انجمن های مردم نهاد با اهداف مختلفی شروع به فعالیت می کنند که از اهم اهداف آنها می توان به تلاش جهت ایجاد پل ارتباطی میان مردم و حاکمیت در راستای رساندن صدای گروهی از مردم به نهادهای ذی ربط اشاره کرد. مالک انجمن های مردم نهاد تمامی افراد فعال درون انجمن و گروه های مرتبط به زمینه فعالیت انجمن هستند که از میان خود چند نفر را به نمایندگی از خود جهت حضور در جلسات مربوط به انجمن انتخاب می کنند. حال این روزها در حوزه فناوری روزآمد بلاکچین عده ای در ظاهر اقدام به راه اندازی انجمنی مردم نهاد کرده اند که در بطن انجمنی این چنین عده ای سودایی دیگر در سر دارند و در این انجمن مردم نهاد مانند شرکت خصوصی رفتار می کنند و از حمایت اعضا و مردم در راستای نیل به اهداف شخصی استفاده می کنند.
احتمالا طی سالیان اخیر نام فناوری بلاکچین بارها به گوشتان خورده و با توجه به موارد متعدد استفاده از واژه بلاکچین در مطالب و تبلیغات گوناگون ممکن است در مورد قابلیتها و تعریف دقیق این فناوری دچار سردرگمی شده باشید. تعریف فناوری بلاکچین به شکل ساده پایگاه داده ای غیرمتمرکز و مجموعه ای از بلوکهای اطلاعاتی است که به صورت زنجیروار به یکدیگر متصل، مرتبط و وابسته هستند. در این فناوری امکان ویرایش و حذف بخشی از اطلاعات بدون برجا گذاشتن رد پا تقریبا غیرممکن است و این قابلیت فناوری بلاکچین را به فناوری محبوب برای بسیاری از کارشناسان فناوری در راستای ایجاد شفافیت و جلوگیری از دخالت و تقلب بدل کرده است.
در بسیاری از کشورها از این فناوری در جهت صیانت از اطلاعات مهم و ملی استفاده شده است که از میان آنها می توان به بسیاری از کشورهای افریقایی اشاره کرد که به مدد این فناوری سامانه برخط اسناد و املاک را در کشور خود راه اندازی کرده اند تا جلوی مواردی مانند زمین خواری و تصاحب املاک شخصی توسط اشخاص غیر مانند ثروتمندان، سیاست مداران و قدرتمندان را بگیرند. یا به عنوان مثالی دیگر می توان به کشور امارات متحده عربی اشاره کرد که اطلاعات مربوط به شبکه بهداشت خود را بر روی بستر این فناوری پیاده سازی کرده است...
در کنار این موارد، فناوری بلاکچین قابلیت های دیگری نیز دارد که از میان آنها می توان به موضوع رمز ارزها به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای فناوری بلاکچین اشاره کرد. موضوع رمز ارزها به عنوان دارایی قابل معامله در سطح بین المللی و بدون نیاز به تایید و نظارت نهاد های مالی مرسوم بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر برخی از این رمز ارزها قابلیتی دارند که تمامی مردم در سراسر دنیا می توانند با تهیه تجهیزات به شبکه پشتیبانی آنها بپیوندند و از درآمد حاصله که به شکل همان رمزارز خواهد بود بهره مند شوند یا به اصطلاح اقدام به استخراج آن رمزارز کنند.
بحث استفاده از قابلیت استخراج رمزارزها در کشورهایی نظیر ایران که قیمت انرژی در قیاس با سایر نقاط دنیا تا حدودی کمتر است موضوعی است که در این سالها علاقه مندان بسیاری را به سمت خود کشیده است. در کشور ما بدلیل فقدان قوانین مشخص در سالهای گذشته افراد زیادی شروع به استخراج رمزارزها در داخل کشور نمودند که با توجه به افزایش یکباره مصرف انرژی و نبود ساز و کار مشخص، نهادهای نظارتی و وزارت نیرو از سال گذشته اقدام به برخورد و تعطیلی این مراکز کردند. این اقدامات قطعا ضرر های مالی بسیاری را متوجه فعالان این حوزه نمود که البته هنوز هم قوانین اجرایی شفافی به صورت کامل برای حل مشکلات آنها ارائه نشده است.
