در ظاهر کار راحتی است اما وقتی کار را دستت می‌گیری اوضاع فرق می‌کند. آفتاب طلوع نکرده باید راهی بازار بزرگ شوی تا جنس خوب تمام نشود و ته بار نصیبت نشود. بعد باید جنس‌ها را جور کنی و بار بزنی و راهی مغازه کنی. از طرف دیگر ریسک خراب شدن و گندیدن میوه‌ها و صیفی‌جات و له شدن گوجه و پیازها هم هست. تازه تا آخر شب ممکن است میوه‌ها فروش نروند و روی دستت باد کند و مجبور شوی قیمت‌ها را آنقدر پایین بیاوری تا تمام شود و نماند برای فردا و بپلاسد و دیگر خریداری پیدا نکند.
با این اوصاف میوه‌فروشی از آن شغل‌هایی است که از دور دل می‌برد و از جلو آنقدر سخت است که ممکن است پشیمانت کند. اما سود خوبی دارد. البته نه برای همه. این را تیمور می‌گوید که به همراه اشکان و برادرش در یک میوه‌فروشی کار می‌کنند. به گفته تیمور آنها به‌اندازه‌ای سود روی قیمت میوه‌ها می‌کشند که بتوانند توی چشم مشتری نگاه کنند و با خیال راحت قیمت را بگویند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند به‌جای سود ۵۰ تا ۶۰درصدی، ۱۵ تا ۲۰درصد سود کنند. تیمور می‌گوید مغازه مال ما نیست ما اینجا کار می‌کنیم، ولی از روز اول صاحبکار بنا را گذاشت روی مشتری زیاد و سود کم.
کارتن موز هم گران شد! | دانه‌ای ۲۵ هزار تومان!
کار میوه‌فروشی از چه ساعتی شروع می‌شود؟
در ظاهر ساعت هفت صبح کرکره را بالا می‌دهیم تا ساعت دوازده شب.
در باطن از چه ساعتی شروع می‌شود؟
از ساعت چهار صبح. چون هر روز باید به بازار بزرگ میوه برویم و خریدها را انجام بدهیم و بفرستیم مغازه. حدود دو ساعت طول می‌کشد تا میوه و صیفی را انتخاب کنیم و حساب و کتاب‌ها را انجام بدهیم. بعد بار می‌رسد به مغازه و کار شروع می‌شود. بار را خالی می‌کنیم و مرتب همه میوه‌ها و صیفی‌جات را روی تخته‌ها می‌چینیم.
یک دقیقه هم در مغازه را نمی‌بندیم. بعد که کار تمام می‌شود تازه یک ساعت باید میوه‌ها و هندوانه و طالبی و سیب‌زمینی و پیازی که جلوی مغازه چیده‌ایم جمع کنیم و بارها را سامان بدهیم که برای فردا صبح که بار جدید می‌رسد، وضعیت مغازه به‌هم ریخته نباشد. مغازه که شلوغ باشد و میوه‌ها قاطی هم باشد مشتری هم سردرگم می‌شود و کسی نمی‌تواند راحت خرید کند. مشتری به ظاهر مغازه خیلی اهمیت می‌دهد، وقتی مغازه تمیز و مرتب نباشد کسی رغبت نمی‌کند پایش را داخل مغازه بگذارد.
نقدی خرید می‌کنید یا چک می‌دهید؟
بیشتر میوه‌فروش‌ها هفته‌ای حساب می‌کنند. بار هر روز هفته را روزانه می‌خرند و بعد سر هفته با حجره‌دار حساب می‌کنند. ولی ما نقدی کار می‌کنیم، همان‌جا پای بار پول ماشینی که بار زده‌ایم را حساب می‌کنیم. چون این‌جوری خیلی بهتر است، بدهکار کسی نیستیم. شب که می‌شود هم تکلیف‌مان با دخلی که داریم مشخص است و فردا صبح که به بازار بزرگ می‌رویم می‌دانیم چقدر باید خرید کنیم.
