در ماه آوریل ۱۹۴۵ تعداد کل اسیران در جبهه غرب که توسط متفقین غربی به اسارت درآمدند ۱۵۰۰۰۰۰ نفر بودند. در همان ماه آوریل در آخرین مبارزه تعداد حداقل ۱۲۰۰۰۰ سرباز آلمانی توسط متفقین غربی در آخرین نبرد جنگ در ایتالیا به اسارت درآمدند. در سه یا چهار ماه تا پایان ماه آوریل بیش از ۸۰۰۰۰۰ سربازان آلمانی در جبهه شرقی تسلیم شدند. ستاد عالی نیروهای اعزامی متفقین (SHAEF) همه زندانیان را به عنوان "نیروهای دشمن خلع سلاح شده" طبقه‌بندی نمود و نه با عنوان "اسرای جنگی". این طبقه‌بندی برای دور زدن حقوقی کنوانسیون ژنو سال ۱۹۲۹ که برای مراقبت از اسیران جنگی پیش بینی شده بود.
نیروهای شوروی در شهر برلین
در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ میلادی، نبرد برلین درست به بالای سر اقامتگاه هیتلر رسید. هیتلر متوجه بود که همه چیز را از دست داده و مایل نبود به سرنوشت موسولینی دچار شود. او در پناهگاه فروربانکر خود همراه با «اوا براون» شریک قدیمی زندگی خود ازدواج کرد و سپس پس از ۴۰ ساعت زندگی مشترک، به همراه او خودکشی کرد. پیش از این به دستور هیتلر، «هرمان گورینگ» و وزیر کشور «هاینریش هیملر» که هر کدام جداگانه سعی در کنترل و به دست گرفتن امور کشورِ در حال شکست رایش سوم را داشتند، از کار برکنار شدند. هیتلر جانشینان خود را به ترتیب زیر منصوب نمود: آدمیرال «کارل دونیتز»، با عنوان جدید رئیس‌جمهور رایش (رئیس جمهور آلمان) و «جوزف گوبلز» به عنوان صدراعظم جدید آلمان. اما گوبلز روز بعد خودکشی کرد و دونیتز را به عنوان تنها رهبر آلمان تنها گذاشت.
کارل دونیتز
یوزف گوبلز
نبرد برلین در ۲ مه ۱۹۴۵ میلادی به پایان رسید. در آن روز ژنرال «هلموت وایدلینگ» فرمانده مدافع شهر برلین بود، که بدون قید و شرط، شهر را به «واسیلی چوئیکوف»، فرمانده ارتش شوروی تسلیم کرد. در همان روز فرماندهان دو دسته از ارتش آلمان در شمال برلین (ژنرال «کورت فون تیپلسکیرش» فرمانده ارتش ۲۱ام و ژنرال «هاسو فون مانتویفل» فرمانده لشکر سوم زرهی آلمان) خود را تسلیم نیروهای متفقین غربی کردند.
در ۴ مه، ژنرال «هانس گئورگ فن فریدبورگ»، فرمانده ارتش آلمان در شمال غربی این کشور، بدون قید و شرط به نیروهای انگلیسی تسلیم شد. در ۵ مه، آدمیرال دونیتز دستور توقف عملیات خصومت‌بار را به تمامی زیردریایی‌های آلمانی داد و از آن‌ها خواست به پایگاه خود بازگردند. در همان روز «یوهانس بلاسکوویتس» فرمانده ارتش آلمان در هلند به ژنرال کانادایی «چارلز فاکس» در شهر واخنینگن هلند، تسلیم شد. در ۶ ماه مه ۱۹۴۵، هرمان گورینگ به همراه همسر و دخترش در مرز آلمان و اتریش تسلیم «کارل اندرو اسپاتز»، فرمانده عملیاتی ایالات متحده در اروپا، شد. هرمان گورینگ در آن زمان قدرتمندترین فرد رسمی آلمان نازی بود که در قید حیات بود.
هرمان گورینگ و دخترش
به گزارش سی ان ان، اخیراً سازمان اطلاعات و امنیت انگلیس و دفتر مرکزی ارتباطات دولت این کشور (GCHQ)، سندی را منتشر کردند که آخرین ارتباط رادیویی نیروهای نظامی آلمان، پیش از تسلیم این کشور به نیروهای متفق بود. این سند مربوط به صحبت‌های رادیویی یک ستوان آلمانی، درست قبل از تسلیم شدن به نیروهای انگلیسی در خارج از ساختمان وی در شهر ساحلی شمالی کوکسهافن است.
