درک تامپسون نویسنده فعال در نشریه آتلانتیک به بررسی شرایط اقتصادی دانمارک در سایه شیوع کرونا پرداخته است. وی برای این بررسی از نظرات یک کارشناس اقتصادی کمک گرفته است و با وی مصاحبه کرده است. او در بخش مقدمه مصاحبه خود می‌نویسد: در حالی که کاخ سفید و قانونگذاران ایالات متحده در حال بررسی شرایط بسته تثبیت اقتصادی اضطراری هستند، دانمارک برای مبارزه با چالش بی سابقه ویروس کرونا بسیار بسیار فراتر رفته است. این هفته، دولت دانمارک به شرکت‌های خصوصی آسیب دیده از اثرات این بیماری گفته است که برای جلوگیری از اخراج‌های گسترده، ۷۵ درصد از حقوق کارمندان را پرداخت می‌کند. این طرح می‌تواند دولت را ملزم به صرف ۱۳ درصد از هزینه‌هایی کند که به عنوان بودجه اقتصاد ملی در نظر گرفته می‌شود و در سه ماه تقریباً معادل ۲.۵ تریلیون دلار است. این در حالی است که محرک‌های اقتصادی در ایالات متحده فقط برای ۱۳ هفته برنامه ریزی شده است همانطور که گفتم: این تمهیدات بسیار، بسیار بزرگ است و این پاسخ ممکن است از دیده عده‌ای زیاده روی و واکنش بیش از حد باشد. شاید این ارقام برای دانمارک زیاد باشد، اما ما در یک لحظه شکننده در تاریخ آمریکا هستیم. ایالات متحده با شدیدترین رکود اقتصادی در قرن رو به رو است و آماری که در این لحظه غیرقابل باور به نظر می‌رسد، چند ساعت بعد خوش بینانه به نظر می‌آید؛ بنابراین در هفته‌ها و حتی روز‌های بعدی واکنش تهاجمی دانمارک می‌تواند نقشه‌ای برای چگونگی جلوگیری از رکود بزرگ جهانی باشد.
تامپسون در ادامه می‌نویسد: من برای گفتگو با فلمینگ لارسن، استاد مرکز تحقیقات بازار کار در دانشگاه آلبورگ دانمارک، بیش از دو روز ایمیل ارسال کردم و یک تماس اسکایپ یک ساعته نیز با وی داشتم. مصاحبه زیر حاصل آن مکالمات است که برای وضوح بیشتر ویرایش و با یکدیگر ترکیب شده است:
آیا می‌توانید ابتدا احساس خود را درباره آن چه در دانمارک اتفاق می‌افتد، بگویید؟ خیابان‌ها چه شمایلی دارند؟
در دانمارک تقریباً همه دانشگاه ها، مدارس، موسسات دولتی، رستوران ها، موزه ها، سینما‌ها و مراکز شلوغ تعطیل شده اند و تجمع بیش از ۱۰ نفر نیز مجاز نیست.
دولت دانمارک برای کمک به کارگران طی چند ماه آینده طرحی بسیار تهاجمی اعلام کرده است. دولت دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟
دولت دانمارک موافقت کرد تا هزینه حقوق کارمندان شرکت‌های خصوصی را تا زمانی که درگیر کرونا هستند پرداخت کند. این موضوع شامل حال شرکت‌هایی می‌شود که از پس هزینه‌های کارمندان خود بر نمی‌آیند. اگر یک شرکت اعلام کند که باید ۳۰ درصد یا ۵۰ نفر از کارگران خود را اخراج کند دولت موافقت کرده است که ۷۵ درصد از حقوق کارگران را تا ۲۸۲۸ دلار در ماه بر عهده بگیرد. (با این کار می‌توان درآمدی برای کلیه کارمندان با دریافتی ۵۲۴۰۰ دلار در سال حفظ کرد) فلسفه اینجاست که دولت از شرکت‌ها می‌خواهد که رابطه خود را با کارگران خود حفظ کنند. اگر شرکت‌ها مجبور باشند کارمندان را اخراج کنند، بازیابی سخت‌تر می‌شود چرا که باید وقت خود را برای استخدام کارگرانی که اخراج شده اند بگذراند. این طرح به مدت سه ماه ادامه خواهد داشت بعد از آن مرحله آن‌ها امیدوارند که همه چیز به حالت عادی برگردد؛ بنابراین دولت پیشنهاد داده تا شرکت‌ها اطلاعاتی را در اختیار دولت بگذارند که نشان می‌دهد اشتغال کارگران آن‌ها با خطر رکود تهدید می‌شود، اما این سوال مطرح است که آیا در چنین شرایطی به راحتی امکان پذیر نیست که دولت توسط شرکت‌ها فریب بخورد و آن‌ها پول‌های اضافی از دولت بگیرند؟
شاید، اما کارگرانی که خسارت دریافت می‌کنند مجاز به کار در دوره زمانی مشخصی نیستند و کارگرانی که در این شرکت‌ها فعالند نیز ۷۵ درصد غرامت دریافت نمی‌کنند.
