افزایش نگران کننده نزدیک بینی در جهان

در اواخر دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی والدین در سنگاپور متوجه تغییر نگران کننده‌ای در فرزندان خود شدند. به طور کلی، زندگی مردم در این کشور کوچک و گرمسیری در آن زمان به شدت در حال بهبود بود. دسترسی به آموزش، به ویژه یک نسل را متحول کرد و دروازه‌های رفاه را باز کرد. با این وجود، در یک مورد روند تاثیر مثبت کم‌تری وجود داشت: کودکان بیش‌تری دچار نزدیک بینی می‌شدند.

هیچ کس نتوانست جلوی این بحران بینایی ملی را بگیرد. نزدیک بینی در حال افزایش است. امروزه میزان نزدیک بینی در سنگاپور در بزرگسالان جوان حدود ۸۰ درصد است و همین موضوع باعث شده آنجا را «پایتخت نزدیک بینی جهان» قلمداد کنند.

«آدری چیا» دانشیار و مشاور ارشد مرکز ملی چشم سنگاپور (SNEC) می‌گوید: «ما دو دهه است که با این موضوع سروکار داریم بنابراین، تقریبا نسبت به آن بی‌حس شده‌ایم. تقریبا همه در سنگاپور اکنون نزدیک بین هستند. به نظر می‌رسد آن چه در سنگاپور رخ داد اکنون در سراسر جهان در حال وقوع است. کشور‌هایی که سبک زندگی ظاهرا کاملا متفاوتی دارند با یک پدیده شگفت‌انگیز متحد شده اند: افزایش نزدیک بینی».

در ایالات متحده، حدود ۴۰ درصد از بزرگسالان دچار نزدیک بینی هستند. این میزان در سال ۱۹۷۱ میلادی ۲۵ درصد بود. نرخ نزدیک بینی در بریتانیا نیز در حال افزایش است. با این وجود، وضعیت آنان در مقایسه با نوجوانان و بزرگسالان جوان در کره جنوبی، تایوان و سرزمین اصلی چین که میزان شیوع نزدیک بینی در آن بین ۸۴ تا ۹۷ درصد است قدری بهتر به نظر می‌رسد. اگر روند کنونی ادامه یابد نیمی از جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ میلادی نزدیک بین خواهند بود.

به نظر می‌رسد این مشکل با سرعت بیش‌تری در مقایسه با گذشته در حال گسترش است. نزدیک بینی در میان کودکان در چین به طور چشمگیری افزایش یافته و به ۷۶ تا ۹۰ درصد در میان دانش آموزان بزرگتر رسیده است.

در نگاه نخست ایده یک جهان نزدیک بین ممکن است مشکل بزرگی به نظر برسد. در هر حال زمانی که فردی برای دیدن چیز‌ها از راه دور تلاش می‌کند ما یک راه حل ثابت شده داریم: عینک. با این وجود، پژوهشگران هشدار می‌دهند که نزدیک بینی یک عارضه خوش خیم نیست و یکی از علل اصلی اختلال بینایی و نابینایی است. در کودکان اگر تشخیص آن به طول انجامد می‌تواند به توانایی آنان برای یادگیری در مدرسه و لذت بردن از زندگی روزمره آسیب برساند و آنان را برای مشکلات سلامت چشم در آینده آماده کند.

بدتر از آن، در حالی که سن معمولی برای نزدیک بینی بینی کودکان هشت تا ۱۲ سالگی است کودکان در سنین پایین‌تر نزدیک بین می‌شوند. هر چه کودک زودتر به نزدیک بینی مبتلا شود احتمال این که در بزرگسالی به نزدیک بینی شدید مبتلا شود افزایش می‌یابد که در نهایت می‌تواند بینایی او را تهدید کند، زیرا باعث ایجاد مشکلات مربوط به قسمت‌های مختلف چشم مانند گلوکوم (آب سیاه)، جداشدگی شبکیه، آب مروارید و ماکولوپاتی نزدیک بینی (آسیب در ناحیه مرکزی شبکیه) می‌شود.