در ۷ مه ۱۹۴۵، ستوان آلمانی به نام «کانکل» قبل از بسته شدن شبکه ارتباطی خود «برای همیشه»، پیام خداحافظی نهایی را در ساعت ۷:۳۵ بامداد ارسال کرد. در این پیام آمده است: «سربازان بریتانیایی ساعت ۱۴:۰۰ روز ۶ ماه مه وارد کوکسهافن شدند - از این پس تمام ارتباطات رادیویی متوقف خواهد شد – برای همه شما بهترین‌ها را آرزو می‌کنم. توقف مکالمه برای همیشه - بهترین آرزو‌ها – خداحافظ». در مکالمه رادیویی دیگری نیز یک سرباز آلمانی، از تمام کسانی که صدای او را در این مکالمه می‌شنوند، درخواست سیگار می‌کند. فردی که در مرکز رادیویی قرار دارد به او پاسخ می‌دهد که: «هیچ سیگاری در اینجا وجود ندارد» و برای همه کسانی که صدای او را می‌شنوند آرزوی موفقیت می‌کند. «تونی کامر»، مورخ انگلیسی ارتباطات در این خصوص می‌گوید: «این رونوشت‌ها از مکالمات رادیویی، چهره واقعی افرادی را نشان می‌دهد که در پشت ماشین جنگی قرار گرفته اند».
تسلیم شدن آلمان
در تاریخ ۶ مه ژنرال «آلفرد یودل» از جانب نیروهای آلمانی، برای مذاکره با متفقین وارد شهر ریمز در فرانسه شد و دستورالعمل دونیتز (هیتلر پیش از مرگ او را به عنوان رئیس جمهور آلمان منصوب کرد) مبنی بر تسلیم تمامی نیروهای رزمی به متفقین غربی را ارائه کرد. آیزنهاور فرمانده نیروهای ایالت متحده به صراحت به یودل گفت که اگر نیروهای آلمانی بدون قید و شرط به متفقین غربی تسلیم نشوند، او خطوط غرب را بر روی آلمانی‌های خواهد بست که در نتیجه آن‌ها را وادار به تسلیم شدن به شوروی خواهد کرد. یودل پیامی را به دونیتز ارسال کرد که در آن زمان در فلنسبورگ بود تا او را از نظر آیزنهاور مطلع کند. اندک زمانی بعد دونیتز با ارسال پاسخی به یودل اجازه تسلیم کامل همه نیروهای آلمانی را صادر کرد.
آلفرد یودل در حال امضای معاهده تسلیم آلمان
در ۰۲:۴۱ بامداد روز ۷ مه ۱۹۴۵ در محل ستاد فرماندهی نیروهای متحد غربی در ریمز فرانسه، ژنرال آلفرد یودل، رئیس ستاد نیروهای مسلح آلمان، اسناد و مدارک تسلیم بدون قید و شرط تمامی نیروهای مسلح آلمان به متفقین را امضا کرد. در ۷ مه ژنرال «فرانتس بومه» اسناد تسلیم بی‌قید و شرط سربازان آلمانی در نروژ را امضا نمود.
سند تسلیم آلمان نازی
در ادامه فیلد مارشال «ویلهلم کایتل»، در سفر به برلین قبل از نیمه شب سند مشابهی را در حضور ژنرال «گئورگی ژوکوف» فرمانده ارتش شوروی به امضا رساند که به صراحت تسلیم شدن به نیروهای شوروی را تأیید می‌کرد.
ویلهلم کایتل
روز پیروزی اروپا (VE Day)
خبر تسلیم آلمان در جبهه‌های غربی، در ۸ ماه مه ۱۹۴۵ درز کرد و جشن پیروزی سراسر اروپا را فراگرفت. آمریکایی‌ها با خبر پیروزی در ۸ مه از خواب بیدار شدند. در حالیکه اتحاد جماهیر شوروی که در شرق آلمان بود در ۹ مه به وقت مسکو بود که ارتش آلمان به‌طور کامل تسلیم شد. به همین دلیل در روسیه و بسیاری از دیگر کشور‌های اروپایی در شرق آلمان، روز پیروزی در ۹ مه جشن گرفته می‌شود.