چکی هم می‌توانید خرید کنید؟ سقف پرداخت چک در بازار میوه چطوری است؟
بله بعضی از میوه‌فروش‌ها با چک خرید می‌کنند. همه‌چیز در بازار میوه به اعتبار مغازه‌دار بستگی دارد. اگر کاسب قدیمی باشید همه میدان شما را می‌شناسند. همین حالا کاسب‌هایی هستند که ۵۰ سال است میوه‌فروشی دارند، حتی اگر همه بار میدان را جمع کنند و بگویند یک سال دیگر چک می‌دهم به‌خاطر اعتباری که پیش حجره‌دار دارند، بارشان را می‌زنند و می‌روند. ولی تازه‌کارها باید چند ماهی خودشان را نشان بدهند و اعتبار جمع کنند. سقف پرداخت چک هم بیشتر از یک ماه نیست، چون حجره‌دار باید با کشاورز و باغدار تسویه کند.
اینکه میگویند میوه‌فروش‌ها خرج‌شان را از فروش تابستان در می‌آورند و این فصل زمان طلایی میوه‌فروشی‌هاست، چقدر درست است؟
درست میگویند ولی نه به حدی که خرج کل سال را از تابستان در بیاوریم. موضوع مهم تفاوت بازار و فراوانی بازار است. تابستان فصل میوه است. تنوع زیاد است. پیشخوان مغازه متنوع است و برای هر سلیقه‌ای میوه داریم. میوه ترش، میوه شیرین، میوه ملس و... غوره و انگور همزمان هست. لیمو تازه، سیب گلاب، هلو و انواع توت. از آن‌طرف موز و انبه و آناناس. گیلاس و آلبالو و انواع آلو و هندوانه و طالبی و خربزه و... به‌اصطلاح کاسب‌ها، جنس جور است. اما زمستان فقط نارنگی و پرتقال و سیب و کیوی داریم. تنوع کم است.
وقتی تنوع میوه زیاد می‌شود سود هم بالا می‌رود؟
بالاخره وقتی مغازه پر از انواع میوه باشد، وقتی یک نفر هلو می‌خرد کنارش گیلاس هم می‌خرد. این‌قدر رنگ و زیبایی هست که بعضی‌ها وسوسه می‌شوند چند نوع میوه انتخاب کنند. ولی زمستان فقط سیب و پرتقال می‌خرند و می‌روند. قطعا روی فروش و سود ما تاثیر دارد. امسال هم خدا را شکر بار میوه زیاد است. بعضی سال‌ها به‌خاطر آب و هوا آفت زیاد است و درخت‌های هلو و گیلاس و شلیل آسیب می‌بینند و میوه کمی می‌دهند و همین باعث می‌شود قیمت‌ها بالا برود. اما امسال فراوانی بار است. قیمت‌ها هم نسبت به پارسال خیلی‌زود منطقی می‌شود و پایین می‌آید. مثلا میوه‌های نوبر فقط یک هفته گران هستند بعد از یک هفته کم‌کم با پخش بار در بازار قیمت‌ها کمتر می‌شود.
سخت‌ترین کار در میوه‌فروشی چه کاری است؟
سوا کردن میوه‌های گندیده. وقتی می‌بینم میوه تلف شده نابود می‌شوم. همین امروز صبح دو تا جعبه گوجه‌فرنگی را داشتم روی پیشخوان می‌چیدم یک جعبه خراب شده بود از گرما. وقتی میوه و صیفی و... خراب می‌شوند خیلی ناراحت‌کننده است. برای همه اینها پول داده‌ایم. انگار پول را باید دور بیاندازیم که خیلی سخت است. چون ما واقعا سود زیادی نمی‌گیریم.
چکار می‌کنید که این‌طوری تلفات ندهید و میوه‌ها خراب نشوند و ضرر نکنید؟
ما براساس میزان فروشی که داریم خرید می‌کنیم. مثلا اگر مردم هلو خوب بخرند هلو بیشتر می‌آوریم. البته به روزهای هفته هم توجه می‌کنیم. مثلا وقتی به بازار می‌رویم حواسمان هست که امروز پنجشنبه است و مشتری بیشتری داریم که بخش اعظم خریدشان میوه است. به همین دلیل میوه‌های پرطرفدار را بیشتر می‌آوریم، میوه‌های گران و پرریسک را کمتر.
