[شهروند]در سه ماهه سوم سال ٢٠٢٠ بسیاری از کشورهای نیمکره شمالی از قرنطینه کووید-١٩ خارج میشوند. ازسرگیری فعالیتهای اقتصادی در سایه تردید در مورد اعمال دوباره محدودیتها به علت موج جدید شیوع آغاز میشود. بنابراین رشد اقتصاد در اروپا و بخشهایی از آسیا با سرعتی پایین درحال رشد خواهد بود، درحالیکه اکثر کشورهای آمریکای جنوبی، آسیای جنوبی و کشورهای صحرای آفریقا همچنان با شرایط اقتصادی سختی درگیر خواهند بود.
سیاست خارجی آمریکا و تأثیر گسترده آن بر جهان در ماه نوامبر و با انتخابات آمریکا روشن خواهد شد. این موضوع میتواند بر سیاست ایران، کرهشمالی و کشورهای دیگری که در انتظار تغییر مسیر سیاسی در آمریکا هستند هم تأثیر بگذارد. اسراییل به سمت الحاق بخشهایی از کرانه باختری حرکت خواهد کرد و تغییرات سیاسی در آمریکا نخواهد ماند.انتظار بر این است که اختلافات تجاری آمریکا با چین و اتحادیه اروپا شدیدتر شود. از آنجا که شیوع کرونا در سراسر ایالات متحده ادامه دارد و اقتصاد آمریکا آسیب دیده است، کاخ سفید به دنبال پیروزی در یکی از مهمترین منازعات خود -جنگ تجاری با چین- خواهد بود، گرچه آمریکا در مقابل چین سفت و سخت ظاهر خواهد شد.
اقتصاد جهانی: رکود عمیق، احیای ضعیف
بحران کرونا در سه ماهه سوم ٢٠٢٠ همچنان بر اقتصاد جهانی سایه انداخته است؛ دقیقا به همان شکل که در سه ماهه دوم تأثیرگذار بود. با فرض اینکه حتی موج جدیدی از کرونا در جهان ایجاد نشود، تولید جهانی بین ٥ تا ٨درصد کوچکتر خواهد شد. پیشبینیهای رشد جهانی اقتصاد رو به پایین است و این رکود، غیرقابل اجتناب است.
قرنطینه در برخی از کشورهای توسعهیافته دنیا برداشته و احیای اقتصادی آنها آرامآرام آغاز میشود. با این حال، احتمال موج جدید کرونا در چین و آمریکا وجود دارد و همین مسأله میتواند به اقتصاد آنها آسیب وارد کند. اختلال در زنجیره منابع، بستهشدن کسبوکارها، بیکاری گسترده و نیاز به درآمد حمایتی، اقتصاد جهان را تحتتأثیر قرار خواهد داد و این تأثیر نهتنها در سه ماهه دوم و تا پایان سال ٢٠٢٠، بلکه دستکم تا ٢٠٢١ ادامه خواهد داشت و حتی ممکن است به ٢٠٢٢ هم برسد.
شرایط مالی سخت برای بازارهای نوظهور
با وجود افت صادرات و درخواستهای زیاد برای دریافت وامهای خارجی، بازارهای نوظهور در سه ماهه سوم سال ٢٠٢٠ بسیار تحتتأثیر فشارهای اقتصادی قرار خواهند گرفت. خصوصا چند کشور بزرگ، بدهیهای نسبتا زیاد و کوتاه مدتی دارند. کشورهایی مثل آرژانتین، شیلی، ترکیه، مالزی و آفریقای جنوبی درگیر این شرایط خواهند شد. همچنین کشورهای اندونزی و نیجریه نیز علاوه بر فشار سختی که به واسطه کرونا بر اقتصادشان وارد شده، کاهش قیمت نفت به واردات و سرمایهگذاری داخلی آنها نیز آسیب زده است. کشورهایی مثل ترکیه، مکزیک، اندونزی، مالزی، روسیه و شیلی نیز در معرض از دست دادن سرمایههای خود هستند.
معامله شکننده آمریکا و چین
فاز نخست معامله تجاری میان آمریکا و چین همچنان در سه ماهه سوم شکننده خواهد بود و اگر رفتار سخت ترامپ در قبال چین ادامه پیدا کند، این معامله ممکن است بهطور کامل کنار گذاشته شود.
کاهش تولید نفت
کشورهای اوپک پلاس (۱۰ کشور تولیدکننده نفت ازجمله روسیه در کنار ۱۳ عضو اوپک) در ماه آگوست، مطابق خواسته روسیه کاهش چشمگیر تولیدات خود را آغاز کردند. این اتفاق به دلیل کرونا پیش آمد و افزایش تولید در صورتی خواهد بود که دوباره تقاضا افزایش پیدا کند. روسیه پیشتر هم نشان داده که بیش از ٢میلیون بشکه در روز ظرفیت اضافه تولید دارد. به این ترتیب تا پایان سال ٢٠٢٠ تولید نفت از ٩,٧میلیون بشکه به ٧.٧میلیون بشکه در روز خواهد رسید که کاهش چشمگیری است.
