[ ملیحه محمودخواه] کرونا چند ماهی است زندگی مردم را در تمام دنیا تحت‌تأثیر قرار داده است و به نظر می‌رسد هنوز زمان زیادی باقی مانده است تا دست از سر دنیا بردارد.
اما در کشورهای مسلمان این روزها سوال جدیدی به وجود آمده، ماه رمضان آغاز شده است و هنوز مردم بسیاری با این ویروس کوچک درگیر هستند.
«با وجود بیماری کرونا روزه‌گرفتن کار درستی است؟» این روزها این سوال برای خیلی از مردم مطرح شده است، به‌ویژه زمانی که می‌دانیم ماجرا آن‌قدر حساس و جدی است که حتی حرم‌های متبرکه و مساجد نیز در سراسر کشور تعطیل‌شده‌اند تا مبادا هیچ خللی بر امر مقابله و پاره‌کردن زنجیره کرونا وارد شود.
اهمیت روزه‌داری در ماه مبارک رمضان بر کسی پوشیده نیست و درواقع روزه یکی از پنج رکن اساسی اسلام به حساب می‌آید، اما امسال علاوه بر بیماران و مسافرانی که از گرفتن روزه معذورند، موضوع دیگری مورد بحث قرار می‌گیرد و آن هم کروناست. موضوعی که در این روزها بسیار مهم به نظر می‌رسد، تبعیت محض از توصیه‌های پزشکان برای مبارزه با این میهمان ناخوانده است؛ اما همین متخصصان بر این باورند که منافاتی میان روزه و مبارزه با کرونا وجود ندارد و نخوردن غذا به‌طور متناوب نه‌تنها عارضه‌ای در افراد سالم ایجاد نمی‌کند، بلکه در مواردی می‌تواند سبب تقویت ایمنی بدن شود؛ دلیل آن هم این است که روزه سبب کاهش ترشح برخی از هورمون‌ها در بدن می‌شود و می‌تواند پاسخ‌های التهابی زیان‌بار بدن را در برابر استرس‌‌ها کاهش دهد. تمام افرادی که کمتر از ٦٥سال دارند و مشکل زمینه‌ای ندارند، می‌توانند با خیال راحت روزه بگیرند و نگران کرونا نباشند.
معاون بهداشت و درمان جمعیت هلال‌احمر استان سمنان ناشناخته‌بودن این ویروس و اطلاعات پایین درباره آن را مهم‌ترین مشکل این روزهای جامعه بشری می‌داند. او معتقد است هنوز اطلاعات زیادی درباره کرونا نداریم و نمی‌دانیم که چه عوارضی به دنبال دارد. به همین دلیل در مورد این ویروس با شک و تردید صحبت می‌کنیم، به‌طور مثال در چند روز گذشته فرضیاتی در مورد انتقال این ویروس از طریق هوا بحث محافل پزشکی بود، اما این موضوع به قطعیت نرسید. پریوش پیوندی تأکید می‌کند: «نگرانی اصلی که درباره انجام فریضه روزه در این روزهای کرونایی مطرح می‌شود، استرس از کاهش مقاومت بدن است، اما براساس مطالعات انجام‌شده روزه هیچ تأثیری بر مقاومت بدن نخواهد داشت. این موضوعی است که سازمان جهانی بهداشت روی آن مطالعات زیادی انجام داده است، زیرا درحال حاضر کشورهای زیادی با کرونا درگیر شده‌اند و تعداد زیادی از مسلمانان در این کشورها زندگی می‌کنند، به همین دلیل بحث روزه‌داری به‌صورت ویژه در این سازمان مطرح شده است و محققان به این نتیجه دست یافتند که منافاتی بین روزه‌داری و مبارزه با کرونا وجود ندارد. اما اگر فردی به کرونا مبتلا شده باشد، باید در گرفتن روزه احتیاط و با پزشک معالجش مشورت کند.»هر بیمار بسته به شرایط جسمی و وجود مشکلات زمینه‌ای باید ارزیابی شود و برای گرفتن یا نگرفتن روزه تصمیم بگیرد. این موضوعی است که پیوندی به آن اشاره می‌کند و معتقد است که نمی‌توان نسخه ثابتی برای همه افراد نوشت و نباید به اطلاعاتی که این روزها در مورد ویروس کرونا در فضای مجازی منتشر می‌شود اکتفا کرد. تا این لحظه هیچ گزارشی برای تعارض کرونا با روزه‌داری منتشر نشده است و آنچه امروزه مطرح می‌شود بحث همان موانعی است که از قبل وجود داشته است؛ مثلا فردی که بیماری دیابت دارد، دچار فشارخون است یا مشکلات قلبی و عروقی دارد می‌تواند با تجویز پزشک روزه نگیرد.
