تشخیص طلا نقره پلاتین

۵۵آنلاین :

طلا بعلت آنکه فلزی بسیار نرم و چکش خـوار می باشد بـاید بـا فــلزات دیگـری آمیـختـــه گـردد تــا استحکام لازم را بیابد. به غیر از طلای ۲۴ عیار مـابقی را آلیاژ طلا می نامند. مس، نقره، نیکل و پالادیوم بــرای استحکام بیشتر و فلز روی به خـاطر جذب کــردن اکسیژن هوا و جـلوگیــری از اکـسیـد شــدن مـس و نـقـره بـه طـلا افــزوده می شود.

اگر شمش باشد:

1. روش تست آهنربا : نقره دیامگنتیک است (یعنی آهنربا آن را جذب نمی کند) و زمانی که به آهنربای قوی نزدیک شود در سطح شمش نقره مقاومت احساس نمی شود.

2. روش تست صدا یا پینگ : با یک تکه فلز دیگر به شمش ضربه کوچکی بزنید. باید صدای زنگ را بشنوید که 1 تا 2 ثانیه طول داشته باشد. اگر صدای عجیب دیگری شنیده شد، مشکلی وجود دارد.

3. روش سونوگرافی : یک روش بدون تخریب شمش که در تشخیص بارداری استفاده می شود برای چک کردن همنواختی شمش هم استفاده می شود. مقیاس ضخامت فراصوتی این تست مشخص می کند چه مدت زمانی برای عبور صدا از ماده طول می کشد. صدا با سرعت های مختلف از داخل فلزات متفاوت عبور می کند.

4. روش تست وزن : شمش را روی ترازوی دقیقی وزن کنید و عدد آن را یادداشت کنید. داخل ظرفی آب بریزید و ظرف را روی ترازو قرار دهید سپس ترازو را به صفر برسانید. (در صورت امکان از آب مقطر استفاده کنید). شمش را بطور کامل در آب فرو ببرید اما به ظرف و ترازو دست نزنید. حالا عدد را یادداشت کنید. عدد اول را به عدد دوم تقسیم کنید.

رقم به دست آمده برای نقره خالص باید (sg)10.49 و برای طلای خالص (sg)19.32 باشد sg=وزن مخصوص

5. روش تست کولیس : همه شمش ها ابعاد و تلرانس استحکام مشخصی دارند. بطور مثال عقاب نقره ای آمریکا همیشه یک تروی اونس وزن، 2.98 میلی متر ضخامت و 40.6 میلی متر قطر دارد که بر اساس این مشخصات به وضوح می توان انواع تقلبی را جدا کرد. اما در نهایت پیشنهاد می شود بهترین راه اطمینان از واقعی بودن فلز گران بهایتان آن است که بدانید از چه کسی خرید می کنید.

بیتشر بخوانید : تابلو طلا

روش تشخیص طلا و عیار آن

برای تشخیص عیار طلا ، عواملی همچون سنگ محک و تیزآب (اسید)، نیاز است.

سنگ محک: سنگی است سیاه رنگ از جنس سیلیسیوم و کوارتز که در شکل های مختلف در بازار وجود دارد و به نام سنگ لیدی هم شناخته می شود. در هنگام استفاده باید دمای سنگ محک حدوداً به اندازه دمای بدن ، یعنی 37 درجه سانتیگراد باشد.

تیزآب: در بعضی از کتاب ها به تیزآب سلطانی نامیده شده، که همان اسید نیتریک خالص می باشد که توسط محمد زکریای رازی کشف شده است. این اسید را در اصطلاح عامیانه بنام جوهر شوره می شناسند تیزآب سلطانی +0.5 برای عیار 18 (750) استفاده می شود. (تیزاب های عیار های مختلف درصد متفاوتی دارند)

برای شناخت طلا ابتدا فلز مشکوک به طلا را روی سنگ محک،10 تا20 بار میکشیم تا در صورت روکش طلا وبه قسمت مورد نظر رسیده (در صورتی که فلز سکه باشد، گوشه سکه که همان کنگره خارجی نامیده می شود را مورد اصابت با سنگ محک قرار دهید) سپس مقداری تیزآب عیار شده را روی آن میکشیم (به اندازه یک قطره). واکنش یکی از موارد زیر است.

1) هیچ واکنشی دیده نمی شود، در نتیجه فلز مربوطه طلایی با همان عیار تیزآب می باشد.

2) رنگ در اثر کشیده شدن روی سنگ محک کم رنگتر می شود، در این حالت عیار فلز مربوطه پایین تر از عیار تیزآب می باشد.