اعتراضها در هنگکنگ افزایش مییابد
با برداشتهشدن محدودیتهای کرونا اعتراضها در هنگکنگ علیه نفوذ چین افزایش خواهد یافت و با توجه به نزدیکی انتخابات شورای قانونگذاری، قانونگذاران دموکراسیخواه مردم را ترغیب خواهند کرد تا در انتخابات شرکت کنند و باعث پیروزی آنها شوند.
پکن نیز با قانون جدید امنیت ملی سعی میکند تا اعتراضها را آرام و فضای پایدار اقتصادی ایجاد کند. چنین اقدامی حتی اگر به صورت موقت بتواند باعث سرکوب معترضان شود، درنهایت باعث تشدید ناآرامیها خواهد شد. آمریکا نیز در جهت تنبیه دولت هنگکنگ حرکت خواهد کرد. اقدامات آمریکا میتواند شامل تغییر تعرفهها و معافیتهای مالیاتی باشد، به شکلی که وضع اقتصادی هنگکنگ را تحتتأثیر قرار دهد. بعید است آمریکا تحریمهای مالی علیه هنگکنگ وضع کند، اما این کشور میتواند برای اعمال فشار، نظارت بر شرکتهای چینی را که در بورس اوراق بهادار آمریکا حضور دارند، افزایش دهد.
انتخابات آمریکا و تشدید نزاعهای چین
نزاعهای میان آمریکا و چین میتواند در سه ماهه سوم نیز ادامه پیدا کند و بهانههای زیادی برای این موضوع وجود داشته باشد: هنگکنگ، دریای جنوبی چین، تایوان، هوآوی و مسائل حقوق بشری. البته عوامل داخلی هر دو کشور نیز میتواند این روابط را تحتتأثیر قرار دهد. عواملی مثل انتخابات پیشرو در آمریکا و اقتصاد آسیبدیده چین. با این حال به نظر میرسد که موضوع هنگکنگ، مناقشهبرانگیزترین دلیل برای نزاعها خواهد بود، بهطوری که فاز نخست معامله تجاری با چین را هم به خطر میاندازد.
عوامل داخلی در هر کشور به سودآوری روابط کمک خواهد کرد، زیرا دولت ترامپ در پیشنهاد انتخاب مجدد خود در ماه نوامبر و چین که با اقتصاد مشکلآفرینی روبهرو است باعث ایجاد رقابت سیاسی میشود.
شیوع مجدد کرونا
خروج کامل اکثر کشورهای منطقه آسیا-پاسفیک از قوانین قرنطینهای در سه ماهه سوم میتواند هرگونه تلاش برای بازسازی و احیای اقتصاد را بیاثر کند. چین به آرامی شروع به احیای اقتصاد خود خواهد کرد. اقتصادی که به واسطه کاهش صادرات آسیب دیده است. بنابراین دولت چین مجبور است اقداماتی را برای افزایش اشتغال و ایجاد زیرساختها انجام دهد. گسترش دوباره کرونا در مناطق مختلف به صورت تکهتکه میتواند به تلاشها برای احیای اقتصادی آسیب بزند. در مورد کشورهایی مثل ژاپن، کرهجنوبی و اکثر کشورهای جنوبشرق آسیا که رویکرد سستتری اتخاذ کردهاند، احتمال بیشتری برای شیوع مجدد کرونا وجود خواهد داشت.
تنش آمریکا و کرهشمالی
در سه ماهه سوم سال ٢٠٢٠ هیچ پیشرفتی در روابط میان آمریکا و کرهشمالی ایجاد نخواهد شد. در عوض کرهشمالی به فشارهای کلامی و حتی نظامی روی کرهجنوبی متوسل خواهد شد تا شاید بتواند از این طریق تحریمها را کم کند و باعث بهبود شرایط اقتصادیاش شود. انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نیز سوالات زیادی را دراینباره ایجاد کرده که آیا روابط شخصی ترامپ و کیم جونگ اون میتواند فراتر از شرایط فعلی باشد یا نه.
کرهشمالی به تلاشهایش برای تکمیل سیستم موشکی خود ادامه خواهد داد تا زرادخانه هستهای خود را نیز بسازد. مهمترین نکته، موضوع سلامت کیم جونگ اون است که میتواند بالانس سیاسی را برهم بزند، بهطوری که کرهشمالی را به سمت وضعی تهاجمیتر بکشاند و درنهایت باعث افزایش نزاعهای داخلی میان دو کره شود.
دیدگاه تان را بنویسید