چه چیزی این بحران بینایی جهانی را توضیح می‌دهد؟

در عوض، تصور می‌شود که عوامل سبک زندگی مهم‌تر هستند به ویژه کمبود گذراندن وقت در خارج از منزل و تمرکز بر روی اشیاء نزدیک برای مدت طولانی از طریق فعالیت‌هایی مانند خواندن. این عوامل به توضیح این که چرا یک روند کاملا مثبت در زندگی کودکان به طور ناخواسته گسترش نزدیک بینی را بدتر کرده است کمک می‌کند: آموزش.

البته آموزش به خودی خود به معنای کشف جهان و توانمندسازی خود از طریق دانش و مهارت باعث کاهش سلامت چشم نمی‌شود. در واقع، آموزش با بسیاری از اثرات مثبت و قابل اندازه گیری سلامت همراه است. اما به نظر می‌رسد روشی که کودکان در دنیای مدرن تحصیل می‌کنند با تاکید بر ساعت‌های طولانی در کلاس‌های درس به طور مداوم به سلامت چشم آنان آسیب می‌رساند.

قربانی مجرد می‌گوید: «ما گمان می‌کنیم که مطالعه و گذراندن زمان بیش‌تر در داخل خانه باعث تشدید نزدیک بینی و شیوع آن شده است. هر سال تحصیلات تکمیل شده میزان مورد انتظار کوته بینی را افزایش می‌دهد».

تناقض آموزش

قربانی مجرد و همکارانش با بررسی تاثیر افزایش سن فارغ التحصیلی در بریتانیا از ۱۵ به ۱۶ در دهه ۱۹۷۰ میلادی تاثیر آموزش را که با سال‌های تحصیلی اندازه گیری می‌شود بر نزدیک بینی بررسی کردند. او می‌گوید: «به معنای واقعی کلمه یک برآمدگی در نمودار مدرسه وجود دارد».

اکثر نوزادان تازه متولد شده زندگی را با دوربینی آغاز می‌کنند. در سال نخست زندگی چشم‌ها به طور طبیعی رشد می‌کنند و دوربینی به حدی کاهش می‌یابد که بینایی آنان تقریبا کامل می‌شود. با این وجود، در برخی موارد رشد چشم‌ها متوقف نمی‌شود و نزدیک بینی ایجاد می‌شود. کره چشم برای قادر بودن در تشخیص اجسام در فاصله دور بدون کمک اقدامات اصلاحی مانند عینک به شدت کشیده می‌شود.

قربانی مجرد می‌گوید: «همه افراد دارای مقدار محدودی شبکیه هستند و اگر چشم به رشد خود ادامه دهد مانند این است که بخواهیم همان مقدار کره را روی یک تکه نان بزرگتر بتراشیم. شبکیه واقعا نازک می‌شود و بیشتر مستعد پارگی است. به نظر می‌رسد که بودن در داخل خانه ممکن است این مشکل را بدتر کند شاید به دلیل تفاوت نورپردازی داخلی با نور طبیعی».

در سنگاپور که برخی از طولانی مدت‌ترین پژوهش‌ها را در مورد نزدیک بینی دوران کودکی انجام داده کارشناسان به نتیجه مشابهی رسیده اند. چیا می‌گوید: «نسل پدرم زمان زیادی را در خارج از منزل به ماهیگیری و فعالیت‌های دیگر می‌گذراند. با این وجود، پس از آن شهرنشینی در سنگاپور گسترش یافت و فشار زیادی برای پیشرفت تحصیلی به وجود آمد. والدین می‌خواستند فرزندان‌شان به بهترین مدرسه و به دانشگاه بروند. این موارد بچه‌ها را برای مطالعه بیشتر به داخل خانه سوق داد، زیرا خواندن قرار بود برای آنان خوب باشد».

البته تناقض این موضوع آن است که خواندن برای کودکان خوب است. البته همین طور است. سواد و به طور کلی‌تر مدرسه برای رفاه کودکان بسیار مهم است و از دست دادن آن می‌تواند باعث آسیب‌های پایدار شود. «ناتان کانگدون» استاد بهداشت جهانی چشم در مرکز بهداشت عمومی در دانشگاه کوئین بلفاست می‌گوید: «تلاش برای پیشرفت تحصیلی در کنار حذف سایر جنبه‌های زندگی مانند گذراندن وقت در بیرون از خانه می‌تواند برای سلامت چشم مضر باشد.»

