جزییات اختلاف در تیم ترامپ بر سر راهبرد مذاکره با ایران: عقب‌نشینی از موضع سختگیرانه در برابر برنامه هسته‌ای را میخوانید
دیوید سنگر در نیویورک تایمز نوشت: دولت ترامپ با هدفی ساده آغاز به کار کرد: وادار کردن ایران به برچیدن برنامه‌های هسته‌ای و موشکی‌اش. اما مذاکره‌کننده ارشد دولت آمریکا لحنش را نرم‌تر کرد و سپس مجبور به عقب‌نشینی شد.ادامه این مطلب آمده: تنها چند هفته پیش، مایک والتز مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور ترامپ، که مدت‌هاست درباره ایران موضعی تند دارد، هدف دولت را در مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای تهران با وضوح کامل اعلام کرد:
«برچیدن کامل برنامه اتمی»
او سپس توضیح داد که این یعنی: ایران باید تأسیسات غنی‌سازی سوخت هسته‌ای، زیرساخت‌های مرتبط با «تسلیحاتی‌سازی»، و حتی موشک‌های دوربرد خود را کنار بگذارد.
اما آنچه در یک برنامه گفت‌وگوی تلویزیونی یکشنبه شب به‌عنوان هدفی ساده و قاطع بیان شد، اکنون در حال فروپاشی است. در ۲۴ ساعت گذشته، مقامات آمریکایی پیام‌هایی متناقض و گیج‌کننده منتشر کرده‌اند، که نشان می‌دهد دولت ممکن است به اعمال محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های ایران رضایت دهد،مشابه همان چیزی که یک دهه پیش رئیس‌جمهور باراک اوباما دنبال کرد. ابته پیش از آنکه ویتکاف روز سه‌شنبه از آن عقب‌نشینی کند.بخشی از این موضوع شاید صرفاً ناشی از بی‌تجربگی در برخورد با برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای باشد. مذاکره‌کننده ارشد آقای ترامپ، استیو ویتکاف، دوست قدیمی رئیس‌جمهور است که مانند خود او یک ساختمان‌ساز اهل نیویورک است و بیشتر عمرش را صرف ساخت آسمان‌خراش‌ها کرده، و تنها چند هفته است که وارد دنیای پیچیده سانتریفیوژهای زیرزمینی ایران و آزمایشگاه‌های مشکوک به فعالیت‌های تسلیحاتی شده است.
اما این تناقض‌ها همچنین ریشه در شکاف‌های درون تیم امنیت ملی ترامپ دارد که بار دیگر درگیر یکی از پیچیده‌ترین و دیرپاترین چالش‌های سیاست خارجی آمریکا شده است: چگونه برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنیم بدون آنکه وارد جنگ شویم. نتیجه چیزی جز موجی از پیام‌های متناقض، سیگنال‌های گیج‌کننده و تهدیدهای پرخاشگرانه نبوده — شبیه همان چیزی که ترامپ و مشاورانش درباره سیاست تعرفه‌ها به کار می‌برند.
موضوع دوشنبه شب زمانی در صدر توجهات قرار گرفت که آقای ویتکاف درباره نخستین دیدار خود با وزیر امور خارجه ایران در روز شنبه گذشته در عمان صحبت کرد. او گفت که جلسه به خوبی پیش رفت و وارد جزئیات پیچیده برنامه هسته‌ای ایران شد، برنامه‌ای که این کشور را تا آستانه ساخت سلاح هسته‌ای رسانده است.آقای ویتکاف پس از آن جلسه، چشم‌اندازی کاملاً متفاوت از توافق با ایران را نسبت به آنچه که آقای والتز پیش‌تر بیان کرده بود، ترسیم کرد.
او در مصاحبه‌ای دوستانه با شبکه فاکس نیوز، درباره ساخت یک سیستم «راستی‌آزمایی» برای تولید اورانیوم غنی‌شده صحبت کرد، «و در نهایت راستی‌آزمایی درباره تسلیحاتی‌سازی، که شامل موشک‌ها، نوع موشک‌های انبارشده در آنجا، و مکانیزم انفجار بمب می‌شود.»
او اشاره کرد که شاید ایران همچنان اجازه داشته باشد اورانیوم را در سطح پایین — یعنی سطحی که برای تولید برق هسته‌ای لازم است — غنی‌سازی کند. او هرگز از واژه «برچیدن» استفاده نکرد.