3) اثر روی سنگ محک بکلی محو میگردد، که حاکی از این است که فلز مربوطه یا اصولاً طلا نیست و یا دارای مقدار کمی طلا می باشد که می بایست با آزمایشات دیگری (ری گیری) مقدار آن مشخص شود.

روش دیگر این است که روی قسمتی از فلز مشکوک به طلا را کمی سوهان میکشیم (در صورتی که فلز سکه باشد، گوشه سکه که همان کنگره خارجی نامیده می شود را مورد اصابت با سوهان قرار دهید) تا چنانچه فلز آبکاری شده است، لایه آبکاری شده از بین برود. سپس در محل سوهان زده شده یک قطره (برای سکه کمتر از یک قطره) تیز آب عیار شده می زنیم. واکنش یکی از موارد زیر است.

1) هیچ اثری بر روی آن ندارد و این نشان می دهد که فلز طلا بوده و هم عیار و یا بالاتر از تیزآب می باشد (توجه: فلز روی و کورم در برابر تیزآب واکنش نمی دهد که بر اساس رنگ و خصوصیت فیزیکی و شیمیایی قابل شناخت هستند.)

2) محل مربوطه به روی فلز بر اثر آب سیاه می شود که هر چه سیاهی بیشتر باشد نشان دهنده آن است که فلز طلا با عیار پایین تر از عیار تیزآب می باشد.

3) بر اثر ریختن تیز آب محل به رنگ سبز به جوش می آید و بعد از پاک کردن تیز آب با یک دستمال محل براق می شود. در این حالت فلز مربوطه طلا نبوده و مقطع براق شده رنگ اصلی فلز را نشان می دهد.

بیشتر بخوانید: گل طلا

روش تشخیص نقره

در تعیین عیار نقره به روش سنتی نیازی به سنگ محک یا نمونه های نقره نیست مصنوعات نقره در بازار ایران با عیارهای مختلف ساخته و عرضه می شوند، با افزودن مس در نقره، بسته به نسبت نقره و مس عیارهای متفاوتی ایجاد می شود. در بازار ایران نقره خالص را با عیار 99.9 و در بازار های جهانی نقره خالص با عیار 999.9 می شناسند، که این دو هیچ فرقی با هم ندارند. سکه های ماشینی نقره در ایران با عیارهای استانداردی همچون 90 یا 900 برای سکه های ماشینی قاجار و سری قدیم سکه های رضا شاه استفاده شده است. و عیار 82 یا 828 برای سکه های سری جدید رضا شاه (ریال) و عیار 60 یا 600 برای سکه های سری اول محمد رضا شاه ( 1322 تا 1330 ) استفاده شده است.

هرچه عیار نقره بالاتر باشد استحکام آن در مقابل اکسیداسیون بالاتر است لیکن استحکام مکانیکی کمتری خواهد داشت، برای تعیین عیار نقره جات کافی است با یک سوهان یک گوشه از سطح نقره را سائیده و یک قطره تیزآب خالص روی آن ریخته شود. با توجه به رنگ آن ناحیه در واکنش با اسید و از روی تجربه عیار نقره تعیین می شود. مثلاً نقره با عیار پایین تر از 84 دارای اثری با رنگ سبز متمایل به آبی خواهد شد در تشخیص عیار نقره با خلوص بالاتر تبحر بیشتری نیاز است. البته این روش به هیچ عنوان برای سکه مناسب نیست، چون به سکه آسیب زیادی وارد می کند

طلا بعلت آنکه فلزی بسیار نرم و چکش خـوار می باشد بـاید بـا فــلزات دیگـری آمیـختـــه گـردد تــا استحکام لازم را بیابد. به غیر از طلای ۲۴ عیار مـابقی را آلیاژ طلا می نامند. مس، نقره، نیکل و پالادیوم بــرای استحکام بیشتر و فلز روی به خـاطر جذب کــردن اکسیژن هوا و جـلوگیــری از اکـسیـد شــدن مـس و نـقـره بـه طـلا افــزوده می شود.

طلای سفید طبیعی که به رنگ خاکستری روشن است حاوی طلا ، نیکل، پالادیوم ، نقره و روی می بـاشد. بـه هـمـین خاطر برای سفید تر جلوه دادن آن از روکش رودیوم (RHODIUM) برای پوشش استفاده می کنند و از آنـجـایـی که رودیــوم پــس استفاده ساییده می شود باید مجددا طلای سفید را روکش کرد.

گاهی در ترکیب طلای سفید ۱۸ عیار به جای روی، پالادیم بکار می‌رود. در یک طبقه بندی دیگر برای تهیه طلای سفید با عیار ۱۸ می‌بایست ۷۵۰ قسمت آن را طلا، ۵۰ قسمت را نقره و ۲۰۰ قسمت را پالادیم درنظر گرفت

یا اینکه ۷۵۰ قسمت را طلا، ۱۳۵ قسمت را نیکل و ۸۵ قسمت را مس و ۳۰ قسمت را روی انتخاب کرد.

