شش نکته‌ی کوچک برای تربیت فرزندانی مستقل

مترجم: مینا شهری

55 آنلاین، آموزش استقلال به کودکان، امری بسیار مهم و ضروری است. اما انجام این کار برای والدین گاهی دشوار است. در این مقاله، چند راهکار ساده ارائه شده است که با رعایت روزمره‌ی آن‌ها، می‌توانید به فرزندان خود کمک کنید که در مسیر استقلال قدم بردارند.

همه‌ی والدین دوست دارند فرزندانی مستقل داشته باشند. اما آموزش خودکفا بودن و مسئولیت‌پذیری به کودکان کار آسانی نیست. گاهی والدین به دلیل غریزه‌ی مادری یا پدری، دوست دارند انجام کارهای فرزندانشان را به عهده بگیرند تا باری را از روی دوش آن‌ها بردارند، آن‌ها را از موقعیت‌های سخت نجات دهند و از رویارویی‌شان با مشکلات جلوگیری کنند.

مستقل شدن کودکان، مستلزم صرف زمان و تلاش بسیار است. اما نتایج ارزشمند و قابل‌توجهی در پی دارد.

1. بگذارید اشتباه کنند

شاید فکر کنید این کار اخلاقی نیست که بگذاریم فرزندانمان در مسیر اشتباهی قدم بردارند. اما اگر به آن‌ها اجازه بدهیم که اشتباهات را خودشان تجربه کنند، استقلال را یاد می‌گیرند. وقتی اشتباهی مرتکب می‌شوند، آن‌ها را دلداری بدهید و کمک کنید تا ذهنیات خود را برای عملکرد بهتر در تجربیات بعدی با شما در میان بگذارند.

این ذهنیت، ممکن است باعث شود آن‌ها اشتباهات ریز و درشت مختلفی را مرتکب شوند. از فراموش کردن چتر در یک روز بارانی گرفته، تا درس نخواندن برای امتحان. اما در نهایت این اشتباهات به کسب تجربه‌ی بیشتر منجر می‌شود.

دیدن شکست فرزندان سخت است. اما باید به آن‌ها یاد بدهیم که عدم موفقیت مقطعی است و با درس گرفتن از اشتباهات و تغییر طرز فکر، می‌توانند بر مشکلات بعدی غلبه کنند.

1. آن‌ها را در کارهای خانه مشارکت بدهید

سعی کنید به فرزندان خود یاد بدهید کارهای کوچک خانه را به عهده بگیرند. آن‌ها را به انجام کارهایی مثل جمع کردن اسباب‌بازی‌ها بعد از بازی، جابه‌جایی موادغذایی بعد از خرید و جمع‌آوری اتاق شخصی‌شان تشویق نمایید. وقتی بچه‌ها احساس کنند با انجام کارهای کوچک باری از دوش خانواده‌شان برمی‌دارند، تمایل بیشتری به کمک دارند.

لازم نیست حتماً وظایف خیلی بزرگی را به آن‌ها محول کنید. کافی است آن‌ها برای انجام کارهای کوچک احساس مسئولیت کنند و برای انجام آن‌ها برنامه‌ریزی نمایند. مثلاً یاد بگیرند که اگر لباس‌های شسته‌شده روی هم تلنبار شده، باید چه‌کار انجام دهند. آن‌ها را تشویق کنید که لباس‌های کثیف خود را داخل ماشین‌لباس‌شویی بی‌اندازند. نظارت کنید و ببینید آیا از عهده‌ی انجام این وظایف به خوبی برمی‌آیند یا خیر. حتی اگر کمک آن‌ها به اندازه‌ی فشردن دکمه‌ی ماشین لباسشویی باشد هم عالی است و به آن‌ها احساس قدرت و استقلال می‌دهد.

1. به صورت محدود به آن‌ها آزادی و قدرت انتخاب بدهید

آزادی دادن به کودکان و اجازه‌ دادن به آن‌ها برای انتخاب مسیر درست، باعث توانمندسازی و افزایش اعتماد به نفس آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها و ایجاد احساس مسئولیت در آن‌ها می‌شود. وقتی کودکان یاد می‌گیرند که خودشان انتخاب کنند، فرصت‌ها و تجربیات بیشتری پیش رویشان قرار می‌گیرد.

