سامانه‌های موقعیت‌یاب چگونه زندگی روزمره و اقتصاد را دگرگون کرده‌اند؟ | نگهبان شب

شجاع‌ترین زن جهان که به‌تنهایی از اقیانوس اطلس عبور کرد، به دلیل نبود سیستم‌های موقعیت‌یاب پیشرفته، ناپدید شد و جان خود را از دست داد. آملیا مری ارهارت، یکی از پیشگامان صنعت هوانوردی جهان و نویسنده آمریکایی بود که رکوردهای بی‌نظیری از خود بر جای گذاشت. او نخستین هوانوردی بود که سفرهای هوایی تجاری را تبلیغ کرد و کتاب‌های پرفروشی را درباره تجربیات پرواز خود نوشت. او در سال 1937 و زمانی که فقط 40 سال داشت، تصمیم گرفت دور دنیا را با یک هواپیما طی کند و رکورد جدیدی از خود بر جای بگذارد. او با کمک‌خلبان خود سفری را آغاز کردند که هیچ‌گاه به پایان نرسید. سیستم‌های ردیاب، موقعیت آنها را بر فراز اقیانوس آرام از دست دادند. آنها آخرین‌بار در لائه گینه ‌نو و زمانی که در ایستگاه زمینی قبل از جزیره هاولند توقف کرده بودند، دیده شدند. پس‌ازآن نیز سامانه‌های ردیابی، موقعیت آنها را تا نزدیکی جزیره هاولند پی گرفتند اما ناگهان سیستم‌های ناوبری آنها از کار افتاد و هیچ‌گاه اثری از آنها پیدا نشد. بسیاری از افرادی که پیگیر سفر آملیا بودند، تلاش کردند اثری از او به دست آورند، اما هر چه بیشتر جست‌وجو کردند، کمتر یافتند. نظریه‌های مختلفی درباره آملیا و کمک‌خلبانش مطرح شد؛ برخی ادعا کردند سوخت هواپیمای آنها به پایان رسیده و سقوط کرده‌اند؛ عده‌ای دیگر، نظریه تصادف هوایی را مطرح کردند و برخی نیز گفتند که ممکن است ژاپنی‌ها آنها را به اسارت گرفته باشند. بااین‌حال، هیچ‌یک از این نظریه‌ها تایید نشد. تنها چیزی که برای همگان مشخص شده این است که اگر هواپیمای آملیا با سیستم‌های موقعیت‌یابی قوی‌تری پشتیبانی می‌شد، ممکن بود او به خانه بازگردد یا در بدترین وضعیت ممکن، پیکر و بقایای هواپیمایش از اقیانوس بیرون کشیده شود. با وجود این، آملیا هیچ‌گاه پیدا نشد تا ناپدید شدنش، آغاز تحولات بنیادین در سامانه‌های موقعیت‌یاب مکانی باشد.

دگرگونی سال‌ها و حال‌ها

سیستم‌های موقعیت‌یاب، انقلاب بزرگی در چگونگی تعامل افراد با یکدیگر، تجارت و مشارکت در فعالیت‌های سیاسی ایجاد کرده‌اند. ادغام فناوری GPS در ابزارهای زندگی روزمره، نقشی عمیق بر فرآیندهای زیست اجتماعی، اقتصاد و سیاست مردم در سراسر جهان داشته است. این سیستم‌ها شرایطی فراهم کرده‌اند که تعاملات اجتماعی از طریق توانمند کردن افراد برای ارتباط آسان‌تر و کارآمدتر با یکدیگر، متحول شوند. پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام و توئیتر از خدمات مبتنی بر مکان استفاده می‌کنند تا به کاربران اجازه دهند مکان خود را با دوستان و دنبال‌کنندگان به اشتراک بگذارند. چنین رویکردی به ظهور شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر مکان انجامیده است. جایی که افراد می‌توانند مکان دوستان خود را به‌درستی تشخیص دهند و برای ملاقات برنامه‌ریزی کنند. برای مثال، برنامه‌های دوستیابی مانند Tinder و Bumble از فناوری جی‌پی‌اس برای مطابقت دادن کاربران بر اساس نزدیکی آنها استفاده می‌کنند و دیدار با همراهان احتمالی منطقه مورد نظر را برای افراد آسان‌تر می‌کنند. سیستم‌های موقعیت‌یابی، چگونگی پیمایش و کشف مکان‌های جدید را نیز تغییر داده‌اند. برنامه‌های نقشه‌برداری تلفن همراه مانند گوگل مپ  و وِیز اطلاعات ناوبری و ترافیک را در لحظه به مخاطبان و کاربران ارائه می‌کنند و به افراد یاری می‌رسانند راه خود را در مکان‌های ناآشنا پیدا کنند. این اتفاق، سفر را راحت‌تر و در دسترس‌تر کرده و به افزایش گردشگری