طلا +(درصد طلا بیشتر از مابقی) مس + نقره = طلای زرد

طلا + نقره (درصد بیشتر از مابقی) + مس + روی = طلای سبز

طلا + مس (درصد بیشتر) = طلای قرمز (صورتی)

طلا + نیکل + پالادیوم + نقره + روی = طلای سفید

پلاتین و طلای سفید از لحاظ ظاهری بسیار شبیه به هم هستند اما هر کدام نوعی از انواع مختلف فلزات هستند.

پلاتین به صورت طبیعی یک فلز سفید رنگ است.

پلاتین نیازمند این است تا فلزهای دیگری به آن اضافه شوند در هر حال این فلزات تنها ۵ درصد از کل آن را می سازند.

پلاتین از طلا چگالتر است به این معنی که سنگین تر است در واقع تقریبا دو برابر وزن طلای ۱۸ عیار را دارد.

هر دو از فلزات کمیاب و نادر هستند ولی پلاتین نایابتر است و این یعنی قیمتش بیشتر از طلا می باشد.

طلای سفید به صورت یک عنصر طبیعی وجود ندارد اما وقتی طلای زرد با مشتقات فلزاتی مثل پلاتین و پالادیوم ترکیب می شود به دست می آید.

هنوز استانداردی برای مقدار اضافه کردن این فلزات رنگی وجود ندارد (تفاوت در رنگ) با این حال طلا ۱۸ عیار باید طبق قانون شامل ۷۵ ٪ از طلای خالص باشد.

برای خود نمایی بیشتر طلا در پایان یک روکش رودیم صورت می گیرد.

رودیم فلزی است که از لحاظ رنگی شبیه پلاتین است که یک لایه سفید روشن بر روی طلا اضافه می کند که سبب می شود طلا بیشتر سفید شود.

اگرچه در طول زمان این لایه ساییده خواهد شد و رنگ اصلی طلا به مرور نمایانتر می شود.

پلاتین فلزی چگالتر و سخت تر از طلای سفید می باشد و این باعث می شود که مقدار قابل توجهی سنگین تر شود در نتیجه قطعه جواهر ساخته شده با پلاتین سنگین تر از جواهر مشابه از طلای سفید می باشد.

این می تواند ویژگی خوبی یاشد که سبب محکمتر شدن قطعه جواهر می شود ولی گاهی اوقات بیش از حد سنگین بودن جواهر ناراحت کننده است.

وزن در قیمت پلاتین و طلای سفید تاثیر خواهد داشت

تاثیر وزن فقط در اینکه پلاتین در هر گرم گران تر از طلای سفید می باشد محدود نمی شود ، بلکه با وزن سنگین تر سبب می شود وزن کلی یک قطعه پلاتینی تقریبا دو برابر قطعه مشابه با طلا سفیدشود بنابراین قیمت تفاوت زیادی را بین این دو ایجاد خواهد کرد.

مشکل طلای سفید در این است که لایه رودیم که طلا را براق و سفید می کند در طول زمان از بین خواهد رفت یعنی رنگ سفید گاهی تغییر می کند و بیشتر شبیه رنگ کاه می شود

کیفیت های مختلفی از طلای سفید از لحاظ رنگ وجود دارد کیفیت خوب طلای سفید ,سفید ملایمی است که نیاز به روکش رودیوم ندارد

کیفیت های پایین تر طلا سفید رنگ زرد متمایزی دارند که منحصرا و بدون روکش رودیم سفید به نظر نمی رسند

طلاهای ارزانتر نسبت به مواد سفید که شامل پالادیوم و پلاتین می باشند زردتر به نظر می رسند که پالادیوم و پلاتین با توجه به قیمتشان,قیمت را افزایش خواهند داد

رنگ طبیعی پلاتین سفید است و بنابراین سفید باقی خواهد ماند اگر چه هردوی اینها ممکن است خراش بردارند یا ساییده شوند.

حال روشهایی را ارائه می دهیم که به شما کمک می کند تشخیص بدهید که آیا فلز به کار برده شده در زیورآلات شما اصل است یا خیر و چه میزان ارزش دارد.

