منشأ خبر در خاک عراق بود و یورونیوز هم آن را به شکلی انعکاس داد تا بتواند یک جنگ روانی تازه به راه بیندازد اما گزارش رسمی وزارت بهداشت و گمرک جمهوری اسلامی، نقشه آن ها را نقش بر آب کرد.
ماجرا مربوط به خروج چند محموله دارویی از مرزهای ایران بود که برخی منابع خبری بیگانه، آن را به عنوان «بزرگ ترین قاچاق دارو از ایران به عراق» مخابره کردند اما گزارش رسمی نشان داد کشور ما فقط و فقط مسیر ترانزیتی این داروهای خارجی بوده است.
دارویی که عراقی ها از 5 کشور دیگر خریده بودند
سخنگوی گمرک با ارائه گزارشی درباره این محموله اعلام کرد: «از ابتدای سال 99 تا 26 مهرماه، 1654 تن دارو که بخشی از آن پتاسیم کلاولانات، انسولین، واکسن های دام پزشکی، پنی سیلین و مشتقات آن، آنتی بیوتیک ها ، باندهای استریل و پانسمان، الکل، زینک اکساید، چسب لویکوپلاست و... بوده از پنج کشور ترکیه، هندوستان، اندونزی، چین و امارات متحده عربی و از مرزهای بازرگان و منطقه ویژه شهید رجایی وارد و سپس از مرزهای غربی به مقصد عراق ترانزیت شدند». «کیانوش جهانپور»سخنگوی سازمان غذا و دارو هم علاوه بر بازنشر این توضیحات درصفحه توئیتر خود نوشت: «ساده انگاری است اگر نحوه اطلاع رسانی برخی افراد یا سایت های خبری به ویژه به زبان پارسی را لزوما ناشی از بی اطلاعی از ترانزیت کالا دانست، مخصوصا آن که در اخبار رسمی اولیه در عراق و تصاویر منتشر شده، هیچ کامیون، راننده و حتی کالای ایرانی دیده نمی‌شود».
تفاوت قیمت ارز وسوسه انگیز است
اگرچه تکلیف این محموله دارویی عبوری از مسیر کشورمان کاملا شفاف شد و مسئولان گمرک و وزارت بهداشت، بر ترانزیتی بودن آن تاکید کردند اما این جریان خبری، بار دیگر موضوع احتمال قاچاق دارو از کشور به دلیل اختصاص ارز حمایتی را بر سر زبان ها انداخت. حمایتی که به دلیل اختلاف حدود 7 برابری ارز 4200 تومانی و ارز آزاد، سودجویان را به قاچاق دارو از ایران وسوسه می کند.
گمرک: کشفیات قاچاق دارو هم داشته ایم
«سید روح ا... لطیفی» سخنگوی گمرک در گفت وگو با خراسان در این باره اظهار می کند: «برای خروج کالا از مبادی رسمی گمرک کشور، طبیعتا همه چیز کنترل و با هر نوع قاچاق برخورد می شود. در همین زمینه ما همواره کشفیاتی از کالاهای قاچاق داریم که در حوزه دارو نیز بوده است اما این موضوع فقط مربوط به ماه های اخیر و افزایش قیمت دلار نیست». سخنگوی گمرک به این نکته هم اشاره می کند که «صادرات دارو از کشور کاملا ممنوع است، مگر آن که با مجوز وزارت بهداشت انجام شود».
باید نظارت ها بیشتر شود
لطیفی ترجیح می دهد بخش بعدی صحبتش با خراسان نه به عنوان سخنگوی گمرک، بلکه فقط به عنوان یک کارشناس منتشر شود: «گمرک راجع به قاچاق غیررسمی مسئولیتی ندارد اما به عنوان یک کارشناس می توانم بگویم که طبیعتا هر جا منافع اقتصادی بر مجازات های تعیین شده بچربد، قاچاق صورت می گیرد. چه برای واردات و چه برای صادرات برخی کالاها، اگر فاصله قیمت داخلی و خارج قابل توجه باشد، سوداگرانی هستند که طبق منطق اقتصادی خودخواهانه به قاچاق روی می آورند». سخنگوی گمرک درباره راهکار جلوگیری از قاچاق دارو نیز اظهار می کند: «باید وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به عنوان متولیان این حوزه نظارت ها و بازرسی هایشان را بیشتر کنند تا داروها به دست مصرف کنندگان واقعی برسد و فرصت سوء استفاده از سودجویان گرفته شود».
خروج دارو به شکل چمدانی
صحبت های نایب‌رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی هم بر این مهم صحه می گذارد که قاچاق مسافری دارو در کشور وجود دارد و باید جلوی آن گرفته شود. دکتر «مهدی پیرصالحی» در این باره می گوید: «اختلاف زیاد ارز ۴۲۰۰ تومانی با ارز ۳۲۰۰۰ تومانی خیلی افراد را برای قاچاق آن وسوسه می کند، به همین دلیل قاچاق خُرد دارو زیاد است و به‌صورت روتین و به شکل مسافری دارو از ایران خارج می‌شود، بنابراین در این حوزه نظارت خیلی مهم است و نهادهای ناظر باید منشأ این قاچاق را پیدا و با آن برخورد کنند».
