روز جهانی محیط زیست

۵۵آنلاین :

همه اجزای محیطی که در آن زندگی می کنیم، از هوایی که تنفس می کنیم تا تک تک درختان و گیاهان و حتا خاک زمینی که بر آن قدم می گذاریم، محیط زیست ما را تشکیل می دهند که ضروری ترین عوامل حیات ما را در خود جای داده است.

محیط زیست، سخاوتمندانه، هر آنچه که دارد را به ما ارایه می کند تا بتوانیم نفس بکشیم، به زندگی ادامه دهیم و بقای خود را حفظ کنیم. ما از این محیط، هوا، آب، غذا، آرامش و بسیاری مواهب دیگر را دریافت می کنیم؛ بدون آنکه چیزی را در ازای آن بپردازیم. اگر محیط زیست را موجودی زنده در نظر بگیرید، می توانید او را مادر هستی بدانید که همه انسان ها را فارغ از هر دین و آیین و نژاد در آغوش گرفته است و با نوازش هایش زندگی را به آنها هدیه می دهد. اما تا به حال چند بار پای درد دل های این مادر دلسوز نشسته اید؟ تا به حال به این فکر کرده اید که چگونه زحماتش را قدردانی می کنید و مراقب او هستید؟

۵ ژوئن مصادف با ۱۵ خرداد، روز جهانی محیط زیست است؛ روزی که به پاس مهربانی های زمین و آسمان به این نام مزین شده است تا شاید برخی از خواب غفلت بیدار شوند و با خود بیاندیشند که چگونه ذره ذره، جان محیط زیست را می گیرند و شیره جانش را می مکند.

می خواهیم برای تان از تاریخچه این روز بگوییم و همراه شما راه هایی را که می توانیم قدردان این نعمت بزرگ باشیم را بررسی کنیم.

محیط زیست چیست؟

شاید این سوال در ذهن شما هم به وجود بیاید که وقتی سخن از محیط زیست در میان است دقیقا راجع به چه چیزی صحبت می کنیم. محیط‌ زیست همه محیط‌هایی را شامل می شود که زندگی در آنها جریان دارد. این محیط ها می توانند شهر، روستا، منطقه، طبیعت و حتا زیر آب ها باشند. عوامل موثر بر شکل گیری محیط زیست را می توان تنوع آب و هوایی و تنوع شرایط اقلیمی، نوع خاک، اختلاف ارتفاع و نا همواری‌ها برشمرد. به طور کلی مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده، محیط زیست را تشکیل می دهند که با هم در کنش هستند و تاثیر چشمگیری بر رشد و نمو و رفتار موجودات دارند.

۵ ژوئن | روز جهانی محیط زیست

در ۵ ژوئن سال ۱۹۷۲ بود که برای نخستین بار، کنفرانسی با موضوع انسان و محیط زیست توسط سازمان ملل متحد در شهر استکهلم سوئد برگزار شد. همزمان با این مراسم، قطعنامه ای تصویب شد که تشکیل برنامه محیط زیست سازمان ملل (United Nations Environment Programme) یا به اختصار UNEP را در پی داشت. این نشست به کنوانسیون استکهلم شهرت یافت و در آن حق برخورداری انسان از محیط زیست سالم همطراز با حقوق بشر شناخته شد.

به همین مناسبت تاریخ آغاز این کنفرانس را با عنوان روز جهانی محیط زیست وارد تقویم کردند و در آن به اجرای برنامه هایی از قبیل راهپیمایی های خیابانی، همایش های دوچرخه سورای، کنسرت های سبز، مسابقات نقاشی و مقاله نویسی، درختکاری و برنامه های بازیافت و پاکسازی پرداختند. برگزارکنندگان امیدوار بودند که این فعالیت ها منجر به بالا بردن سطح آگاهی و اقدام در مورد مسایل فوری از آلودگی دریایی و گرم شدن کره زمین تا مصرف پایدار منابع و جرایم حیات وحش شود.

هدف UNEP از برگزاری چنین مراسمی عبارت است از :

بخشیدن چهره ای انسانی به مسایل زیست محیطی

توانمند سازی مردم برای تبدیل شدن به فعالانی در زمینه توسعه پایدار و متوازن

ارتقای این بینش عمومی که جوامع در تغییر دیدگاه‌ها در خصوص مساله محیط زیست نقش محوری و اساسی ایفا می کنند.

ترویج مشارکت با هدف اطمینان از برخورداری همه ملت ها از آینده ای امن تر و سعادتمندانه تر

ویژگی های روز جهانی محیط زیست

این روز دارای ابعاد مختلفی است که عبارتند از:

روزی برای مردم

روز جهانی محیط زیست روزی برای مردم است تا به بهانه آن کاری برای مراقبت از زمین انجام دهند و تغییر را آغاز کنند. این تغییر می تواند در خود فرد صورت گیرد یا به صورت محلی انجام شود و حتا می تواند در سراسر کشور و یا در سطح جهانی به اجرا در آید. همه در انتخاب آزادند...