او با اشاره به این که کشور‌هایی مانند ژاپن، کره، ویتنام، چین، هنگ کنگ و سنگاپور دارای نرخ بسیار بالایی از نزدیک بینی هستند خاطرنشان ساخت: «آنان هم چنین موفقیت‌های آموزشی زیادی کسب کرده اند. این یک پدیده فرهنگی پیچیده است».

در چین آزمایش‌هایی در کلاس‌های درس انجام شده که یادگیری در فضای باز را انجام داده اند. کودکان و معلمان در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ میلادی توسط مرکز چشم پزشکی «ژونگ شان» جایی که کانگدون نیز کار می‌کند کلاس‌های درس روشن را که شبیه یک گلخانه است در مقایسه با یک کلاس درس سنتی ترجیح دادند. با این وجود، در تابستان و در روز‌های آفتابی شدت نور در «حد بالایی عملی برای استفاده معمول» بود. هزینه ساخت یک کلاس درس روشن نیز دو برابر کلاس معمولی است تا حدی به این دلیل که سازوکار‌های خنک کننده مورد نیاز است.

این مشکل پیچیده نزدیک بینی به عنوان یک عارضه جانبی بد آن است که یک عامل مثبت دیگر در آن تاثیرگذار است: سطح درآمد.

مانند تحصیل، درآمد بالاتر معمولا با رفاه بیش‌تر برای کودکان مرتبط است، اما نه در مورد سلامت چشم. در عوض، نزدیک بینی با وضعیت اجتماعی -اقتصادی بالاتر همراه است.

همان طور که کانگدون توضیح می‌دهد: «هرچه ثروتمندتر شویم بهتر از فرزندان‌مان در برابر بیرون رفتن محافظت می‌کنیم، زیرا آنان کار‌های بیش‌تری برای انجام دادن دارند. آنان باید پیانو بنوازند و ساکسیفون یاد بگیرند و تلویزیون تماشا کنند».

اثر سواد

در کشور‌های با درآمد کم و متوسط نرخ نزدیک بینی هم چنان پایین‌تر است. برای مثال، بنگلادش و هند نرخ‌های حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد را در بزرگسالان گزارش می‌دهند، اما این وضعیت در حال تغییر است. برای مثال، در آفریقا نزدیک بینی نسبتا غیر معمول بود، اما در ده سال گذشته شیوع نزدیک بینی در دوران کودکی به سرعت در حال افزایش بوده است. به‌علاوه، کشور‌های کم درآمد ممکن است منابع لازم برای تشخیص و تصحیح نزدیک بینی در کودکان را نداشته باشند که تاثیر زیادی بر زندگی و تحصیلات آنان خواهد داشت. برخی از جوامع در آفریقا گزارش داده‌اند که اصلا به عینک دسترسی ندارند و دسترسی بسیار کمی به مراقبت از چشم دارند. ناتوانی در دیدن به این معنی است که کودکان نمی‌توانند آن چه را که معلم‌شان روی تخته می‌نویسد دنبال کنند و هم چنین ممکن است شرکت در سایر فعالیت‌های معمول مدرسه برای‌شان سخت باشد.

کارشناسان هشدار می‌دهند با بهبود نرخ با سوادی در آن کشور‌ها این مشکل می‌تواند افزایش یابد مگر آن که تلاش زیادی برای ارائه آزمایش‌های چشمی و عینک انجام شود.

کانگدون می‌گوید: «ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم که نرخ نزدیک بینی هم چنان افزایش یابد، زیرا کشور‌هایی مانند هند تعداد بیشتری از کودکان را به مدرسه می‌برند و اگر بچه‌ها زمان بیش‌تری را در مدرسه می‌گذرانند زمان بیش‌تری را صرف مطالعه کرده و زمان کمتری را در خارج از منزل می‌گذرانند».

