ماجرای ادعای سالیوان درباره فروش پهپادهای ایرانی به روسیه چیست ؟

تهران نگران است که همکاری نظامی با مسکو در اوکراین روابطش با غرب را بیشتر تیره کند.

این تحلیلگر صربستانی درباره ادعای سالیوان درباره فروش پهپادهای ایرانی به روسیه نوشته است:

تنها مشکل این است که به نظر می رسد ایران انگیزه چندانی برای اجابت خواسته روسیه ندارد.

روسیه مدت‌هاست که از روابط خود با ایران به‌عنوان منبع اهرم فشار علیه قدرت‌های غربی به‌ویژه ایالات متحده استفاده می‌کند. جنگ در اوکراین به تهران این فرصت را داد تا اوضاع را برگرداند.

"حسین امیرعبداللهیان" وزیر امور خارجه ایران، در پاسخ به  ادعای سالیوان درباره فروش پهپادهای ایرانی به روسیه  گفت: در حالی که ایران اشکال مختلف همکاری با روسیه از جمله در حوزه دفاعی دارد، اما به هیچ یک از طرف‌های درگیر در درگیری اوکراین کمک نمی‌کنیم. وی افزود: ایران تلاش می کند از هرگونه اقدامی که ممکن است منجر به تشدید تنش شود اجتناب کند.

دلایل زیادی وجود دارد که ایران در برابر درخواست پهپاد روسیه مقاومت کند.

در سال 2019، زمانی که ایران می خواست سامانه موشکی اس-400 را از روسیه خریداری کند، کرملین از همان لفاظی هایی استفاده کرد که اکنون جمهوری اسلامی ایران از آن استفاده می کند. مسکو از فروش این سیستم به تهران خودداری کرد، زیرا نگران بود که این فروش "تنش بیشتری را در خاورمیانه دامن بزند".

اکنون، ایران نگران است که همکاری نظامی با مسکو در اوکراین روابطش با غرب را بیشتر تیره کند، به همین دلیل بعید است که پهپادهای خود را در اختیار روسیه بگذارد.

برخی کارشناسان بر این باورند که اظهارات سالیوان در مورد تحویل احتمالی پهپادهای ایرانی به روسیه، ترفندی از سوی واشنگتن بود تا به ریاض نشان دهد که آمریکا آماده همکاری با ایران و کاهش تحریم ها نیست. در ازای این موضع مستمر، ایالات متحده از عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی نفت خیز خلیج فارس می خواهد که تولید نفت را افزایش دهند. احتمالا این موضوع در سفر اخیر جو بایدن رییس جمهوری آمریکا به عربستان سعودی مورد بحث قرار گرفته است.

ایران به نوبه خود می تواند از روسیه به عنوان ابزار چانه زنی با غرب استفاده کند و از تقویت نظامی مسکو در ازای کاهش تحریم ها صرف نظر کند. نشست "ابراهیم رییسی" رییس جمهوری ایران و همتایان روسی و ترکیه ای او در تهران می تواند فرصتی برای ایران باشد تا موضع خود را روشن کند.

به عنوان مثال، در ماه مه 2019، "ولادیمیر پوتین" رییس فدراسیون روسیه با اشاره به اینکه چرا کرملین به نجات توافق هسته‌ای ایران (برجام) کمک نمی‌کند، گفته بود که روسیه "تیپ آتش‌نشانی نیست... و نمی‌تواند همه چیز را نجات دهد." پس چرا تهران اکنون به عنوان "تیپ آتش نشانی" برای مسکو در اوکراین عمل می کند؟

رییسی همچنین می تواند به پوتین یادآوری کند که روسیه از رای مثبت به تمام 6 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران از سال 2006 تا 2010 تردیدی نداشته است و می تواند از پوتین بپرسد که چرا نیروهای روسیه در سوریه هرگز از نیروهای ایرانی در آنجا در برابر حملات اسراییل محافظت نکرده اند.

رییسی در نهایت می تواند تاکید کند که در حالی که تحریم سال 2007 شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد محموله های تسلیحات متعارف به ایران در اکتبر 2020 منقضی شده است، کرملین هنوز هیچ جنگنده سوخو 35، جت آموزشی یاک 130، تانک تی 90 ، سامانه دفاع موشکی زمین به هوای اس-400 یا سامانه موشکی سیار دفاع ساحلی K-300P Bastion و هواپیماهای پیشرفته را علیرغم علاقه شدید ایران به همه آنها، به این کشور نفروخته است.

چند روز قبل از حمله روسیه به اوکراین، ایران به دنبال امضای قرارداد همکاری امنیتی و دفاعی 10 میلیارد دلاری با مسکو بود. تهران همچنین خواستار پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا تحت تسلط روسیه و افزایش روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی خود با کرملین بود.

روسیه علاقه چندانی به هیچ یک از این درخواست های ایران ابراز نکرد. بنابراین اکنون که موقعیت مسکو در عرصه جهانی به طور قابل توجهی بدتر شده است، بعید است تهران به کمک روسیه بشتابد.

این بدان معنا نیست که دو کشور به کار بر روی موضوعات مختلف ادامه نخواهند داد. در ماه مه، "الکساندر نواک"معاون نخست‌وزیر روسیه از تهران بازدید کرد و در آنجا درباره اتصال نظام ‌های پرداخت ملی دو کشور برای تسهیل امور بانکی گفت‌وگو کرد.

در اوایل ژوئن، پوتین و رییسی تلفنی درباره توافق هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند، در حالی که "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه اواخر ماه جاری برای گفتگو درباره روابط دوجانبه به پایتخت ایران سفر کرد.

روسیه و ایران به توسعه شراکت اسمی خود ادامه خواهند داد، اگرچه به احتمال زیاد نه به روشی که مقامات آمریکایی اذعان کرده اند.

مسکو که به دلیل جنگ خود در اوکراین منزوی و تحقیر شده است، نیاز مبرمی به متحدان دارد و به دنبال تامین سخت افزارهای نظامی جدید برای ارتش خود است؛ اما با توجه به جو ژئوپلیتیکی و فرصتی که مخمصه روسیه در اوکراین برای استفاده در اختیار ایران قرار داده، انتظار نداشته باشید که کمک های نظامی جمهوری اسلامی ایران به روسیه حداقل به این زودی ها صورت گیرد.