اما در این میان افرادی هم هستند که سود های کلانی از این بازار به جیب زده اند و با آگاهی نسبت به برخی خلاء های قانونی هنوز هم به راحتی در حال تحصیل منافع از این حوزه هستند. چند سال پیش جمعی از شرکت های فعال در این حوزه اقدام به برگزاری همایش هایی نمودند و تلاش کردند حکومت را متقاعد به تصویب قوانین مدنظر خود در این حوزه کنند که بنا به دلایل بسیاری هدف آنها میسر نشد.
اما در سالهای گذشته جمعی از همین شرکتها که در فقدان قوانین شفاف و مشخص در این حوزه مشغول کسب سود های نجومی بودند تصمیم به راه اندازی انجمنی کردند تا تلاش کنند قوانین مورد نظر خود را با رایزنی با نهادهای حکومتی تحت عنوان انجمن مردم نهاد به تصویب برسانند. هسته این انجمن متشکل بود از مدیران شرکت های فعال این حوزه به انضمام کارمندان و نزدیکان این افراد تا با افزایش شمار اعضا بتوانند اعتبار بیشتری به این انجمن مردم نهاد ببخشند...
پس از مشکلات پیش آمده برای افراد شاغل و سرمایه گذاران در حوزه استخراج که نهادهای نظارتی اقدام به توقیف دستگاه های آنها (به دلیل واردات غیرقانونی تقریبا تمام دستگاه های استخراج رمزارز موجود در داخل کشور در آن زمان) و همچنین وزارت نیرو که اقدام به صدور جریمه های سنگین برای آنها نموده بود، اعضای انجمن فرصت را مغتنم شمرده و از پتانسیل و نارضایتی این افراد در راستای کسب اعتبار بیشتر برای انجمن و همچنین راهی برای ورود جهت رایزنی با نهادهای قانون گذاری استفاده کردند.
با توجه به ماهیت مردم نهاد بودن چنین انجمن هایی امکان جلوگیری از ورود علاقمندان به عنوان عضو رسمی انجمن به صورت رسمی وجود ندارد، اما اتفاقاتی در پشت پرده این انجمن در حال وقوع بوده و هست که دانستن برخی از آنها برای فعالان این حوزه و نهادهای نظارتی خالی از لطف نخواهد بود. شالوده اصلی این انجمن متشکل از افرادی است که همگی منافع بسیاری در این حوزه دارند. از جمله مدیران شرکتی نسبتا معتبر که در سالهایی که قوانین روشنی در این حوزه وجود نداشت اقدام به پذیرش سرمایه از مردم بخت برگشته جهت سرمایه گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال کردند. اما به محض انفجار قیمتی چند سال پیش صلاح ندیدند تا سود تعهد شده را به سرمایه گذاران پرداخت کنند و غیر از بخشی از سرمایه گذاران که پس از شکایت قضایی موفق به دریافت اصل مبلغ سرمایه گذاری شدند باقی سرمایه گذاران کماکان پیگیر مطالبات خود هستند! حال مدیران پیشین این شرکت کجا هستند؟ چه کسی باید به نهادهای نظارتی پاسخگو باشد؟ بنده نیز مانند شما به دنبال پاسخ این سوالها هستم.
از دیگر مجموعه هایی که مدیران آن نقش بسیار پررنگی در این انجمن دارند می توان به مجموعه ای اشاره کرد که به صورت حضوری و آنلاین در حال فروش و ارائه خدمات به صنایع استخراج رمز ارز هستند در صورتی که حتی نام تجاری و برند آنها نیز در این حوزه به ثبت نرسیده است! و در شرایطی که خرید فروش دستگاه هایی که قبل تر و به صورت غیرقانونی وارد کشور شده است تا زمان تعیین تکلیف و پرداخت جرایم و عوارض گمرکی به کلی ممنوع است، دوستان به راحتی مشغول به داد و ستد این اجناس هستند و در وب سایت خود و شبکه های اجتماعی گوناگون به راحتی فعالیت می کنند!
