سعودی‌ها روابط خوب با ما را نمی‌خواهند

وزیر خارجه کشورمان در گفتگویی اختصاصی با شبکه تلویزیونی المیادین بر اصول ثابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد.

امیر عبداللهیان در پاسخ به سوال «غسان بن جدو» مجری شبکه تلویزیونی المیادین درباره راهبرد سیاست خارجی ایران در دوران ریاست جمهوری «سید ابراهیم رئیسی» گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در اصول خود ثابت است. برای استقلال سیاسی جمهوری اسلامی ایران اهمیت خاصی قائل هستیم. هنگامی که قانون اساسی جمهوری را مطالعه می‌کنید این مسئله را مشاهده می‌کنید.

وزیر خارجه کشورمان خاطر نشان کرد: در سر در وزارت خارجه ایران هم شعار «نه شرقی نه غربی» دیده می‌شود که این نشان دهنده استقلال سیاسی جمهوری اسلامی ایران است.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین گفت: در ماه‌های گذشته و تحولاتی که در اوکراین رخ داد و بعد از دیدار من با وزیر خارجه روسیه این سوال در رسانه‌ها مطرح شد که سیاست خارجه ایران در قبال روسیه چیست و آیا ایران همچنان مستقل بودن خود را حفظ می‌کند یا خیر؟ ما در جمهوری اسلامی ایران و در میدان سیاسی تابع شرق و غرب نیستیم. ما نه پیرو آمریکا هستیم و نه پیرو روسیه. ما وابستگی به هیچیک از این‌ها را نمی‌پذیریم. در مورد روابط سیاسی و روابط خارجی با غرب و شرق ما با هر دو به یک صورت برخورد می‌کنیم. دولت آقای رئیسی برنامه آشکاری مبتنی بر توازن و دیپلماسی آشکار و تعامل و همکاری فعال با همه کشورها دارد.

در ادامه مجری درباره ثابت بودن سیاست خارجی و ارتباط آن با تغییر دولت‌ها سوال کرد.

امیرعبداللهیان گفت: آنچه در اصول سیاست خارجی کشور به استقلال سیاسی کشور باز می‌گردد ثابت است. مثلاً در مورد حمایت از مستضعفان و محور مقاومت، سیاست جمهوری اسلامی ایران، سیاست ی قوی است. اختلاف نظرهایی در سیاست خارجی وجود دارد که این، امری طبیعی است. اختلاف سلیقه‌ها در مسائل طبیعی است. مثلاً دولت قبل سلایق خاصی در مورد مسائل داشت. آن دولت میزان خاصی تعامل با آمریکا و غرب داشت، اما دولت آقای رئیسی سلیقه متفاوتی دارد. ما درباره آنچه به منافع جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود فعال هستیم. ما سیاست خارجی پویا و متوازن را به اجرا گذاشته‌ایم و اولویتمان روابط حسنه با کشورهای همسایه و منطقه است. اولویت دوم ما کشورهای قاره آسیاست. ما خواهان برقراری روابط خوب با همه کشورهای جهان در پنج قاره هستیم.

مجری المیادین درباره سلیقه دولت جدید کشورمان درباره ارتباط با کشورهای عرب بویژه کشورهای منطقه خلیج فارس سوال کرد.

امیرعبداللهیان پاسخ داد: ما کشورهای عرب را بخش مهم جهان اسلام می‌دانیم. ما به تحکیم روابط با همه کشورهای اسلامی اصرار داریم. بسیاری از کشورهای اسلامی کشورهای عربی هستند. ما از ابتدای دولت جدید به صراحت اعلام کردیم که دست همکاری به سوی همه کشورهای همسایه و کشورهای عربی و اسلامی از جمله شورای همکاری خلیج فارس دراز کرده‌ایم. ما دستمان را به گرمی دراز کرده‌ایم و از هرگونه همکاری با این کشورها استقبال می‌کنیم. طبعاً در این زمینه برخی اصرار دارند که روابط ایران با کشورهای عربی قوی نیست، اما من معتقد به این مسئله نیستم. ما از یک سو روابط ایرانی-سعودی را داریم و از سوی دیگر روابط عربی با ایران. آنچه به روابط ایرانی-سعودی باز می‌گردد این است که روابط خوبی نداریم و مشکلاتی وجود دارد. ما اعتقاد داریم که این مشکل از سوی جمهوری اسلامی ایران نیست.