و تبادل فرهنگی منجر شده است. از سوی دیگر، ادغام سیستم‌های موقعیت‌یابی در صنایع مختلف، نقش قابل‌توجهی بر اقتصاد داشته است. کسب‌وکارها می‌توانند از فناوری جی‌پی‌اس برای بهینه‌سازی مدیریت زنجیره تامین، ردیابی دارایی‌ها و بهبود عملیات لجستیک خود استفاده کنند. افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهبود رضایت مشتری، سه پیامد اصلی استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یاب در اقتصاد و تجارت به شمار می‌رود. علاوه بر این، تبلیغات مبتنی بر مکان به ابزاری قدرتمند برای کسب‌وکارها تبدیل شده تا مشتریان را بر اساس موقعیت جغرافیایی خود هدف قرار دهند. خرده‌فروشان می‌توانند پیشنهاد‌ها و تبلیغات شخصی‌سازی‌شده را فقط برای مشتریانی ارسال کنند که در نزدیکی فروشگاه‌هایشان هستند. چنین اقدامی، باعث افزایش مراجعه ساکنان منطقه به فروشگاه‌ها و در نهایت، افزایش فروش می‌شود. این رویکرد بازاریابی هدفمند، تاثیر زیادی بر افزایش درآمد و ایجاد وفاداری به برند دارد. یک اتفاق بی‌نظیر دیگر نیز با استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یاب در اقتصاد رخ می‌دهد. سیستم‌های موقعیت‌یابی، امکانی فراهم می‌آورند تا کاربران با استفاده از فناوری‌های مبتنی بر جی‌پی‌اس با ارائه‌دهندگان خدمات در منطقه خود ارتباط برقرار کنند و در سریع‌ترین زمان ممکن، بهترین نتیجه را بگیرند. اوبر و ایر بی‌ان‌بی این سامانه‌ها را در کسب‌وکار خود توسعه داده‌ و توانسته‌اند سودآوری فرآیندهای ارائه خدماتشان را به حداکثر ممکن برسانند. این خدمات، فرصت‌های جدیدی را برای افراد ایجاد کرده تا با استفاده از دارایی‌های خود مانند خودرو یا خانه، درآمد کسب کنند. بر مبنای همین رویکردها و فرآیندها، اقتصاددانان مجبور شده‌اند بخش جدیدی به حوزه اقتصاد مشارکتی بیفزایند تا سیستم‌های موقعیت‌یابی و تاثیر آنها بر اقتصاد را به‌خوبی مورد بررسی قرار دهد. سیاستمداران نیز به اهمیت سیستم‌های تعیین موقعیت در بهبود امور و پیشبرد فعالیت‌ها و خواسته‌هایشان پی برده‌اند. این سیستم‌ها، نقش قابل‌توجهی بر سیاست، به‌ویژه از نظر مبارزات انتخاباتی و جلب توجه رای‌دهندگان دارند. احزاب سیاسی و نامزدها از فناوری جی‌پی‌اس برای مخاطب قرار دادن رای‌دهندگان بر اساس موقعیت مکانی و جمعیت آنها استفاده می‌کنند. آنها با استفاده از این فناوری، می‌توانند پیام‌های خود را تنظیم کنند و فعالیت‌هایشان را در مناطق کلیدی و با اهمیت بیشتر متمرکز کنند. این رویکرد هدفمند، به شکل فزاینده‌ای در کمپین‌های سیاسی مدرن اهمیت پیدا کرده، زیرا احزاب به دنبال دسترسی به رای‌دهندگان از طریق کانال‌های دیجیتال و پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی هستند. سیستم‌های تعیین موقعیت در نظارت بر انتخابات و تضمین شفافیت و پاسخگویی در روند انتخابات نیز به شکل گسترده‌ای کاربرد دارند. سازمان‌ها و نهادهای ناظر با ردیابی مراکز رای‌گیری و نظارت بر مشارکت رای‌دهندگان، می‌توانند بی‌نظمی‌های احتمالی را شناسایی کنند و از برگزاری منصفانه و دقیق انتخابات اطمینان یابند.

قدیمی اما دیر به رشد رسیده

