برخی گزارش‌های مردمی در فضای مجازی حاکی از جعل نتیجه‌ی تست کرونا در برخی آزمایشگاه‌های کشور است. شهروندی در شهریورماه در‌باره‌ی خرید و فروش نتیجه‌ی تست بر اساس درخواست مراجعه‌کننده اطلاع‌رسانی کرده بود. او نوشت: «امروز رفتم بیمارستان آزمایش بدم، دو نفری که نمونه می‌گرفتند باهم صحبت می‌کردند که فلانی رو میشناسی تو فلان آزمایشگاه. گفته اگر جواب آزمایش کرونا چه مثبت چه منفی می‌خوای بگو برات جور می‌کنم. جواب مثبت ۲ میلیون و منفی یک میلیون. بعد همکارش کاربردهاشو پرسید، گفت: جواب مثبت برای مرخصی گرفتن و موندن تو خونه و منفی برای ارائه به خارج از کشور.»
بااین‌حال در روزهای اخیر برخی دیگر هم خرید و فروش آزمایش کرونا را گزارش می‌دهند. کاربر دیگری نوشته است: «جمعه پرواز دارم که برگردم. زنگ زدم برای تست کرونا، دختره گفت قیمت تست عادی فلان مقدار و قیمت تست با جواب منفی فلان مقدار. فکر کن چقدر باید کثیف باشی که جواب آزمایش به این مهمی را تقلب کنی و جون آدم را به خطر بندازی.» این کاربر توئیتر گفته که آزمایشگاه مذکور جزو آزمایشگاه‌هایی است که به منزل می‌آیند و تست می‌گیرند؛ همچنین هزینه‌ی تست منفی دو تا پنج میلیون تومان است.
هم‌اکنون با جست‌وجوی عبارت «جعل آزمایش/تست کرونا» در توئیتر به گزارش‌های دیگری در این رابطه می‌رسید. ظاهرا برخی افراد برای گرفتن مرخصی با حقوق اقدام به خرید آزمایش کرونا با نتیجه‌ی مثبت یا برای لغو نشدن سفر خارجی اقدام به خرید آزمایش با نتیجه‌ی منفی می‌کنند. در همین زمینه دادستان قم در تاریخ ۱۲ مهر خبر از شناسایی و دستگیری باند جعل گواهی تست PCR کرونا برای مسافران خارجی داد. با اینکه سه نفر به همین اتهام دستگیر شدند، دادستان قم اعلام کرد که از محل ارتکاب جرم این افراد اسناد جعلی دیگری کشف و برای شناسایی دیگر افراد مرتبط، پرونده به پلیس آگاهی ارجاع شد.
شعبان علی‌زاده، رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران، این موضوع را رد نمی‌کند؛ اما می‌گوید گزارشی از این موارد دریافت نکرده‌اند. علی‌زاده تصریح می‌کند که در آزمایشگاه‌ها سامانه‌های نظارتی وجود دارد که به‌صورت مرتب و دوره‌ای آن‌ها را رصد می‌کند. او همچنین می‌گوید آزمایشگاه‌های زیر نظر حوزه‌ی دانشگاه علوم پزشکی تهران محدود و بیشتر دولتی هستند و هرگز وارد این ماجراها نمی‌شوند؛ بااین‌حال آزمایشگاه‌های خصوصی هم از چند فیلتر رد می‌شوند، به آن‌ها نظارت می‌شود و آزمایشگاه مرکز سلامت هم به آن‌ها تأییدیه می‌دهد. به‌گفته‌ی علی‌زاده، آزمایشگاه‌های خصوصی معمولا مجوز سه‌ماهه دارند و بعد از سه ماه دوباره باید ارزیابی شوند.
به بیان رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران، تخلف در آزمایشگاه‌ها در بخش تعرفه‌ای یا آیین‌نامه‌ای رخ می‌دهد؛ بااین‌حال به دلیل حساسیت این محل‌ها، نظارت چندمرحله‌ای برای آن‌ها اعمال می‌شود. به‌علاوه آزمایشگاه مستندات را به‌صورت کتبی به دست بیمار، پزشک و مراجعه‌کننده می‌دهد تا دامنه‌ی اعمال تخلف محدود شود و برای انجام هر آزمایشی، ثبت، مهر و امضا داده می‌شود که در هر محکمه‌ای قابل دفاع است. او همچنین اعلام می‌کند که اکنون سامانه ۱۵۹۰ برای دریافت گزارش آزمایشگاه‌ها در حال فعالیت است.
