براساس این گزارش، صادرات کالا طی ۶ ماه سال ۹۹ به ۴۶ میلیون و ۳۱۸ هزار تن با ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۴ درصد از نظر وزن و ۳۴درصد از نظر ارزش کاهش یافت. همچنین واردات در این مدت به ۱۶ میلیون و ۵۲۴ هزار تن با ارزش ۱۶ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۱ درصد در وزن و ۲۲ درصد در ارزش افت کرد. آخرین آمار از مقاصد صادراتی ایران که ازسوی سازمان توسعه تجارت اعلام و اطلاع‌رسانی شده، حکایت از آن دارد که عراق توانسته رتبه اول صادراتی را از آن خود کند و به‌جای چین بنشیند. چینی‌ها بعد از مدت‌ها در پله دوم مقاصد صادراتی ایستاده‌اند. البته روند رو به بهبود تجارت خارجی ایران در مهرماه نمایان شد به‌گونه‌ای که حتی تراز تجاری مهرماه نیز مثبت اعلام شد.
رشد صادرات ایران در مهر
ایسنا در گزارشی اعلام کرده است که جدیدترین آمار سازمان توسعه تجارت حکایت از تداوم روند رو به رشد صادرات غیرنفتی کشور در مهرماه دارد. براساس این خبر که از سوی فرزادپیلتن، مدیر‌کل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران اعلام شده، بررسی آمارهای اعلام‌شده نشان می‌دهد در هفت ماه امسال، حدود ۹۰ درصد از کل صادرات کشور، به ۲۰ کشور اول هدف صادراتی صورت گرفته است که در این فهرست کشورهای عراق، چین و امارات در رتبه‌های اول تا سوم و کشورهای قطر، قزاقستان و میانمار در رتبه‌های ۱۸ تا ۲۰ قرار گرفته‌اند. بررسی فهرست ۲۰ کشور اول هدف صادراتی ایران بیانگر آن است که ۶ کشور عربی شامل عراق با حدود ۹/ ۴ میلیارد دلار رتبه اول، امارات با حدود ۲/ ۲ میلیارد دلار پس از چین در رتبه سوم، عمان با ۱۹۰ میلیون دلار بعد از کشورهای ترکیه، افغانستان، پاکستان، اندونزی، روسیه، جمهوری آذربایجان، تایلند در رتبه ۱۲، کویت با ۸۶ میلیون دلار پس از آلمان، ارمنستان و ونزوئلا در رتبه ۱۶، سوریه با ۷۷ میلیون دلار رتبه ۱۷ و قطر با ۷۶ میلیون دلار قبل از قزاقستان و میانمار در رتبه ۱۸ جزو این فهرست قرار دارند. سایر کشورهای عربی مانند عربستان، بحرین و یمن، از حوزه خلیج‌فارس و اردن و لبنان، از حوزه خاورمیانه، در فهرست ۲۰ کشور اول صادراتی ایران طی مدت یاد شده قرار نگرفته‌اند.
