با نزدیک شدن به خرداد ۱۴۰۰، تصویر نامزدهای احتمالی انتخابات هرروز پررنگ‌تر می‌شود. در این میان حضور نظامیان در انتخابات، بیم و امیدهایی را برای فعالان سیاسی به وجود آورده است. موافقان و مخالفان حضور نظامیان در انتخابات استدلال‌هایی را برای تایید یا رد حضور این افراد عنوان کرده‌اند.
بیم ها و امیدها از رئیس‌جمهورشدن یک نظامی
حضور افرادی با سابقه نظامی به‌عنوان نامزد انتخابات امری بی‌سابقه نیست. افرادی مانند محسن رضایی و محمدباقر قالیباف، چهره‌های شاخص نظامی هستند که سابقه نامزدی در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری را داشته‌اند. با این حال مطرح شدن افرادی مانند سردار حسین دهقان، وزیر دفاع دولت یازدهم و سعید محمد، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء ، موجب پررنگ‌تر شدن نام نظامیان برای انتخابات ۱۴۰۰ شده است. مدافعان حضور نظامیان در انتخابات بر این عقیده هستند که ورود آنها به عنوان بازوی اقتصادی، مزایایی برای کشور به همراه داشته و سبب رفع برخی مشکلات در این حوزه شده است.
همچنین ورود به عرصه مبارزه با ویروس کرونا نیز از دیگر اقدامات این نهاد بوده است. مخالفان حضور نظامیان در انتخابات نیز ادعا می‌کنند، حضور یک نظامی در راس دولت این پیام را به دنیا مخابره می‌کند که ایران در وضعیتی غیردیپلماتیک قرار گرفته است؛ مساله‌ای که ممکن است بهانه عدم تعامل شود. این افراد همچنین ادعا می‌کنند که ورود نظامیان به اقتصاد مضراتی برای بخش خصوصی و سایر زوایای اقتصاد ایران داشته است.
در این خصوص گفت‌وگویی با فائزه هاشمی رفسنجانی، فعال سیاسی را می‌خوانید.
حضور یک نظامی در جایگاه ریاست‌جمهوری، چه پیامدهای به همراه خواهد داشت؟
در سطح کلان، نظامی‌های باید وظایف خود را انجام بدهند. اینکه نظامیان برای ریاست‌جمهوری نامزد شوند یا در مسائل سیاسی ورود کنند، احتمالا در قانون اساسی صراحت ندارد و امام خمینی نیز در همان سال‌ها تاکیدات فراوانی داشتند که نظامیان وارد دسته بندی‌های سیاسی نشوند. در سطح غیرکلان به نظر می‌رسد، نامزد نظامی شیوه‌ای شده است که مردم تشویق به رای دادن شوند اما تصور این است که این روش چندان موفق نباشد. دلیل ناموفق بودن آن مشخص است. هرجا که بروید، ردپای برخی تا حدودی قابل مشاهده است.
بنابراین اگر نامزدی نظامی در انتخابات حضور پیدا کند، همین روال که تاکنون وجود داشته، تا حداکثر ادامه پیدا خواهد کرد. شاید اگر نامزدی نظامی مانند آقای دهقان که رسما نامزدی خود را اعلام کرده، در انتخابات حضور پیدا کند، تغییری رخ نخواهد داد. زمانی که این فرد وزیر دفاع دولت اول آقای روحانی می‌شود، نباید چندان با تسلط بر سیاست کشور موافق باشد. بنابراین داشتن نامزد انتخاباتی یا رئیس‌جمهوری نظامی، تفاوت چندانی با وضعیت فعلی نخواهد داشت.
با این حساب برای شخص من این انگیزه ایجاد نمی‌شود که بخواهم وارد انتخابات شوم. همیشه سعی کرده‌ایم که سناریوی بد و بدتر را در انتخابات داشته باشیم و شاید این انگیزه‌ای باشد که مردم برای حفظ حداقل‌ها وارد میدان شوند. در این سال‌ها انواع بد و بدترها را داشته و نتیجه در حد انتظار نگرفتیم. به همین دلیل بعید است با این نوع موضوعات انگیزه‌ای برای حضور به وجود بیاید.
برخی معتقدند حضور نظامیان در عرصه اقتصادی توانسته به بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند. به نظر شما ورود نظامیان به دفتر ریاست‌جمهوری می‌تواند آغازی برای اصلاح شرایط کشور باشد؟
با این تحلیل موافق نیستم. زمانی حضور نظامیان برای سازندگی کشور مفید بود که شرایط پس از جنگ بود، مردم پولی نداشتند، اوضاع کشور بسامان نبود، آنها بسیاری امکانات را در اختیار داشتند که می‌توانستند برای سازندگی کشور هم به کار بگیرند. مردم و بخش خصوصی اگر شانس بیاورند، باید پیمانکار شوند و با دریافت هزینه‌ای کمتر کار کنند. این ورود اشتغال مولد و بخش خصوصی را تحت تاثیر قرار داده است. دلیلی ندارد که هرکس در اقتصاد ورود کند. شرایط، شرایط سازندگی آنچنانی مثل بعد از جنگ نیست و زیرساخت‌های کشور وجود دارد. البته در جاهایی هم توانسته‌اند کمک‌هایی انجام دهند.
اخیرا برخی نهادهای غیرتخصصی به حوزه ساخت واکسن برای ویروس کرونا ورود کرده‌اند. این اقدامات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اتفاق عجیبی که در این خصوص رخ داده ساخت واکسن است. ساخت واکسن یک کار تخصصی و علمی-پزشکی است که دانشمندان خود را نیاز دارد. می‌بینیم که برخی وارد حوزه ساخت واکسن شده‌اند. این اتفاق به چه معناست؟ به همین دلیل است که می‌بینیم شرایط کشور در برخی جهات متوازن نیست. خروج افراد از جایگاه خود و قرار گرفتن در جایی که نباید در آن حضور داشته باشند، دلیل همین اتفاق است.
کشورهای دیگر از حیث دیپلماتیک چه واکنشی به حضور یک نظامی در جایگاه رئیس‌جمهوری ایران نشان خواهند داد؟
به نظر نمی‌رسد شاهد چنین تبعاتی باشیم و موضوع برای کشورهای دیگر اهمیتی داشته باشد. عکس‌العملی در این خصوص ندیده و تصور نمی‌کنم که منطقی برای این اتفاق وجود داشته باشد. ضمن اینکه همین حالا نیز همین افراد در پس پرده مذاکرات و اقدامات قرار دارند. کشورهای دیگر به هر حال متوجه این قضایا هم هستند.
منبع: آرمان ملی
دیدگاه تان را بنویسید