برخی از اقتصاددانان آمریکایی می‌گویند ایالات متحده باید برنامه کاهش ساعت کاری آلمان، Kurzarbeit را کپی کند، که در آن ساعت کاری کارگران کاهش می‌یابد و سپس دولت بخشی از حقوق کارگران را می‌گیرد. آیا برنامه دانمارک نیز چنین است؟
دقیقاً نه. در برنامه آلمان، دولت و کارفرما هزینه پرداخت کار را به اشتراک می‌گذارند. در اینجا دولت به شرکت‌ها پرداخت می‌کند. درواقع برای کارمندانی که به خانه می‌روند و کار نمی‌کنند دستمزدی داده می‌شود تا کاری نکنند. دولت می‌گوید: افراد زیادی ناگهان در معرض خطر اخراج قرار می‌گیرند. اما اگر اکنون پیشگیری نداشته باشیم، سازگاری بعدی با شرایط بسیار دشوار خواهد بود. از این طریق، شرکت نیروی کار خود را از بحران دور نگه می‌دارد و مردم حقوق خود را حفظ می‌کنند. درواقع دولت حقوق مردم را جبران می‌کند حتی اگر مجبور شوند به خانه بروند.
من فکر می‌کنم صحبت های شما را درک کرده ام و قصد دارم نتیجه را خلاصه کنم، آیا این خلاصه اشتباه است: دانمارک سه ماه اقتصاد را در فریزر قرار داده است. شما می‌گویید: ما می‌دانیم که همه این افراد تا چند ماه آینده قادر به کار نیستند. بر این اساس اجتناب ناپذیر است به جای اخراج و به دنبال آن دور‌های جدید استخدام، که باعث به تاخیر انداختن بهبود اقتصادی خواهد شد، کل اقتصاد را به یک فریزر عمیق پرتاب کنیم و هنگامی که ویروس از بین می‌رود، ما می‌توانیم یخ اقتصادی را ذوب کنیم و تقریباً همه، همچنان با شرکتی که کار می‌کرده اند برای ژانویه بعدی همکار خواهند بود.
دقیقاً همین است. اقتصاد را منجمد می‌کنیم. زیرا در غیر این صورت دولت از آسیب‌های طولانی مدت که این کار به کل سیستم تحمیل خواهد کرد، آسیب می‌بینند. امید این است که این کار در سه یا چهار ماه به پایان برسد و پس از آن دوباره می‌توانیم فعالیت جامعه را آغاز کنیم.
دولت دانمارک چه پیشنهادی دارد؟
چند مورد وجود دارد. برای جلوگیری از تعطیلی بخش مالی، دولت ۷۰ درصد وام‌های جدید بانکی به شرکت‌ها را تضمین می‌کند. این حتی در صورت ورشکستگی بیشتر، وام بیشتری را ایجاد می‌کند. همچنین، افراد با مزایای بیکاری حمایت می‌شوند. به طور معمول، افراد برای دریافت مزایای بیکاری باید به مراکز شغلی مراجعه کرده و تعداد مشخصی از درخواست‌های شغلی را تهیه کنند. قوانین زیادی وجود دارد. اما این قوانین فعلاً به حالت تعلیق در آمده است. هیچ الزامی وجود ندارد بخش دیگر مکث این است که، در حالی که شما فقط می‌توانید در دانمارک به مدت دو سال در مزایای بیکاری باشید، افرادی که از این آستانه عبور می‌کنند، باز هم مزایایی دریافت می‌کنند و باز هم، همه چیز را منجمد می‌کنیم. همچنین، دولت موافقت کرد که بسته به میزان از دست دادن درآمد، شرکت‌ها را برای هزینه‌های ثابت خود مانند اجاره و تعهدات قرارداد تامین کند. برای مثال اگر معمولاً در یک دوره ۱ میلیون دلار بفروشند، اما اکنون فقط ۱۰۰ هزار دلار می‌توانند بفروشند، ۹۰ درصد درآمد خود را از دست می‌دهند. این امر نشان می‌دهد آن‌ها واجد شرایط دریافت کمک‌های بزرگ دولتی برای تأمین هزینه‌های ثابت خواهد بود. همچنین پرداخت بهار مالیات برای شرکت‌ها تا پاییز به تعویق افتاده است و کلیه کارمندان دولتی در هنگام دورکاری یا لغو فعالیت‌ها در خانه حقوق خود را حفظ می‌کنند.
