سعید ملایی، جودوکار سابق ایران، از حالا به‌بعد به صورت رسمی برای کشور مغولستان به میدان می‌رود؛ او که پیش از این خبر تغییر تابعیتش منتشر شده بود، حالا از سوی کمیته بین‌المللی المپیک، IOC، هم پذیرفته شده و در رقابت‌های المپیک توکیو می‌تواند با پرچم مغولستان مبارزه کند.
سعید ملایی، قهرمان وزن منهای ۸۱ کیلوگرم جودوی ایران، چندی پیش برای شرکت در رقابت‌های قهرمانی جهان راهی اوزاکا شد تا در این وزن نماینده ایران باشد. بااین‌حال او برای اینکه از رویارویی با ساگی موکی اسرائیلی، در این وزن پرهیز کند، تن به دو باخت مصلحتی داد تا دستش از رسیدن به مدال کوتاه شود. پیش از رقابت‌های اوزاکا هم سعید چندباری این حرکت (باخت مصلحتی) را انجام داده بود و هربار به زعم خودش از رسیدن به یک مدال ارزشمند بازماند. بااین‌حال، تفاوتی که رقابت‌های اوزاکا با سایر رقابت‌ها داشت این بود که سعید ملایی دیگر به ایران برنگشت! او راهی آلمان شد تا با اعلام رسمی مهاجرتش خبر بدهد از این به‌بعد برای تیم ملی جودوی ایران مبارزه نمی‌کند.
سعید در اعتراض به سیاست کلی ایران در عدم مواجهه با ورزشکاران اسرائیلی راهی آلمان شد و این موضوع را در چند گفت‌وگوی متعدد بعد از مهاجرتش اعلام کرد. خبر مهاجرت او خیلی سریع در رسانه‌های مختلف دنیا بازتاب پیدا کرد؛ حمایت ماریوس ویزر، رئیس فدراسیون جهانی جودو، از این حرکت سعید ملایی هم مزید بر علت شد تا رفتن او پررنگ‌تر از هر زمان دیگری شود. ویزر با بیان اینکه سعید از سوی مسئولان ورزش ایران تحت فشار قرار گرفته تا عمدا ببازد، خبر داد که چنین رفتاری در تضاد با منشور المپیک است و ایران با وجود تعهد کتبی‌دادن، به قول‌هایش پایبند نبوده است. ملایی هم بلافاصله در گفتگو‌های بعد از مهاجرتش به آلمان خبر داد که از سوی مسئولان فدراسیون جودو و همچنین کمیته ملی المپیک ایران تحت فشار بوده تا ببازد و با ساگی موکی روبه‌رو نشود.
در شرایطی که صحبت‌های سعید ملایی بازتاب زیادی پیدا کرد، مسئولان ایرانی هم سریع وارد گود شدند و ماریوس ویزر، رئیس فدراسیون جهانی جودو را به انجام توطئه متهم کردند. آن‌ها مهاجرت سعید ملایی از ایران را «سناریو»ی رئیس فدراسیون جهانی جودو قلمداد کردند و خبر دادند به زودی از او به مراجع بالاتر شکایت می‌برند. مسئولان ورزش ایران در مهم‌ترین اقدام سعی کردند با توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، دیدار و این فرایند را با دست‌های پشت‌پرده مرتبط کنند.