به خاطر داشته باشید که اگر گزینه‌های بیش از اندازه پیش روی بچه‌ها قرار بدهید، ممکن است برای انتخاب تحت فشار قرار بگیرند. بنابراین به جای اینکه از او بپرسید امرور می‌خواهی چه‌کار کنی؟ بپرسید ترجیح می‌دهد به زمین بازی برود یا پیاده‌روی؟ سعی کنید دو یا سه گزینه که برایتان مقدور است به آن‌ها ارائه دهید تا مجبور نشوید با انتخابهایشان مخالفت کنید.

1. به آن‌ها فضا بدهید

کودکان برای یادگیری و رشد نیاز به فرصت و فضای مناسب دارند. با ارائه‌ی فرصت‌های مختلف به کودک، بدون نظارت افراطی، آن‌ها را به استقلال تشویق کنید. اگر در اتاق دیگری مشغول بازی هستند، اجازه دهید بدون حضور شما به بازی خود ادامه دهند. اگر نیاز به نظارت است، با احتیاط و بدون از بین بردن حریم خصوصی این کار را انجام دهید. اجازه بدهید در پیاده‌رو، کمی جلوتر از شما راه بروند، البته حواستان به آن‌ها باشد و مراقبشان باشید. به آن‌ها اجازه بدهید تحت نظارت شما به داخل کافه بروند، سفارش بدهند و هزینه را پرداخت کنند.

هر روز، راهی پیدا کنید برای این که یک کار کوچک را به عهده‌ی کودک بگذارید تا به تنهایی انجام دهد.

1. از اصلاح بیش از حد آن‌ها خودداری کنید

تا جایی که ممکن است، از اصلاح مداوم کودک در انجام کارهای مستقل، خودداری کنید. به عنوان مثال، اگر از او می‌خواهید تخت‌خواب خود را مرتب کند، اما این کار را با عیب و ایراد انجام می‌دهد، مدام اصرار نکنید که کار را درست انجام داده و ایراداتش را رفع کند. بله این کار سخت است، اما به خاطر داشته باشید که هدف ما کمال‌گرایی نیست. هدف این است که به فرزند کوچک خود یاد بدهیم مسئولیت کارهایش را به عهده بگیرد. اگر هر بار و هنگام انجام هر کار، مدام از آن‌ها انتقاد کنیم، انگیزه‌ی خود را برای ادامه‌ی این تلاش از دست می‌دهند.

1. محیط منزل را مناسب استقلال کودک طراحی کنید

نحوه‌ی سازمان‌دهی فضای منزل بر توانایی فرزندتان در رسیدن به استقلال تاثیر بسیاری دارد. آیا فرزند کوچک شما می‌تواند به راحتی فنجان، بشقاب، چنگال و دستمال را خودش بردارد؟ آیا در صورت تشنگی می‌تواند به راحتی آب بنوشد و لیوان و منبع آب در دسترس او قرار دارد؟ آیا سبد سبک و کوچک برای آوردن لباس‌های کثیف از حمام به ماشین لباس‌شویی در اختیار دارد؟ آیا می‌تواند به سرویس بهداشتی و صابون دسترسی داشته و بدون کمک از آن‌ها استفاده کند؟

به یاد داشته باشید که هر چه بیشتر برای مستقل شدن کودک تلاش کنید، نیاز به تحمیل و اجبار برای انجام ساده‌ترین کارها کمتر می‌شود. از خودتان بپرسید که آیا بیش از اندازه کارهای فرزندتان را انجام می‌دهید؟ اگر پاسختان به این سوال مثبت است، این جمله از ماریا مونته‌سوری را در کاغذی یادداشت نموده و در معرض دید خود قرار بدهید: «هرگز به کودک در انجام کاری که احساس می‌کند در آن موفق است، کمک نکنید.» نکته‌ی کلیدی در کمک به استقلال بیشتر فرزندان، این است که فرزندانی تربیت کنیم که در عین استقلال، فعال و با اعتماد به نفس نیز هستند.