سایر مجموعه های پشت پرده این انجمن نیز که مدیران آنها در سمت های اصلی انجمن بلاکچین جا خوش کرده اند وضعیتی تقریبا مشابه دارند. دوستان بدون داشتن مجوزهای قانونی در همین حال که شما مشغول مطالعه این مقاله هستید به راحتی در حال کسب درآمد از صرافی های آنلاین ارزهای دیجیتال خود هستند و به دلیل فقدان قوانین و راهکارهای قانونی قطعا با مقوله ای به نام مالیات بر درآمد نیز آشنایی ندارند! برخی دیگر نیز اقدام به ثبت شرکت هایی با زمینه فعالیت مبهم در مناطق آزاد کرده اند که با بررسی ساده اطلاعات شرکت های ایشان می توان رد پای سرمایه گذاران فرصت طلب خارجی را مشاهده کرد که از نقایص قانونی مناطق آزاد در حال کسب سودهای کلان و بهره مندی از منابع انرژی ارزان قیمت کشور هستند...
اما اهمیت شناخت و بررسی این شرکت ها و مدیرانشان که غیر از انجمن بلاکچین حضور فعالی در سازمان نصر نیز دارند چیست؟
این افراد در لباس سازمان نصر در تلاش برای کسب منافع صنفی هستند و در لباس نماینده انجمن خود را دلسوز افراد مال باخته حوزه استخراج رمز ارز معرفی می کنند. همانطور که آگاه هستید اعتبار انجمن های مردم نهاد به لطف حضور آزادانه همه اقشار مردم در بدنه آنها شکل می گیرد. حال تصور کنید کسانی در راس امور انجمن باشند که دغدغه ها و اهدافی غیر از مشکلات و اهداف اعضایی دارند که تصور می کنند آنها نماینده شان هستند و در تلاش برای حل مشکلاتشان! چنین تصوری موجب می شود که افراد درگیر مشکلات این حوزه از پیگیری شخصی و گروهی مطالبات خود صرف نظر کنند و چشم امید به تلاش های مدیران انجمن داشته باشند...
اعضای انجمن بارها در جلسات خود با نهادهای دولتی و نظارتی کدهایی را ارسال کرده اند که بیش از مشکلات اعضا به دنبال تامین منافع خود در این حوزه هستند و در طرح های پیشنهادی آنها به نهادهای دولتی به خوبی می توان خط و ربط منافعشان را پیدا کرد. مدیران انجمن متاسفانه انجمن مردم نهاد را با شرکت خصوصی که باید در راستای منافع خودشان باشد اشتباه گرفته اند و از ارائه جزئیات مصوبات، آیین نامه ها و جلسات خود به اعضای رسمی انجمن نیز سر باز میزنند و اجازه پیگیری مطالبات را به اعضای رسمی انجمن خود نیز نمی دهند چه رسد به سایر فعالان این حوزه در خارج از بدنه انجمن که چشم امیدشان به تلاشهای آنهاست...
باید دید نهادهای نظارتی تا چه حد به اتفاقات در جریان این انجمن واقف هستند؟ اگر اطلاع کامل از فعالیتهای انجمن دارند و اقدام موثری جهت جلوگیری از وقوع آن نمی کنند که جای تعجب فراوان دارد، اما اگر نسبت به اتفاقات آن نا آگاه هستند به سادگی می توانند با یک بررسی ساده منافع مدیران انجمن را شناسایی و از ادامه روند مخرب ایشان جلوگیری کنند تا زین پس کسی به خود اجازه ندهد تحت عنوان انجمن مردم نهاد اقدام به انتفاع شخصی کند..
مسعود نیلی – عضو رسمی انجمن بلاکچین ایران – محقق و پژوهشگر حوزه بلاکچین
دیدگاه تان را بنویسید