سیستم‌های موقعیت‌یابی، در دوران کهن به دنیا آمدند، اما در قرن بیستم به مرحله رشد رسیدند. مفهوم سیستم‌های موقعیت‌یابی به هزاران سال قبل برمی‌گردد که ساکنان تمدن‌های نخستین، از تکنیک‌های ناوبری آسمانی برای تعیین موقعیت خود در زمین استفاده می‌کردند. دریانوردان در دوران باستان برای حرکت در دریاها و کشف سرزمین‌های جدید، از موقعیت ستارگان، خورشید و اجرامی که قابلیت اتکا داشتند، استفاده می‌کردند. ولی باز هم تا قرن بیستم، پیشرفت زیادی در سامانه‌های موقعیت‌یابی ایجاد نشده بود. در ابتدای این قرن، سیستم‌های موقعیت‌یابی مدرن ظهور کردند و شیوه تعامل افراد با یکدیگر و انجام تجارت متحول شد. تکامل سیستم‌های موقعیت‌یابی را می‌توان به توسعه فناوری‌های ناوبری رادیویی در اوایل قرن بیستم نسبت داد. یکی از نخستین سیستم‌هایی که اطلاعات موقعیت‌یابی دقیق ارائه کرد، LORAN (ناوبری با برد طولانی) بود که از سیگنال‌های رادیویی ایستگاه‌های زمینی ثابت برای تعیین موقعیت کشتی‌ها در دریا استفاده می‌کرد. LORAN در طول جنگ جهانی دوم به طور گسترده کاربرد  داشت و به ابزاری حیاتی برای ناوبری در کاربردهای نظامی و غیرنظامی تبدیل شد. در دهه 1960، وزارت دفاع ایالات‌متحده، سیستم ماهواره‌ای Transit را راه‌اندازی کرد که اولین سیستم ناوبری ماهواره‌ای در جهان به شمار می‌رفت. Transit شبکه‌ای از ماهواره‌ها در مدار پایین زمین را برای ارائه اطلاعات موقعیت‌یابی دقیق به کاربران نظامی استفاده می‌کرد. همین سیستم بود که پایه و اساس سامانه‌های موقعیت‌یابی مدرن مبتنی بر ماهواره مانند GPS (سیستم موقعیت‌یاب جهانی) را ایجاد کرد. جی‌پی‌اس را در دهه 1970 وزارت دفاع ایالات‌متحده توسعه داد و در دهه 1990 به طور کامل عملیاتی شد. این سیستم از مجموعه ماهواره‌هایی تشکیل شده که به دور زمین می‌چرخند و سیگنال‌هایی را ارسال می‌کنند که می‌توانند از سوی گیرنده‌های جی‌پی‌اس روی زمین دریافت شوند. این گیرنده‌ها موقعیت خود را بر اساس مدت زمانی که طول می‌کشد تا سیگنال‌ها از ماهواره‌های متعدد منتقل شوند، محاسبه می‌کنند و اطلاعات دقیق مکان را در هر نقطه از زمین ارائه می‌دهند. معرفی فناوری جی‌پی‌اس به دستگاه‌های روزمره، چگونگی هدایت، برقراری ارتباط و انجام امور تجاری را تغییر داده است. در نخستین روزهایی که جی‌پی‌اس پا به عرصه گذاشت، گیرنده‌های دستی مستقل برای فعالیت‌های خارج از منزل مانند پیاده‌روی، قایق‌سواری و کمپینگ استفاده می‌شد. این دستگاه‌ها اطلاعات موقعیت مکانی را به صورت لحظه‌ای در اختیار کاربران قرار می‌دادند و به آنها کمک می‌کردند در موقعیت‌های ناشناخته حرکت کنند و در سلامت و امنیت به مقصد برسند. با فراگیرتر و مقرون به‌صرفه‌تر شدن فناوری جی‌پی‌اس، این فناوری در شکل‌های مختلف وارد زندگی روزمره مردم شد. تلفن‌های همراه اولین دستگاه‌هایی بودند که قابلیت‌های جی‌پی‌اس را در خود گنجاندند و به کاربران اجازه می‌دادند به خدمات نقشه و ناوبری در حال حرکت دسترسی داشته باشند. این نوآوری چگونگی سفر مردم را متحول کرد و آنها را قادر کرد مسیرها را بیابند، از نزدیک‌ترین واحدهای خدماتی باخبر شوند و مکان خود را با دوستان و خانواده به اشتراک بگذارند. ادغام فناوری جی‌پی‌اس در وسایل نقلیه نیز تاثیر عمیقی بر جامعه داشته است. سیستم‌های ناوبری خودرو از داده‌های جی‌پی‌اس برای ارائه مسیرهای گام‌به‌گام، به‌روزرسانی ترافیک در زمان واقعی و نقاط دیدنی در طول مسیر بهره می‌برند. این فناوری، رانندگی را ایمن‌تر و کارآمدتر کرده و زمان سفر و ازدحام در جاده‌ها را نیز کاهش می‌دهد. با وجود همه این کاربردها، سیستم‌های موقعیت‌یابی نقش مهمی در واکنش اضطراری و مدیریت بلایا نیز ایفا می‌کنند. خدمات اضطراری از فناوری جی‌پی‌اس برای تعیین موقعیت افراد نیازمند کمک، هماهنگ کردن تلاش‌های نجات و ردیابی حرکت بلایای طبیعی مانند طوفان و آتش‌سوزی استفاده می‌کنند. این‌گونه است که جی‌پی‌اس به نجات جان انسان‌ها و کاهش تاثیر رویدادهای فاجعه‌آمیز بر جوامع کمک کرده است.