وی همچنین افزود: ما چهار دوره گفتگو در بغداد با حضور طرف عراقی با عربستان سعودی داشتیم و اعلام کردیم که برای برگزاری دور پنجم این گفتگوها آماده‌ایم. از طرف سعودی‌ها پیشرفتی در گفتگوها ندیدیم و از طرف آن‌ها سخنان متناقض می‌شنیدیم. مثلاً محمد بن سلمان در زمانی سخنانی گفت که مثبت بود، اما سخنانی هم شنیدیم که خوب و مثبت نبودند. اتفاقاتی اخیراً رخ داد که برای جهان اسلام خوب نبود. مثلاً ۸۱ جوان سعودی گردن زده شدند. این حادثه خوبی برای سرزمین وحی نیست. این اقدامات متناقض سوالاتی را بوجود آورد. بنابراین روابط ایرانی-سعودی علیرغم اینکه در روند گفتگوها قرار گرفت، اما با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو شد. ما همواره راه را برای طرف سعودی برای گفتگو باز گذاشته‌ایم.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: هرگاه عربستان سعودی اراده کند که روابط خوبی با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد و بخواهد روابط خود با ایران را به حالت عادی بازگرداند ما استقبال می‌کنیم. همچنین باید بگویم که برخی از اقدامات متناقض و نامناسبی از سوی عربستان رخ داده است. بارها گفته‌ایم که این عربستان سعودی بود که روابطش را با ایران قطع کرد، اما علیرغم این موضوع ما از گفتگو با طرف سعودی استقبال می‌کنیم. اینکه بگوییم روابط ما با عربستان خوب نیست بدان معناست که روابط خوبی با جهان عرب نداریم نادرست است. روابط ما با بیشتر کشورهای عربی روابط قوی و برادرانه و بر اساس دوستی است. ما روابط متوازنی با کشورهای شمال آفریقا داریم. حتی در میان کشورهای منطقه خلیج فارس روابط خوبی با برخی از این کشورها داریم. یک ماه قبل، رئیس جمهوری ایران به قطر رفت و در آینده به عمان سفر خواهد کرد. ما روابط محکم و متوازنی با کویت و امارات و برخی دیگر از کشورهای منطقه داریم. روابط ما با عراق و سوریه و لبنان خوب است. این‌ها کشورهای عربی هستند. جهان عرب در عربستان سعودی خلاصه نمی‌شود.

مجری برنامه درباره محتوای گفتگوها با سعودی سوال کرد.

وزیر خارجه کشورمان گفت: ما با سعودی‌ها تاکنون در چهار مرحله مذاکره کرده‌ایم. در دور اول به دنبال این بودیم که اگر سوء تفاهمی در روابط دوجانبه هست آن را حل کنیم. طرف سعودی به دنبال این بود که بر مسئله یمن تمرکز کند تا گشایشی در این پرونده برای خود ایجاد کند. به آن‌ها گفتیم که مسئله یمن مخصوص یمنی هاست و فقط یمنی‌ها هستند که سرنوشت کشورشان را تعیین می‌کنند؛ لذا ما در مرحله نخست مذاکرات با سعودی‌ها اصلاً درباره یمن گفتگو نکردیم و این مسئله را منوط کردیم به نظر طرف یمن و به سعودی‌ها گفتیم که ما در این مرحله آماده‌ایم فقط در مورد رفع سوء تفاهم‌ها در روابط دوجانبه مذاکره کنیم و چگونگی بازگرداندن روابط دو کشور به حالت عادی را بررسی کنیم. توافقاتی در این خصوص رخ داد که یکی از آن‌ها بازگشایی دفتر OIC (سازمان همکاری‌های اسلامی) در جده بود. سعودی‌ها به سه دیپلمات ایرانی ویزا دادند. هر چند آن‌ها هنوز در ساختمان دفتر OIC و مقر نمایندگی جمهوری اسلامی نزد OIC مستقر نشده‌اند، اما به هر حال این گام گام مثبتی بود. در مباحث مربوط به حج هم مذاکراتی با طرف سعودی داشتیم و به توافقاتی دست یافتیم.

بن جدو مجری تلویزیون المیادین درباره یمن و اهمیت آن برای عربستان و مطالبات احتمالی عربستان سوال کرد.