او در واقع نسخه‌ای بازنگری‌شده و احتمالاً بیشتر «ترامپی» از توافق هسته‌ای دولت اوباما را توصیف می‌کرد. او گفت: «در اصل می‌توان توافق هسته‌ای اولیه را بهبود بخشید.» ترامپ بارها آن توافق را «فاجعه‌بار» خوانده و در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد و آن را «توافقی یک‌جانبه و وحشتناک که نباید هرگز انجام می‌شد» توصیف کرده بود.چند سال بعد، ایران اعلام کرد اگر آمریکا به آن توافق پایبند نماند، ایران نیز نخواهد ماند. ایران شروع به غنی‌سازی اورانیوم تا سطحی نزدیک به درجه تسلیحاتی کرد، به‌طوری‌که تنها چند روز یا چند هفته با داشتن سوخت کافی برای ساخت شش یا بیشتر بمب فاصله دارد. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا نتیجه گرفتند که محققان ایرانی در حال کار بر روی روش‌هایی «سریع‌تر و ابتدایی تر» برای تبدیل آن سوخت به سلاح هستند.
اظهارات آقای ویتکاف زیاد دوام نیاورد. صبح روز سه‌شنبه، ترامپ و مقامات ارشد امنیت ملی‌اش، از جمله خود ویتکاف، در جلسه‌ای در اتاق وضعیت کاخ سفید مشغول بحث درباره سیاست ایران بودند — جلسه‌ای که نخستین بار وب‌سایت Axios گزارش داد. صبح، آقای ویتکاف پیامی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد که می‌گفت: «ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی‌سازی هسته‌ای خود را متوقف کرده و آن را از بین ببرد» — عبارتی که شب قبل هیچ‌گاه از آن استفاده نکرده بود. گفت: «هرگونه توافق با ایران تنها زمانی انجام خواهد شد که یک توافق ترامپی باشد.» چند ساعت بعد، در یک نشست خبری، کارولاین لویت، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید، گفت ترامپ به میزبانان عمانی مذاکرات گفته است که «ضروری است ایران از طریق مذاکره به برنامه هسته‌ای خود پایان دهد.»مذاکرات قرار است روز شنبه از سر گرفته شود.
به گفته منابع اگاه، در واقع، ویتکاف و ونس معاون رئیس‌جمهور در جلسات داخلی استدلال کرده‌اند که اصرار بر برچیدن کامل برنامه ایران باعث شکست مذاکرات خواهد شد.
ایرانی‌ها پیشاپیش اعلام کرده‌اند که برنامه هسته‌ای‌شان را به‌طور کامل کنار نخواهند گذاشت — و در نتیجه گزینه ساخت بمب را حفظ خواهند کرد.
این دو مقام پیشنهاد داده‌اند که دولت باید به‌دنبال یک سیستم راستی‌آزمایی سختگیرانه باشد — شاید تحت مدیریت آمریکا، نه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی — برای تضمین پایبندی ایران.
اما این موضع یادآور همان مصالحه دوره اوباماست.
به گفته منابع اگاه، والتز و وزیر خارجه، مارکو روبیو، همچنان به دیدگاه تند خود پایبند مانده‌اند: اینکه ایران نباید توانایی غنی‌سازی سوخت هسته‌ای را داشته باشد. در غیر این صورت، این کشور مانند سال‌های اخیر دوباره می‌تواند سطح غنی‌سازی را تا آستانه ساخت بمب افزایش دهد.گری سامور، کسی که در دولت‌های کلینتون و اوباما مسئول اصلی پرونده هسته‌ای ایران در کاخ سفید بود، گفت: «فکر نمی‌کنم حذف کامل توانمندی هسته‌ای ایران دست‌یافتنی باشد.» او افزود: «فکر نمی‌کنم ایران حتی تحت تهدید نظامی هم حاضر شود که کل برنامه را کنار بگذارد.»
ایرانی‌ها در حال مدیریت ریسک هستند. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز سه‌شنبه در سخنرانی برای مقامات ارشد دولتی گفت: «ممکن است توافقی حاصل شود یا نشود؛ نه خیلی خوشبین هستیم و نه خیلی بدبین.»
او افزود: «البته درباره طرف مقابل بسیار بدبین هستیم.»
سامور، که اکنون مدیر مرکز کرون برای مطالعات خاورمیانه در دانشگاه برندایس است، گفت «تمام تکنیک‌هایی که تاکنون استفاده شده — خرابکاری، تحریم، دیپلماسی — همه درباره خریدن زمان بوده‌اند. فکر نمی‌کنم ترامپ بخواهد وارد جنگ شود، و ایرانی‌ها هم نمی‌خواهند وارد جنگ شوند. این نشان می‌دهد که ممکن است جایی برای توافق وجود داشته باشد.»
دیدگاه تان را بنویسید