اگر فردی کرونا گرفته و دوره نقاهت خود را گذرانده، باید ببیند که شرایط جسمانی‌اش برای روزه مناسب است یا خیر و پس از صحبت با پزشک خود به روزه‌داری اقدام کند. این در حالی است که ممکن است بسیاری از ما به این بیماری مبتلا شده باشیم و بدون آنکه خودمان بدانیم دوران آن را سپری کرده باشیم که در این حالت گرفتن روزه منعی برای ما ایجاد نمی‌کند. اما افرادی که با شدت بیشتری کووید-١٩ گرفته و در بیمارستان بستری شده‌اند، بسته به بنیه بدنی خود می‌توانند روزه بگیرند. پیوندی می‌گوید: «ممکن است جوانی بدون بیماری‌های زمینه‌ای به کووید-١٩ دچار شده و بعد از طی بیماری بهبود یافته باشد. اگر او سلامت خود را به طور کامل به دست آورده باشد، منعی برای روزه‌گرفتن ندارد اما اگر فردی سن بالاتری داشته و یک بیماری زمینه‌ای یا یک عمل جراحی در پرونده پزشکی او ثبت‌شده باشد قطعا پزشک او را از گرفتن روزه منع می‌کند زیرا ممکن است روزه برایش مشکل ایجاد کند. به همین دلیل نمی‌توان در حیطه پزشکی همه را در زیر یک چتر قرارداد و نسخه‌ای واحد برای همه پیچید و این بنیه بدنی افراد است که مشخص می‌کند فرد می‌تواند روزه بگیرد یا خیر؟»
از زمان شیوع کرونا چهارچوب‌هایی مشخص و براساس آنها محدودیت‌هایی تعیین شد. کمتر کسی است که این روزها بحث فاصله اجتماعی و نکات بهداشتی را رعایت نکند. اگر همه اعضای خانواده در خانه باشند، نه ضعف بدنی رخ می‌دهد و نه کرونا کسی را تهدید می‌کند و همه می‌توانند روزه‌هایشان را هم بگیرند و انتقالی هم صورت نمی‌گیرد. معاون آموزش جمعیت هلال‌احمر سمنان تصریح می‌کند: «یک‌سری مسائل بهداشتی وجود دارد که بارها تکرار شده و رعایت آنها می‌تواند به سلامت افراد کمک کند اما نکته اینجاست که در مورد مقاومت بدنی در این روزها باید کمی مراقبت بیشتری انجام شود. برای انجام این مراقبت‌ها اقداماتی وجود دارد که زیاد هم عجیب‌وغریب نیستند از ابتدای شیوع کرونا بارها پزشکان درخصوص مصرف انواع ویتامین‌ها صحبت کرده‌اند و توصیه‌های زیادی نیز در این خصوص صورت گرفته است. در ماه رمضان در کنار این توصیه‌ها یک رژیم نرمال که همه مواد غذایی در آن وجود داشته باشد می‌تواند به افراد بسیار کمک کند باید در این رژیم غذایی همه گروه‌های غذایی خصوصا میوه و سبزیجات وجود داشته باشد؛ به شرط آنکه به خوبی شسته و ضدعفونی شوند و موارد بهداشتی آن رعایت شود. استفاده از مکمل‌ها در کنار مواد غذایی می‌تواند برای افرادی که کمی ضعیف‌تر هستند موثر باشد. اما از خواب خوب نیز نباید غافل شد، تأثیر خواب خوب می‌تواند بسیار بیشتر از استفاده مداوم از ویتامین‌ها باشد. در ماه رمضان برای افزایش مقاومت بدن بهتر است شب‌بیداری بیهوده را کنار گذاشت. داشتن سبک زندگی درست در کنار خواب مناسب و رژیم غذایی درست می‌تواند ماه رمضان را برای افراد بسیار لذت‌بخش کند.»
