سرطانی که از هر هشت زن، یک نفر به آن مبتلا می‌شود

نادیا زکالوند: بنابر بررسی‌ها مشخص شده از هر ۸ زن، یک نفر به سرطان پستان مبتلا می‌شود. بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، سال ۲۰۲۰میلادی، ۲,۳ میلیون نفر مبتلا به سرطان پستان بودند که از میان آنها ۶۸۵هزار نفر جان خود را از دست دادند. از ۵ سال گذشته تاکنون ۷,۸ میلیون زن مبتلا به سرطان شناسایی شده است که این تعداد از ابتلا نشان می‌دهد این نوع سرطان یکی از رایج‌ترین سرطان‌های دنیاست.  

اگر این بیماری در همان مراحل اولیه‌اش تشخیص داده شود، شانس بالایی برای درمان وجود دارد. بنابراین خیلی ضروری است زنان آزمایش‌های لازم را مرتب انجام دهند تا در صورت مشاهده کوچکترین تغییر و احتمال ابتلا به سرطان پستان، پیش از آنکه دیر شود، مراحل درمان را آغاز کنند.

انواع سرطان‌های پستان

انواع مختلفی از سرطان‌های پستان وجود دارد که در قسمت‌های مختلف سینه، از جمله اپیتلیوم، یعنی بافت پوششی مجراهای پستان (۸۵درصد) یا لوبول‌های موجود در بافت غده‌ای پستان (۱۵‌درصد) ایجاد می‌شود. لوبول‌ها، غده‌هایی هستند که شیر در آنها ساخته می‌شود و مجراها، شیر را از لوبول به نوک پستان می‌رسانند.

رشد سرطانی سلول‌ها ابتدا به مجرا یا لوبول‌ها محدود است که به آن معمولا در جا (in situ) گفته می‌شود و در این حالت سرطان هیچ علامتی ندارد و چندان پیشرفت نکرده و به قسمت‌های دیگر بدن گسترش نیافته است یا متاستاز نشده است. به مراحل پیشرفته سرطان که سلول‌های سرطانی به نقاط دیگر بدن گسترش می‌یابد، متاستاز می‌گویند. سرطان پستان معمولا به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱. سرطان پستان غیرتهاجمی (کارسینوم در جا)، وقتی سلول‌های سرطانی هنوز به بافت‌های پستان و اطراف آن گسترش نیافته و در محدوده طبیعی خودش و فقط درون مجراهای شیر است، غیرتهاجمی گفته می‌شود. سرطان پستان غیرتهاجمی همیشه به وسیله ماموگرافی شناسایی شده و سلول‌های سرطانی معمولا به شکل توده یا غده دیده می‌شوند.

۲. نوع دیگر سرطان پستان تهاجمی است که در این حالت سلول‌های سرطانی از طریق لایه پوششی مجراهای شیر به درون بافت پستان و همچنین اطراف آن مانند غدد لنفاوی (متاستاز منطقه‌ای) یا اندام‌های دیگر بدن (متاستاز دور) نفوذ می‌کنند. این نوع سرطان رایج‌تر است. وقتی بیماری فرد به حد متاستاز می‌رسد، مهلک می‌شود. 

از دیگر سرطان‌های پستان که چندان رایج نیستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:  

* سرطان پستان لوبولی تهاجمی (پیش‌تهاجمی)

* سرطان پستان التهابی

* بیماری پاژه پستان (این بیماری، نوعی نادر از سرطان پستان است که از قسمت بیرون پستان نمایان می‌شود و ممکن است ظاهری شبیه اگزما داشته باشد. تقریبا ۱ تا ۴,۳درصد از تمامی سرطان‌های پستان، از این نوع سرطان است.

علایم 

سرطان پستان علایم متفاوتی دارد،‌ اما اصلی‌ترین علامت آن وجود غده یا برآمدگی در قسمت بافت‌های ضخیم پستان است. البته تمامی غده‌های موجود در پستان سرطانی نیستند، اما همیشه بهتر است که نظر یک پزشک را جویا شد.

از علایم دیگر این سرطان پستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* تغییر در اندازه یا شکل یکی یا هر دو پستان

* ترشح از نوک‌های سینه، گاهی همراه با رگه‌هایی از خون

* وجود غده یا تورم در زیر بغل

* وجود کمی گودی یا قرمزی روی پوست پستان‌ها

* مشاهده جوش روی نوک سینه یا اطراف آن

* تغییر در ظاهر نوک سینه، مانند فرو رفتن نوک سینه درون پستان

البته پستان‌درد معمولا علامت سرطان سینه نیست.

