حجم فعالیت این ناوگان در تعطیلات نوروز داشته باشند، آن‌چنان‌که مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، ۲۷ اسفندماه از حجم بالای کنسلی بلیت قطار و سفرهای ریلی خبر داده بود. دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم گفته که بیش از ۸۰ درصد پروازهای داخلی و سفرهای هوایی مردم برای تعطیلات نوروز کاهش داشته و به خاطر کمبود تقاضا پروازها در مسیر رشت و رامسر قطع شده و پرواز به استان مازندران هم کمتر شده و بعضی شرکت‌های هواپیمایی هم در مسیر شیراز و اهواز پروازهایشان را متوقف کرده‌اند. محمد اسلامی ـ وزیر راه و شهرسازی ـ هم پیش از آغاز تعطیلات نوروز، از کاهش ۷۰ درصدی سفرهای مردم در حوزه‌های مختلف هوایی، جاده‌ای و ریلی خبر داده و گفته بود:‌ بیش از ۵۰۰ هزار بلیت قطار و هواپیما تاکنون کنسل شده است.

با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی شرکت‌های ریلی و هواپیمایی با پیروی از همان اصل اقتصادی عرضه و تقاضا، قیمت‌ها را به شدت  پایین آروده‌اند. این مطلب را دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم تایید کرده و گفته که قیمت‌ها از حداقل نرخ مصوب هم کمتر شده است.

درحال حاضر قیمت مسیر هوایی یکطرفه مشهد حدود ۱۰۰ هزار تومان شده و با آن که گفته می‌شود تقاضا کاهش یافته اما تعداد صندلی‌های خالی باقی‌مانده برای فروش در برخی ساعات روز به کمتر از ۱۰ صندلی می‌رسد. چنین شرایطی برای مسیر اهواز، شیراز و اصفهان نیز صادق است.

قطارها هم در وضعی مشابه به سر می‌برند، ‌ هرچند که قطارهای خصوصی تا ششم فروردین‌ماه سفرها را متوقف کرده‌اند اما شرکت‌های ریلی دیگری، روی بلیت‌ها در اغلب مسیرها، تا حدود ۳۰ درصد تخفیف گذاشته‌اند، به طوری که در مسیر پرمسافری، چون مشهد تعداد کمی از صندلی‌ قطارهایی که نسبتا کیفیت بهتری دارند، باقی مانده است.

رییس‌جمهور تصمیم‌گیری درباره حمل و نقل، لجستیک و سفر با اتوبوس، هواپیما، قطار و کشتی را به ستاد ملی مبارز با کرونا سپرده و تاکید کرده فقط این ستاد می‌تواند بگوید این مسیر پروازی قطع، این مسیر قطاری قطع باشد و این مسیر اتوبوس نباشد. هیچ استاندار و مقام محلی و فردی در منطقه آزاد، هیچ کس حق تصمیم‌گیری در این مورد را ندارد اگر هم استاندارهای محترم نظری دارند این نظر را از طریق وزیر کشور بفرستند، در ستاد ملی مطرح شود هر موردی که لازم بود تصمیم‌گیری می‌شود، بنابراین، این کار به صورت متمرکز مورد توجه قرار بگیرد.

سازمان بهداشت جهانی تا کنون دستورالعملی درباره توقف کامل سفرها صادر نکرده اما مسافران را از انجام سفرهای غیرضروری برحذر داشته و به رعایت پروتکل‌های بهداشتی سفارش کرده است و در یک دستورالعمل، مستند به یافته‌های محققان هم تصریح کرده که بیشترین خطر ابتلا در محیطی مثل هواپیما، ‌ در دو ردیف جلویی، ‌ پشتی و کناری فرد بیمار است، هرچند تجربه ویروس‌های دیگر همچون سارس در گذشته، چیزی غیر از این را نشان داده‌ و دامنه سرایت آن بیشتر از این حد بوده است.