برسی نشانه های حک شده روی قطعه:

برخی نشانه های هویتی حک شده بر روی قطعه را جستجو کنید که نشان می دهد زیورآلات شما اصل است.زیورآلاتی که از فلزات اصل تهیه شده اند دارای کد یا شماره هایی هستند که در بخشی از قطعه حک می شود تا به خریدار این اطمینان را بدهد که جنسی که خریداری می کند اصل است.عمدتا اگر زیورآلاتی که تهیه می کنید فاقد این نشانه ی هویتی باشد باید در اصل بودن ان شک کنید.

عمدتا این شناسه زیر قلاب یا در انتهای بخش بزرگتر حک می شود. در برخی نیز شناسه توسط یک قطعه فلز دیگر به زیورآلات متصل می شود.

اما بیایید با یک سری کدهای مرسوم حک شده بر روی نقره و پلاتین آشنا شویم:

اگر زیورآلات شما نقره است نشانه های نقره را در آن جستجو کنید تا مطمئن شوید که قطعه نقره ی اصل است.برخی از اقلام نقره دارای نشان 999هستند که نشان می دهد از نقره ی خالص ساخته شده است.

اگر عدد 925 یا حرف S حک شده باشد نشانه ی نقره ی استرلینگ یا Sterling silver است.نقره استرلینگ دارای خلوص 92.5درصد است که با نوعی فلز دیگر ترکیب شده است.

.پلاتین اصل دارای نشان PLAT یا PT است که با عدد 800 یا 950 همراه می شود. به عنوان مثال اگر روی قطعه نشان PLAT800 حک شده باشد نشان دهنده ی پلاتین با درصد خلوص بالا است.

- استفاده از آهنربا برای تشخیص خلوص قطعه:

از آهنربا برای تشخیص خلوص قطعه ی خود بهره ببرید.یک آهنربا را در نزدیکی زیورآلات خود حرکت دهید اگر قطعه نقره و یا پلاتین ا صل باشد به هیچ عنوان تکان نمی خورد چون فاقد خاصیت مغتاطیسی است.

نکته :برخی آلیاژهای نقره و پلاتین دارای اندک خاصیت مغناطیسی هستند که می توان از این خاصیت نامرغوب بودن قطعه را تشخیص داد.

استفاده از اسید برای تشیص دادن اصل از فرع:

اگر هیچ نشانه ای برای تشخیص اصالت زیورآلات خود پیدا نکردید باید از روش سنگ محک و اسید بهره ببرید.بسته ی تست شامل سنگ محک و چند بطری اسید است که اسید به کاررفته برای نقره یا پلاتین از یکدیگر متمایز هستند. شیوه ی کار به این صورت است که قطعه را بر روی سنگ محک می کشیم تا خراشی بر روی سنگ ایجاد شود سپس باید با احتیاط کامل با قطره چکان اندکی اسید بر روی خراش بریزید.اگر خراش خیلی سریع محو شد قطعه ناخالص است و اگر محو نشد قطعه از فلز خالص است.

- تست مستقیم نقره: در این روش اسید را توسط قطره چکان به طور مستقیم بر روی بخش غیر قابل دید قطعه می ریزند و از تغییرات حاصل شده در رنگ اسید تشخیص می دهند که قطعه چند درصد خلوص دارد.اگر اسید به قرمز تیره یا روشن تغییر رنگ پیدا کرد نقره دارای خلوص 99درصد است.اگر به سفید تغییر رنگ یافت نقره با خلوص 92.5درصد است و اگر به سبز مایل به آبی گروید نقره ی شما دارای ناخالصی از جمله کربن است.

استفاده از اب اکسیژنه: در آخر از آب اکسیژنه برای تشخیص خلوص قطعه استفاده می کنیم.به طور قطع اسید روش خطرناکی است که بهتر است حتی الامکان از آن پرهیز کنید اما روش آب اکسیژنه روشی کم خطرتر برای تشخیص خلوص زیورآلات است. در این روش یک کاسه را مملو از آب اکسیژنه کرده و قطعه را داخل آن قرار دهید. قطعه کاملا باید در آب اکسیژنه غرق شود.حال تغییرات حاصله را به دقت بررسی کنید.

پلاتین یک کاتالیزور قوی برای آب اکسیژنه است. اگر قطعه از پلاتین واقعی باشد باید مایع بلافاصله شروع به واکنش کند و شما باید حبابهای گاز را مشاهده کنید.

نقره کاتالیزور ضعیف تری است و شما بلافاصله شاهد حباب گاز نخواهید بود باید اندکی صبر کنید تا حبابهای کوچک اطراف قطعه شکل بگیرند.

در نظر داشته باشید که آب اکسیژنه هیچ آسیبی به قطعه ی نقره یا پلاتین شما نمی رساند.

فقط پس از انجام تست قطعه را زیر آب سرد شستشو دهید و پس از خشک شدن از آن استفاده کنید.