حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شب گذشته در توئیتی به اظهارات بی اساس وزیر خارجه رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات جاری در وین واکنش نشان داد.
وی در این باره نوشت: اظهارات آشفته وزیر خارجه رژیم جعلی اسرائیل در قبال ملت بزرگ ایران، مصداق این ضرب المثل معروف ایرانی است که« شتر در خواب بیند پنبه دانه، گهی لپ لپ خورد گه دانه دانه».
وزیر خارجه افزود: با اقتدار و عقلانیت از حقوق ، منافع و پیشرفت ملت دفاع میکنیم.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: صهیونیسم جایی در آینده جهان ندارد.
«یائیر لاپید» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی با بیان اینکه این رژیم مخالف توافق خوب کشورهای غربی با ایران نیست، گفت این رژیم در تلاش است تا بر متن توافق احتمالی اعمال نفوذ کند.
وی پیش از این نیز ایران را نه فقط مشکل این رژیم، بلکه تمام جهان خوانده و بار دیگر خواستار توقف کل ساختار برنامه هستهای ایران شده بود.
گفتنی است دور هشتم مذاکرات وین دیروز (دوشنبه) ۱۳ دی ماه با رایزنیهای دوجانبه و سه جانبه در هتل کوبورگ شهر وین از سر گرفته شد. علی باقری و هیأت همراه بدین منظور دیروز وارد وین شدند.
سعید خطیبزاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی دیروز ۱۳ دی ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره مذاکرات جاری در وین و این که برخی رسانه های غربی گفتهاند ممکن است به توافق نهایی برسیم نیز اظهار داشت: در بحث گفتوگوها در وین باید تاکید کنم در وین هستیم که اول از همه مطمئن شویم که منافع رفع برجامی ملت ایران تامین شود. الان بسیار زود است که بتوانیم قضاوت کنیم که آمریکا و سه کشور اروپایی با این دستورکار واقعی آمدند که متعهد شوند به تمامی ابعاد رفع تحریم. توافقهایی را در دور هفتم داشتیم و در چند روز اول دور هشتم پیشرفتهایی را داشتیم و این منوط به این است که ببینیم طرف مقابل با جدیت وارد می شود.
وی ادامه داد: ما در چهار حوزه تحریم، هستهای، تضمین و راستی آزمایی پیشرفتهایی را داشتیم در برخی حوزهها بیشتر و در برخی حوزه ها کمتر. امروز روزی است که طرفهای مقابل باید تعهد خود را نشان دهند و نشان دهند در حوزه هایی که کمتر پیشرفت داشتیم مثل حوزه رفع تحریمها یا حوزه تضمینها و راستی آزمایی میتوانیم پیشرفتهایی داشته باشیم.
خطیبزاده همچنین گفت: ما هیچ ضرب الاجل ساختگی را نمیپذیریم و امیدواریم خودشان هم به آن ضرب الاجلهای ساختگی باور نکنند. بیایند برای یک تفاهم خوب برسیم.
گزارش «پولتیکو» از اختلافات طرفها در مذاکرات وین و راهحلهای احتمالی؛
درمورد مسئله سانتریفیوژهای پیشرفته ایران، می توان کابلها و تاسیسات الکترونیکی را از بین برد ولی سانتریفیوژها را حفظ کرد | یکی از گزینههای راستی آزمایی این است که آمریکا دستورالعملی برای نحوه تجارت با ایران منتشر کند
انریکه مورا، مقام ارشد اتحادیه اروپا که مذاکرات را هماهنگ میکند، مجبور است راهحلهای احتمالی را بین رابرت مالی، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران و علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران، ببرد. تهران میگوید این بهایی است که آمریکا باید برای خروج از توافق در سال ۲۰۱۸ بپردازد.
انریکه مورا، مقام ارشد اتحادیه اروپا که مذاکرات را هماهنگ میکند، مجبور است راهحلهای احتمالی را بین رابرت مالی، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران و علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران، ببرد. تهران میگوید این بهایی است که آمریکا باید برای خروج از توافق در سال ۲۰۱۸ بپردازد.
در ادامه این مطلب آمده است: اما دیپلماتهای غربی گفتند که هنوز کاملاً مطمئن نیستند که آیا ایران واقعاً علاقهمند به مذاکره برای بازگشت به توافق است یا صرفاً برای پیشبرد برنامه هستهای خود برای زمان بازی میکند. با توجه به کاهش جدول زمانی، یک دیپلمات ارشد غربی گفت که از این هفته "تمامی موضوعات باید به صورت موازی مورد مذاکره قرار گیرند. "
در اینجا نگاهی به نکات اصلی و برخی از راه حلهای بالقوه می اندازیم.
مواد هستهای
برجام تضمین کرد که تقریباً یک سال طول میکشد تا ایران به مواد شکافتپذیر کافی برای ساخت یک دستگاه هستهای دست یابد. امروز، آن دوره - که کارشناسان آن را "گریز هسته ای" مینامند - به تنها چند هفته کاهش یافته است.