پیدا و پنهان اقتصاد جی‌پی‌اس

سیستم‌های تعیین موقعیت مانند جی‌پی‌اس، به صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر عمیقی بر اقتصادهای سراسر جهان داشته‌اند. این سیستم‌ها با بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها، افزایش ایمنی و ایجاد فرصت‌های تجاری جدید، نقش مهمی در رشد اقتصادی دارند. یکی از مهم‌ترین مزایای اقتصادی سیستم‌های موقعیت‌یاب که اقتصاد را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد، بهبود کارایی حمل‌ونقل است. فناوری جی‌پی‌اس با ایجاد تحولات گسترده در شیوه حمل‌ونقل کالا، امکان ردیابی دقیق‌تر محموله‌ها و بهینه‌سازی مسیرها را برای کاهش زمان تحویل و مصرف سوخت فراهم کرده است. این افزایش بهره‌وری، به صرفه‌جویی در هزینه برای مشاغل و مصرف‌کنندگان و همچنین کاهش اثرات زیست‌محیطی حمل‌ونقل منجر شده است. برای مثال، در بخش کشاورزی، تراکتورها و ماشین‌آلات هدایت‌شونده با جی‌پی‌اس، کشاورزان را قادر می‌سازند تا محصولات را به طور موثرتر کشت کنند. کاهش همپوشانی در سم‌پاشی سموم یا کودهای شیمیایی و همچنین بهینه‌سازی سیستم‌های آبیاری از دیگر کمک‌هایی است که سیستم‌های موقعیت‌یابی در بخش کشاورزی ایجاد می‌کنند. استفاده بخش کشاورزی از این سامانه‌های موقعیت‌یابی دقیق، نه‌تنها بهره‌وری را افزایش و ضایعات را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه‌های عملیاتی را برای کشاورزان به پایین‌ترین حد ممکن می‌رساند و به رشد اقتصادی کلی در صنعت کشاورزی کمک می‌کند. در بخش عمومی نیز، سیستم‌های موقعیت‌یابی نقشی بسزا در بهبود کارایی پروژه‌های زیرساختی داشته‌اند. مهندسان عمران از فناوری جی‌پی‌اس برای بررسی سایت‌های ساخت‌وساز، برنامه‌ریزی جاده‌ها و نظارت بر پیشرفت پروژه‌ها استفاده می‌کنند. این سطح از دقت و نظارت، به کاهش تاخیرهای ساخت‌وساز، حداقل شدن هزینه‌ها و اطمینان از تکمیل پروژه‌های زیرساختی عمومی به‌موقع و در حد بودجه کمک می‌کند. سیستم‌های موقعیت‌یابی، ایمنی عمومی و قابلیت‌های واکنش اضطراری را نیز افزایش داده‌اند که باعث به وجود آمدن مزایای اقتصادی غیرمستقیم می‌شود. خدمات اضطراری با استفاده از فناوری GPS می‌توانند افراد بحران‌زده را سریع‌تر و دقیق‌تر شناسایی کنند و با کاهش زمان پاسخ‌دهی، جان افراد را نجات دهند. پس از بلایای طبیعی یا بحران‌های انسانی، سیستم‌های موقعیت‌یابی به هماهنگی تلاش‌های نجات، رساندن کمک‌ها به مناطق آسیب‌دیده، و بازسازی زیرساخت‌های حیاتی کمک می‌کنند که همگی به بهبود اقتصادی و انعطاف‌پذیری اجتماعی می‌انجامد. در صنعت گردشگری، سیستم‌های موقعیت‌یابی، چگونگی حرکت مسافران و کاوش در مقاصد را تغییر داده‌اند. این تحول، درآمدهای گردشگری کشورها را افزایش داده است. گردشگران برای یافتن جاذبه‌ها، رستوران‌ها و مکان‌های اقامتی به دستگاه‌های مجهز به جی‌پی‌اس تکیه می‌کنند و تجربه کلی سفر خود را افزایش می‌دهند. با ارائه اطلاعات دقیق موقعیت مکانی و توصیه‌های شخصی، سیستم‌های موقعیت‌یابی به افزایش هزینه‌های گردشگری و تحریک اقتصاد محلی کمک می‌کنند. صنایع نوظهور نیز از خدمات و مزیت‌های سامانه‌های موقعیت‌یابی بی‌نصیب نمانده‌اند. این سیستم‌ها، از رشد صنایع نوظهور مانند فناوری جغرافیایی و خدمات مبتنی بر مکان پشتیبانی می‌کنند. صنایع، از داده‌های جی‌پی‌اس بهره می‌گیرند تا در توسعه راه‌حل‌های نوآورانه برای برنامه‌ریزی شهری، نظارت بر محیط زیست، مدیریت بلایا و طرح‌های شهر هوشمند ارزش‌آفرینی کنند. این بخش‌ها با بهره‌گیری از قدرت سیستم‌های موقعیت‌یابی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، با هدایت نوآوری‌های فناوری، در اقتصاد تنوع‌سازی می‌کنند. در حوزه مراقبت‌های بهداشتی، سیستم‌های موقعیت‌یابی، مراقبت از بیمار و نتایج پزشکی را بهبود بخشیده‌اند که به مزایای اقتصادی غیرمستقیم انجامیده است. بیمارستان‌ها از فناوری جی‌پی‌اس برای ردیابی تجهیزات پزشکی، نظارت بر حرکات بیمار و بهینه‌سازی گردش کار کارکنان استفاده می‌کنند. این افزایش بهره‌وری نه‌تنها ارائه مراقبت‌های بهداشتی را بهبود می‌بخشد، بلکه هزینه‌های عملیاتی را کاهش داده و با افزایش کیفیت کلی مراقبت ارائه‌شده به بیماران، کیفیت خدمات‌رسانی را تا حد بسیاری ارتقا می‌دهد. در بخش آموزش، سیستم‌های موقعیت‌یابی، شیوه یادگیری و تعامل دانش‌آموزان با محیط اطراف خود را متحول کرده‌اند. مدارس دستگاه‌های مجهز به جی‌پی‌اس را برای فعالیت‌های یادگیری در فضای باز، سفرهای میدانی و تمرین‌های geocaching به کار می‌گیرند که تعامل و درک دانش‌آموزان از مفاهیم جغرافیایی را افزایش می‌دهد. با گنجاندن سیستم‌های موقعیت‌یابی در برنامه‌های درسی، مربیان می‌توانند تجربیات یادگیری همه‌جانبه‌ای ایجاد کنند که تفکر انتقادی و خلاقیت را در میان دانش‌آموزان بهبود می‌بخشد. شاید مهم‌ترین جنبه در استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یابی بخش‌های اقتصادی، کمک آنها به برنامه‌ریزی شهری و توسعه پایدار است. برنامه‌ریزان شهری از داده‌های جی‌پی‌اس برای تجزیه‌وتحلیل الگوهای ترافیک، بهینه‌سازی مسیرهای حمل‌ونقل عمومی و طراحی استراتژی‌های کارآمد بهره‌برداری از زمین استفاده می‌کنند. با ترویج اصول رشد هوشمند و کاهش ازدحام در مناطق شهری، سیستم‌های موقعیت‌یابی به ایجاد شهرهایی با قابلیت‌های بهتر زندگی کمک می‌کنند که در نهایت موجب جذب سرمایه‌گذاری، حمایت از کسب‌وکارها و افزایش کیفیت زندگی ساکنان می‌شود.