دلایل ابتلا 

علت اصلی ابتلا به این سرطان هنوز کاملا معلوم نیست. در واقع این سرطان مانند برخی از سرطان‌ها که ریشه عفونی دارند، مانند ویروس پاپیلوم انسانی و سرطان دهانه رحم که ریشه ویروسی یا عفونت‌های باکتریایی دارند، از هیچ نوع عفونتی ناشی نمی‌شود.

 اما یکسری از عوامل خاص وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد:

* سن- هرچه سن بالاتر می‌رود، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود

* سابقه خانوادگی- اگر فردی از اعضاء خانواده یا اقوام‌ فرد به این بیماری مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در فرد بیشتر می‌شود

* سابقه بیماری- امکان عود سرطان پستان در افرادی که قبلا از این بیماری نجات یافته‌اند وجود دارد

* وضعیت جسمانی- قد بلند بودن، اضافه وزن یا چاقی هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد

همچنین داشتن رژیم غذایی ناسالم، مانند مصرف نوشیدنی‌های الکلی و غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده، مصرف تنباکو، سابقه قرار گرفتن طولانی در معرض اشعه‌های مضر، استفاده طولانی‌مدت از هورمون‌درمانی پس از یائسگی

تشخیص 

پزشک متخصص پس از معاینه پستان‌ها فرد را به درمانگاه برای آزمایش‌های بیشتر ارجاع می‌دهد. از این آزمایش‌ها باید به ماموگرافی یا برداشت نمونه کوچکی از بافت پستان و بررسی آن زیر میکروسکوپ اشاره کرد. در ماموگرافی، از پستان‌ها با استفاده از اشعه ایکس ضایعات احتمالی در بافت‌های پستان شناسایی می‌شود. اما برخی از سرطان‌های پستان را نمی‌توان با روش ماموگرافی تشخیص داد.

همچنین زنانی که سابقه سرطان پستان در خانواده دارند، بهتر است آزمایش ژنتیک انجام دهند، تا احتمال ابتلا به این سرطان در آنها مشخص شود.

زنان ۵۰ تا ۷۰ سال باید هر ۳ سال یکبار برای آزمایش احتمال سرطان پستان به مراکز درمانی مراجعه کنند.

روش‌های درمان سرطان پستان

اگر سرطان در مراحل اولیه‌اش شناسایی شود، قبل از اینکه سلول‌های سرطانی به بافت‌ها و اندام‌های دیگر بدن نفوذ کنند، روش‌های درمانی زیر انجام می‌شوند:

* جراحی

* شیمی‌درمانی

* پرتودرمانی

جراحی معمولا اولین نوع درمان فرد مبتلا به سرطان پستان است. سپس شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی صورت می‌گیرد. نوع جراحی و درمان‌های بعد از آن بسته به نوع سرطان پستان فرد تعیین می‌شود.

بخش کمی از زنان وقتی سلول‌های سرطانی به قسمت‌های دیگر بدن‌شان نفوذ کرده، شناسایی می‌شوند (سرطان پستان در مرحله متاستاز).

سرطان ثانویه پستان هم، زمانی است که سرطان فرد بسیار پیشرفت کرده و در مرحله متاستاز پیشرفته است و دیگر درمانی ندارد. اما پزشکان برای اینکه علایم این بیماری کم شوند و فرد درد و رنج کمتری متحمل شود، درمان‌هایی را انجام می‌دهند.

در جراحی معمولا روش ماستکتومی (پستان‌برداری) انجام می‌شود که در آن یک پستان یا دو پستان مبتلا به سلول‌های سرطانی برداشته می‌شوند و جلوی پیشرفت سرطان گرفته می‌شود.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان

بررسی‌ها نشان داده است که بین سرطان پستان و رژیم غذایی ارتباطی مستقیم وجود دارد. البته نمی‌توان گفت که با پیروی از روش‌های پیشگیری، ۱۰۰درصد از ابتلا به سرطان دور خواهید ماند اما با داشتن سبک زندگی سالم می‌توانید از ابتلا به این بیماری تاجایی‌که امکان دارد پیشگیری کنید.

با رعایت موارد زیر، سرطان پستان را از خود دور کنید:

* حفظ وزن مناسب

* ورزش منظم (ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را تا یک‌سوم کاهش دهد.)

* مصرف بسیار کم چربی‌های اشباع‌شده

* دوری از تنباکو و نوشیدنی‌های الکلی

* شیردهی (بررسی‌ها نشان داده است زنان شیرده بسیار کمتر از زنانی که به فرزند خود شیر نمی‌دهند، به سرطان پستان مبتلا می‌شوند.)

در ضمن اگر به یائسگی رسیده‌اید، خیلی ضروری است جلوی اضافه‌وزن‌تان را بگیرید. زیرا اضافه‌وزن یا چاقی موجب ترشح بیشتر هورمون استروژن می‌شود و شما را در خطر ابتلا به سرطان پستان قرار می‌دهد.