ریسک چه میوه‌ای بیشتر است؟
میوه گرانی که زود خراب می‌شود. مثل موز و انبه. شلیل و هلو و انواع آلو هم ریسک کمتری دارند. مثلا برآورد می‌کنیم که پنجشنبه تا شب ۵۰ کیلو شلیل تمام می‌شود حالا یکی دو کیلو هم بماند مشکلی نیست. این روزها هلو و شلیل به‌خاطر قیمت مناسبی که دارند، پرفروش‌ترین میوه‌ها هستند.
قیمت‌ها در طول روز تغییر می‌کند؟
بله. خیلی‌وقت‌ها این شکلی است. مثلا گیلاسی که اول صبح کیلویی ۱۱۰ هزار تومان است آخر شب ممکن است به کیلویی ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان برسد که مشتری ببرد و روی دستمان نماند. بعضی‌وقت‌ها به دلیل گرانی میوه سعی می‌کنیم حداقل پولی که داده‌ایم و میوه را خریده‌ایم، به دست بیاوریم و حتی اگر سود نکردیم مشکلی نیست.
میوه‌هایی که روی دستتان می‌ماند را چکار می‌کنید؟
بسته‌بندی می‌کنیم و می‌گذاریم جلوی در با قیمت خیلی پایین می‌فروشیم. شاید یک‌دهم قیمت. البته خیلی‌وقت‌ها به نیازمندهایی که می‌شناسیم مجانی می‌دهیم. حتی شده سیب‌زمینی‌های ریز را جدا می‌کنیم و توی یک نایلون می‌ریزیم و به افراد نیازمند می‌دهیم. برای یک میوه‌فروش مهم این است که بارش شب تمام شود. حالا یکی دو کیلو بماند برای بعد مهم نیست ولی اگر زیاد بماند و خراب شود خیلی ناراحت‌مان می‌کند.
در این هوای گرم تلفات چه میوه‌ای بیشتر است؟
هلو وحشتناک است. خیلی میوه ظریفی است تا هوا گرم می‌شود می‌پلاسد و سریع شل می‌شود و می‌گندد. شلیل هم همین‌طور دست می‌زنی نابود می‌شود. ماشا‌ءالله هندوانه خیلی مقاوم است با اینکه شرایط بار زدن و حمل و نقل سختی دارد ولی هیچ مشکلی پیدا نمی‌کند و سالم می‌ماند. موز هم در تابستان زود خراب می‌شود. رنگش تغییر می‌کند و سیاه می‌شود.
مثلا از ۵۰ کیلو میوه چقدر خراب می‌شود؟
بستگی به روزش دارد. پنجشنبه‌ها کمتر تلفات می‌دهیم. ولی روزهای معمولی باید حواسمان باشد بار زیاد نیاوریم. وگرنه دیر بجنبیم خراب می‌شوند و می‌گندند.
در زمستان نگهداری چه میوه‌هایی سخت‌تر است؟
سیب قرمز تا یک کم جایش سرد و گرم می‌شود از تو خراب می‌شود. ظاهرش خوب است، اما اگر داخلش را نگاه کنید قهوه‌ای و پوک می‌شود. کیوی هم بعد از یکی دو روز شل و وارفته می‌شود.
گران‌ترین و ارزان‌ترین میوه موجود در مغازه چیست؟
آناناس و انبه. یکی دو روز هم هست که انجیر سیاه نوبرانه آمده. آناناس عددی ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تومان است. انبه بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ هزار تومان. انجیر سیاه هم فعلا بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان است. گیلاس تک‌دانه مشهد هم بسته به کیفیتی که دارد بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ هزار تومان قیمت دارد. البته روزهای اول گیلاس خیلی گران‌تر بود. ارزان‌ترین میوه هم هلو و شلیل است که در حال حاضر ما کیلویی ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان می‌فروشیم. بستگی به بار و باغدار و حجره‌دار هم دارد، مثلا هفته پیش هلوی درشت و خوش‌رنگ را کیلویی ۳۰ هزار تومان می‌فروختیم چون بارش را ارزان خریده بودیم.
مردم بیشتر چه میوه‌ای می‌خرند؟
در دو سه هفته گذشته پرفروش‌ترین میوه ما هندوانه، هلو و شلیل بود. گیلاس هم اگر ارزان داشته باشیم خوب می‌خرند. اگر زیر ۱۰۰ هزارتومان باشد تا شب تمام می‌شود.
بهترین روز هفته و ماه برای میوه‌فروش‌ها چه روزی است؟
برای ما پنجشنبه‌ها و شنبه‌ها. در ماه هم روزهای اول ماه که مردم حقوق می‌گیرند فروش خیلی بهتر است.
مشخص است که این روزها چی می‌خرند؟ نوع خرید پنجشنبه با شنبه متفاوت است؟
بله پنجشنبه‌ها بیشتر میوه می‌خرند. بیشتر مشتری‌ها هم مرد هستند. هندوانه، موز، گیلاس، هلو و شلیل در پنجشنبه بازار خوبی دارد. شنبه‌ها بیشتر خانم‌ها مشتری ما هستند. سیب‌زمینی و پیاز و گوجه و خیار و کدو و بادمجان. قشنگ مشخص است که برای غذا پختن خرید می‌کنند. البته مدل خرید خانم‌ها با آقایان خیلی فرق می‌کند. خانم‌ها خیلی وقت می‌گذارند و با دقت هر چیزی که می‌خواهند را برانداز می‌کنند. قیمت هر چیز را می‌پرسند. ولی مردها این‌جوری نیستند خیلی کم قیمت می‌پرسند و با دقت خرید نمی‌کنند.
خرج مغازه چقدر است؟ چقدر استهلاک دارید؟
این مغازه مال خود صاحبکار است. ولی به‌غیر از اجاره، مالیات و پول برق و قبض آب هم هست. مثلا همین امسال حدود ۲۰۰ میلیون تومان مالیات برای اینجا تعیین کرده‌اند. واقعا کمرشکن است.
خب مالیات براساس درآمدی است که ثبت می‌شود؟
بله. وقتی به مغازه نگاه می‌کنید شلوغی و مشتری‌ها را می‌بینید، همه میگویند کار و بارشان سکه است. اما مالیات از یک‌طرف، از طرف دیگر تلفات میوه هم هست. سر ماه کلی میوه خراب شده، میوه‌ای که پولش را نقد حساب کرده‌ای. جلوی چشمت خراب شده و باید بریزی بیرون. مثلا یک کارتن موز را کیلویی ۶۰ هزار تومان می‌خریم و کیلویی ۶۲ تا ۶۳ هزار تومان می‌فروشیم که نماند و تمام شود. اما آخرش دو سه کیلو خراب می‌شود. وقتی حساب می‌کنیم، می‌بینیم پول دو کیلویی که خراب شده به ما سود نداده.
چند درصد روی میوه‌ها سود می‌کشید؟
بین ۲۰ تا ۲۵درصد باید گران‌تر از خرید بفروشیم. ولی باور کنید سود ما خیلی کمتر است شاید ۱۵ تا ۲۰درصد. حتی به ۱۰درصد هم رسیده. ما به میوه و صیفی نگاه می‌کنیم و فروشی که دارد. مثلا گوجه‌فرنگی را کیلویی ۱۴ هزارتومان می‌خریم، همین الان نگاه کنید، کیلویی ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان می‌فروشیم. البته ما این‌قدر سود می‌کشیم ولی بعضی از مغازه‌های محل تا ۵۰درصد هم قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. چند قدم آن‌طرف‌تر گیلاس کیلویی ۱۸۰ هزار تومان است، هلو را ۶۰ هزار تومان می‌فروشند. اما ما می‌خواهیم مشتری را راضی نگه داریم.
میوه‌های امانی هم می‌فروشید؟
بله این فصل بیشتر گیلاس و آلبالو. ما به همان قیمتی که از میدان می‌خریم از باغدار نقدی می‌خریم. یا مثلا جعبه میوه را می‌گذارد و می‌رود، بعد که فروختیم یک درصدی هم به ما می‌دهد.
آخر شب دخل‌تان چقدر باشد راضی به خانه می‌روید؟
در کار ما مهم نیست که چقدر فروخته‌ای مهم این است که چی فروخته‌ای؟ مثلا اگر شبی ۴۰ میلیون تومان توی دخل باشد ولی سود کم باشد چه فایده‌ای دارد. مهم این است که میوه را ارزان بخری و با سود مناسب بفروشی. در این شرایط ضرر و زیان هم کم می‌شود. اگر شب دخل ۴۰ میلیونی داشته باشیم ولی گیلاس را کیلویی ۱۸۰ هزار تومان بخریم با ۲۰ هزار تومان سود بفروشیم چه فایده‌ای دارد، فقط پولی که صبح داده‌ایم به‌دست آورده‌ام.