کسب‌وکارها جان می‌گیرند

کسب‌وکارها از هر فرصتی برای ارتباط بیشتر با مخاطب، ساده‌سازی فرآیندهای تولید و تحویل و در نهایت افزایش سودآوری استفاده می‌کنند. همین عامل سبب شده سیستم‌های مکان‌یاب مانند جی‌پی‌اس و فناوری‌های مرتبط با مکان‌یابی جغرافیایی، رویکرد کسب‌وکارها به فرآیندهای بازاریابی را تغییر دهد و آنها را به سمت هدف‌گیری موثرتر مخاطبان، شخصی‌سازی پیام‌ها و بهینه کردن استراتژی‌های تبلیغاتی هدایت کند. این سیستم‌ها، داده‌های ارزشمند مبتنی بر مکان را در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهند. داده‌هایی که به آنها اجازه می‌دهد با درک رفتار مصرف‌کننده، کمپین‌های بازاریابی خود را با مولفه‌های جمعیت‌شناختی خاص تنظیم کنند. هدف‌گذاری جغرافیایی از جمله اصلی‌ترین راه‌هایی است که سیستم‌های مکان‌یاب برای بازاریابی کسب‌وکارها فراهم کرده‌اند. هدف‌گذاری جغرافیایی به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد پیام‌های مرتبط و شخصی‌سازی‌شده را بر اساس موقعیت مکانی، ترجیحات و رفتارشان به مشتریان ارائه کنند. یک فروشگاه خرده‌فروشی را در نظر بگیرید؛ این فروشگاه می‌تواند از هدف‌گذاری جغرافیایی برای ارسال اعلان‌های اطلاع‌رسانی ترغیب‌کننده به مشتریانی که در نزدیکی فروشگاه زندگی می‌کنند کمک بگیرد و به آنها تخفیف‌ها یا تبلیغات انحصاری عرضه کند تا این دسته از مشتریان، بیشتر از فروشگاه خرید کنند. تبلیغات مبتنی بر مکان نیز در این دسته از راه‌حل‌های کسب‌وکارها برای استفاده از سامانه‌های موقعیت‌یابی قرار می‌گیرند. کسب‌وکارها می‌توانند از داده‌های موقعیت جغرافیایی برای هدف قرار دادن تبلیغات برای مصرف‌کنندگان در مناطق جغرافیایی خاص، مانند یک شهر یا محله خاص استفاده کنند. برای مثال رستوران‌ها می‌توانند تبلیغات هدفمندی را در پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک یا اینستاگرام اجرا کنند تا به کاربران اطراف دسترسی پیدا کنند و رویدادها یا ویژه‌برنامه‌های روزانه را تبلیغ کنند و باعث افزایش مخاطب و در نهایت، بالا رفتن فروش شود. سیستم‌های مکان‌یاب به شکل دیگری، به کسب‌وکارها این توانایی را می‌دهد که استراتژی‌های بازاریابی مجاورتی را اجرایی کنند. بازاریابی مجاورتی شامل ارسال پیام‌ها یا پیشنهاد‌های هدفمند به مشتریان در زمان‌هایی است که آنان در مجاورت یک مکان فیزیکی مانند فروشگاه یا محل برگزاری رویداد حضور دارند. در این روش، کافی‌شاپ‌ها می‌توانند از فناوری beacon برای ارسال اعلان به مشتریانی که در حال عبور هستند استفاده و از آنها دعوت کنند برای نوشیدنی دارای تخفیف  یا تماشای یک برنامه جذاب، در مکان مورد نظر توقف کنند و در نتیجه تعامل و وفاداری مشتری را افزایش دهند. علاوه بر تبلیغات هدفمند، سیستم‌های مکان‌یاب باعث افزایش خدمات مبتنی بر مکان در صنایع مختلف شده‌اند. شرکت‌های خدمات‌رسان حمل‌ونقل مانند Uber و Lyft   فناوری جی‌پی‌اس را برای هماهنگ کردن رانندگان با مسافران بر اساس موقعیت جغرافیایی به کار می‌گیرند و سرویس حمل‌ونقل راحت و کارآمدی به مخاطبان ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها با استفاده از داده‌های مکانی، می‌توانند مسیرها را بهینه کنند و با کاهش زمان انتظار، تجربه کلی مشتری را بهبود دهند که در نهایت، به افزایش رضایت و وفاداری کاربران می‌انجامد. حتی فروشگاه‌های مصالح ساختمانی نیز می‌توانند از فناوری geofencing مرزهای مجازی را در اطراف مکان‌های فیزیکی خود ایجاد کنند و به مشتریان حاضر در محدوده این مرزهای مجازی، پیام ارسال کنند. این رویکرد هدفمند به خرده‌فروشان مصالح ساختمانی اجازه می‌دهد پیشنهاد‌ها، تخفیف‌ها یا توصیه‌های محصول شخصی‌سازی‌شده را به خریداران ارائه دهند و احتمال تبدیل و تکرار خرید را بیشتر کنند. سیستم‌های مکان‌یاب همچنین با