در انگلیس با انتشار خبر تسلیم رسمی آلمان، شهروندان رهایی یافته و خسته برای استقبال از پایان جنگ و شکست آلمان نازی به خیابان‌های لندن ریختند. ده‌ها هزار نفر از مردم در مرکز شهر لندن تا نیمه شب و هنگامی که رعد و برق و طوفان جشن را متوقف کرد، به پایکوبی پرداختند.
گرچه نخست وزیر بریتانیا وینستون چرچیل و پادشاه جورج ششم می‌خواستند که ۷ ماه مه را به عنوان روز VE جشن گرفته شود، اما به همراه متحدین آمریکایی خود پذیرفتند که در ۸ ماه مه جشن را برگزار کنند. مهمانی‌های خیابانی در سراسر انگلیس برگزار شد و جمعیت زیادی در میدان ترافالگار لندن جمع شدند تا سخنرانی رادیویی چرچیل را از طریق بلندگو‌های غول پیکر گوش کنند. چرچیل گفت: «ما ممکن است مدت کوتاهی به خودمان اجازه دهیم که شادی کنیم، اما نباید یک لحظه زحمت و دشواری‌های پیش رو را فراموش کنیم. ژاپن با تمام حرص و آز خود، همچنان بدون توجه باقی مانده است. اکنون باید تمام توان و منابع خود را وقف انجام وظیفه خود، چه در خانه و چه در خارج از کشور کنیم».
چرچیل بعداً در میان تشویق جمعیت بی شمار در بالکن کاخ باکینگهام با پادشاه جورج ششم و ملکه الیزابت، به همراه پرنسس الیزابت (ملکه آینده، الیزابت دوم) ظاهر شد. حتی به پرنسس الیزابت (الیزابت دوم) و خاندان سلطنتی اجازه داده شد تا به طور ناشناس در جشن‌های خیابانی شرکت کنند تا تجربه این روز تاریخی را برای خود حفظ کنند. در آن شب، کاخ باکینگهام برای اولین بار از سال ۱۹۳۹ چراغ‌های خود را روشن کرد و یک نور بزرگ غول پیکر در بالای کلیسای جامع سنت پاول قرار داده شد و به این شکل ۶ سال تاریکی لندن به پایان رسید.
پرنسس الیزابت (الیزابت دوم) در میان جمعیت
در فرانسه، ریمز بدل به یک شاهد تاریخی برای پایان جنگ در اروپا در سال ۱۹۴۵ بود. قرن‌ها این شهر به عنوان محل تاج گذاری، به پادشاهان فرانسوی خدمت کرده بود. در جنگ جهانی اول، تقریباً ۸۰ درصد شهر از بین رفت، در حالی که در جریان جنگ جهانی دوم هواپیما‌های جنگی متفقین به شدت شهر تحت اشغال نازی‌ها را بمباران کردند. در دو سال پایانی جنگ، ستاد عالی نیروهای متفقین در یک مدرسه با آجرهای قرمز، درست در شمال غربی ایستگاه قطار ریمز مستقر شد، جایی که تسلیم آلمان در تاریخ ۷ ماه مه در آن به امضا رسید.
با اعلام خبر تسلیم آلمان در ۷ ماه مه، پاریس با جشن‌های خیابانی منفجر شد. «شارل دوگل» که در زمان اشغال فرانسه توسط نازی ها، نیروهای فرانسه آزاد، را از الجزایر رهبری می‌کرد و پس از آزادی فرانسه در سال ۱۹۴۴ به پاریس بازگشته بود، اظهار داشت که «این پیروزی کشور‌های متفق و فرانسه است. این افتخار ماست که هیچ وقت و در هیچ شرایط سختی تسلیم نشدیم. به افتخار خون تمام سربازان کشور‌های متفق که خونشان با خون سربازان ما آمیخته شد تا امروز پیروز باشیم».
جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، از پذیرش توافق تسلیم آلمان منعقد شده در ریمز خودداری کرد. وی اظهار داشت که نماینده اتحاد جماهیر شوروی در آنجا یعنی ژنرال «ایوان سوسلوپاروف»، مجاز به امضای این توافق نامه نیست چرا که، زیرا این توافق با چیزی که پیش از این استالین تصویب کرده بود، متفاوت است. در نتیجه این سردرگمی، نبرد‌ها در جبهه آلمان و اتحاد جماهیر شوروی برای یک روز دیگر ادامه یافت و ارتش اتحاد جماهیر شوروی در تاریخ ۸ ماه مه ۶۰۰ سرباز دیگر را در سیلسیا از دست داد. اواخر آن شب (اوایل صبح ۹ مه به وقت اتحاد جماهیر شوروی)، آلمانی‌ها توافق نامه تسلیم دیگری را در برلین تحت اشغال شوروی با این کشور به امضا رساندند.
