کنایه روحانی، پاسخ قالیباف | رئیس‌جمهور به طرح برجامی مجلس واکنش نشان داد

ماجرا از روز سه‌شنبه هفته پیش آغاز شد که نمایندگان مجلس با وجود مخالفت صریح دولت طرحی را به تصویب رساندند که درآن از دولت خواسته شده چنانچه ظرف دو ماه آینده تعهدات طرفین برجام همچون لغو تحریم‌ها تامین نشد، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را که اجازه نظارت بیشتری بر فعالیت‌های اتمی ایران را از سوی بازرسان می‌داد هم متوقف کند. یکی از نکات جنجالی این مصوبه خطر تعقیب قضایی برای رئیس‌جمهور و مدیرانی است که در صورت عدم اجرای این مصوبه با آن روبه‌رو خواهند شد. درنهایت این طرح مجلس که به‌دنبال ترور شهیدمحسن فخری‌زاده به‌عنوان طرحی دوفوریتی در مجلس مطرح شد روز چهارشنبه پس از رفع ایرادات شورای نگهبان به تصویب نهایی مجلس رسید و برای اجرا ازسوی رئیس مجلس به رئیس‌جمهور ابلاغ شد.

به‌دنبال آن ابتدا صبح روز پنج‌شنبه حسن روحانی در مراسم افتتاح طرح‌های وزارت نیرو، خطاب به سایر قوا از جمله مجلس، قوه‌قضائیه و نیروهای مسلح خواستار همکاری برای ایجاد ثبات در کشور شدو گفت: هیچ عجله نکنیم و هول نشویم که کاری انجام دهیم. اشکالی ندارد اگر دولت موفقیتی به‌دست آورد آن موفقیت را تقدیم شما می‌کند. غصه نخورید که دولت مسائل را حل کرده و تمام می‌کند. رئیس‌جمهوری همچنین با بیان اینکه مسائل با حوصله و خردورزی حل خواهد شدتاکید کرد: بگذاریم کسانی که تجربه بیست و چند ساله دارند و در دیپلماسی موفق بوده و آمریکا را در این سه سال بارها و بارها شکست داده‌اند، کار را با تأنی و دقت به پیش ببرند. شما هم کمک کنید. روحانی همچنین گفت: سایر قوا نیت خیر دارند، اما باید کارها را پخته‌تر پیش ببریم. پیش‌ترنیز رئیس‌جمهوری این مصوبه را برای فعالیت‌های دیپلماتیک ایران «مضر» دانسته بود.

واکنش رئیس مجلس

پس از این سخنان، پنج‌شنبه شب محمد‌باقر قالیباف رئیس مجلس دریک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی به سخنان صبح رئیس‌جمهوری واکنش نشان داد و گفت: خواهش من از رئیس‌جمهوری اسلامی ایران این است در مسائل ملی و منافع ملی کشور همه یک زبان و همدل باشند و هیچ کس در این مساله هول نشده، بلکه ما هفت سال است منتظریم چه کاری انجام می‌شود. رئیس مجلس افزود: در این هفت یا هشت ماه وقتی که مردم می‌خواهند با دولت خداحافظی کنند تحریم‌ها رفع شده باشد و این در زمان این دولت اتفاق بیفتد. به گزارش «ایرنا» رئیس مجلس در تشریح تصویب طرح دو فوریتی اقدام راهبردی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و لغو اجرای پروتکل‌ الحاقی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، گفت: ما با تصویب این قانون در کنار دولت هستیم و این قانون با استفاده از ماده ۳۶ و ۳۷ برجام به تصویب رسیده است تا در حوزه سیاست به تولید قدرت برسیم.

همچنین به گزارش خبرگزاری فارس رئیس مجلس با تاکید بر اینکه این بحث خروج از برجام نیست؛ چراکه بحث مجلس در این مورد نیست گفت: ما در قانون، راهبردی برای لغو تحریم‌ها آوردیم که در صورتی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند ما غنی‌سازی را به ۲۰ درصد برسانیم. قالیباف در ادامه سخنانش با بیان اینکه این موضوع ربطی به انتخاب بایدن ندارد، تصریح کرد: این موضوعات کار مجلس نیست و از شئونات شورای‌عالی امنیت ملی است و ما یک بحثی در کمیسیون امنیت ملی داشتیم و این موضوع در شورای‌عالی امنیت ملی بحث شد که در آن یک مصوبه بند هفتی وجود دارد که مجلس با اخذ نظر از وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی و با محوریت دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی و کمیسیون امنیت ملی مجلس این کار را انجام دهد.