استفاده از تجزیه‌وتحلیل مکان نیز به فرآیندهای بازاریابی کمک می‌کنند. این تجزیه‌وتحلیل مکان، شامل تجزیه‌وتحلیل داده‌های مکانی برای به دست آوردن بینش در مورد رفتار، ترجیحات و روند مشتری است. مراکز خرید با استفاده از تجزیه‌وتحلیل مکان، الگوهای ترافیکی عابران پیاده را بررسی می‌کنند و با شناسایی مناطق محبوب و در نتیجه بهینه‌سازی چیدمان فروشگاه و امکانات رفاهی بهتر،   تجربه خرید مشتریان را بهبود می‌بخشند. هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و استراحت‌گاه‌ها نیز از سامانه‌های موقعیت‌یاب استفاده می‌کنند تا مشتریان را بیشتر به سمت خود جلب کنند. یک هتل می‌تواند منوهای سفارشی‌شده، خدمات اتاق یا پیشنهاد‌های درمان آبگرم را به تلفن همراه مهمانان ارسال کند و تجربه‌ای بی‌نظیر و شخصی‌سازی‌شده برای آنها فراهم آورد تا درصد تکرار خرید مسافران بیشتر شود. سیستم‌های مکان‌یاب، کسب‌وکارهای فعال در صنعت غذا و نوشیدنی را نیز قادر می‌کند استراتژی‌های بازاریابی مبتنی بر مکان را به اجرا درآورند که موجب جذب و حفظ مشتری می‌شود. خدمات تحویل غذا مانند Grubhub و DoorDash از فناوری جی‌پی‌اس برای ردیابی سفارش‌ها و زمان تخمینی تحویل به مشتریان استفاده می‌کنند. این پلت‌فرم‌ها با ارائه این سطح از شفافیت و راحتی، تجربه مشتری را افزایش می‌دهند و اعتماد کاربران را به دنبال دارند که به افزایش حجم سفارش و وفاداری مشتری منجر می‌شود.

طلوع در رسانه‌های اجتماعی

پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای افزایش ارتباط و تعامل انسان‌ها با یکدیگر و همچنین با جهان پیرامون طراحی و اجرا شده‌اند. یکی از اصلی‌ترین جنبه‌های این ارتباط‌افزایی، به‌کارگیری سامانه‌های موقعیت‌یابی برای تسلط بیشتر افراد بر محیط پیرامون است. سیستم‌های موقعیت‌یابی مانند فناوری جی‌پی‌اس رسانه‌های اجتماعی را قادر می‌کنند خدمات مبتنی بر مکان عرضه کنند. با این ابزارها، کاربران می‌توانند مکان خود را به اشتراک بگذارند و با افراد دیگری که در مجاورتشان قرار دارند، ارتباط برقرار کنند. ادغام سیستم‌های موقعیت‌یابی در رسانه‌های اجتماعی نه‌تنها تجربه کاربر را افزایش داده، بلکه فرصت‌های جدیدی را برای ارتباط و تعامل گشوده است. سامانه‌های موقعیت‌یابی از طریق توانایی اشتراک‌گذاری اطلاعات مکان، بر رسانه‌های اجتماعی تاثیر گذاشته‌اند. کاربران می‌توانند پست‌های خود را با مکان حقیقی برچسب‌گذاری کنند و به دوستان و دنبال‌کنندگان این امکان را بدهند تا ببینند کجا هستند و چه می‌کنند. این ویژگی سبب شده رسانه‌های اجتماعی، تعاملی‌تر و شخصی‌تر شوند، زیرا کاربران اکنون می‌توانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و با دیگرانی که در نزدیکی‌شان هستند، ارتباط برقرار کنند. این امکان، برگزاری جلسات و گردهمایی‌های خودجوش را تسهیل کرده و همچنین به کاربران امکان می‌دهد مکان‌ها و رویدادهای جدیدی را در منطقه کشف کنند. با استفاده از این سیستم‌ها، هدف‌گذاری و شخصی‌سازی محتوا در پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی نیز بهبود یافته است. الگوریتم‌های رسانه‌های اجتماعی با ردیابی مکان کاربران می‌توانند محتوای مرتبط‌تر و به‌موقع‌تری مانند رویدادهای محلی، تبلیغات و توصیه‌ها تولید دهند. این اتفاق، تجربه کاربر و تعامل در رسانه‌های اجتماعی را افزایش داده، زیرا کاربران بیشتر با محتوایی که متناسب با علایق و ترجیحات آنهاست تعامل دارند. علاوه بر افزایش عملکرد پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی، سیستم‌های موقعیت‌یابی نقشی بی‌بدیل بر ارتباطات میان افراد نیز داشته‌اند. توانایی اشتراک‌گذاری اطلاعات موقعیت مکانی، ارتباط یکپارچه‌تر و کارآمدتر را تسهیل کرده، زیرا کاربران می‌توانند با مشخص کردن مکان فعلی خود، زمینه ارسال