بر اساس اعلام وزارت بهداشت، مجموع متوفیان ناشی از کرونا در ایران تا آخر هفته ۲۲ام سال ۱۴۰۰، یعنی ۲۹ام مردادماه، معادل ۱۰۰۸۱۰ نفر بوده است. با این حال همواره این مسأله مطرح بوده که احیانا به دلایلی آمار جان باختگان حقیقی کرونا در ایران بیش از اعداد اعلام شده رسمی باشد.
دلایلی مانند کم دقتی تست های کرونا یا عدم مراجعه بیماران به بیمارستان از ترس ابتلا به کرونا و فوت ناشی از بیماری( تلفات غیرمستقیم) برای توضیح فاصله احتمالی بین آمار واقعی و آمار رسمی مطرح است. فارغ از قضاوت در مورد چگونگی محاسبه و اعلام آمار جان باختگان ، اطلاع از میزان خسارت واقعی این بیماری منحوس باعث می شود نگاه دقیق تری به ضربه ای که به جامعه از طریق این بیماری وارد شده داشته باشیم.
بررسی آمارهای تازه اعلام شده توسط ثبت احوال
سازمان ثبت احوال اخیرا اطلاعات دقیقی از میزان مرگ ومیر در کشور در طی سال های ۹۸، ۹۹ و نیز تا پایان هفته ۲۲ام مرداد ۱۴۰۰ منتشر کرده است که با مراجعه به این اطلاعات و مقایسه آن با آمار مرگ ومیر در سال های گذشته می توان به تصویر دقیقی از جان باختگان مستقیم و غیرمستقیم کرونا رسید.
بنابر آمار ثبت احوال ، روند مرگ ومیر در کشور طی سال های دهه نود مطابق نمودار زیر بوده است:
همانطور که قابل مشاهده است، تعداد فوت طی این سال ها با شیب بسیار کم رو به رشد بوده است. اما ناگهان در سال ۹۸ شاهد افزایش ۲۰ هزار نفری نسبت به سال قبل هستیم. سپس در سال ۹۹ با افزایش ۱۱۰ هزارنفری نسبت به سال ۹۸، یا به روایت دقیق تر افزایش ۱۳۰ هزار نفری نسبت به میانگین چند سال قبل از خود، تعداد فوت ها به رقم بیسابقه ۵۰۷ هزار نفر رسیده است.
از طرفی طبق آمار ثبت احوال از رویدادهای حیاتی ۲۲ هفته ابتدایی سال ۱۴۰۰، تعداد فوت ایرانیان در این مدت ۲۲۴۹۶۰ نفر بوده است. این در حالی است که در زمان مشابه، یعنی ۲۲ هفته ابتدایی سال ۹۸( قبل از ورود کرونا) تعداد فوت ها معادل ۱۵۳۸۹۹ نفر بوده است. در نتیجه اینجا نیز شاهد افزایش حدودا ۷۰ هزارنفری جان باختگان هستیم.
بنابراین در یک جمع بندی از مطالبی که تا به حال عرض شد میتوان گفت در دوره کرونا، یعنی از زمستان ۹۸ تاکنون، حداقل ۲۲۰ هزار نفر بیش از تعداد متعارف و روند مرگ ومیر در سال های گذشته در کشور فوت کرده اند.
لنابر گزارش دیده بان ایران؛ نکته مهم دیگر این است که به علت کاهش تعداد مسافرت ها در دوره کرونا و در نتیجه کاهش تعداد تلفات حوادث جاده ای، می بایست این رقم را نیز در محاسبات در نظر بگیریم. بر اساس پژوهش انجام شده توسط مرکز آمار ایران، در سال ۹۷ مجموعا ۳۳ هزار فوت در اثر حوادث رانندگی( فوت در صحنه و یا ناشی از اثرات جراحات) در کشور ثبت شده است. از طرفی بر اساس اعلام محمد اسماعیل مطلق، رییس اداره مدیریت کاهش خطر بلایای وزارت بهداشت، تعداد حوادث رانندگی جاده ای در دوره کرونا تقریبا نصف شده است. بنابراین می توان در یک برآورد نه چندان دقیق اینگونه گفت که در طی یک سال و نیم از وجود کرونا، می بایست چیزی در حدود ۲۵ هزار نفر کمتر از معمول مرگ ومیر می داشتیم.
تلفات کرونا در ایران نزدیک به دویست و پنجاه هزار نفر!
درنتیجه میتوان گفت آمار تلفات مستقیم و غیرمستقیم کرونا در ایران می بایست چیزی درحدود ۲۴۵ هزار نفر تا ۲۹ام مردادماه ۱۴۰۰ باشد. مقایسه این عدد با آمار رسمی اعلام شده، یعنی حدود صدهزار نفر، بیانگر وجود فاصله ۲.۴ برابری بین آمار کشته شدگان حقیقی و آمار رسمی است.
وجود این اختلاف لزوما به معنی عمدی در کم اعلام کردن آمار نیست. همان طور که بالاتر اشاره شد، علل منطقی برای فاصله بین آمار رسمی و حقیقی وجود دارد. با این حال آگاهی از اینکه ضرر واقعی کرونا به جامعه ایرانی، چیزی نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر تلفات تا اکنون بوده است باعث می شود درک بهتری از اهمیت مسأله و لزوم اتخاذ تدابیر جدی تر برای کنترل این بیماری داشته باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید