سال ۹۸ سالی پر از دشواری و حادثه برای ایران بود سالی که با بحران سیل آغاز شد و حالا می رود با پایان کرونایی خود، نامش را در تاریخ به ثبت برساند. کرونا اما تنها مساله ایران نیست،مساله ای است جهانی که بی تردید بخش عمده ای از اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این همه در شرایطی است که اقتصاد ایران زیر فشار تحریم‌های ایالات متحده روزهای چندان خوبی را سپری نمی‌کرد و این‌ها مزید بر علت شدند تا بر حجم مشکلات اقتصادی کشور افزوده شود. این در حالی است که با رد لایحه بودجه ۹۹ از سوی نمایندگان مجلس سال آینده نیز با مسائل خاص خود آغاز خواهد شد. حالا در شرایطی که بسیاری از فعالان اقتصادی انتظار بازار آخر سال را داشتند، شیوع کرونا به تعطیلی کشور و طبیعتا کاهش تقاضا انجامیده است.
در همین رابطه وحید شقاقی، کارشناس اقتصادی، با تاکید بر اینکه باید آگاهی کامل از عوارض تعطیلی‌ها و مرخصی‌ها در شرایط فعلی داشته باشیم، گفت: البته منظور نفی تعطیلی نیست چرا که کنترل ویروس کرونا آنقدر اهمیت دارد که مسائل اقتصادی در حاشیه آن قرار گیرد. به هر روی باید آگاهی کامل داشت که این وضعیت فشار اقتصادی به کشور وارد می کند هر چند محاسبات کافی برای زیان روزانه تعطیلی در کشور صورت نگرفته است.
او ادامه داد: با این حال ارقامی وجود دارند که بیانگر مشکلات اقتصادی خواهند بود. براساس فهم من بین پنج تا ۱۰ درصد از تقاضای مصرفی داخلی کشور در این روزها کاسته خواهد شد. نباید فراموش کنیم ۷۰ درصد تولید ملی کشور برای تقاضای مصرفی داخلی صورت می‌گیرد و این کاهش تقاضا حتما اثرات به سزایی خواهد داشت.
او ادامه داد: همچنین باید توجه کنیم که اسفندماه بیشترین حجم گردش ریالی اقتصاد کشور را در خود دارد و صنایعی چون مواد غذایی، رستوران و هتل، گردشگری و پوشاک تمام سال را برای روزهای پایانی سال صبر می‌کنند. همزمانی شیوع کرونا و اسفندماه بر میزان مشکلات افزوده و عملا شهرها را به تعطیلی برده است. این میان همه خرید شب عیر برای دو هفته تعطیلات ابتدای سال است و نمی‌توان انتظار داشت پس از اسفندماه این تقاضا انباشت شود و دوباره در زمان آرامش به بازار سرریز شود.
شقاقی تصریح کرد: در کل در شرایط بدی گرفتار شدیم که تاثیرات اقتصادی هم در پی خواهد داشت. بسیاری از اصناف انبارهای خود را از کالاهای مورد نیاز پایان سال انباشت کردند و عملا این موجودی انبار به زیان خواهد انجامید. تبعات این امر را هم اکنون باید در خیابان‌های خلوت شهر دید. با این حال باید امیدوار باشیم دولت تا پیش از پایان سال جلوی گستری این ویروس را بگیرد تا حداقل در سال آینده این مشکل دیگر روی میز نباشد.
این کارشناس اقتصادی در رابطه با رد لایحه بودجه از سوی مجلس گفت: در این شرایط رد لایحه بودجه نیز تاثیری چون کرونا بر اقتصاد دارد و نباید این موضوع را فراموش کرد. گرچه لایحه بودجه ۹۹ با شرایط تحریم‌ها خوانا نیست و نحوه تامین درآمد دولت ابهامات فراونی دارد ولی نمایندگان مجلس هم دست به اقدامی نادر زدند و در حالی که در کمیسیون تلفیق بحث‌های فراوانی صورت گرفت تا نهایتا کلیات بودجه به تصویب رسید، در صحن علنی بودجه را یکسره رد کردند. از نظر من این اقدام ناشی از سیاسی کاری نمایندگان و شرایط سیاسی کشور است.
او افزود: لایحه ۹۹ متناسب با شرایط تحریم‌ها نبود و زیرساختهای لازم برای تامین منابع مالیاتی و فروش اوراق قرضه دولت دیده نشده بود. با این حال رای منفی مجلس در شرایطی که معلوم نیست تا پایان سال مجلس به کار خود ادامه می‌دهد یا نه، کار تصویب بودجه ۹۹ را با خلل مواجه کرد و حالا معلوم نیست کدام مجلس نهایتا لایحه بودجه را تصویب می‌کند. این وضعیت در شرایط فعلی به افزایش بی نظمی مالی خواهد انجامید.
شقاقی در رابطه با پیش‌بینی شرایط اقتصادی کشور در سال آینده و مساله رسیدن به هسته سخت تحریم‌ها تاکید کرد: سال آینده واقعا به هسته سخت تحریم‌ها خواهیم رسید و به همین دلیل سالی دشوار است. منظور از هسته سخت تحریم‌ها صرفا مساله نوسانات قیمت ارز و دلار نیست، مساله مساله رکود اقتصادی و تولید است. کرونا این وضعیت را تشدید کرده است و باید برای برون رفت از این بحران پس از مهار این ویروس بسته ای تدوین کرد و راهکارهای عملی اندیشید. وی پیش بینی کرد تولید در سال آینده شرایطی خاص را تجربه خواهد کرد که حتی می‌تواند تامین مواد اولیه آن را هم دچار مشکل کند. این در حالی است که هنوز نقشه راه تولید در کشور تنظیم نشده است.
او گفت: بانک مرکزی قول داد قیمت دلار را مدیریت و کنترل کند و تا حدودی در این رابطه موفق بود. ولی در سال آینده باید تولید انجام شود تا حداقل تقاضای مصرفی مردم را تامین کنند. این نبردی سنگین و دشوار خواهد بود و باید دولت تمام هم و غم خود را حمایت از تولید و چرخ آن بداند وگرنه بحران اشتغال در سال آینده به بحرانی عمیق‌تر تبدیل می‌شود که تبعات اجتماعی و اقتصادی آن بر همه روشن است.
دیدگاه تان را بنویسید