امیرعبداللهیان پاسخ داد: چیزی که عربستان ادعا می‌کند که هر آنچه در یمن رخ می‌دهد ایران دخالتی در آن دارد، ارزیابی نادرستی است. آنچه در یمن رخ می‌دهد بارها در تاریخ یمن تکرار شده است. کشورهای زیادی تلاش کردند تا یمن را به اشغال در آوردند، اما شکست خوردند. عربستان هم در گذشته این تجربه را در یمن داشت، اما بار دیگر به صورت گسترده در یمن دخالت کرد. معنویت و مقاومت در جان ملت یمن رسوخ کرده است. یمنی‌ها اگر امروز مقاومت می‌کنند تصمیم خود آنهاست و به ما ارتباطی ندارد. ما از توقف جنگ استقبال می‌کنیم و از رفع محاصره و از هر طرحی مبنی بر گفتگو میان یمنی‌ها استقبال می‌کنیم. بنابراین در هر زمینه که بتوانیم برای توقف جنگ و از بین بردن مشکلات ملت یمن گام برداریم کوتاهی نمی‌کنیم و همچنین در بازگرداندن یمنی‌ها بر سر میز مذاکره هم کوتاهی نخواهیم کرد، زیرا ما به عنوان کشوری مهم در منطقه و دوست همه کشورهای منطقه می‌توانیم در این زمینه نقش آفرینی کنیم و در این باره کوتاهی نمی‌کنیم.

غسان بن جدو مجری المیادین درباره روابط ایران با سعودی و مصر سوال کرد.

امیرعبداللهیان گفت: در مورد عربستان تکرار می‌کنم که سعودی‌ها روابط خوب با ما را نمی‌خواهند. آن‌ها روابط با ما را قطع کردند. ما فراموش نمی‌کنیم که در دوره‌ای ۴۶۰ حاجی ایرانی در حادثه منا به شهادت رسیدند و در حدود ۱۰ هزار حاجی از کشورهای مختلف در منا شهید شدند. ما از دولت سعودی درباره علت این فاجعه تاثربرانگیز پرسیدیم، آن‌ها بعد از ماه‌ها به ما پاسخ دادند که برای لحظه‌ای کنترل از دست پلیس سعودی خارج شد. یعنی برای لحظه‌ای کنترل از دست پلیس سعودی خارج شد و حدود ۱۰ هزار حاجی کشته شدند از جمله ۴۶۰ حاجی ایرانی. در مقابل سفارت عربستان در تهران زمانی که آیت الله شیخ النمر در عربستان گردن زده شد؛ سعودی‌ها حساسیت افکار عمومی در ایران را می‌دانستند و می‌دانستند که ملت ایران این دو مسئله را بر نمی‌تابند. افکار عمومی ایران کشته شدن ۴۶۰ حاجی را نمی‌پذیرد و همزمان شیخ النمر اعدام شد. برخی از حاکمان عربستان حرف ساده لوحانه ترامپ را باور کرده بودند. در این شرایط عجیب نبود که ایرانی‌ها در برابر سفارت سعودی تجمع کنند. در آن زمان واقعاً لحظه‌ای کنترل از دست پلیس خارج شد و فقط بخشی از طبقه اول سفارت عربستان بر اثر پرتاب ماده آتش زا آتش گرفت. نه کسی از سعودی‌ها مورد تعرض قرار گرفت، نه کسی کشته شد، اما سعودی‌ها ناگهان و با سرعت روابط خود را با ایران قطع کردند. ما درباره رفتار عربستان در منطقه و جهان ملاحظاتی داشته‌ایم، اما روابطمان را با آن قطع نکردیم. ما معتقدیم که باید به عنوان دو همسایه روابطمان را در حالت عادی ادامه دهیم تا منافع دو ملت و ملت‌های منطقه تامین شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه افزود: مصر کشور بزرگی است و نقش زیادی در جهان عرب دارد. یکی از سیاستمداران بزرگ عرب گفته بود -بلا تشبیه- شتر نشسته از الاغ ایستاده خیلی عظیم‌تر هست. کشور مصر حتی اگر در جهان عرب و جهان اسلام نقشی هم نداشته باشد، اما همواره تاثیرگذار است. ما می‌دانیم که ملت‌های ایران و مصر روابط عمیق دینی و عقایدی دارند. در سال‌های اخیر تحولاتی در مصر رخ داد. از بیداری اسلامی تا تحولات دیگر در جامعه مصر. آنچه در مصر بعد از بیداری اسلامی رخ داد مورد رضایت ما نبود، اما بعد از رسیدن السیسی به ریاست جمهوری مصر، من معاون وزیر خارجه بودم و از طرف جمهوری اسلامی ایران در مراسم تحلیف آقای السیسی شرکت کردم. به سیاستمداران و مسئولان جدید مصر پیامی ابلاغ کردم مبنی بر اینکه علیرغم انتقاداتی که از تحولات مصر داریم، اما جمهوری اسلامی ایران خواهان تحکیم روابط با جمهوری عربی مصر بر اساس روابطی وزین و متین دو کشور هستیم. اکنون در برخی زمینه‌ها روابط خوبی با مصر داریم. در عرصه سیاسی هر چند مشترکاتی داریم، اما به آن سطح نرسیده است. ما مواضع مصر در قبال سوریه را فراموش نمی‌کنیم. مواضع السیسی درباره سوریه متفاوت بود؛ لذا دو کشور ایران و مصر نقاط اشتراک زیادی دارند که می‌توانند بر اساس آن روابط خوبی را پایه گذاری کنند. ما همیشه تاکید کرده‌ایم که خواهان افزایش روابط با جمهوری مصر هستیم، زیرا جمهوری عربی مصر کشوری مهم در جهان عرب و اسلام است.