گفتگوها در مورد پرونده هستهای بسیار فنی است، زیرا باید مراحلی مشخص شود که برنامه هستهای ایران را به جایی که در سال ۲۰۱۵ بود برمی گرداند. در مورد برخی مسائل، راه حلهایی دیده میشود. در مورد دیگر مسائل، اوضاع پیچیدهتر است.
برای مثال، یکی از راههای رهایی از مواد مازاد هستهای ایران، ارسال آن به روسیه است. این کار زمان بر است، اما امکان پذیر است و در گذشته انجام شده است.
چیزی که بسیار دشوارتر است و هنوز بر سر آن توافق نشده است، نحوه برخورد با بسیاری از سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است - ماشینهایی که با سرعت زیادی برای غنی سازی اورانیوم میچرخند.
بر اساس برجام، ایران مجاز به غنیسازی اورانیوم تا ۳.۶۷ درصد با تعداد محدودی از سانتریفیوژهای نسل اول خود در کارخانه زیرزمینی غنیسازی سوخت نطنز بود. اکنون، ایران صدها سانتریفیوژ پیشرفته را در هر دو نیروگاه اصلی خود در فردو و نطنز نصب کرده است که بسیار کارآمدتر و قدرتمندتر هستند.
به گفته دیپلماتهای غربی، برخی کشورها از ایران میخواهند سانتریفیوژهای پیشرفتهاش را نابود کند، اما ایران ترجیح میدهد آنها را در انبار نگه دارد. یکی از راه حلها میتواند از بین بردن زیرساختهایی مانند کابلها و سایر تاسیسات الکترونیکی باشد که برای راه اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته مورد نیاز است. نصب مجدد این زیرساخت ماهها طول میکشد و میتواند به افزایش زمان گریز هستهای کمک کند.
یکی از جنبههای کلیدی در این بحث، نقش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، ناظر هستهای سازمان ملل است که وظیفه بررسی پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود را بر عهده دارد. بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تاسیسات هستهای ایران بازدید میکنند، اگرچه تهران در ماههای اخیر دسترسی آنها را به شدت محدود کرده است.
ایران باید دسترسی کامل بازرسان را برای تایید هرگونه توافق برای احیای برجام مهیا کند. تهران همچنین باید به آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی به کارت حافظه دوربینهای نصب شده در تاسیسات هستهای را فراهم کند. تهران در حال حاضر این اطلاعات را پیش خود نگه میدارد.
تحریمها و راستی آزمایی
در حالی که راستی آزمایی در بحث تعهدات هستهای توافق توسط آژانس انجام میشود، هیچ نهاد مربوطهای در مورد نظارت بر رفع تحریمها وجود ندارد. بنابراین، مذاکره کنندگان باید در مورد چگونگی انجام این کار به توافق برسند. این یکی از موانعی است که باید به سرعت حل شود. دیپلماتهای غربی گفتند که منتظرند ایران در این هفته در وین پیشنهاداتی ارائه کند.
یکی از گزینهها این است که دفتر کنترل داراییهای خارجی ایالات متحده دستورالعملی در مورد نحوه انجام تجارت با ایران منتشر کند و همچنین لغو دستورات اجرایی مربوطه را صادر کند. ابزار دیگر میتواند انعقاد قراردادهای صادرات نفت یا افتتاح حساب بانکی خارجی باشد.
از آنجایی که ایالات متحده به طور یکجانبه از این توافق خارج شد، این واشنگتن است که احتمالاً باید "گام اول معنادار" را بردارد، همانطور که یک دیپلمات ارشد غربی بیان کرد، و برخی از تحریمها را قبل از اینکه تهران اقداماتی برای جبران گامهای هستهای خود انجام دهد، بردارد.
تضمین
تهران بارها علناً اصرار کرده است که از واشنگتن میخواهد ضمانت قانونی ارائه کند که در صورت احیای برجام، ایالات متحده دوباره از این توافق خارج نخواهد شد.
امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در ماه نوامبر در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: باید تضمین جدی و کافی وجود داشته باشد که آمریکا که قابل اعتماد نیست، دوباره از برجام خارج نشود.
اما جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده نمیتواند چنین ضمانت قانونی را ارائه دهد. بایدن در حال حاضر با کنگرهای به شدت دو پاره دست و پنجه نرم میکند که حتی برخی از دموکراتها نیز در مورد دیپلماسی با ایران تردید دارند.
دولت بایدن همچنین میتواند تعهدی سیاسی بدهد، تعهدی مشابه تعهد بایدن که در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در اکتبر داده شد. این همچنین برای شرکتهایی که میخواهند با ایران تجارت کنند مهم است، زیرا باید به اهداف واشنگتن اعتماد کافی داشته باشند.
متاسفانه از محتویات خود مذاکرات که در این یکماهه با تردد جمعیت اماری غیر کارشناسانه و غیر تخصصی غز سوی مقامات ایران انجام شده و بده و بستان های تعیین کننده مذاکرات و استراتژیک هیچ انعکاس خبری در بین نیست و اغلب با کلی گویی و مبهم بودن ،شرایط و ضوابط حقوق بین الملل مواجه هستیم.