وقتی جنس را ارزان بخریم و روی آن سود کنیم می‌توانیم بگوییم دخل خوبی داشته‌ایم. مثلا سیب گلاب را ۱۵ هزار تومان می‌خریم با ۲۵درصد سود باید حدود ۲۰ هزار تومان بفروشیم. حدود ۵ هزار تومان سود دارد. اگر تا آخر شب تمام نشود و چند کیلو باقی بماند و حتی خراب شود کمتر ضرر می‌کنیم. ولی وقتی گیلاس را کیلویی ۱۰۰هزار تومان بخریم. با ۲۵درصد سود باید کیلویی ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان بفروشیم تازه ما ۲۵درصد سود روی میوه‌ها نمی‌کشیم چون واقعا قیمت بعضی از میوه‌ها به‌قدری زیاد می‌شود که کسی نمی‌خرد و خراب می‌شود و بیشتر ضرر است.
با اینکه مردم فکر می‌کنند هر چقدر میوه گران باشد به‌نفع ماست ولی واقعا این‌طور نیست. به‌خصوص برای ما که نقدی کار می‌کنیم. ما پول میوه را صبح می‌دهیم و می‌آییم. تا شب فرصت داریم پولی که داده‌ایم را به‌دست آوریم. حالا اگر چکی خرید کرده بودیم برای اینکه چک را پاس کنیم در طول هفته قیمت‌ها را بالا و پایین می‌بردیم که هم سود کنیم و هم اینکه چک پاس شود. بازار خیلی عجیب است. مثلا همین چهارشنبه که گذشت موز را کیلویی ۶۰ هزار تومان خریدیم و کیلویی ۶۳ هزار تومان فروختیم.
ولی صبح که به بازار رفتیم موز کیلویی ۷۰ هزار تومان بود با ۲۵درصد سود کسی موز ۹۰ هزار تومانی نمی‌خرد، مجبوریم کیلویی ۷۳ هزارتومان بفروشیم که خراب نشود و نماند. برای اینکه جنس مغازه جور باشد و مشتری دست خالی نرود مجبوریم با این وضیت موز بخریم در غیر این‌صورت تا وقتی قیمت‌ها ثابت نمی‌شد، خرید نمی‌کردیم که این‌قدر ضرر نکنیم. برای همین سمت میوه‌های گران نمی‌رویم. چون سود کمتری دارد ولی کمتر می‌آوریم که ضرر نکنیم. میوه‌فروشی خیلی ریسک دارد. میوه گران که خراب می‌شود خیلی زور دارد، چون پولش را داده‌ای و جلوی چشمت پولت از بین می‌رود.
پس اینکه میگویند کار و بار میوه‌فروش‌ها سکه است برای شما صدق نمی‌کند؟
مردم قیمت‌ها را که می‌بینند فکر می‌کنند ما روی میوه‌ها قیمت می‌گذاریم ولی ما هم مثل بقیه پول می‌دهیم و میوه را نقد می‌خریم. نوبرانه‌های گران که می‌آید ما هم گران می‌خریم کسی که عاشق چشم و ابروی ما نیست به ما نوبرانه مجانی بدهد. برای همه‌چیز پول می‌دهیم.
یک روزی یک میوه فروش به من گفت یک مغازه
جور کن هر روز میوه ات دم در مغازه امده تحویل
چرا چون دوستی بود دلسوز و گفت چون میوه فروشی بیشتر از نصف اش سود دارد
ولی نمیتوانستم مغازه کرایه کنم پول اولشو نداشتم و بازاری که مافیای ان ازاد و رها شده باشند مطمین باشید جولان میوه فروشان تا ۶۰ تا ۷۰ درصد سوده فقط ....خیلی ستمگرند بیشترشان
نگویید برخی ۸۹ درصدشان خدا نشناس و بیرحم..
قسم به خدا چنین است بیرحم و نامرد......