پیام‌ها را فراهم آورند. در واقع، اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی می‌تواند به هماهنگی ملاقات‌ها و ارائه مسیرها بینجامد. سیستم‌های موقعیت‌یابی، شیوه‌های جدیدی از ارتباط و تعامل، مانند برچسب‌گذاری جغرافیایی و پیام‌های مبتنی بر مکان را در اختیار مخاطبان گذاشته‌اند. برچسب‌گذاری جغرافیایی به کاربران اجازه می‌دهد اطلاعات موقعیت مکانی را به پست‌ها، عکس‌ها و ویدئوهای خود ضمیمه کنند و زمینه و ارتباط بیشتری با محتوای آنها فراهم آورند. از سوی دیگر، با تکیه بر ارتباطات مبتنی بر مکان، کاربران می‌توانند پیام‌هایی را بر اساس نزدیکی به دیگران بفرستند و ارتباطات مطلوب با دیگران را بهبود بخشند. با بیان این مثال‌ها، می‌توان به این نتیجه رسید که ادغام سیستم‌های موقعیت‌یابی در رسانه‌های اجتماعی، نوع برقراری ارتباط و تعامل آنلاین افراد را تغییر داده است. پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی با استفاده از اطلاعات موقعیت مکانی، پویا، شخصی و جذاب‌تر شده‌اند و تجربه کلی کاربر را بهبود می‌بخشند. بااین‌حال، این پرسش باقی می‌ماند: آیا رسانه‌های اجتماعی می‌توانند با استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یابی کیفیت زندگی افراد را افزایش دهند؟ پاسخ به این پرسش، به شمشیر دولبه شبیه است. استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یابی در رسانه‌های اجتماعی از یک سو کیفیت زندگی افراد را افزایش می‌دهد. این رسانه‌ها با فعال کردن کاربران برای کشف مکان‌ها و رویدادهای جدید در منطقه خود، به مردم کمک می‌کنند با جوامع مختلف در ارتباط باشند و در فعالیت‌های محلی حضور یابند. چنین امکانی به احساس تعلق و ارتباط بیشتر می‌انجامد و رفاه و کیفیت زندگی افراد را به دنبال دارد. امکان اشتراک‌گذاری اطلاعات موقعیت مکانی در رسانه‌های اجتماعی نیز می‌تواند ایمنی و امنیت کاربران را افزایش دهد. پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی با اجازه دادن به دوستان و خانواده برای ردیابی مکان فرد، می‌توانند لایه‌ای از محافظت را در مواقع اضطراری یا موقعیت‌های خطرناک برای افراد فراهم کنند. چنین امکانی به کاربران آرامش خاطر می‌دهد که بدانند کمک فقط در حد یک کلیک با آنها فاصله دارد. کاربران همچنین می‌توانند با استفاده از این سامانه‌های موقعیت‌یاب، در زمان و انرژی خود برای یافتن آنچه نیاز دارند، از پیشنهاد رستوران گرفته تا یک رویداد محلی، صرفه‌جویی کنند؛ این راحتی که می‌تواند رضایت و لذت کلی فرد را در فعالیت‌های روزمره افزایش دهد، «محتوای هدفمند و شخصی‌شده در رسانه‌های اجتماعی مبتنی بر سامانه‌های موقعیت‌یاب» نام دارد. البته هنگام استفاده از سیستم‌های موقعیت‌یاب در رسانه‌های اجتماعی، اشکالات بالقوه‌ای نیز وجود دارد که باید آنها را در نظر داشت. نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی یک مسئله مهم است، زیرا اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی فرد در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند پرسش‌هایی را در مورد امنیت داده‌ها و نظارت ایجاد کند. این امکان وجود دارد که کاربران از اینکه فعالیت‌های روزمره‌شان بدون رضایت قبلی ردیابی می‌شود و برای تبلیغات هدفمند مورد استفاده قرار می‌گیرد، احساس ناراحتی کنند. نکته عمیق‌تر اینکه، تکیه بر سیستم‌های موقعیت‌یابی در رسانه‌های اجتماعی، وابستگی به فناوری برای ارتباطات و تعامل را به دنبال خواهد داشت. در شرایطی که این سامانه‌ها با هدف افزایش راحتی و کارایی فعالیت می‌کنند، حجم تعاملات چهره به چهره و تجربیات دنیای واقعی را نیز کاهش می‌دهند. اتکای بیش‌ازحد به رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط به صورت بالقوه به احساس انزوا و قطع ارتباط از دنیای فیزیکی دامن می‌زند.