با این وجود، همان طور که قرنطینه‌های ناشی از شیوع کووید-۱۹ نشان داده زمان در مدرسه بودن به خودی خود لزوما ریشه مشکل نیست. به نظر می‌رسد که مشکل اصلی در داخل خانه ماندن است. در طول قرنطینه، مدارس در سراسر جهان تعطیل شدند و سلامت چشم کودکان بدتر شد. به طور معمول آنان در طول قرنطینه در داخل می‌ماندند و ساعت‌ها به صفحه‌های نمایش خیره می‌شدند و کلاس‌ها را نیز از طریق مجازی دنبال می‌کردند چرا که اشکال دیگر یادگیری و سرگرمی ناپدید شدند.

به دلیل میراث قرنطینه‌ها، بزرگترین نگرانی «چیا» در حال حاضر برای کودکان بین چهار تا شش‌ساله است. چیا می‌گوید: «ما نگران این هستیم که به دلیل کووید-۱۹ کودکان زمان بیش‌تری را در داخل خانه سپری کنند و نرخ نزدیک بینی افزایش یابد».

داده‌های چین نشان می‌دهد که قرنطینه‌ها در واقع ضربه‌ای به سلامت چشم کودکان خردسال وارد ساخته‌اند. یک مطالعه میزان نزدیک بینی را در میان کودکان که با غربالگری سالانه اندازه گیری شد مقایسه کرد. پیش از شیوع کرونا در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ میلادی بالاترین میزان نزدیک بینی در میان کودکان شش‌ساله به میزان ۵.۷ درصد بود. در ژوئن ۲۰۲۰ میلادی پس از ۵ ماه در خانه ماندن پژوهشگران بینایی کودکان را در آن گروه سنی اندازه گیری کرده و دریافتند که میزان بینایی به ۲۱.۵ درصد می‌رسد.

پژوهشگران از این اثر به عنوان «نزدیک بینی قرنطینه ای» یاد کرده‌اند چرا که اساسا ناشی از نزدیک بینی است. با توجه به شیوع مداوم قرنطینه‌ها نزدیک بینی در کشور‌هایی که قبلا چندان با آن مشکل نداشتند نیز به یک نگرانی تبدیل شده است. این امر به ویژه در کشور‌هایی که کودکان معمولا پیش از قرنطینه در فضای باز پرسه می‌زدند نیز قابل توجه است. چیا می‌گوید: «در کشور‌هایی که سبک زندگی در فضای باز دارند ممکن است افزایش چشمگیری در میزان نزدیک بینی به دلیل قرنطینه‌های ناشی از شیوع کرونا وجود داشته باشد. در کشور‌هایی مانند سنگاپور جایی که ما زیاد بیرون نمی‌رویم تغییرات ناشی از پاندمی کرونا ممکن است آن قدر بزرگ نباشند».

محافظت از بینایی کودکان

در مواجهه با این حقایق، بسیاری از والدین ممکن است تعجب کنند که برای محافظت از بینایی فرزندشان چه کاری می‌توانند انجام دهند و از آنجایی که سلامت چشم یک مسئله جهانی است بسیاری از کشور‌ها آن را نیز در اولویت قرار داده اند.

برای مثال، چین استراتژی‌های مختلفی را دنبال می‌کند و هشدار می‌دهد که نزدیک بینی گسترده می‌تواند باعث کمبود نیروی کار در تعدادی از صنایع شود.

قربانی مجرد می‌گوید: «اکثر مداخلاتی که برای جلوگیری از بدتر شدن نزدیک بینی وجود دارد در چین توسعه یافته یا آزمایش شده است. در این راستا چین بازی‌های ویدئویی کودکان را به مدت زمان مشخصی در هفته محدود کرده است، اما این تا حد زیادی به دلیل نگرانی‌ها در مورد تاثیر منفی درک بازی‌ها بود نه زمان نمایش صفحه. در مورد ارتباط بالقوه بین زمان استفاده از صفحه نمایش و نزدیک بینی شواهد قطعی نیستند.»

قربانی مجرد می‌گوید: «انواع مختلف صفحه نمایش و متغیر‌های بسیار زیادی وجود دارد. بنابراین، دستیابی به داده‌های دقیق خطر دشوار است. اگر فرزند دارید احتمالا ارزش آن را دارد که در مورد صفحه نمایش‌ها محتاط باشید اگر فرزند شما واقعا تماشای صفحه نمایش را دوست دارد تنها او را بیرون بنشانید تا این کار را انجام دهد».