صادرات نیمه نخست در ۶ گروه کالایی
صادرات غیرنفتی نیمه نخست سال ۹۹ نیز در ۶ گروه انجام شده است. بیشترین ارزش صادرات متعلق به گروه کالایی میعانات گازی و فصل ۲۷ است. در ۶ ماه منتهی به شهریور سال ۹۹ ارزش میعانات گازی و فصل ۲۷ کتاب مقررات صادرات و واردات ۳ میلیارد و ۷۵۸ میلیون دلار و وزن آن ۱۲ میلیون و ۷۴۲ هزار تن بوده است. صادرات این گروه کالایی نسبت به نیمه نخست سال گذشته از نظر وزنی ۵۰ درصد و از نظر ارزشی ۵۵درصد کاهش یافته است. پس از آن گروه کالایی پتروشیمی دارای بیشترین ارزش صادراتی است. در بازه زمانی موردنظر ۱۰ میلیون و ۷۱ هزار تن از این گروه کالایی به ارزش ۲ میلیارد و ۸۷۹ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شده که از نظر وزنی رشد ۵ درصدی و از نظر ارزشی افت ۲۲ درصدی را تجربه کرده است. معدن و صنایع معدنی سومین گروه کالایی از نظر ارزش محسوب می‌شود. این گروه کالایی در نیمه نخست امسال صادراتی معادل ۱۸ میلیون و ۱۳۰ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۶۹۰ میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزش افت ۳۹ درصدی و از نظر وزن کاهش ۴۱ درصدی داشته است. محصولات کشاورزی و صنایع غذایی هم ۶ ماهه اول امسال را با صادرات ۳ میلیون و ۷۰۸ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۵۷۴ میلیون دلاری به پایان رسانده است. صادرات این گروه کالایی با افزایش ۱۳ درصدی ارزش و ۲۶ درصدی وزن نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو بوده است. گروه کالایی صنعت هم در این بازه زمانی صادراتی به وزن یک میلیون و ۶۵۹ هزار تن و به ارزش یک میلیارد و ۵۹۴ میلیون دلار داشته که نسبت به بازه مشابه سال قبل از نظر وزنی ۸ درصد رشد و از نظر ارزشی ۱۵ درصد کاهش یافته است. صدور فرش و صنایع‌دستی نیز در ۶ ماه منتهی به شهریور امسال با افزایش ۱۴ درصدی وزن و ۱۸ درصدی ارزش روبه‌رو بوده است. ارزش صادرات این گروه کالایی به ۷۳ میلیون دلار و وزن آن به ۸ هزار تن رسیده است.
۲۰ قلم عمده صادراتی در نیمه اول سال
۲۰ قلم عمده صادراتی ایران سهم ارزشی ۶/ ۳۳ درصدی از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. صادرات این اقلام ارزشی معادل ۴ میلیارد و ۵۶۳ میلیون دلار و وزنی معادل ۱۲ میلیون و ۱۷۶ هزار تن داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش وزنی ۲/ ۰ درصدی و افت ارزشی ۶/ ۱۱ درصدی را تجربه کرده است. در نیمه نخست امسال پلی‌اتیلن گرید فیلم با وزن مخصوص کمتر از ۹۴ درصد بیشترین سهم ارزشی صادرات را به خود اختصاص داده است. سهم این کالا ۷/ ۳ درصد از کل ارزش صادرات را در برمی‌گیرد.
متانول و اوره هر یک سهم ۳ درصدی را از کل ارزش صادرات در اختیار دارند و پلی‌اتیلن گرید فیلم با وزن مخصوص ۹۴ درصد سهمی معادل ۸/ ۲ درصد را به خود اختصاص داده است. کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده ۴/ ۲ درصد و پسته با پوست تازه یا خشک ۲/ ۲ درصد از کل ارزش صادرات نیمه نخست را به نام خود ثبت کرده‌اند. محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج و شمش از آهن و فولاد غیرممزوج هم هر یک سهم ۲ درصدی را از کل ارزش صادرات ثبت کرده‌اند.
شمش از آهن و فولاد غیرممزوج (با کد HS متفاوت) سهم ۶/ ۱ درصدی، میله‌های آهنی یا فولادی، گرم نورد شده سهم ۵/ ۱ درصدی، پلی‌اتیلن گرید بادی با وزن مخصوص ۹۴ درصد سهم ۳/ ۱ درصدی، اتیلن گلیکول سهم ۲/ ۱ درصدی، پلی‌اتیلن گرید تزریقی با وزن مخصوص ۹۴ درصد سهم ۱/ ۱ درصدی و گوجه‌فرنگی، تازه یا سرد کرده سهم یک درصدی از کل ارزش صادرات نیمه نخست را در اختیار دارند. هندوانه تازه با ۹/ ۰ درصد سهم ارزشی، پارا اکسیلن و روی غیرممزوج هر یک با ۸/ ۰ درصد سهم ارزشی، محصولات نیمه‌تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج با ۷/ ۰ درصد سهم ارزشی و رب گوجه‌فرنگی و مغز پسته تازه یا خشک هر یک با ۶/ ۰ درصد سهم ارزشی از کل ارزش صادرات نیمه نخست امسال را سپری کرده‌اند.