شعاری متفاوت در هر سال

در هر سال، روز جهانی محیط زیست بر روی یک موضوع متمرکز می شود و با تاکید بر روی یک مساله زیست محیطی، شعاری را به این روز اختصاص می دهد.

میزبانی روز جهانی محیط زیست

حدود ۱۰۰ کشور در فعالیت های مربوط به روز جهانی محیط زیست شرکت می کنند اما در هر سال کشوری به عنوان میزبان در نظر گرفته می شود تا مراسم رسمی در آن برگزار شود. در این مراسم چالش هایی که میزبان در مسایل زیست محیطی با آنها مواجه است، مورد بررسی قرار می گیرد و راهکارهایی برای بهبود آنها ارایه می شود.

در هر سال، با توجه به مشکلات زیست محیطی، شعاری خاص برای روز جهانی محیط زیست در نظر گرفته می شود و امسال مردم، این روز را با شعار «غلبه بر آلودگی پلاستیک» جشن می گیرند که به نوعی حذف لوازم پلاستیکی و آلودگی آنها از محیط زیست را دنبال می کند. این شعار یک فراخوانی جهانی برای اقدام همه‌ ما در مبارزه با یکی از بزرگترین چالش‌های محیط ‌زیستی عصر حاضر به شمار می رود.

چرا این شعار انتخاب شده است؟

انسان از پلاستیک استفاده زیادی می کند و این مساله تا جایی پیش رفته که حذف بسیاری از مصارف آن در زندگی اصلا ممکن نیست. در دنیای امروز کار را به جایی رسانده‌ایم که پلاستیک آثار بسیارناگواری در محیط زیست به جا گذاشته است؛ آثاری که برخی از آنها را نمی توان جبران کرد.

در هر دقیقه یک میلیون بطری آب آشامیدنی در جهان تولید می‌شود و ۵۰۰ میلیارد کیسه‌ پلاستیکی نیز به دلایل مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. بسته بندی ها بیشتر از پلاستیک هستند و حدود یک سوم از آنها از طریق سیستم‌های جمع‌آوری زباله، جمع آوری نمی‌شوند؛ جالب اینجاست که این بسته بندی ها جای دوری نمی روند و همین جا در محیط زیست ما ماندگار می شوند.

ورود ۱۳ میلیون تن پلاستیک به اقیانوس‌ها در هر سال آماری نیست که بتوان به این راحتی ها از کنارش گذشت و اثرات آنها را بر بقای آبزیان نمی توان نادیده گرفت. این پلاستیک ها باید ۱۰۰۰ سال در اقیانوس ها رها باشند تا شاید تجزیه شوند.

در دهه گذشته میزان مصرف پلاستیک به بیش از مقدار مصرف آن در کل قرن گذشته رسیده است و پلاستیک ها بیش از ۱۰ درصد زباله های روزمره ما را شامل می شوند. همه این آمار و ارقام تنها بخش کوچکی از فاجعه ای که دنیا با آن دست به گریبان است را نشان می دهد. پیام اصلی شعار انتخابی امسال این است که هر کدام از ما در زندگی روزمره‌ خود، به روش‌های ممکن تغییراتی ایجاد کنیم که از بار سنگین آلودگی‌های پلاستیکی بکاهیم و محیط زیست خود را از خطرات ناشی از انباشت ظروف و کیسه‌های پلاستیکی نجات دهیم. از این طریق، می توانیم شاخص‌های سلامت جوامع انسانی، گیاهی و جانوری را بهبود بخشیم.

هند | میزبان روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۱۸

هند، به عنوان میزبان مراسم روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۱۸ انتخاب شده است. این کشور در سال های اخیر توانسته به شایستگی، مدیریت و برنامه ریزی خود را در مورد تغییرات آب و هوایی و تغییر برای دستیابی به اقتصادی با آلودگی کمتر نشان داده است. حالا هند به تقویت فعالیت های بیشتر در برابر آلودگی های پلاستیکی نیز کمک می کند.

این یک نگرانی جهانی است که در همه ابعاد زندگی حتا آب و غذایی که می خوریم هم تاثیرش را می بینیم. هند را می توان یک رهبر مبازره با آلودگی پلاستیک ها دانست؛ هند یکی از کشورهای دارای میزان بالای بازیافت است و به همین دلیل می تواند میزبان خوبی برای این واقعه مهم در نظر گرفته شود.