مجری المیادین با جدید و مفید خواندن موضع ایران در قبال رئیس جمهور مصر، درباره نشست مصر و امارات و اسرائیل در شرم الشیخ سخن گفت و افزود: امارات و مصر در این باره چیزی نگفتند، اما اسرائیل اعلام کرد این نشست ضد ایرانی بود. نظر شما چیست؟

وزیر خارجه کشورمان پاسخ داد: واقعاً رژیم صهیونیستی امروز در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارند. اسرائیلی‌ها به دنبال این هستند که با سناریوها و ادعاهای رسانه‌ای اظهار وجود کنند، اما در حقیقت این رژیم از مشکلات زیادی رنج می‌برد. اولاً نباید فراموش کنیم که عملیات شمشیر قدس تحولی بزرگ و نشان دهنده واقعیت درون جامعه رژیم صهیونیستی بود. اتفاقی هم چند روز قبل در بخشی از کرانه باختری رخ داد و انتفاضه خودش را برای چندمین بار به تصویر کشید. اسرائیلی‌ها با تلاش برای عادی سازی روابط با برخی کشورهای عربی مانند امارات می‌خواهند ضعف‌ها و ایرادهای خود را بپوشانند. در مورد نشست اخیر در شرم الشیخ؛ اولاً ما از هر نشست و در هر مکانی با مقامات اسرائیلی انتقاد داریم و معتقدیم که نشستن با مسئولان رژیم جعلی اسرائیل خیانت به آرمان فلسطین است.

امیر عبداللهیان همچنین خاطر نشان کرد: ما با امارات روابط خوبی داریم. روابط ما نزدیک است. امارات همسایه ماست، اما ما هیچگاه در معادلات مناسبات با امارات، عادی سازی روابط اماراتی-اسرائیل را فراموش نخواهیم کرد. اسرائیلی‌ها باید از خلیج فارس خارج شوند و تاریخ بزودی اثبات خواهد کرد که منطقه ما جایی برای نفوذ و جای پایی برای اسرائیل نخواهد داشت. اسرائیلی‌ها نمی‌توانند با این خیمه شب بازی‌ها قدرت پوشالی خود را به قدرتی تبدیل کنند که بگویند ما در منطقه قوی هستیم. اسرائیلی‌ها این گونه نیستند و مردم منطقه خواهند دید که با مقاومت فلسطین و مقاومت منطقه عادی سازی روابط اسرائیلی-عربی به هیچ نتیجه‌ای نخواهد رسید. اسرائیلی‌ها چاره‌ای ندارند جز اینکه به همان قلعه و زندانی که برای خودشان در سرزمین‌های اشغالی بنا کرده‌اند باز گردند.

بن جدو مجری المیادین درباره روابط امارات با سوریه و ارتباط آن با نشست شرم الشیخ سوال کرد.

امیرعبداللهیان پاسخ داد: اولاً ما از توسعه روابط سوریه با کشورهای منطقه و همه کشورهای جهان استقبال می‌کنیم. از سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۰۰ دولت علیه سوریه متحد شدند، اما اکنون همان‌ها در صف ایستاده‌اند تا با دکتر بشار اسد دیدار کنند. این نشان می‌دهد که سیاست این کشورها نادرست بوده است و اعتراف آن‌ها به این موضوع مهم است. اما اینکه بعد از سفر بشار اسد به امارات، خبر نشست امارات با رژیم جعلی اسرائیل منتشر می‌شود حتماً اتفاق خوبی نیست.