بااین‌حال، اما خبر بدتر برای جودو زمانی از راه رسید که فدراسیون جهانی این رشته خبر از تعلیق موقت جودوی ایران داد! تعلیقی که با اعتراض ایران به دادگاه عالی ورزش، قرار است سرنوشت دائمی‌شدن یا برطرف‌شدنش مشخص شود. حالا تا رسیدن به زمان دادگاه عالی ورزش، اما اتفاقات دیگری هم رخ داد که عجیب بود؛ مهم‌ترینش تغییر مسیر سعید ملایی از آلمان به مغولستان بود. برخلاف تصور بسیاری، سعید ملایی نه برای آلمان، بلکه در توافق با مسئولان فدراسیون جودوی مغولستان و البته شخص ماریوس ویزر، تابعیت مغولستانی گرفت تا بسیاری را بابت این انتخابش شوکه کند. از زمانی که سعید ملایی خبر از مهاجرتش داد، همواره این سؤال مطرح بود که آیا با توجه به شرایط جدیدی که برای خودش رقم زده می‌تواند در المپیک به میدان برود یا نه؛ او تا پیش از اینکه از ایران برود، نفر اول رنکینگ جهانی وزن خودش بود؛ البته در همان رقابت‌های اوزاکا او به رتبه دوم سقوط کرده بود و ساگی موکی اسرائیلی جایش را در صدر گرفت. با توجه به امتیازات مناسبی که سعید از حضورش در تورنمنت‌های مختلف به دست آورده بود به نظر می‌رسد دست‌کم از لحاظ وضعیت در جدول رده‌بندی کلی، مشکلی برای حضور در المپیک نداشته باشد.
البته بعد از مهاجرتش دوباره یک‌سری اتفاقات رخ داد که به ابهام سؤال بالا افزود؛ اول اینکه او در تورنمنت‌هایی که به میدان رفت هرگز موفق به کسب مدال نشد و دوم اینکه با توجه به فاصله زمانی باقی‌مانده به نظر می‌رسید کار سختی برای تثبیت تابعیتش داشته باشد. با وجود شکست‌هایی که سعید ملایی بعد از مهاجرت از ایران داشته، ولی همچنان با ایستادن در رتبه ششم جدول رده‌بندی کلی، از لحاظ امتیازی شانس حضور در المپیک را داشت و می‌ماند همان موضوع «نداشتن زمان لازم برای تغییر تابعیت».
سعید بله، کیمیا نه
این موضوع دوم هم یکی دو روز گذشته به طرز عجیبی حل شد؛ درواقع کمیته بین‌المللی المپیک در جلسه اخیرش با تغییر تابعیت ۱۱ ورزشکار مختلف موافقت کرد که مهم‌ترین آن‌ها سعید ملایی بود؛ از این ۱۱ نفر، ۱۰ نفرشان می‌خواستند از کشوری به کشور دیگر تغییر تابعیت دهند و فقط سعید ملایی بود که جلوی اسمش از یک پناهنده به تبعه مغولستان تغییر تابعیت داده است.
طبق قانون، یک ورزشکار برای اینکه بتواند تغییر تابعیت دهد نیاز به سه سال زمان برای حضور در کشور مبدأ دارد که کمیته بین‌المللی المپیک این‌بار یا استثنا قائل شده یا اینکه برای پناهنده‌ها چنین پیش‌شرطی را برداشته است. هرکدام از این موارد که باشد، کمی بحث‌برانگیز است؛ اول اینکه سعید ملایی تنها ایرانی یا پناهنده‌ای نبوده که درخواست تابعیت داشته تا بتواند برای کشور دیگری در المپیک به میدان برود؛ عجیب است که کار او برخلاف بقیه این‌قدر سریع درست شده است.
موضوع دوم هم به داستان پناهندگی او و تناقض کارش با کیمیا علیزاده، دیگر ورزشکاری که از ایران مهاجرت کرده برمی‌گردد؛ کیمیا چندی پیش در کنفرانس خبری‌ای که به همت فدراسیون تکواندوی آلمان برگزار شد، خبر داد ممکن است به المپیک توکیو نرسد، چون کار‌های اداری‌اش زمان‌بر است؛ موضوعی که به تأیید مسئولان فدراسیون تکواندوی آلمان هم رسید. حالا سؤال این است که اگر سعید ملایی توانسته مشمول استثنا شود، چرا بقیه ورزشکاران ایرانی تا به الان نتوانسته‌اند؟
دیدگاه تان را بنویسید