این ایده به نظر بسیار جسورانه و فوق العاده پر هزینه است. دولت چقدر انتظار دارد برای این روند هزینه را بپردازد؟
هزینه احتمالی برابر با ۲۸۷ بیلیون کرون است. این معادل تقریباً ۱۳ درصد تولید ناخالص داخلی کشور است. در ایالات متحده، این رقم حدود ۲.۵ تریلیون دلار خواهد بود.
این پاسخ چگونه با زمانی مقایسه می‌شود که دانمارک برخی اقدامات را در جریان بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ انجام داد؟
در آن زمان، هیچ چیز در این مقیاس وجود نداشت. هزینه زیادی وجود نداشت. دولت نگران بدهی عمومی بود. یک بحث طولانی و طولانی درمورد اینکه آیا دانمارک باید اصلاً پول زیادی خرج کند یا نه وجود داشت و دانمارک یکی از بالاترین نرخ‌های افزایش بیکاری در آخرین بحران را داشت. اما امروز، اقتصاد دانمارک بسیار قوی است. ما مازاد عظیمی داریم. نرخ بهره منفی داریم. پس انداز عمومی زیادی داریم؛ بنابراین اکنون راه‌های زیادی برای انجام این کار وجود دارد. همچنین محیط سیاسی تغییر کرده است. ما سعی کرده ایم در چند سال گذشته سرمایه گذاری بالاتری را در هزینه‌های رفاهی انجام دهیم.
به نظر می‌رسد ۱۰ سال پیش، بحث در مورد محرک‌ها بود. اما امروز همه قبول دارند که شما فقط باید اقتصاد را نجات دهید.
بله. آن‌ها فقط می‌خواهند اقتصاد را نجات دهند. فلسفه این است، اگر اکنون این کار را نکنیم، بعداً صرفه جویی در اقتصاد پر هزینه‌تر خواهد بود. ما دیده ایم که ویروس در ایتالیا و اسپانیا، چه کاری می‌تواند انجام دهد؛ بنابراین فکر می‌کنم مردم بسیار نگران هستند. ما با یک بحران بزرگ و پر چالش روبه رو هستیم.
باید اعتراف کنم که شنیدن اینکه کشور ما (ایالات متحده) طی چند روز برای انجام کاری بزرگ در این سطح موافق باشد، بسیار سخت است. دولت شما می‌تواند بیش از ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی شما را قبل از ماه ژوئیه هزینه کند. در همین حال، در ایالات متحده آمریکا، ما هنوز در مورد اندازه چک‌های امضا شده توسط دولت که ممکن است شهروندان برای چند ماه دریافت نکنند، بحث می‌کنیم. هم از نظر سرعت و هم در اندازه پاسخ دولت‌های ما تفاوت‌هایی عمیقی دارند
باید بگویم که روند تصمیم گیری در دانمارک بسیار خارق العاده بود. ما ۱۰ بخش مجزا (از راست گرایان تا چپ گرایان) در پارلمان داریم و همه موافق هستند. در این باره تقریباً ۱۰۰ درصد اجماع وجود دارد؛ و واقعاً شگفت انگیز است مردم متقاعد شده اند که اکنون این کار عاقلانه است. بسیاری از این سیاست‌ها به عنوان توافق نامه‌های سه جانبه بین اتحادیه‌ها، انجمن‌های کارفرمایان و دولت انجام می‌شود. به این دلیل که در دانمارک، بیشتر تنظیم بازار کار توسط اتحادیه‌ها و انجمن‌های کارفرمایان شکل می‌گیرد. آن‌ها بازار کار را عمدتا از طریق توافق‌های جمعی خود تنظیم می‌کنند. برای این که اجرای این موارد امکان پذیر باشد، شما باید از اتحادیه‌ها و انجمن‌های کارفرمایان بخواهید تا بخشی از این توافق نامه‌ها باشند. این بسیار دشوار است، اما آن‌ها به سرعت موفق شدند. طی چند روز، این توافق نامه امضا شده بود.
فکر می‌کنید ایده خوبی است؟
نمی‌دانم. هیچ کس با اطمینان نمی‌داند. این قلمرو ناشناخته است. اما فکر می‌کنم این یک تلاش خوب است اگر زندگی خصوصی مردم را خراب کنید و شرکت‌ها ورشکسته شوند، مجدداً سال‌ها طول می‌کشد تا به شرایط قبل برگردیم؛ بنابراین فکر می‌کنم این یک تصمیم عاقلانه است
دیدگاه تان را بنویسید