چگونه این روز را جشن بگیریم؟

امروز باید خودتان را در آغوش طبیعت بیاندازید و آن را بیشتر و بیشتر بشناسید. اگر در میان این حواس پرتی های روزمره فراموشش کرده اید ، وقت آن است که از او دلجویی کنید. شعار امسال روز محیط زیست، کاملا بیانگر این است که چگونه می تون این روز را جشن گرفت و آن را پاس داشت. در اینجا به برخی از راه های خوشحال کردن محیط زیست و کم کردن میزان پلاستیک در آن اشاره می کنیم:

ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی را کم کم به فراموشی بسپارید. اگر نمی توانید از ظرف یا کیسه ای چند بار استفاده کنید، از گرفتن یا خرید آن منصرف شوید. همین حالا شروع کنید و مثلا با خود بگویید که این هفته از سوپرمارکت پلاستیک نمی گیرم و کم کم این عادت را گسترش دهید. به‌ جای دریافت کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌ پارچه ای خود را برای خرید ببرید.

می توانید غذای مورد نیاز خود را با ظرف خودتان از رستوران‌ها و تهیه غذاها تهیه کنید. می توانید برای خرید غذا به مراکزی اولویت دهید که کمتر از ظروف پلاستیکی استفاده می کنند.

دست به یک تغییر بزنید! مثلا به خودتان بگویید که باید ۱۰، ۲۰ یا حتا ۱۰۰ زباله پلاستیکی را از طبیعت جمع آوری کنم. با خودتان نگویید که این زباله مال من نیست! طبیعت مال همه هست، شاید در جایی دیگر کسی در حال جمع آوری زباله شما باشد. اگر در کنار ساحل و یا جنگل قدم می زدید و به زباله‌های پلاستیکی برخورد کردید، آنها را بردارید.

بازیافت را فراموش نکنید؛ امروزه در همه شهرها ایستگاه های بازیافت وجود دارند و می توانید زباله های پلاستیکی خود را به آنها بسپارید و در ازای پلاستیک های تان کالاهای محدودی را دریافت کنید.

یادتان نرود که دوستان تان را با خود همراه کنید و به آنها یاد بدهید که چگونه مراقب طبیعت باشند. عادات بدتان را لیست کرده و نسبت به ترک آنها اقدام کنید. کمتر زباله پلاستیکی تولید کنید، کمتر آسیب بزنید و بیشتر به فکر محیط زیست تان باشید. به یاد داشته باشید که هر تغییر کوچکی می تواند آغازگر یک تحول بزرگ باشد.

روز جهانی محیط زیست در ایران

به مناسبت روز جهانی محیط زیست در ایران ۱۵ تا ۲۱ خرداد به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است و در طول آن در سراسر ایران برنامه های مختلفی با موضوع حمایت از محیط زیست اجرا می شود. برگزاری کنفرانس، اطلاع رسانی و تبلیغات محیطی، اجرای طرح‌های زیست محیطی، مسابقات و برنامه‌های فرهنگی با همکاری سازمان های مردم نهاد و ایجاد مراکز تبلیغ و فرهنگ سازی در نقاط مختلف شهرها، گوشه ای از برنامه های این روز در کشورمان است. سازمان محیط زیست ایران ۶۰ راهی که می‌توان روز محیط زیست را به طور کلی در سطوح مختلف جشن گرفت به علاقه مندان پیشنهاد کرده است که از میان آنها می توان به این موارد اشاره کرد:

بازیافت مواد به شکل ساخت آثار هنری

برپا کردن حراج به نفع یک پروژه زیست محیطی

مسابقات/همایش های دوچرخه سواری

استفاده چند نفر با هم از ماشین شخصی یک نفر به جای وجود تعداد زیادی ماشین تک سرنشین

ملحق شدن به یک گروه زیست محیطی یا برپا کردن یک برنامه عمومی زیست محیطی

اجرای برنامه های عروسکی برای کودکان در ارتباط با پیام های زیست محیطی

وارد نکردن هیچ ماده آلوده کننده ای به فضا

و ...

فعالیت های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید

بر اساس یک برنامه جهانی، علاقه مندان می توانند مشاهدات و تجربه های خود را در این روز در قالب تصاویر ثبت کنند و با هشتگ های #WorldEnvironmentDay و #BeatPlasticPollution در شبکه اجتماعی اینستاگرام به اشتراک بگذارند تا مردم در سراسر دنیا از تجربیات مختلف مردم آگاه شوند.

طبیعت مادری است که به مراقبت و توجه احتیاج دارد. توجه تان را با مراقبت از درختان نشانش دهید. عاشق طبیعت باشید... عاشق درختان باشید...

روز جهانی محیط زیست فرصتی هر چند کوتاه برای توجه به محیطی است که در آن به دنیا آمده، رشید کرده ایم و به زندگی ادامه می دهیم. این حق ماست که از محیطی سالم برخوردار باشیم به شرط آنکه تلاش مان را به کار گیریم و در راستای بهبود وضعیت این فضا تلاش کنیم.