با این تفاسیر، به اعتقاد علی‌زاده، مشکل ممکن است ازطریق آزمایشگاه‌هایی انجام شود که ساختگی هستند یا اصلا مجوز ندارند. او همچنین ورود استارتاپ‌ها به حوزه‌ی انجام آزمایش کرونا در مکان دلخواه مشتری را ازجمله عامل خطرزا عنوان می‌کند. به‌گفته‌ی رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران: «در حال حاضر ورود استارتاپ‌ها به این حوزه و انجام تست در محل از پاساژ گرفته تا منزل یا فرودگاه جای سؤال دارد. اینها افرادی هستند که فقط به بُعد مالی ماجرا می‌اندیشند و آن چرخه‌ای که آزمایشگاه به آن مسلط است را دچار مشکل و خدشه می‌کنند. باید نظارت چندلایه‌ای در این حوزه وجود داشته باشد؛ یعنی برخی از این نظارت‌ها می‌تواند خارج از معاونت درمان باشد. به‌طور نمونه، توسط وزارت کار یا ارتباطات و با همکاری آن‌ها انجام شود تا از ورود افراد غیر متخصص به بهانه مشاوره و کارآفرینی جلوگیری شود. این حوزه کاملا تخصصی است و باید نظارت‌های سفت و سختی برای آن وجود داشته باشد؛ بنابراین نباید در این حوزه استارتاپ‌ها را رها کرد.» او همچنین می‌گوید آزمایشگاه، ستاد فوق‌العاده دقیق و متعهدی برای غربالگری است و با کارکنانی متخصص فعالیت می‌کند؛ این درحالی است که ورود افراد غیر متخصص به این حوزه باعث مشکل می‌شود.
علی‌زاده در همین زمینه به لزوم پررنگ‌تر شدن نقش آزمایشگاه‌ها در همه‌گیری کرونا اشاره می‌کند؛ چرا که بیماریابی دقیق اهمیتی حیاتی دارد و هرچه تعداد آزمایشگاه‌ها بیشتر باشد، بیماری‌یابی افزایش می‌یابد. این درحالی است که آزمایشگاه‌های کشور اکنون با مشکل کمبود کیت تشخیص کرونا و کمبود منابع مالی برای حقوق پرسنل آزمایشگاهی مواجه هستند. علی‌زاده می‌گوید: «شاید مراجعه‌ی خودسرانه فرد به آزمایشگاه و جوابی که هیچ‌گاه ثبت نمی‌شود کمکی نکند. بلکه باید یک سیستم نظام‌مند طراحی کنیم تا افرادی که شخصا مراجعه می‌کنند یا با نسخه پزشک آمده و تست می‌دهند، شناسایی و ثبت شوند. البته وزارت بهداشت کارهایی برای راه‌اندازی چنین سامانه‌ای شروع کرده است که امیدواریم هرچه زودتر به ثمر برسد.»
اینها درحالی است که استارتاپهای پزشکی پس از مدت‌ها تلاش و جنجال توانستند رأی مثبت کمیته تخصصی هیأت مقررات‌زدایی را برای انجام تست کرونا دریافت کنند. بنا به نظر اعضای هیأت مقررات‌زدایی و برابر قانون و آیین‌نامه‌های ناظر بر خدمات درمانی (از جمله تبصره ذیل ماده ۳۴ آیین‌نامه‌ی تأسیس و مدیریت آزمایشگاه‌های پزشکی)، فعالیت استارتاپهای حوزه سلامت که دارای مجوز فعالیت از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی هستند، نقض‌کننده‌ی قوانین وزارت بهداشت شناخته نشد.
آیا شما تابه‌حال با آزمایشگاه‌هایی که نتیجه‌ی تست کرونا می‌فروشند، مواجه شده‌اید؟
دیدگاه تان را بنویسید