راه حل‌های دیگر به پیشرفت‌های فناوری بستگی دارند. برای مثال، استراتژی نزدیک بینی سنگاپور شامل لنز‌های تماسی یا عینک ویژه است. پژوهشگران هیچ شواهدی را پیدا نکرده‌اند که نشان دهد درمان‌هایی مانند مکمل‌های خوراکی، ورزش‌های چشم، دستگاه‌های آرامش بخش چشم، طب فشاری یا مغناطیس درمانی مؤثر هستند. با این وجود، قطره‌های چشمی ساده ممکن است کمک کننده باشند.

یک درمان جدید با نور قرمز نیز ممکن است نویدبخش باشد. قربانی مجرد می‌گوید: «این دستگاه برای چند دقیقه در روز و به مدت پنج روز در هفته نور قرمز را به چشم کودک ساطع می‌کند. نشان داده شده که سرعت رشد نزدیک بینی را کاهش می‌دهد، اما ما به طور کامل دلیلی آن را نمی‌دانیم».

کارشناسان می‌گویند در نهایت درمان مناسب به کودک بستگی دارد. اگر والدین نگران هستند باید با اپتومتریست صحبت کنند.

با این وجود، در حال حاضر برخی از قوی‌ترین راه حل‌ها چه برای مدیریت یا پیشگیری از نزدیک‌بینی به طور شگفت آوری ساده هستند.

زندگی سالم، چشمان سالم

در بسیاری از نقاط جهان، تهیه یک عینک معمولی می‌تواند زندگی را تغییر دهد. کانگدون از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی در چین مشغول به کار است و همراه با ORBIS International یک موسسه خیریه به ۲.۵ میلیون کودک در چین و هند عینک ارزان قیمت ارائه کرده است. او اولین آزمایش را انجام داد تا دریابد که آیا عینک نتایج آموزشی را بهبود می‌بخشد یا خیر. مطالعه او روی ۲۰۰۰۰ کودک در گوانگ دونگ چین نشان داد که تاثیر ارائه یک عینک ۴ دلاری از تاثیر تحصیلات والدین یا درآمد خانواده بیش‌تر است.

کانگدون می‌گوید: «این بدان معناست که یک مداخله ساده و کم هزینه می‌تواند بسیاری از مضراتی را که یک کودک ممکن است به دلیل تحصیلات و یا درآمد کم خانواده با آن مواجه باشد معکوس کند. این تاثیری هیجان‌انگیز است».

پژوهشگران هنوز در حال بررسی دقیق این موضوع هستند که چرا بودن در فضای باز و قرار گرفتن در نور طبیعی به جلوگیری از نزدیک بینی کمک می‌کند. در سنگاپور، به عنوان بخشی از استراتژی ملی مبارزه با نزدیک بینی زمان حضور در فضای باز در پیش دبستانی‌ها دو برابر شد و به یک ساعت رسید. برای کاهش زمان صرف شده برای انجام تکالیف امتحانات کوچک‌ترین دانش آموزان لغو شده است.

چیا می‌گوید: «ما می‌خواهیم زمان در فضای باز را برای دانش‌آموزان با سن بالاتر افزایش دهیم، اما برنامه درسی کاملا فشرده است. ما جزیره کوچکی هستیم بنابراین، برخی از مدارس اتاقی برای بیرون رفتن بچه‌ها ندارند و به پارک یا چیزی شبیه به آن نزدیک نیستند. در حالی که بسیاری از ابهامات در مورد نزدیک بینی باقی مانده است. او از پیشرفت‌های حاصل شده در طول دهه‌ها تحقیق تشویق می‌شود: سه سال پیش ما نمی‌دانستیم نور خورشید تا چه اندازه عامل تاثیرگذاری می‌باشد».

در نهایت، بینایی کودک بخشی از سلامت عمومی آنان است او می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم فقط روی چشم‌ها تمرکز کنیم بلکه در مورد کل بدن و سلامت روان است. ما می‌خواهیم فرزندان‌مان زندگی سالمی داشته باشند».