نقش دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی چه بود؟

سخنان قالیباف در مورد نقش شورای‌عالی امنیت ملی در تصویب مصوبه هسته‌ای اخیر مجلس در شرایطی مطرح شده است که پیش از این سه‌شنبه هفته گذشته (۱۱آذر) کیوان خسروی سخنگوی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی هم اعلام کرده بود که «مجلس شورای اسلامی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را به دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی ارائه کرده و دبیرخانه ملاحظات مدنظر را در این خصوص به مجلس اعلام کرده است.»

با این حال روز پنج‌شنبه محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در رابطه با برخی سخنان مبنی‌بر مشورت مجلس با دبیرخانه شوراى‌عالى امنیت ملى گفت: رئیس شورای‌عالی امنیت ملی آقای رئیس‌جمهور است، مجلس هیچ هماهنگی با شورای‌عالی امنیت ملی نکرده است. می‌گویند که با دبیرخانه هماهنگی کرده‌اند، دبیرخانه که به تنهایی جایگاهی ندارد، دبیرخانه باید مقدمات کار را آماده کند برای اینکه طرح در جلسه شورای‌عالی، مطرح شود. رئیس دفتر رئیس‌جمهور افزود: اعتبار دبیرخانه به این است که مطالبش در شورای‌عالی مطرح شود وگرنه دبیرخانه چند کارمند هستند و هیچ شأنی ندارند، ضمن اینکه دبیرخانه ممکن است هماهنگی‌هایی را به‌صورت یواشکی انجام داده باشد ولی اجازه از رئیس‌جمهور نگرفتند و از خود شورا هم، اجازه نگرفته‌اند. او همچنین تاکید کرد که در هر صورت دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی این را باید اعلام کند.

انتقاد از سنگ‌اندازی‌ها

فارغ از واکنش‌های سران دو قوه مجریه و مقننه به مصوبه اخیر مجلس، به اعتقاد منتقدان این مصوبه می‌تواند دست دولت را برای مذاکره با طرف‌های برجام با توجه به مهلت دوماهه‌اش ببندد، خصوصا آنکه این مهلت زمانی تقریبا با زمان روی کارآمدن جو بایدن، رئیس‌جمهوری جدید منتخب آمریکا (اول بهمن‌ماه) همزمان است. همچنین به اعتقاد منتقدان این طرح به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل منجر خواهد شد. از همین رو محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری روز گذشته در گفت‌وگو با «ایلنا» گفت: برخی از اقدامات جفا در حق مردم است، دوستان سنگ‌اندازی می‌کنند و قوانینی را به تصویب می‌رسانند که دولت نتواند تحریم‌ها را بردارد. واعظی همچنین گفت: عجیب این است که در مصوبه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بندهایی گذاشته‌اند که معلوم است مانع رفع تحریم می‌شود، اما اسمش را رفع تحریم‌ها گذاشته‌اند. وی تصریح کرد: آنها می‌خواهند که این دولت نتواند برای مردم گشایشی به وجود بیاورد، برای همین به‌طور دائم حمله می‌کنند تا در انتخابات ۱۴۰۰ خودشان پیروز شوند.

پیش از این هم اسحاق جهانگیری معاول اول رئیس‌جمهور و محمدجواد ظریف به تصویب قانون «توقف اجرای پروتکل الحاقی» و تلاش‌ها برای به ثمر نرسیدن برجام واکنش نشان داده بودند. در همین راستا محمد جواد ظریف وزیر خارجه در گفت‌وگویی با انتخاب پیش از تصویب مصوبه مجلس گفته بود که «بعضی دوستان» به آمریکا «گرا می‌دهند که با ما بهتر می‌توانید کار کنید» و دولت روحانی «در قدرت نمی‌ماند» و نباید با این دولت مذاکره کند. او همچنین گفته بود: من کسی را متهم نمی‌کنم؛ ولی می‌دانم و خبرش را به من می‌دهند که گفته‌اند اینها در قدرت نمی‌مانند و قدرت اینها چند روزه است. تنش‌ها بر سر مصوبه اخیر مجلس در شرایطی است که جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، برای بازگشت به برجام ابراز امیدواری کرده و در عین حال آن را کاری سخت توصیف کرده است.