قاچاق سازمان یافته دارو نداریم
«مصطفی پور کاظم شایسته» معاون ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا هم وجود قاچاق مسافری دارو را تایید و اظهار کرده است: «قاچاق معکوس دارو را به طور جدی رصد می‌کنیم و در این باره آمار و اطلاعات و کشفیاتی نیز وجود دارد. از بین قاچاق خروجی، یکی از کالاهایی که اکنون ارز توجیهی به آن تعلق می‌گیرد دارو است اما به غیر از بحث رویه مسافری، قاچاق سازمان‌یافته دارو به خارج از کشور نداریم». البته پورشایسته بر این نکته هم تاکید کرده است که «قبل ازشیوع بیماری کووید 19، بیمارانی که از استان‌های مرزی برای معالجه به تهران مراجعه می‌کردند، چند برابر نیاز و نسخه‌های دارویی خود دارو تهیه و به فروش آن اقدام می‌کردند. بر همین اساس احتمالا تعداد قابل توجهی کالای سلامت محور، دارو و تجهیزات پزشکی را احتکار کرده‌اند که ما بر اساس قانون برخورد خواهیم کرد».
سازمان غذا و دارو چه می گوید؟
موضع رسمی سازمان غذا و دارو در این باره هم، اطلاعیه ای است که روز گذشته منتشر و در آن تاکید شد که نظارت ها بر روند توزیع دارو در کشور افزایش یافته است: «با توجه به این که بخشی از داروهای مورد نیاز بیماران با ارز دولتی تامین می‌شود و امکان سوء استفاده برخی افراد سودجو در حوزه قاچاق دارو وجود دارد، طی ماه‌های اخیر و با دستور مقام عالی وزارت، سامانه تیتک (سامانه ردیابی فراورده های سلامت) جامع‌تر و کامل‌تر از گذشته فعالیت می کند و علاوه بر فراهم کردن امکان رصد اصالت محصولات سلامت محور برای مصرف کنندگان داخلی، درصورت وقوع تخلف قاچاق به‌واسطه اجرای برچسب گذاری به روش TTAC امکان شناسایی منشأ و مبدأ تخلف امکان پذیر شده است».
رئیس جمهور: باید مراقب قاچاق دارو از کشور باشیم
اهمیت موضوع قاچاق بیشتر مشخص می شود وقتی بدانیم که رئیس جمهور به عنوان عالی ترین مقام اجرایی کشور نیز همین چند هفته قبل راجع به بروز آن هشدار داده است؛ 29 شهریور ماه، در جلسه ستاد ملی کرونا: «در این شرایط در خصوص قاچاق دارو و واکسن باید مراقبت بیشتری بکنیم، خبرهایی رسیده که برخی از قاچاقچیان دارو را به کشورهای همسایه می‌برند و شاید قیمت داروها در آن کشورها گران تر باشد و سودجویان می‌دانند که این عمل غیر قانونی است و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید دقت بیشتری در این زمینه داشته باشد».
خطر حذف ارز دارویی به جای تقویت نظارت ها
آن چه مشهود است، این که هیچ یک از مسئولان کشور وجود قاچاق دارو و سوء استفاده سودجویان از ارز 4200 تومانی را رد نمی کنند و این یعنی باید جدی تر از قبل به این موضوع نگاه کرد. هرچند وزارت بهداشت اعلام کرده است که سامانه تیتک می تواند به طور کامل روند توزیع و مصرف دارو را ردیابی کند، اما به نظر می رسد همچنان ضعف هایی در این حوزه وجود دارد و مشکل قاچاق دارو حل نشده است.
نکته مهم دیگر این که، هرچند برخی کارشناسان و مسئولان معتقدند بهتر است ارز4200 تومانی دارو حذف شود و به جای آن، همین یارانه حمایتی به شرکت های بیمه ای داده شود، اما تجربه نشان داده در صورت حذف این ارز حمایتی، توان مدیریتی کافی برای مدیریت قیمت دارو در کشور وجود نخواهد داشت و دست بسیاری از بیماران از این کالای اساسی کوتاه خواهد شد.
رئیس کمیسیون بهداشت: توان مدیریت بازار دارو را در دولت نمی بینم
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هم در گفت وگو با خراسان بر همین مهم تاکید دارد که بعید به نظر می رسد دولت بتواند با حذف ارز 4200 تومانی دارو، بازار آن را مدیریت کند.
دکتر «حسینعلی شهریاری» می گوید: «متاسفانه درباره همه کالاهایی که ارز 4200 تومانی برای آن ها اختصاص داده شد، با معضل قاچاق مواجه شده ایم و دارو هم یکی از آن هاست. با توجه به پیشنهاد های مطرح شده برای مدیریت این حوزه، معتقدم اگر واقعا ارز حمایتی از دارو به جای تخصیص برای واردات به سازمان های بیمه گر داده شود و این سازمان ها با مدیریت شرایط اجازه افزایش قیمت اقلام دارویی را ندهند، کار خوبی است و می شود از آن حمایت کرد اما نکته مهم این است که بنده در این دولت چنین توان مدیریتی را نمی بینم». این صحبت های رئیس کمیسیون بهداشت گواه آن است که حذف ارز 4200 تومانی بدون ضمانت اجرایی دولت، سرانجامی جز بر هم خوردن بازار دارویی کشور نخواهد داشت.با این اوصاف به نظر می رسد بهترین راه برای حل این مشکل مهم، تقویت ساختارهای نظارتی و توسعه امکاناتی همچون نسخه نویسی الکترونیکی است که می تواند دست سوداگران را از داروهای مورد نیاز مردم کوتاه کند.
دیدگاه تان را بنویسید