مردم اتحاد جماهیر شوروی، روز ۹ ماه مه را به عنوان روز پیروزی جشن گرفتند و آتش بازی و پایکوبی، کرملین و میدان سرخ را فرا گرفت. حدود ۲۵-۳۰ میلیون ساکن اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ جهانی دوم جان خود را از دست دادند که آن‌ها آن را جنگ بزرگ میهنی نامیدند. بیش از دو سوم این افراد غیرنظامی بودند. استالین در سخنرانی رادیویی خود به افتخار این پیروزی گفت: «مبارزات دیرینه ملل اسلاو با پیروزی به پایان رسید. شجاعت شما نازی‌ها را شکست داده است. جنگ به پایان رسیده است». با این حال به نظر می‌رسید رهبر اتحاد جماهیر شوروی چندان اهمیتی به این جشن‌ها نمی‌داد. هنگامی که معاون وی «نیکیتا خورشچف» برای تبریک این پیروزی به دیدار او رفت، گفته می‌شود استالین به او گفت: «چرا مرا آزار می‌دهید؟ من دارم کار می‌کنم».
۸ ماه مه، تولد ۶۱ سالگی «هری ترومن» رئیس جمهور ایالات متحده بود، اما پرچم‌ها در آمریکا هنوز به یاد درگذشت سلف او یعنی «فرانکلین روزولت» نیمه افراشته بود. با شنیدن خبر تسلیم آلمان، هزاران نفر در خیابان تایمز نیویورک تجمع کردند و جشن‌های دیگری نیز در شهر‌های سراسر کشور برپا شد. اما به طور کلی واکنش آمریکایی‌ها به این پیروزی کمتر از اروپا بود. پیام ترومن به مردم آمریکا واضح بود: «اگر بتوانم برای ماه‌های آینده یک کلمه واحدی برای شما فراهم کنم، آن کلمه کار، کار و کار خواهد بود. ما باید برای پایان دادن به جنگ تلاش کنیم. برای ما هنوز نیمی از مسیر پیروزی طی شده است».
تسلیم آلمان تمرکز جنگ جهانی دوم را از اروپا به واشنگتن تغییر داد، زیرا ایالات متحده بزرگترین قدرت جهانی با بیشترین مشارکت در جنگ علیه ژاپن بود. اگرچه برخی از ایالت‌ها روز VE را به همراه بقیه کشور جشن می‌گیرند، نیویورک تایمز گزارش داد که «هزاران کارمند جنگ و نیروی دریایی در واشنگتن، با پخش اخبار مربوط به VE روئسای خود را تحریک می‌کردند، اما هیچ تشویقی وجود نداشت. شاید این به رسمیت شناخته شده است که ملت آمریکا، با تسلیم آلمان تنها نیمی از راه را پشت سر گذاشته بود ...».
۷۵ مین سالگرد پیروزی اروپا و جشن‌هایی در سایه کرونا
امسال ۷۵ مین سالگرد تسلیم آلمان نازی و پیروزی اروپا در جنگ جهانی دوم در حالی برگزار شد که سایه سنگین اپیدمی کرونا بر آن سنگینی می‌کرد. صبح روز شنبه ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه پس از ادای احترام به بنای یادبود سرباز گمنام در باغ آلکساندروفسکی در پای دیوار کاخ کرملین، برای روس‌ها سخنرانی کرد و گفت: ۹ می‌مهم‌ترین جشن ماست و همواره آن را باشکوه و با حضور حداکثری مردم برگزار خواهیم کرد چرا که روس‌ها علاوه بر نجات میهن خود، اروپا را هم آزاد کردند. امسال روس‌ها به مناسبت هفتاد و پنجمین سالروز جشن پیروزی، برنامه‌های گسترده‌ای تدارک دیده بودند، اما به دلیل شیوع کرونا، اکثر برنامه‌ها لغو شد و پوتین وعده داده است که پس از کرونا، رژه روز پیروزی با شکوه بیشتری برگزار خواهد شد. در بسیاری کشور‌های دیگر اروپایی و آمریکا نیز این مراسم تحت تأثیر کرونا، با چهره متفاوتی برگزار شد.
منبع :
فرارو
دیدگاه تان را بنویسید