بازارهای مهم صادراتی ۶ ماهه
۲۰ بازار اول صادراتی ایران در نیمه نخست نیز در این گزارش معرفی شده‌اند. ۱۰ کشور نخست صادراتی ۱۲ درصد سهم ارزشی از کل صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. سهم ۲۰ کشور نخست از کل صادرات هم به ۹۴ درصد می‌رسد. صادرات به این کشورها در مجموع ۴۳ میلیون و ۴۰۵ هزار تن به ارزش ۱۲ میلیارد و ۷۹۹ میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۳۲ درصدی وزنی و کاهش ۳۳ درصدی ارزشی را تجربه کرده است. در میان ۲۰ مقصد مهم صادراتی، صادرات به افغانستان، روسیه، ونزوئلا، آلمان و هنگ‌کنگ رشد داشته است. البته بیشترین رشد صادراتی نیز متعلق به ونزوئلاست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد چین با سهم ارزشی ۳/ ۲۷ درصدی سرلیست این بازارهاست که صدور کالا به این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی افت ۳۴ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۲۷ درصدی را تجربه کرده است. عراق سهم ۹/ ۲۱درصدی را از کل ارزش صادرات نیمه نخست به خود اختصاص داده و صدور کالا به این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزشی افت ۳۶ درصدی و از نظر وزنی کاهش ۲۷ درصدی دارد. سهم امارات از صادرات ۶ ماهه ایران ۲/ ۱۴درصد است. فروش کالا به این کشور رشد وزنی ۲۷درصدی و افت ارزشی ۱۸درصدی را تجربه کرده است. افغانستان با سهم ۱/ ۸ درصدی چهارمین مقصد کالاهای ایرانی در بازه زمانی موردنظر است. رشد ۳ درصدی ارزش و افزایش ۱۱ درصدی وزن کالاهای صادراتی به این کشور در کارنامه ۶ ماهه امسال ثبت شده است. سهم ترکیه نیز از کل صادرات نیمه نخست به ۴/ ۵ درصد می‌رسد. صادرات به این کشور از نظر وزنی افت ۸۵ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۷۱درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل ثبت کرده است. پاکستان توانسته سهم ۹/ ۲ درصدی را از کل صادرات ایران به خود اختصاص دهد. اما صادرات به این کشور افت وزنی ۳۱ درصدی و کاهش ارزشی ۲۶ درصدی را در این بازه زمانی نسبت به بازه مشابه سال قبل تجربه کرده است. هند هفتمین مقصد صادراتی ایران است که سهم ارزشی ۸/ ۲درصدی را از آن خود کرده است. صادرات به این کشور در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۴۷ درصدی ارزش و ۴۸درصدی وزن را به‌دنبال داشته است. سهم اندونزی از کل صادرات ۶ ماهه به ۷/ ۱ درصد می‌رسد. صدور کالا به این کشور نسبت به بازه مشابه سال قبل کاهش ۴۶ درصدی ارزش و ۴۳درصدی وزن را ثبت کرده است. روسیه هم در این مدت زمان سهم ۵/ ۱ درصدی ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که صدور کالا به این کشور به لحاظ ارزشی ۲۸ درصد و به لحاظ وزنی ۲۹ درصد افزایش داشته است. سهم ۴/ ۱ درصدی از صادرات هم متعلق به تایلند است. فروش کالا به این کشور از نظر وزنی افت ۴۳ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۴۴ درصدی را تجربه کرده است. جمهوری آذربایجان در نیمه نخست امسال سهم ۳/ ۱ درصدی از ارزش صادرات را در اختیار داشته و صدور کالا به این کشور از نظر وزنی افت ۳۶ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۱۴ درصدی داشته است. عمان سهم ۲/ ۱ درصدی از ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. صادرات به عمان ۲۹ درصد در ارزش و ۳۹ درصد در وزن نسبت به مدت مشابه افت کرده