توصیه‌هایی که در ماه رمضان باید جدی گرفت
این را به یاد داشته باشید که با آمدن ماه رمضان وضع کرونا تغییر نکرده است به همین دلیل رعایت توصیه‌های بهداشتی و فاصله‌های اجتماعی، شست‌وشوی مرتب دست‌ها و پرهیز از نزدیک‌شدن به بیماران کرونایی را نباید فراموش کرد و باید آنها را به‌عنوان یک اصل رعایت کنید. دکتر محمدرضا احمدی توصیه می‌کند که از افطار تا سحر تا می‌توانید مایعات مصرف کنید و خوردن ٨ لیوان آب را از دست ندهید. در این روزها تلاش کنید حتما خانه را مرطوب نگه دارید و برای این کار یا از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید یا اینکه مدام یک ظرف آب را روی گاز قرار دهید و زیر آن را روشن و به این طریق به طور مدام فضای خانه را مرطوب نگه دارید. اگر در خانه سالمند بالای ٦٥ سال دارید محیط خانه را گرم و خشک نکنید؛ زیرا این عامل مساعد‌کننده ابتلا به بیماری کرونا به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت قندی، فشار خون، چاقی مفرط، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های مزمن ریوی است، حتی بسیاری از سالمندان نیز به دلیل بالارفتن سن به این بیماری‌ها مبتلا هستند اما گاهی خودشان نیز خبر ندارند. اما از آنجا که اگر این گروه از افراد به کرونا مبتلا شوند حتما نوع شدید آن را می‌گیرند باید بیشتر مواظب خود باشند. این افراد اگر امکان دسترسی به پزشک را ندارند علاوه بر آنکه توصیه‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند بهتر است به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا امسال از گرفتن روزه پرهیز کنند و پس از اتمام دوره‌های پیک کرونا قضای آن را بگیرند.
این پزشک داوطلب جمعیت هلال‌احمر تأکید می‌کند: «مصرف چای را در فاصله بین افطار و سحر کاهش دهید و به جای آن سبزیجات و میوه‌ها را جایگزین کنید. بیماران قندی نیز از خوردن غذاهای قندی خودداری کنند؛ زیرا این گروه از افراد از کرونا آسیب بیشتری می‌بینند. به همین دلیل توصیه می‌شود فقط آن گروه از بیماران دیابتی اقدام به روزه‌داری کنند که سن کمتر از ۶۵ سال دارند و تحت درمان و مراقبت نزدیک پزشک هستند و تلاش کنند اصول حفاظتی و پیشگیری توصیه‌شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت کنند.»
این پزشک ادامه می‌دهد: «در هر حال روزه‌داری در شرایط بحران ویروس کرونا متفاوت از سال‌های دیگر نیست اما در موارد خاص با نظر پزشک متخصص اقدام کنید. در مورد بیمارانی که مبتلا به ویروس کرونا شده و بهبود یافته‌اند، توصیه می‌شود حداقل تا ۶ هفته روزه نگیرند. »
روزه ضرری برای بدن ندارد
[ دکتر محمدرضا عنایت| پزشک داوطلب جمعیت هلال‌احمر استان البرز] پیروان بسیاری از ادیان جهان روز‌هایی از سال را روزه می‌گیرند، اما روزه‌داری در اسلام با سایر ادیان و مذاهب متفاوت است. طول روزه‌داری برای مسلمانان در مناطق مختلف از ١٠ تا ٢٠ساعت بسته به شرایط جغرافیایی، زمان طلوع و غروب آفتاب متغیر است. در هنگام روزه‌داری نه‌تنها انسان از خوردن و آشامیدن منع شده است، بلکه سایر اعضای بدن ازجمله چشم، گوش و زبان نیز مطابق شرع اسلام از بسیاری موارد مانند غیبت، دروغ و تهمت برحذر شده‌اند.
مقالات، پژوهش‌ها و کنگره‌های بین‌المللی فراوان به زبان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی درباره روزه‌داری و اثرات آن بر بدن چاپ و برگزار شده است، روزه‌داری علاوه بر بُعد معنوی تأثیرات مختلفی روی ارگان‌های بدن می‌گذارد که تمامی این تحقیقات اثبات می‌کند روزه‌داری هیچ‌گونه اثر مضری بر بدن افراد سالم ندارد. از طرفی روزه‌داری باعث افزایش سطح ایمنی بدن می‌شود و مقاومت بدن را در مواجهه با بیماری‌های عفونی باکتریایی و ویروس افزایش می‌دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که روزه‌داری در این روزهای کرونایی نه‌تنها ضرری برای بدن ندارد، بلکه می‌تواند ایمنی بدن را بالا ببرد و فرد را ایمن‌تر کند. از سوی دیگر بالارفتن سطح ایمنی بدن باعث مقابله بدن در برابر سرطان نیز می‌شود. در بیماران سرطانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، روزه‌داری تأثیر مفیدی بر مقدار گلبول‌های سفید و از همه مهم‌تر در دنیای پر از استرس و اضطراب امروزی تأثیر مطلوبی بر کاهش استرس، اضطراب، بدخوابی، کم‌خوابی، خودکشی و عصبانیت دارد.
دیدگاه تان را بنویسید