بازار 81 میلیارددلاری

ارزش بازار سیستم‌های موقعیت‌یابی در سال 2023 به 81 میلیارد دلار رسید و تخمین زده می‌شود بین سال‌های 2024 تا 2032 بیش از 15 درصد نرخ رشد مرکب سالانه را تجربه کند. از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود ارزش این بازار در سال 2032 به نزدیک 290 میلیارد دلار برسد. این رشد بازار، ناشی از افزایش تقاضا برای تجزیه‌وتحلیل تصاویر جغرافیایی، نقشه‌برداری و برنامه‌های GIS در صنایع مختلف است. این برنامه‌ها به سیستم‌های موقعیت‌یابی دقیق و قابل اعتماد به منظور جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های مبتنی بر مکان نیاز دارند. همچنین، پیشرفت‌های مستمر در فناوری موقعیت‌یابی، از جمله بهبود دقت و قابلیت‌های یکپارچه‌سازی باعث رشد بازار می‌شود. ازآنجاکه کسب‌وکارها به شکل فزاینده‌ای به داده‌های مبتنی بر مکان برای تصمیم‌گیری مبتنی هستند، تقاضا برای سیستم‌های موقعیت‌یابی دقیق همچنان در حال افزایش است. به عنوان مثال در آوریل 2023، سیستم Exail Gaps M3 معرفی شد که یک سیستم موقعیت‌یابی USBL آکوستیک زیردریایی فشرده و مقرون به‌صرفه به شمار می‌رود. این سیستم، برای نصب دائمی روی کشتی‌ها و زیردریایی‌ها طراحی شده و قابلیت‌های ناوبری و موقعیت‌یابی قابل اعتماد زیر آب را عرضه می‌کند. پیشرفت و گسترش شبکه‌های 5G و رشد سریع شهرنشینی همراه با ابتکارات شهر هوشمند نیز رشد صنعت سیستم‌های موقعیت‌یابی را سرعت بخشیده است. شبکه‌های 5G تا حد بسیار زیادی دقت تعیین مکان را افزایش می‌دهند و با فعال کردن امکان واکنش سریع، خود را با نیازهای شهرهای مدرن همسو می‌کنند. همچنین با گسترش و هوشمند شدن مناطق شهری، تقاضا برای سیستم‌های موقعیت‌یابی کارآمد برای ناوبری، ردیابی دارایی و مدیریت زیرساخت هوشمند افزایش می‌یابد. این روند، بازار را به جلو می‌راند و فرصت‌هایی را برای راه‌حل‌های موقعیت‌یابی پیشرفته ایجاد می‌کند. در فوریه 2023، شرکت Immersal Oy سیستم موقعیت‌یابی بصری Immersal City Scale را معرفی کرد که دقت بی‌نظیر و اتصال 5G را برای شهرهای هوشمند فراهم می‌کرد. این سیستم، چشم‌انداز تجاری جدیدی را به روی اپراتورهای شبکه تلفن همراه و مشتریان آنها باز می‌کند. بر اساس گزارش‌های دقیقی که موسسه‌های مطالعات اقتصادی ارائه کرده‌اند، افزایش تقاضا برای دریافت خدمات دقیق و مبتنی بر مکان، پیشرفت در فناوری‌های ناوبری ماهواره‌ای، گسترش بازارهای وسایل نقلیه خودران و هواپیماهای بدون سرنشین و همچنین افزایش تمرکز بر تکنیک‌های کشاورزی دقیق از جمله محرک‌های رشد بازار سیستم‌های موقعیت‌یابی تا سال 2032 به شمار می‌روند. بااین‌حال، چالش‌هایی پیش روی توسعه و پیشرفت این سیستم‌ها وجود دارد که از آن جمله می‌توان به چالش‌های یکپارچه‌سازی با زیرساخت‌های موجود و سیستم‌های قدیمی و همچنین محدودیت‌های نظارتی و مسائل مرتبط با تخصیص طیف موثر بر استقرار و عملکرد سیستم‌های موقعیت‌یابی اشاره کرد. از سوی دیگر، اگرچه بازار سیستم‌های موقعیت‌یابی، رشد زیادی را نشان می‌دهد اما با موانعی مانند سرمایه‌گذاری‌های اولیه بالاتر و محدودیت‌های نظارتی مواجه است. بااین‌حال، تخمین زده می‌شود که این محدودیت‌ها باعث نوآوری می‌شوند و دستیابی راه‌حل‌های باکیفیت‌تر را تضمین می‌کنند. بنابراین، راه برای پیشرفت‌های قوی، مثبت و اثرگذار در سیستم‌های موقعیت‌یابی هموار می‌شود. همچنین مقررات و سیاست‌های سختگیرانه، یک اکوسیستم امن و قابل اعتماد را برای فناوری‌های مبتنی بر موقعیت‌یابی ایجاد می‌کند. این موانع موجب ایجاد شرایطی در بازار می‌شود که نوآوری، تضمین کیفیت و انطباق را در اولویت قرار می‌دهند و به صنعت انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر کمک می‌کند. آن‌گونه که پیش‌بینی شده، صنعت سیستم‌های موقعیت‌یابی تا سال 2032 با افزایش تقاضا برای استقرار این سیستم‌ها در ابعاد داخلی، به‌ویژه در بخش‌هایی مانند خرده‌فروشی، مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، و همچنین تدارکات و پشتیبانی روبه‌رو خواهد بود. این سیستم‌های ناوبری پیشرفته، تجربیات جدیدی را برای مردم در محیط‌های داخلی ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، ادغام سیستم‌های موقعیت‌یابی با پلت‌فرم‌های Lot T باعث رشد بازار می‌شود و امکان اتصال و تبادل اطلاعات بی‌وقفه را فراهم می‌کند. پلت‌فرم‌های Lot T مجموعه پلت‌فرم‌هایی هستند که مخاطبان می‌توانند با استفاده از آن پرداخت‌های ناشی از خرید را انجام دهند، بازی کنند یا بهترین سرگرمی را برای خود برگزینند. این ادغام، قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند ردیابی دارایی‌ها و مدیریت تسهیلات هوشمند را امکان‌پذیر می‌کند که نیازهای در حال رشد کسب‌وکارها و صنایع را برآورده می‌کند. سعید ابوالقاسمی