است. ونزوئلا سهم ارزشی ۸/ ۰ درصدی از صادرات را در اختیار دارد. وزن کالاهای صادراتی به این کشور در نیمه نخست امسال نسبت به نیمه نخست سال قبل رشد یک میلیون و ۷۶۹ هزار تنی و ۹۰۰ درصدی داشته و ارزش آن ۵۴ هزار و ۴۰۰ درصد افزایش یافته است. ارمنستان و آلمان هر یک سهمی ۷/ ۰ درصدی از کل ارزش صادرات به خود اختصاص داده‌اند. صادرات به ارمنستان از نظر وزنی افت ۵۱ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۵۸ درصدی داشته؛ اما صدور کالا به آلمان نسبت به بازه مشابه سال قبل رشد ارزشی ۱۴ درصدی را تجربه کرده در حالی که از نظر وزنی افت ۷۳ درصدی داشته است. سهم کشورهای کویت، سوریه، هنگ‌کنگ و قطر هریک از کل صادرات ۵/ ۰ درصد است. صادرات به کویت رشد وزنی ۹ درصد و افت ارزشی ۱۷ درصد را نسبت به بازه مشابه سال قبل تجربه کرده؛ صدور کالا به سوریه کاهش ۳۷ درصدی در وزن و ۱۶ درصدی در ارزش را ثبت کرده؛ صادرات به هنگ‌کنگ از نظر وزنی نسبت به بازه مشابه بی‌تغییر بوده ولی از نظر ارزشی ۴۷ درصد کاهش داشته است. قطر نیز رشد ۳۷ درصدی وزنی و افت ۴۷ درصدی ارزشی را در ۶ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است. قزاقستان سهم ۴/ ۰ درصدی از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. صدور کالا به این کشور اگرچه از نظر وزنی افت ۶۸ درصدی داشته اما از نظر ارزشی با رشد ۴۵ درصدی روبه‌رو شده است.
سه گروه عمده وارداتی در نیمه نخست
در نیمه نخست امسال بیشترین ارزش کالاهای وارداتی مربوط به کالاهای واسطه‌ای است. این گروه کالایی وزنی معادل ۱۵ میلیون و ۷۰۹ هزار تن و ارزشی معادل ۱۲ میلیارد و ۱۵۴ میلیون دلار داشته است. سهم ارزشی کالاهای واسطه‌ای از کل ارزش واردات معادل ۴/ ۷۲ درصد بوده و سهم وزنی آنها ۱/ ۹۵ درصد است. ارزش کالاهای واسطه‌ای در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۲۱ درصدی را تجربه کرده در حالی که وزن آنها یک درصد رشد داشته است.
واردات کالاهای سرمایه‌ای نیز در این بازه زمانی ۲۴۳ هزار تن بوده و سهم وزنی آن نیز ۵/ ۱ درصد است. ارزش واردات این گروه کالایی ۲ میلیارد و ۳۵۶ میلیون دلار و سهم آن از کل ارزش واردات ۱۴ درصد ثبت شده است. افت ۷ درصدی وزن و کاهش ارزشی ۲۳ درصد نیز حاصل واردات این گروه کالایی است. واردات کالاهای مصرفی در ۶ ماه نخست امسال وزنی معادل ۴۷۹ هزار تن و ارزشی معادل ۲ میلیارد و ۲۰۳ میلیون دلار داشته است. سهم ارزشی این گروه کالایی ۱/ ۱۳ درصد و سهم وزنی آن ۹/ ۲ درصد از کل واردات است. واردات کالاهای مصرفی از لحاظ وزنی ۲۲ درصد افت و از لحاظ ارزشی کاهش ۱۷ درصدی را تجربه کرده است.
سایر کالاها نیز وارداتی با وزن ۹۳ هزار تن و ارزش ۷۰ میلیون دلار را رقم زده‌اند و سهم وزنی ۶/ ۰ درصدی و سهم ارزشی ۴/ ۰ درصدی را از واردات شش ماهه به خود اختصاص داده‌اند. ارزش واردات این گروه کالایی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۳ درصد و وزن آن ۷۰ درصد کاهش یافته است.
۲۰ قلم عمده وارداتی در نیمه اول سال
۲۰ قلم نخست وارداتی در نیمه اول سال وزنی معادل ۱۱ میلیون و ۵۴۲ هزار تن داشته که ارزش آن به ۵ میلیارد و ۷۷۸ میلیون دلار می‌رسد. سهم این کالاها از کل ارزش واردات ۳۴ درصد است. اما ارزش واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵درصد کاهش داشته در حالی که وزن آنها ۹درصد رشد را تجربه کرده است.
ذره دامی بیشترین واردات را در نیمه نخست امسال به خود اختصاص داده و سهم ارزشی ۱/ ۷ درصدی از کل ارزش واردات مربوط به این کالاست. گوشی تلفن همراه در این بازه زمانی دومین کالای وارداتی است که سهم ۵/ ۵ درصدی از ارزش واردات را به خود اختصاص داده است. سایر مخلوط‌های گندم سهم ارزشی ۷/ ۳درصدی، برنج سهم ارزشی ۹/ ۲ درصدی، الکترودهای زغالی برای کوره‌ها سهم ارزشی ۷/ ۱درصدی، لوبیای سویا سهم ارزشی ۶/ ۱ درصدی، شکر تصفیه نشده و جو به استثنای بذر هر یک سهم ارزشی ۵/ ۱درصدی و روغن دانه آفتابگردان و روغن گلرنگ نیز سهم ارزشی ۲/ ۱ درصدی را از کل ارزش واردات به نام خود ثبت کرده‌اند. کنجاله سویا سهم ارزشی ۱/ ۱ درصدی و موز سبز تازه یا خشک کرده هم سهم ۹/ ۰ درصدی را از کل ارزش واردات در اختیار گرفته‌اند. دستگاه گیرنده و فرستنده، محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج، دانه سویا تراریخته، ماژول نمایشگر و چای سیاه و چای جزئا نیز سهم ۷/ ۰درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده‌اند. سایر داروهای دارای هورمون‌ها یا سایر محصولات آنتی بیوتیک سهم ارزشی ۶/ ۰درصدی، آنتی سرم‌ها و سایر مشتقات خونی، سایر مکمل‌های دارویی و پالم اویل نیز هر یک سهم ارزشی ۵/ ۰درصدی از کل ارزش واردات را در نیمه نخست سال گذشته به نام خود ثبت کرده‌اند.
سهم ۲۰ مبدأ عمده وارداتی در ۶ ماه
۲۰ مبدأ عمده وارداتی ایران در نیمه نخست امسال سهم ۲/ ۹۳ درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده‌اند. وزن کالاهای وارداتی از این ۲۰ کشور ۱۵ میلیون و ۳۵۳ هزار تن و ارزش آن ۱۵ میلیارد و ۶۴۴ میلیون دلار بوده است. واردات از ۲۰ کشور نخست مبدأ وارداتی از نظر وزن ۳/ ۰ درصد افزایش و از نظر ارزش ۱۹ درصد کاهش یافته است. ده کشور نخست نیز ۱۵ درصد سهم ارزشی از کل واردات را به خود اختصاص داده‌اند. در میان ۲۰ مبدأ اول وارداتی، واردات از امارات، روسیه، انگلیس و عمان رشد ارزشی را ثبت کرده است. بیشترین رشد ارزشی نیز متعلق به عمان است. واردات از این کشور در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزشی رشد ۱۲۴ درصدی را تجربه کرده است. سهم واردات از چین از کل ارزش واردات نیمه نخست ۶/ ۲۵ درصد بوده که این کشور را در راس کشورهای مبدأ وارداتی قرار داده است. امارات نیز سهم ارزشی ۶/ ۲۳ درصدی و ترکیه سهم ۸/ ۱۰درصدی را از کل ارزش واردات در اختیار دارند. هند سهم ۵/ ۶ درصدی، آلمان سهم ۵درصدی، روسیه سهم ۷/ ۳ درصدی، انگلیس سهم ۵/ ۳درصدی و هلند سهم ۳/ ۲درصدی را از کل ارزش واردات به خود اختصاص داده‌اند. ایتالیا با سهم ارزشی ۱/ ۲ درصدی، کره جنوبی با سهم ارزشی ۵/ ۱ درصد و سوئیس و سنگاپور هر یک با سهم ارزشی ۳/ ۱ درصدی در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. ارزش واردات از عمان سهمی معادل ۲/ ۱درصد از کل ارزش واردات داشته و برزیل یک درصد سهم را در اختیار گرفته است. فرانسه با ۸/ ۰ درصد و مالزی با ۷/ ۰درصد در پله‌های بعدی ایستاده‌اند. اتریش، اسپانیا و پاکستان هر یک سهم ۶/ ۰درصدی و در نهایت دانمارک سهم ۵/ ۰درصدی را از کل ارزش واردات به نام خود ثبت کرده‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید